. diantur. Ο sapiens magistri inventum, qui ut nos ἡ ἐκπαιδεύωνται. Ὢ τῆς σοφῆς ἐπινοίας τοῦ διδασκά caneremus simul, et utilia disceremus, provide effecit! Unde etiam validius animis imprimuntur doctrinæ : nam scientia violenter tradita perdurare non solet secus vero quidquid delectabiliter et jucunde nobis inseritur, id stabilius in animis nostris residet. Manifesta ergo causa, ob quam non sine voluptate psallendo operam damus, hæc est, nempe quia verba cum melodo cantu proferimus. Gregorii Nysseni. Videtur autem per philosophiam, quæ in melodia sita est, majus quid, quam vulgo existimatur, significari. Quid porro aio ? Audivi a quodam sapiente, qui de nostra natura disserebat, parvum veluti mundum esse hominem, cuncta in se magni mundi clementa continentem. Revera universi hujus dispositio musica quædam harmonia est, multipliciter varieque, non sine tamen ordine quodam rhythmoque, inter se concinnata. Hac divina hymnodia videtur mihi magnus David audita dixisse quodam in psalmo laudari Deum et ab aliis cunctis cœli virtutibus, et a sidereis luminaribus, a sole ac luna, a cœlis cœlorum, et ab aquis quæ supra cœlos sunt ". Si ergo universalis haec dispositio musica harmonia est, itemque homo mundus parvus est, musica illa quæ in universo conspicitur, eadem in humana quoque natura apparebit. Id ostendit organica quoque corporis nostri compages, quam natura ad musicam operationem affabre struxit. Vides arteriæ tibiam, palati testudinem, et linguæ, maxillarum, atque oris, chordarum instar ac plectri in cithara, resonantiam. Quoniam igitur quod secundum naturam est, id naturæ est amicum, demonstratumque fuit congruam esse nobis naturaliter musicam; ideo magnus David virtutum magisterium implicuit melodiæ, ceu mellea dulcedine sublimia dogmata aspergens. Mihique per ænigmata suadere videtur, non oportere injucundos, neque absurdos, neque absonos hominum cum virtute viventium esse mores, sed bene potius compositos ac modulatos, neque ultra debitam rationem exaggeratos. Infringitur enim, nimia chordæ intentione, recta temperatio; neque rursus immodicæ voluptati effundendæ habenæ sunt. Muta enim vocisque expers fit anima voluptatum passionibus relaxata. Ex dictis itaque patet, quo melodiæ ænigma spectet, nempe ut passionum cohibitionem suadeat, quæ nobis per diversas vitae vices eveniunt. Quamobrem divinæ hujus musicæ præclaros cffectus Davidi ipsi attribuit historia, qui Saulem insanientem ac mente dejectum cum deprehendisset, talem illius morbo medicinam canendo fecit, ut ad naturalem mentis facultatem redierit ". 