πίστεως τῆς εἰς αὐτὸν, καὶ δι' αἵματος τοῦ ἰδίου ἀγο- A proprium, sicut scriptum est; redemit Deo ac Patri. ράζων, κατὰ τὸ γεγραμμένον, τῷ Θεῷ καὶ Πατρί. Διότι τοίνυν φησίν· Οὐκ ἐφοβήθητε καταλαλῆσαι κατὰ τοῦ θεράποντός μου Μωσῆ; » Τοιοῦτο γάρ ἐστι τὸ διὰ τοῦ προφήτου πρὸς τοὺς ἀνοσίους Φαρισαίους καὶ πάλαι λαλούμενον διὰ τὰς ἐπὶ Χριστῷ φλυαρίας τε καὶ ἀθυρογλωττίας· . Ὑμεῖς δὲ προσάγεψε ὧδε, υἱοὶ ἄνομοι, σπέρμα μοιχῶν καὶ πόρνης. Εν τίνε ἐντρυφήσατε; καὶ ἐπὶ τίνα ἠνοίξατε τὸ στόμα ὑμῶν; καὶ ἐπὶ τίνα ἐχαλάσετε τὴν γλῶσσαν ὑμῶν; » Ολως γὰρ ὥσπερ τῇ θεομάχῳ γλώσσῃ τὰς ἡνίας χαλάσαν τες οἱ Φαρισαῖοι εὐτροχωτάτην τρόπον τινὰ τὴν δυσφημίαν ἐποιοῦντο τὰ Χριστοῦ, καὶ πρὸς ὑπέρογκον ἀλαζονείαν ἀναφυσσώμενοι, τοὺς ἐξ ἀπονοίας ἐρεύ γονται λόγους. Οἷς καὶ λίαν ἐπαλγήσας ὁ Μελωδός • Εἶπα, φησί, τοῖς παρανομοῦσι· Μὴ παρανομεῖτε, B καὶ τοῖς ἁμαρτάνουσι· Μὴ ὑψοῦτε κέρας, μὴ ἐπαίρε σθε εἰς ὕψος τὸ κέρας ὑμῶν, καὶ μὴ λαλεῖτε κατὰ τοῦ Θεοῦ ἀδικίαν. » Παρηνόμουν γὰρ ὄντως ὃν ἥκιστα χρὴ δυσσεβῶς κατακρίνοντες, καὶ εἰς ὕψος τὸ κέρας ἐπαίροντες ἀλοῖεν ἄν, οὐ μόνῳ παραχωρούντες Χριστῷ, τὸ εἰδέναι τὸ θέλημα τοῦ Πατρὸς, καὶ αὐτοὶ δὲ μᾶλλον ἐπίστασθαι τοῦτο διίσχυριζόμενοι, διὰ τοῦ λέγειν, καθάπερ ήδη προείρηται· . Ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι Μωσεί λελάληκεν ὁ Θεὸς; » ὡς καὶ ἀπειθεῖν διὰ τοῦτο σπουδάζειν. Καὶ ἀπέστη μὲν τῷ τηνικάδε τῆς τοῦ μαρτυρίου σκηνῆς ἡ νεφέλη. Λεπρῶσα δὲ παραχρῆμα ἐφαίνετο Μαριάμ, καὶ οὐχ ἁπλῶς, ἀλλ' ὡς χιών. Καὶ γὰρ ταῖς εἰς Χριστὸν παροινίαις, καὶ τοῖς ἀνοσίοις τῶν Ἰουδαίων τολμήμασιν ἐπασχάλλουσα, καὶ διατε θεῖσα πικρῶς ἀνέπτη τρόπον τινά, καὶ ἀναπεφοίτηκε τῆς Συναγωγῆς, ἡ θεία τε καὶ ἀκήρατος φύσις, κατὰ τὸ εἰρημένον παρὰ Χριστοῦ· « Ἐγκαταλέλοιπα τὸν οἶκόν μου, ἀφῆκα την κληρονομίαν μου. » Καταβε 5ηκὼς γὰρ ὁ Κύριος ἐν στύλῳ νεφέλης ὡς νεφέλη πάλιν ἀποφοιτᾷ, κατὰ τὸν ἐν γράμματι τύπον. Ἐπειδὴ δὲ τῆς τῶν Ἰουδαίων Συναγωγῆς εἰκότως ἀπενοσφί ζετο, ἀκάθαρτος ἀνεδείχθη παραχρῆμα· καὶ ἀκάθαρ τος οὐχ ἁπλῶς, ἀλλ ̓ εἰς ἀκρότητα δραμοῦσα τοῦ πά θους. Τὸ γὰρ σφόδρα καταλευκαίνεσθαι τὸν λεπρω θέντα λέγειν, τῆς νόσου τὴν ἐπίτασιν ἔχει. Τί δ' ἂν γένοιτο χιόνος τὸ λευκότερον; "Ην γὰρ δὴ καὶ εἰκὸς, μᾶλλον δὲ ἀναγκαῖον, καὶ ἀναμφιβόλως ἔχον τὸ ἐν παντί γενέσθαι κακῷ τὴν τῶν Ἰουδαίων Συναγωγὴν τῆς τοῦ διασώζοντος ἀποπετοῦσαν φροντίδος. Ο μὲν οὖν ἀτίθασσός τε καὶ φιλοσκώμμων τῶν ἀγελαίων ἐσμὸς, ἀκαθαρσίᾳ τε καὶ ἀτιμίᾳ κολάζεται, κατὰ τὸ ὑπὸ τῶν ἁγίων ὀρθῶς εἰρημένον πρὸς τὸν Θεόν· • Πλήρωσαν τα πρόσωπα αὐτῶν ἀτιμίας, καὶ γνώσε σιν ὅτι ὄνομά σοι, Κύριος, ο Συγκατηγορήσας δὲ τῇ Μαριὰμ οὐ συλλεπροῦται χρησίμως ὁ ̓Ααρών, καίτοι