Obrazy na stronie
PDF
ePub
[merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small]
[ocr errors]

T. LIVII PATAVINI

HISTORIARUM

LIBRI VIGESIMI-OCTAVI

11.

CONTINUATIO.

XIX. HISPANIE sicut à bello Punico quietæ erant, ita quasdam civitates, propter conscientiam culpæ, metu magis quàm fide quietas esse apparebat ; quarum maximè insignes et magnitudine et noxå, Illi¿turgis et Castulo erant. Castulo cum prosperis rebus socii fuissent, post cæsos cum exercitibus Scipiones, defecerant ad Poenos. Illiturgitani prodendis, qui ex illâ clade ad eos perfugerant, interficiendisque, scelus etiam defectioni addiderant. In eos populos primo adventu, cùm dubiæ Hispaniæ essent, meritò magis quàm utiliter sævitum foret. Tunc jam tranquillis rebus, quia tempus expetendæ pœnæ videbatur venisse, accitum ab Tarracone L. Marcium cum tertiâ parte copiarum ad Castulonem oppugnandum mittit : ipse cum cetero exercitu quintis ferme ad Illiturgin castris pervenit. Clausæ erant portæ, omniaque instructa et parata ad oppugnatio.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

XIX. Si les Carthaginois ne pouvaient plus troubler le calme de l'Espagne, il y avait encore des villes dont la tranquillité était moins l'effet de l'attachement que du sentiment de leurs torts et de la crainte qu'il leur inspirait. Les plus grandes et les plus coupables étaient Illiturgis et Castulon. La dernière, amie des Romains, tant qu'avait duré leur prospérité, avait quitté leur parti pour celui des Carthaginois, après la mort des Scipions et la défaite de leurs armées. Illiturgis, avait joint à sa défection l'atrocité de livrer et d'égorger ceux des vaincus qui, après la perte de la bataille, avaient cherché un asyle dans ses murs. Sévir contre ces deux places, lorsque le sort de l'Espagne n'était point encore décidé, aurait été une mesure aussi juste que peu politique. Mais le calme une fois rétabli, et jugeant que le temps de la vengeance était arrivé, Scipion fait venir de Tarragone L. Marcius, avec le tiers des troupes, et l'envoie assiéger Castulon; lui-même, se mettant en mouvement avec le reste de ses forces, arrive en cinq jours de marche sous les murs d'Illiturgis. Les portes étaient fermées, et tout était

[ocr errors]

nem arcendam; adeò conscientia, quid se meritos scirent, pro indicto eis bello fuerat. Hinc et hortari milites Scipio orsus est. « Ipsos claudendis portis in» dicasse Hispanos, quid, ut timerent, meriti es» sent: itaque multò infestioribus animis cum iis » quàm cum Carthaginiensibus, bellum gerendum » esse. Quippe cum illis prope sine irâ de imperio et » gloriâ certari; ab his perfidiæ et crudelitatis et » sceleris poenas expetendas esse. Venisse tempus, » quo et nefandam commilitonum necem, et in se» metipsos, si eódem fugâ delati forent, instructam » fraudem ulciscerentur; et in omne tempus gravi > documento sancirent, ne quis unquam Romanum > civem militemve in ullâ fortunâ opportunum inju» riæ duceret. » Ab hâc cohortatione ducis incitati, scalas electis. per manipulos viris dividunt; partitoque exercitu, ita ut parti alteri Lælius præesset legatus, duobus simul locis ancipiti terrore urbem aggrediuntur. Non dux unus, aut plures principes oppidanos, sed suus ipsorum ex conscientiâ culpæ metus ad defendendam impigre urbem hortatur. Et meminerant, et admonebant alios « Supplicium ex » se, non victoriam peti. Ubi quisque mortem oppe. » teret, id referre; utrùm in pugnâ et in acie, ubi » Mars communis et victum sæpe erigeret, et affli» geret victorem; an postmodo crematâ et dirutâ » urbe, ante ora captarum conjugum liberorumque, » inter verbera et vincula, omnia foeda atque indi

« PoprzedniaDalej »