11. λου, ὁμοῦ τε καὶ ἄδειν ἡμᾶς καὶ τὰ λυσιτελῆ μανθά νειν μηχανωμένου! Ὅθεν καὶ μᾶλλον ἐντυποῦται ταῖς ψυχαῖς τὰ διδάγματα βίαιον γὰρ μάθημα ε πέφυκε παραμένειν· τὸ δὲ μετὰ τέρψεως καὶ χάριτος εἰσδυόμενον, μονιμώτερόν πως ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν ἐνιζάνει. Ἡ μὲν οὖν πρόχειρος αἰτία, καθ ̓ ἣν ἐν ἡδονῇ τὴν ἐν τοῖς Ψαλμοῖς μελέτην ποιούμεθα, αὕτη ἐστὶ, τὸ μελῳδεῖν φημι τὰ ῥήματα. Γρηγορίου Νύσσης. Εοικε δὲ ἡ διὰ τῆς μελωδίας φιλοσοφία καὶ μεῖζόν τι ἢ κατὰ τὴν τῶν πολλῶν διάνοιαν ὑποσημαίνειν. Τί οὖν ἐστιν ὅ φημι ; Ἤκουσά τινος τῶν σοφῶν τὸν περὶ τῆς φύσεως ἡμῶν διεξιόντος λόγον, ὅτι μικρός τίς ἐστι κόσμος ὁ ἄνθρωπος, πάντα ἔχων ἐν ἑαυτῷ τὰ τοῦ μεγάλου κόσμου. Ἡ δὲ τοῦ παντὸς διακόσμησις, ἁρμονία τίς ἐστι μουσική, πολυειδῶς καὶ ποικίλως κατά τινα τάξιν καὶ ῥυθμὸν πρὸς ἑαυτὴν ἡρμοσμένη. Ταύτης δὲ τῆς θεσπεσίας ὑμνῳδίας δοκεῖ μοι καὶ ὁ μέγας Δαβὶδ ἐν ἀκροάσει γενόμενος, εἰπεῖν ἔν τινι τῶν Ψαλμῶν, ὅτι αἰνοῦσι τὸν Θεὸν αἵ τε ἄλλαι δυνάμεις αἱ κατ' οὐρανὸν πᾶσαι, καὶ τὸ ἀστρῴον φῶς, ὅ τε ἥλιος καὶ ἡ σελήνη καὶ οἱ τῶν οὐρανῶν οὐρανοὶ, καὶ τὸ ὑπερουράνιον ὕδωρ. Εἰ οὖν ὁ διάκοσμος όλος μου σική τις ἁρμονία ἐστί, μικρὸς δὲ κόσμος ὁ ἄνθρω πος, ἡ ἐν τῷ παντὶ θεωρουμένη μουσικὴ καὶ ἐν τῇ ἀνθρωπίνη φύσει φανήσεται. Δείκνυσι δὲ τοῦτο καὶ ἡ ὀργανική του σώματος ἡμῶν κατασκευή, πρὸς ἐργασίαν μουσικῆς φιλοτεχνη θεῖσα παρὰ τῆς φύσεως. Ορᾶς τὸν τῆς ἀρτηρίας αὐτὸν, τὴν τῆς ὑπερῷας μαγάδα, τὴν διὰ γλώττης καὶ παρειῶν καὶ στόματος, ὡς διὰ χορδῶν καὶ πλή κτρου κιθαρῳδίαν. Ἐπεὶ οὖν τὸ κατὰ φύσιν φίλον τῇ φύσει, ἀπεδείχθη δὲ κατὰ φύσιν ἡμῖν οὖσα ἡ μουσική, τούτου χάριν ὁ μέγας Δαβὶδ τῇ περὶ τῶν ἀρετῶν φτ λοσοφία την μελωδίαν κατέμιξεν, οἷόν τινα μέλιτος ἡδονὴν, τῶν ὑψηλῶν καταχέας δογμάτων. Κάμοι δυο κεῖ συμβουλεύειν δι' αἰνιγμάτων, ὅτι οὐ δεῖ ἄμουσόν τε καὶ ἔκτροπον καὶ παρηχημένον τῶν ἐν ἀρετῇ ζώντων εἶναι τὸ ἦθος, ἀλλ' ἐμμελὲς καὶ εὐρυθμον, καὶ μὴ πέρα τοῦ μέτρου ὑπερτεινόμενον (ῥήγνυται γὰρ πάντως τῇ ὑπερτάσει τῆς χορδῆς τὸ εὐάρμοστον), μήτε πρὸς τὸ ἐναντίον ἐν ἀμετρίᾳ τῆς ἡδονῆς ὑπογε λώμενον. Κωφὴ γὰρ καὶ ἄναυδος γίνεται ἡ ψυχή τοῖς τῆς ἡδονῆς ἐγχαυνωθεῖσα πάθεσι. Δήλον οὖν ἐκ τούτων ἐστὶν, πρὸς ὅ τι βλέπει τῆς μελωδίας τ' απ νιγμα, ὅτι τὴν τῶν παθημάτων συμβουλεύει συστολήν ποιεῖσθαι, τῶν διαφόρως ἡμῖν ἐγγινομένων ἐκ τῶν βιωτικών περιστάσεων. Ὅθεν καὶ τὰ κατορθώματα τῆς θείας ταύτης μουσικής προσμαρτυρεῖ τῷ Δαδιά ἡ ἱστορία, ὅτι παράφορον ποτε καταλαβών τον Σαούλ καὶ ἐξεστηκότα τῆς διανοίας, οὕτως ἐξιάσατο και επάδων του πάθους, ὥστε αὐτῷ πάλιν πρὸς τὸ κατά φύσιν ἐπανελθεῖν τὴν διάνοιαν. Επιφανίου. Τὴν δὲ τῶν Ψαλμῶν βίβλον (τοῦτο γὰρ ἐξετάσαι λείπεται) εἰς πέντε βιβλία Εβραίοι διαιροῦσιν, ὥστε γενέσθαι καὶ αὐτὴν ἄλλην πεντάτευχον. Ἀπὸ γὰρ τοῦ πρώτου ψαλμοῦ μέχρι τοῦ τεσσαρακοστοῦ, μίαν ἐλογίσαντο βίβλον· ἀπὸ δὲ τοῦ τεσσαρακοστοῦ μέχρι τοῦ σα', δευτέραν· ἀπὸ δὲ τοῦ οβ' ἕως τοῦ πη', τρίτην ἀπὸ τοῦ πθ ̓ ἕως τοῦ ρεʹ, τετάρτην· ἐντεῦθεν