τὴν ἴσην ἐποφλήσας τῷ κρίνοντι δίκην. Ἐπειδὴ γὰρ τίμιον καὶ μέγα παρὰ Θεῷ τῆς ἱερωσύνης τὸ χρῆμα, ταύτῃτοι τὸ ἐν λέπρα φαίνεσθαι διαφυγών, λύπη μᾶλλον τῇ ὑπὲρ τῆς τοῦτο παθούσης ἐκολάζετο, κατά τὸ εἰρημένον παρὰ Θεοῦ· « Περιζώσασθε καὶ κόπτε σθε, οἱ ἱερεῖς, θρηνεῖτε, οἱ λειτουργούντες θυσιαστη C Ideoque ait: Non veremini obloqui servo meo Mosi ?, Ejusmodi enim quid etiam olim per prophetam dictum est ad impios Pharisæos ob petulantem atque efrenatam in Christumn linguam : . Vos autem accedite huc, filii iniqui, semen machorum et fornieationis. Quid deliciamini? contra quem aperuistis os vestrum? et adversus quem laxastis linguam veshram 60?, Nam Pharisæi, tolis quodammodo habenis impiissimæ linguæ in Deum laxatis, acerbissima in Christum convicia jaciebant, atque immensa superbia elati, verba evomebant scelerum et amentiæ plena. Quibus neque immerito condolens Psalmista : Bixi, ait, inique agentibus: Nolite inique agere; et peccantibus: Nolite exaltare cornu vestrum, neque in altum tollite cornu vestrum, neque loquimini contra Deum injustitiam *. y Revera enim inique in eum agebant, quem minime debebant impie damnantes, vereque deprehensi sunt cornu in altum tollere, cum non concederent solum Filium scire Patris voluntatem ; imo semetipsos magis eam scire asseverarent per hoc quod jam dictum est: Nos scimus quod Mosi locutus sit Deus ; atque ita fidem ei adhibere nolebant. Quocirca discessit nubes a tabernaculo testimonii. Et Maria illico apparet leprosa, idque non simpliciter, sed tanquam nix. Nam divina atque immortalis natura succensens, ægreque ferens temeraria Judæorum facinora debacchationesque in Christum, avolavit quodammodo, recessitque a Synagoga, juxta illud quod dictum est a Christo : . Reliqui domum meam, et deserui hæreditatem meam 3. Quia cum Dominus descendisset in columna nubis, iterum tanquam in columna ascendit secundum typum litteralem. Posteaquam autem is a Synagoga Judæorum est separatus, continuo ipsa immunda ac potius immundissima reddita est. Nam si dicas leprosum albescere, morbi intensionem significat. Ecquid vero albius esse potest nive? Conveniebat enim, aut potius necessarium erat atque indubium, 385 ut cum multitudine Judæorum qui cura Salvatoris exciderant, ubique male ageretur. Indomita igitur et proterva Judæorum turba merito immunditia atque ignominia punitur: sicut recte a sanctis dictum est ad Deum : c Imple facies eorum ignomi nia, et cognoscant quod nomen tibi, Dominus σε > Porro et si Aaron simul accusatus sit, atque in eadem fuerit culpa, in qua Maria, utiliter tamen non afficitur