Brzmi on, jak następuje:

Ś. p. Konstanty Przeździecki nabył rękopis „Grażyny" A. Mickiewicza i często go użyczał uczonym, pracującym nad twórczością wielkiego wieszcza. Po śmierci w r. 1897 s. p. hr. Konstantego Przezdzieckiego, okazał się – zarówno w pozostałych papierach, jak i w bibliotece hr. Przeździeckich - brak wymienionego rękopisu; paroletnie szczegółowe poszukiwania również nie wydały żadnego rezultatu. Ze względu na ogromne znaczenie rzeczonego rękopisu dla historyi literatury polskiej, uprasza się najuprzejmiej osoby, mogące wiedzieć o obecnem miejscu znajdowania się rękopisu „Grażyny“, o łaskawe zakomunikowanie o tem Zarządowi Biblioteki hr. Przeździeckich pod adresem: Warszawa, Biblioteka hr. Przeździeckich, ul. Szczygla No 7.

Do listu tego nie dodajemy żadnego komentarza. Zaznaczamy jednak, że byłoby nietylko rzeczą smutną, ale i krzywdzącą og ół, gdyby pamiątka ta nie miała się odnaleźć i to w czasie niedługim.

Z AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI W KRAKOWIE.

-Na posiedzeniu Wydziału Filologicznego, d. 17 października b. r. prof. dr. Wilhelm Creinze nach streścił rozprawę swoją: O niemieckiem opracowaniu Hamleta z XVII-go w.", przeznaczoną dla amerykańskiego czasopisma: „Modern Philology". - Prof. dr. Cyryl Studziński przedłożył i omówił część I-szą obszernej pracy p. t. Twórczość polemiczna Hypacyusza Pocieja w latach 15941605", w której starał się rozstrzygnąć wiele wątpliwości z zakresu literackiej działalności tego niezmordowanego obrońcy unii brzeskiej. -Prof. dr. Edward Porębowicz nadesłał referat o dwu swoich rozprawach: Teorya średniowieczna miłości dusznej" i "Belletrysta XVII-go wieku, Chretien de Troyes". W końcu prof. dr. Stanisław Dobrzycki przysłał referat streszczający studyum jego o „Nieboskiej Komedy i". Autor rozpatruje utwór pod względem literackim i w odniesieniu do zagadnień społecznych, udowadniając przytem, że Krasiński powziął zamiar napisania poematu niemal nagle, a w każdym razie bez dłuższych poprzednich rozmyślań.

NOWE KSIĄŻKI.

Jako pierwsza próba odtworzenia systemu filozoficznego Augusta Cieszkowskiego, wyszła z pod pióra Adama Żółtowskiego doktorska rozprawa p. t. Prof. August Cieszkowski: Philosophie der Tat" (Poznań. Leitgeber. 1904), przedstawiona profesorom uniwersytetu monachijskiego w celu otrzymania doktoratu. Opierając się na wydanych już przez syna sławnego filozofa trzech tomach dzieła: „Ojcze nasz“,

jako też na dawniejszych publikacyach Cieszkowskiego, autor stara się o skreślenie zarysów całej jego nauki, której genezę upatruje w historyozofii Hegla.

Dr. Żółtowski z wraca uwagę na to, że Cieszkowski głosi właściwie ideg Kantowego „praktycznego rozsądku“, a wychodzi poza etyczny idealizm Fichtego i jego, nigdy nieurzeczywistnioną powinność. Prócz tych dwóch analogij i zależności od Hegla, wskazał autor na pewien wpływ pomysłów Herdera, Lessinga i Schillera.

Znany z kilku studyów historyczno-literackich, kandydat filozofii, p. Tadeusz Sierz putowski, wydał niedawno większe dzieło, p. t.: „Romantyzm polski, jego fazy, istota i skutki". Jak sam autor w przedmowie powiada, „praca niniejsza jest pierwszą próbą syntezy teoretycznej romantyzmu polskiego. Pomimo bowiem, że w kwestyi tej pisano wiele, nie rozwiązano jej wszakże. Przeciwnie: albo wskazano zaledwie tylko oddzielne rysy romantyzmu, i to przeważnie zewnętrzne, albo oceniano wartość jego, i to przede wszystkiem pod względem społecznym tylko, albo, nareszcie, próbowano uczynić podział prądu na mniejsze prądziki i strumyki; całości jednak istoty romantyzmu nie ogarnięto". Lukę tę ma wypełnić na razie praca p. Sierzputowskiego. Autor, opierając się na sumiennych studyach, daje rys całego rozwoju romantyzmu i odpiera czynione mu zarzuty. Dokładny skoro'widz ułatwia oryentowanie się w książce.