ἕως τέλους, πέμπτης. Εκαστον γὰρ ψαλμὸν ἐν τῷ τέλει ἔχοντα, ο Εὐλογητός Κύριος, γένοιτο, γένοιτο, ο τέλος εἶναι βιβλίου ἐδικαίωσαν, τῆς πέμπτης μόνης μερί 5ος ἀντὶ τοῦ, « Εὐλογητός Κύριος, » ἐχούσης τὸ, • Πάσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον. » Τίς δὲ ἡ ἐν τούτοις τεχνική τάξις; Τὸ μὲν πρῶτον τμῆμα, τῆς κακίας ἀφίστησι τὸν ἄνθρωπον. Τὸ δὲ δεύτερον, ὑπερδιψῶντα τοῦτον εἰσάγει τοῦ βελτίονος κατὰ τὴν διψωδεστάτην ἔλαφον. Τὸ δὲ τρίτον, ἐποπτικὸν αὐτὸν παρίστησι τῆς τῶν ὄντων φύσεως. • Ως ἀγαθὸς γὰρ, φησίν, ὁ Θεὸς τῷ Ἰσραήλ!, Ἐγὼ δὲ, φησί, κτηνώδης ἤμην, ὅτε ἐν τοῖς ἐπικαίροις τὸ ἀγαθὸν ὡριζόμην νῦν δὲ μετὰ σοῦ εἰμι, ὅτε πρὸς τὰ δεξιὰ ὥρμησα. Τι τέταρτον, οὐκέτι κοινὸν ἀφίησιν ἄνθρωπον εἶναι, ἀλλ ̓ ἤδη τῷ Θεῷ συνάπτει· ὁ γὰρ πθ' ψαλμὸς ἐπιγραφὴν ἔχει· « Προσευχὴ Μωϋσῇ ἀνθρώπῳ τοῦ Θεοῦ. Τὸ δὲ πέμπτον ἐπὶ τὴν ἀκρώρειαν ἄγει τῆς ἀναβάσεως, ἐν ᾗ πᾶσα συμπλήρωσις τῆς ἀνθρωπίνης Κύριον. Τοιοῦτον μὲν δὴ τὸ προσόψημα. Καιρὸς δ' ἂν εἴη καὶ αὐτὴν παραθεῖναι τὴν πανδαισίαν, ἣν ὁ θεῖος Δαβὶδ τοῖς καλοῖς δαιτυμέσιν ἡτοιμάσατο. A Β Epiphanii. Psalmorum autem librum, id enim quærendum supererat, in libellos quinque Hebræi dispescunt, ut hinc novus pentateuchus exortus sit.Namque a 1 ad XL psalmum reputant libellum primum ; a xti ad LXXI, alterum ; a LXVII ad LXXXVIII, tertium ; a LXXXIX ad CXV, quartum; hinc usque ad finem conficitur quintus. Namque omnem psalmum, cujus in calce est Benedictus Dominus, fiat, fiat, finem facere libello censuerunt; quinta tantum sectione, pro Benedictus Dominus, habente Omnis spiritus laudet Dominum. Quale vero est hujus ordinis artificium? Prima quidem sectio a malitia hominem retrahit. Secunda hunc jam melioris rei cupidum, quasi cervam sitientem, deducit. Tertia spectatorem eum facit rerum naturæ : « Quam bonus enim, ait, Deus Israelis! Ego vero belluino ingenio eram cum caducarum rerum modulo bonum metiebar nunc vero tecum sum, postquam ad potiora transivi. Quarta hominem diutius profanum esse non sinit, sed Deo copulat : nam Lxxxix psalmo inscribitur titulus: Oratio Moysi homini Dei. › Quinta in supremi gradus culmine statuit, ubi humanæ salutis complementum est : Omnis enim, inquit, anima laudel Dominum. σωτηρίας ἐστί· Πᾶσα γάρ, φησί, πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Hæc gustus causa dicta sint. Jam tempus est ut opiparam ipsam mensam, quam divus David præclaris convivis suis apparavit, exhibeamus. Deinde in præclaro Nicete codice sequitur amplissima Patrum Græcorum catena in Psalmos usque ad Lxxvi, id est Psalterii dimidium; namque altera pars secundo catenæ volumine, quod periit, continebatur. Hanc nos codicis Vaticani catenam interim prætermittimus, etsi ab illa edita per Corderium valde differt. Unum