W szóstym tomie wydawanych przez prof. Szymona Ask en az ego „Monografij w zakresie dziejów nowożytnych" wyszła praca Aleksandra Jana Rodkiewicza, p. t.: „Pierwsza politechnika polska 182 5-1 8 3 1", poprzedzona dłuższym wstępem prof. Askenazego, w którym znajdujemy wyjaśnienie genezy powstania politechniki i ogólny rzut oka na jej znaczenie. Rozprawa p. Rodkiewicza opartą jest na źródłach rękopiśmiennych z archiwum Okręgu naukowego i Izby skarbowej w Warszawie. W końcu dzieła znajdujemy przypiski (str. 117 — 261), w których autor pomieścił wiele ważnych dokumentów in extenso.

- Dyrektor „Muzeum Narodowego" w Krakowie, dr. Feliks Ko per a, wydał książkę p. t.: „Dzieje Skarbea koronnego, czyli insygniów i klejnotów koronnych polskich". - W studyum tem, opartem przeważnie na urzędowych inwentarzach skarbca koronnego, dr. Kopera wyjaśnia, że insygnia państwa Polskiego przechodziły niepomyślne koleje. Naprzód regalia Bolesława Chrobrego po śmierci Mieczysława II-go przepadły. Tenże sam los spotkał oznaki królewskie Bolesława Śmiałego. Władysław Łokietek sprawił nowe insygnia, które znajdowały się potem w skarbeu Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta Wówczas bogactwo skarbca doszło do najwyższego szczytu, ale do dziś przechowało się tylko dwa przedmioty (z regaliów):

szczerbiec w Ermitażu petersburskim i włócznia Chrobrego w skarbeu krakowskiej katedry. Sprawa zniknięcia insygniów Korony polskiej w końcu XVIII-go wieku, wielokrotnie przez d-ra Koperę poruszana, znajduje kilka słów wyjaśnienia.

Herbarza Bonieckiego ukazał się zeszyt VII-my tomu III-go. Zawiera nazwiska od Haraburdo wie do Hincza. Większe monografie przypadają na rodziny: Herburtów, Hercyków, Hermanowskich, Heydlów, Hilchenów i Hilzenów.

Pomnikowego dzieła: „Bibliografia Polska" d-ra Karola Estreichera wyszedł obecnie tom XX-ty, zeszyt 14 (Kraków, 1905, drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 8-0, str. 436 + XXII), i zawiera dokończenie litery K. Na końcu tomu mieszczą się: „Dopełnienia i sprostowania“ na dwudziestu dwóch kartach, po jednej stronie tylko zadrukowanych, a to dla robienia na wolnej stronicy dalszych notat i uzupełnień.

WYDAWNICTWA PERYODYCZNE.

Biblioteka Naukowa w zeszycie 20-tym b. r. zawiera artykuły: J. Radlińskiego: „Ułuda i rzeczywistość w dziejach". Jana Tura: „O biologicznem znaczeniu potworności". W. Makowskiego: „Mickiewicz, Słowacki i Towiański". Ernesta Haecka: ,,Zarys filozofii monistycznej".

W zeszycie 21-szym: I. Lorentowicza: „John Locke“. — W. Makowskiego; „Mickiewicz, Słowacki i Towiański".-W. Szukiewicza: Ruch współdzielczy podług Gide'a".

"

Biblioteka Uniwersalna w październikowym zeszycie pomieszcza: Tarnowskiego: „Historya literatury polskiej“, t. IV, str. 353 452 (dokończenie). A. Czartoryskiego: „Pamiętniki“, t. II, str. 161224. Stefana Krzywo szewskiego: „Rusałka", zbiór nowel, str. 65 96. Feliksa Kopery: „Dzieje skarbea koronnego", str. 241 268 (dokończenie) i Konrada Machczyńskiego: „Nowele myśliwskie", str. 6580.

Homiletyka, pismo miesięczne, poświęcone kaznodziejstwu i życiu duchownemu, pod kierunkiem literackim ks. Maryana Massa lskiego. Zeszyt październikowy, 1904, In 8-o, str. 327 448.

Lud, organ Towarzystwa ludoznawczego we Lwowie, wychodzący w Krakowie pod redakcyą Karola Potkańskiego i Seweryna Udzieli, w trzecim zeszycie b. r. pomieszcza: prof. Stanisława Estreichera: „Wypraszanie od kary śmierci w obyczaju naszego ludu"; - d-ra Bronisława Gustawic za: O korzeniach czarodziejskich w lecznictwie ludowem u nas

i indziej; -Józefa Cieplika: artykuł o zwyczajach ludowych w okolicach Rabki; Seweryna Udzieli: dalszy ciąg pracy jego: „O strojach i budowlach ludowych w Sandeczyźnie". Resztę zeszytu wypełnia obfity dział „Rozmaitości“. „Przegląd czasopism", "Oceny i sprawozdania" i „Bibliografia".

-

Pamiętnik Fizyograficzny, wydawany przez A. Wróblewskiego i Br. Znatowicza, w tomie XVIII-tym zawiera: w dziale Meteorologii: „Spostrzeżenia meteorologiczne, dokonane w ciągu czterolecia 1897 1900 na stacyach meteorologicznych sieci warszawskiej. W dziale Geologii i Chemii artykuły: J. Lewinskiego: „Sprawozdanie z badań geologicznych, dokonanych wzdłuż drogi żelaznej Warszawsko-Kaliskiej"; St. Karczewskiego: 0 faunie warstw podredenowskich Dąbrowskiego zagłębia węglowego; S. Miklaszewskiego: „Rozbiory chemiczne gleb Opinogórskich; Tego ż: Gleby typowe gub. Kieleckiej"; K. Malewskiego: „Materyały do gleboznawstwa polskiego"; - A. Sem połowskiego: „Rozbiory ziem Królestwa Polskiego". - W dziale Botaniki i Zoologii artykuły: B. Eichlera: Drugi przyczynek do flory grzybów okolic Międzyrzecza"; B. Hryniewieckiego: „Przyczynek do flory pow. Kowieńskiego";-A. Matuszewskiego: „Krótki rys botaniczny pow. Kaliskiego i sąsiednich"; - F. Błońskiego: „Przyczynek do sprawy jedno- lub wielogatunkowości jemioły"; W. Jakubowskiego: „Spis roślin w okolicach Kijowa". W dziale Archeologii i Antropologii artykuł S. J. Czarnowskiego: Jaskinie i schroniska na górze Smardzewskiej" i w Miscellaneach K. Kulwiec a: „Materyały do fizyografii jeziora Wigierskiego".

.

Przewodnik naukowy i literacki, wydawany przy „Gazecie Lwowskiej", pod kierunkiem Adama Krechowieckiego, w zeszycie październikowym b. r. pomieszcza rozprawy: d-ra Oswalda B a lcera: 0 Morskie Oko". Bronisława Łozińskiego: „Galicyjski sejm stanowy (1817 1845)". Adama Szelągowskiego: Jakób Zadzik „Wielki Biskup krakowski“. D-ra Tadeusza Truskolawski ego: „Andrzej Radwan Zebrzydowski". Fr. Rawity-Gawrońskiego: „Bohdan Chmielnicki od wyprawy cecorskiej do awantur czehryńskich". Leopolda Mé yeta: „Szlachectwo rodu Słowackich". — Tadeusza Stanisława Grabowskiego: „Młoda Chorwacya" i w Miscellaneach Aleksandra Kraushara: „Projekt polski z r. 1814 w sprawie ujednostajnienia miar.

Sztuka polska poświęca cały swój zeszyt październikowy J. Matejce. Znajdujemy tu reprodukcye portretu własnego i Hołdu prus