sumimus ex hac catena Vat. Cyrillum, cujus item nonnisi inedita segmenta nostro in libro collocamus, omissis Corderianis. Verumtamen Cyrillum non ex Niceta tantum codice excerpimus, sed etiam ex aliis undecim bibliothecæ Vaticanæ Græcis codicibus. Denique Cyrilli prooemium suæ in Psalmos explanationis, in Vaticanis catenis desideratum, nos Verona nuper transeuntes in membrana vetere feliciter nacti sumus. PATROL. GR. LXIX. 23 FOLIUM MEMBRANACEUM VERONENSE SÆCULI VII AUT VIU. KVPÍAAOVȧPXIENICKÓNOVÁAEZAN EPINOLOVCITÉNÔNEICIN, REPEICCON Papcoladi, WNKOAY TEAŴNTIÀN ETIMIONOVKÁZIONÀYTHÈSTIN. PĤNAIA ÈÕÍMAL ONEINKAIMÁNA Про го ODO V MWC.ENTEAHTOICO Y T W CONH ÓPOLCOK NOY TĚČÍNAIKAIPA Y ACKPEITTONA, TWNAZIACAGTWN PWNTAI ATMATWN. OF FAATOICEL Lo, ŵCINÄNAHINTEINCIC YMI MIA 14 AAWCIMATÉNOI TANTAÈZE STATW KATOPA @ ATWN.ÄÄÄTOICIAPOYN COT CAOYCINEPLAYTON ENOENTOL KANNAPATED, HIMAIKAINÝNĚDÇI CTOACÌN ÓLÍSAÁTTAKATA AYNA MINKÀLEICTHNTUNAAMŴNASH TH THCACAIBÍBAON'S PбA PACAPÁ NÈKKAHC(AKY TÄYTATAMOYCIN ICYMAKOHNTO KAVNON TAIA E OILEPITONACA OпPOPHTALACIKNY COAIKAIAPXHTÒIKAIA IAACKANDIKA TACTA ENTECYI ECYUÓTÓYAZA CICTOYC AAOYCEICTOAINCINTONKNKAIEZOMO AOTVELETO, ALÀY TW.KAITAY TAMEN TWCHMINCIPHTAL NEрÍAÈT WNAOL WUNTŴNEY PICKOMENWNEITYXCAL ATAAMATOS.HOB YHAHMNICK OY HTINOSE TÉρoy MNHMHNĚK ÁCTOV AAMÓY TH'TOVKY XAPH TIÓAHPOy MEHOC KAICYM BAZOME OMENOC THEKEINOVAYNAMEI AE 3WKAITAMIN KÄITEPÌ Ἱεροὶ μὲν λόγοι καὶ θείων ἄθροισις μαθημάτων, Α 91 Sacra Lilleræ et divinarum doctrinarum εὐκλεῖ τοῖς εἰρηκόσιν περιποιοῦσι τὴν ὄνησιν· • Κρείσσον (2) γὰρ σοφία λίθων πολυτελῶν, πᾶν δὲ τίμιον οὐκ ἄξιον αὐτῆς ἐστιν. » Χρῆναι δὲ οἶμαι πονεῖν, καὶ μάλα προθύμως, ἔν γε δὴ τοῖς οὕτως ὀνησιφόροις, ἔκνου τε εἶναι καὶ ῥαθυμίας κρείττονα τῶν ἀξιαγάστων ἐρῶντα πραγμάτων· οὐ γὰρ τοῖς εἰωθόσιν ἀναπίπτειν εἰς ῥᾳθυμίαν, ἁλώσιμα γένοιτ' ἂν τὰ · ἐξαίρετα τῶν κατορθωμάτων, ἀλλὰ τοῖς ἱδροῦν ἐθέλουσιν περὶ αὐτῶν. Ἔνθεν τοι κἀγὼ παρατέθηγμαι καὶ νῦν ἐπί γε τὸ δεῖν ὀλίγα ἅττα κατὰ δύναμιν καὶ εἰς τὴν τῶν ψαλμῶν ἀφηγήσασθαι βίβλον. Σφόδρα γὰρ αὐτῇ ἐν Ἐκκλησίᾳ Κυρίου ταῦτα ψάλλουσιν εἰς ὑπακοὴν τοῦ λαοῦ· δύνανται (5) δὲ οἱ περὶ τὸν Ἀσάφ προφῆται δείκνυσθαι καὶ ἀρχηγοὶ καὶ διδάσκαλοι και τασταθέντες ὑπὸ τοῦ Δαβὶδ εἰς τοὺς λαοὺς εἰς τὸ αἰνεῖν τὸν Κύριον καὶ ἐξομολογεῖσθαι αὐτῷ. Καὶ ταῦτα μὲν οὕτως ἡμῖν εἴρηται. Περὶ δὲ τῶν λοιπῶν τῶν εὑρισκομένων, εἰ τύχοι, διαψάλματος, ἢ ὀβέλου, ἢ λημνίσκου, ή τινος ἑτέρου μνήμην (4) ἑκάστου ψαλμοῦ, τῇ τοῦ Κυρίου χάριτι ὁδηγούμενος καὶ συμΕιβαζόμενος τῇ ἐκείνου δυνάμει, λέξω καὶ πάλιν. Καὶ περὶ αὐτῶν δὲ τῶν προλεχθέντων ἐν τοῖς ἑξῆς πλατύτερον τὸν λόγον διηγήσομαι τῇ τοῦ Κυρίου χάριτι. (1) Ex folio vetere membraneo Veronensi. - De quo videnda Maii præfatio ad tom. III Nove Bibl. PP., quam inter Prolegomena hujusce novæ editionis (Tom. I, col. 110) posuimus. EDIT. PATR. (2) Sic cod. Veron.; sic habet textus biblicus et Cyrillus ipse in exordio libri contra Nestorium. (5) Cod. δύνονται, quod et alibi vidi. — Et in Emendandis ad calcem voluminis, e Mallem, inquit Mai, retinuisse δύνονται, quod videtur ex dialecto Alexandrina; namque et in codice celebri Vat. Matth. χχνί, 63 scribitur δύνομαι a prima manu. Β C volumina nobilem disserentibus suppeditant utilitatem. « Melior est enim sapientia lapidibus pretiosis imo quidquid honorabile est, comparari ei nequit '. » Existimo autem perquam alacriter esse laborandum, atque in his tantopere fructuosis socordiam pigritiamque vincendam ab eo certe qui eximiarum rerum studio teneatur (5): neque enim iis, quibus pigritia obrepere solet, egregia facinora patrare continget, sed iis potius qui sudorem pati decreverint. Hinc ego quoque nunc sum exacutus, ut pro viribus breviter Psalmorum etiam librum interpreter. Hi enim maxime canuntur in ipsa Domini Ecclesia ad populi auditum ; et Asaphus quidem propheta haberi potest tanquam princeps et magister constitutus a Davide in populo ad canendum Domino eique confitendum. Hæc tantum in præsenti dicta a nobis sint. De reliquis autem quæ occurrent, puta de diapsalmate, vel obelo, vel lemnisco, vel alia re quavis, in unoquoque psalmo, Domini favore ductus, ejusque comitante gratia, mentionem postea faciam. Et de prædictis quoque in subsequentibus latius loquar, Dei gratia fa vente. (4) Ita_videbatur in folio Veronensi, a quo nunc absum. Cæteroquin aliquot amanuensis veteris menda, quæ tabula cusa exhibet, merito emendavi. (5) Sæpe suum laboris amorem prædicat S. Cyrillus, nempe in procemiis ad Glaphyra, ad Oseam, ad Isaiam, ad Joannem, ad dialog. 7 de Trin., ad op. De ador. in sp. et ver. et contra Nest., necnon homil. 17 et 26. Profecto nihil est dignius, animarum præsertim pastore, quam assiduum sacræ scientiæ studium. Hinc tot egregii ab antiquis præsertim episcopis pro sancta religione orti sunt libri. PSALMUS I. Vers. 3. Et omnia quæcunque faciet prosperabuntur. A Ante Servatoris quidem nostri adventum haud facile erat mortalibus superare viribus suis absurdam voluptatem, et mundanis cupiditatibus superiorem se constituere. Postquam vero nobis apparuit Deus Dominus, plana et facilis nihilque habens arduum aut asperum visa via est quæ nos ad virLutem ducit. B (5) ΨΑΛΜΟΣ Α'. Καὶ πάντα ὅσα ἂν ποιῇ κατευοδωθήσεται (Cod. Β. f. 3 b.) Πρὸ μὲν γὰρ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐπιδημίας ἦν οὐκ ἄτραχυ τοῖς ἐπὶ τῆς γῆς τὸ δύνασθαι κατευμεγεθεῖν τῆς ἐκτόπου φιληδονίας, καὶ ὑπερφέρεσθαι κοσμικῶν ἐπιθυμιῶν. Ἐπειδὴ δὲ ἐπἐφανεν ἡμῖν Θεὸς ὢν ὁ Κύριος, λεία καὶ ὁμαλὴ καὶ οὐδὲν ἔχουσα τὸ ἄναντες ἢ τραχύ γέγονεν ἡ εἰς ἀρε τὴν ἡμᾶς ἀποφέρουσα τρίβος. Οὐκ ἀναστήσονται οἱ ἀσεβεῖς ἐν κρίσει. (Α f. 10 b, B f. 4, Ε f. 1 b.) Ἔπεται δέ τις αὐτοῖς ἔσθ' ὅτε καὶ οἰκτιρμός, ὡς μὴ ταῖς ἴσαις τοῖς ἀσεβέσιν κολάσεσι περιπεσεῖν. ̓Αναστήσονται δὲ καὶ Vers. 5. Non resurgent impii in judicio, etc. Sequitur (culparum minorum reos) quædam etiam aliquando misericordia, ne pari cum impiis pœna multentur. Itaque reviviscent quidem et hi, verumtamen haud in concilio justorum concilium autem justorum intellige ordinem quemdam aut dignitatem. Nam etsi aliqui forte fuerint, ex his qui Β peccarunt, misericordia aut indulgentia digni, non ideo tamen in sanctorum choris connumerabuntur: alia enim horum est sors, excelsa gloria, admirabilis gratia, immortale gaudium. Fructum quippe præclarorum operum colligunt, et suæ ad omne bonum alacritatis mercedem percipiunt, Christo ipsis dicente : e Venite, benedicti Patris mei, possim dete paratum 92 vobis regnum a mundi constitutione ". Tu vero animadverte, primum Davidem et judicii et promissionis vitæ futuræ manifestam notitiam intulisse, cum Moyses nihil horum memoravisset (f). οἱ ἁμαρτωλοί, ἀλλ ̓ οὐκ ἔσονται ἐν τῇ βουλῇ καὶ τῷ Ἐγὼ δὲ κατεστάθην βασιλεὺς ὑπ' αὐτοῦ. (Β Ι. 6, 7, Ε Ι. 4, Κ δ. 27.) 'Ανενδεὴς δὲ κατὰ φύσιν ὑπάρχων, ὅσα λέγεται λαμβάνειν, ἵνα ἡμεῖς μετάσχωμεν, εἴληφεν. (6) - Κεχειροτόνημαι, φησίν, εἰς βασιλέα παρὰ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς ὥστε διαγ γέλλειν τὸ πρόσταγμα αὐτοῦ, καὶ πρό γε τῶν ἄλλων τοῖς ἐν Σιών. Καὶ τοῦτο, οἶμαι, ἔστιν ὅπερ ἔφη Χρι Vers. 6. Ego autem ab eo rex constitutus sum. Nullius rei naturaliter indigens, quidquid accipere dicitur, ideo ut nos fiamus participes, accepit. Electus sum, inquit,rex a Deo Patre, ut annuntiem præceptum ejus, et quidem ante alios Sionis incolis. Atque id, arbitror, affirmabat Christus cum dixit: Non sum missus, nisi ad oves quæ perierunt domus Israelis 1. Nam quia his prædicationis de- D στός· « Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ bebatur gratia, primis ipsis evangelicæ doctrinæ 18 Matth. xxν, 54. " Matth. xv, 24. (1) Similiter divus Hieronymus epist. 159, 5: Mihi in Evangelio promittuntur regna cælorum, quæ instrumentum vetus omnino non nominat. Sed tamen figurate saltem atque in ænigmate videri Moysem regnum cœlorum denotavisse, non negant Photius in Amphilochiana sexta quæstione, quam nos edidimus Script. vet. t. I, et Eusebius Chron. lib. 1, cap. 16. Diligenter vero ex recentioribus Chr. ColBergius, inter Dav. Michaelis opuscula Goettinge an. 1759, hac super re disputavit, multis laudabi-liter prolatis argumentis ob asserendam Moysis de futura vita sententiam. ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ. Ἐπειδὴ γὰρ αὐτοῖς τῆς |