lepra. Quandoquidem sacerdotium est res magna et pretiosa in conspectu Domini; ideoque Aaron effugit speciem lepræ: dolore tamen ob eam, quæ hoc morbo correpta est, affectus fuit juxta illud quod dictum est a Deo : « Præcingite vos et plangile, sacerdotes; lamentamini, qui inservitis altari; introite, et dormite in saccis, qui ministratis Deo, quia periit de domo Dei nostri sacrificium et libatio 5. Aaron autem accedit dicens sapienti Mosi: sa Joan. ix, 29. 81 Jerem. Xu, 7. "Psal. Num. XH, 8. 20 Isa. Lvit, 5, 4. * Psal. LXXIV, 5, 6. 15 Joel 1, 13, 14. LXXVII, 17. • Obsecro, dom ne, ne imponas nobis peccatum, Α ρίῳ· εἰσέλθετε ἐν σάκκοις λειτουργοῦντες Θεῷ, ὅτι quia ignoravimus in quem peccavimus. Qui enim ex genere Israelis sunt, habituque secundum carnem a Synagoga Judæorum non alieni, sed declarati mysteriorum Dei dispensatores, hi oblaturi sunt Deo preces pro istis qui ex ignorantia peccaverunt, quanquam ipsi initio simili culpæ fuerint obnoxii. Caeterum quidem orant Christum, ne simul in eos irruat ira Patris : cujusmodi fuit Paulus, ita dicens : « Fratres, voluntas bona cordis mei, et obsecratio ad Deum pro Israele est ad salutem 57. Verum qui hoc dixit erat dispensator mysteriorum Dei, atque sacerdos divini præconii, sicut olim fuit Aaron. Clamante autem Mose pro leprosa, et rogante ut sanaretur, Deus veniæ dandæ supersedet, ac dicit : « Separetur septem diebus extra castra, ] et deinde ingrediatur 88. καλοῦντος αὐτὴν, ὑπερτίθεται τὸ συγγνῶναι Θεός· εμβολῆς, καὶ μετὰ ταῦτα εἰσελεύσεται πάλιν. ο 4. Hæc historia nobis iterum velut in imagine ostendit, quam parata sit divina natura ad misericordiam præstandam, et ad propitiandum promptis sima : at vero multitudine sæpenumero et magnitudine nostrorum delictorum retardatur, et benignitatem erga reos differt. Hoc idem significat, mea quidem sententia, quod magnæ preces sanctorum et supplicationes ad Deum factæ sint pro Israele, cum tamen fieri non posset ut poenam efugeret, 386 qui ob tanta peccata esset damnatus ; ideoque et Deus misericordiam posterius quam pœnam adhibuit. Quod autem sæpenumero Deus propter nostra delicta exacerbetur atque irritetur, ita ut, quamvis immensa clementia sit præditus, tamen eam interdum differat atque subducat, haud difficile est vel ex his ipsis videre. Nam cum cædem Babyloniorum lege belli in Judæos grassantium, quæ suo tempore in regione Judæorum futura erat, quondam per Spiritum Jeremiæ prophetæ revelasset, ac jam permulti occubuissent, mortuique passim conspicerentur, tum ad sanctum prophetam ait: Heu mihi, quia defecit anima mea propter interfectos : circumite vias Jerusalem, et videte, et cognoscite, et quærite in plateis ipsius an inveniatis virum, qui faciat judicium, et quærat fidem, et propitius ero eis, dicit Dominus *. » Videsne in his quanto alficiatur dolore propter occisos, quanquam likenter vellet misericordiam Hierosolymis exercere? D sed taimen ab ipsis quodammodo claudit benignitatem sibi insitam, propter peccatorum molem propemodum eam retrahens atque avertens; nihilominus tamen quærit occasiones miserendi, ita ut vel ob unum justum velit iram deponere. Jubebat enim circumeuntes urbem unum sibi ostendere justam. Maria itaque emittitur ob lepram, qua erat infecta. Sed populus, ait, non est profectus, donec munda ta esset Maria. Nam et nos qui credidimus in Christum exspectaturi sumus Judæorum purificationem, eam ἀπέλιπεν ἐξ οἴκου Θεοῦ ἡμῶν θυσία καὶ σπονδή, κ Πρόσεισι δὲ λέγων τῷ πανσόφῳ Μωσῇ· . Δέομαι, Κύριε, μὴ συνεπιθῇ ἡμῖν ἁμαρτίαν, διότι ἡγνοήσαμεν καθ ̓ οὗ ἡ μάρτομεν. Οἱ γὰρ γένει μὲν ὄντες ἐξ Ισραήλ, καὶ τῇ κατὰ σάρκα σχέσει τῆς Ἰουδαίων Συναγωγής οὐκ ὄντες ἀλλότριοι, μυστηρίων δὲ τῶν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἀποδεδειγμένοι ταμίαι, τὰ ὑπὲρ τῶν ἐξ ἀγνοίας ἡμαρτηκότων ἀναφέρειν ἔμελλον προσευχάς · καίτοι συμπταίσαντες ἐν ἀρχῇ. Μὴ συνεπιθέσθαι δὲ τῇ τοῦ Πατρὸς ὀργῇ παρακαλοῦσι Χριστὸν, ὅπερ ἐποίες λέγων ὁ Παῦλος· « Αδελφοί, ἡ μὲν εὐδοκία τῆς ἐμῆς καρδίας, καὶ ἡ δέησις πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὲρ αὐτῶν εἰς σωτηρίαν. » Αλλ' ἦν τοῦτο λέγων, καὶ οἰκονόμος μυστηρίων Θεοῦ, καὶ ἱερουργὸς τοῦ θείου κηρύγμα τος· ὅπερ ἦν τότε καὶ 'Ααρών. Βοῶντος δὲ τοῦ Μωσέως ὑπὲρ τῆς λελεπρωμένης καὶ ἰάσασθαι παρε Αφορισθήτω, λέγων, ἑπτὰ ἡμέρας ἔξω τῆς παρ δ'. Ἡμῖν ὡς ἐν εἰκόνι διαδεικνύοντος τοῦ λόγου, ὅτι ταχεῖα μὲν εἰς ἐλεεῖν, καὶ τρόπον τινὰ πρὸς τὸ παρακαλεῖν ἑαυτὴν ἡ θεία φύσις ἑτοιμοτάτη, τῷ δὲ πλήθει πολλάκις ἢ τῷ μεγέθει τῶν ἡμετέρων πται σμάτων ἀποτραχύνεται, καὶ τὴν ἐπὶ τοῖς ἐνόχους φιλ ανθρωπίαν ἀναδύεται. Σημαίνει δὲ κἀκεῖνο, κατά γε τὸν ἡμέτερον νοῦν, ὅτι πολλὴ μὲν ἁγίων πρεσβεία ἀναβέβηκε πρὸς τὸν Θεὸν, ὑπὲρ τοῦ Ἰσραήλ· οὐκ ἐνδεχομένου δὲ τοῦ μὴ κολασθήσεσθαι πρέπειν αὐτὸν, οὐκ ἐπὶ τοῖς τυχοῦσι κατεγνωσμένων, δεύτερον ἐτίθει τῆς δίκης τὸν ἔλεον. "Οτι δὲ πολλάκις διὰ τῶν ἡμετέ ρων πταισμάτων παραθήγεται Θεός, εἰς τὸ καὶ αὐτῆς ἔσθ' ὅτε τῆς ὅτι μάλιστα φιλαιτάτης αὐτῷ γαληνίτη τος κατοκνεῖν τὴν ἐπίδοσιν, χαλεπὸν οὐδὲν καὶ διὰ τούτων ἰδεῖν. Αποκαλύπτετό τε διὰ τοῦ ἁγίου Πνεύ ματος Ἱερεμίᾳ τῷ προφήτῃ τὴν ἐσομένην κατά καιροὺς ἐν χώρᾳ τῇ τῶν Ἰουδαίων σφαγήν· κατα τρεχόντων αὐτὴν πολέμου νόμῳ τῶν Βαβυλωνίων · ἀλλ' ὡς πολλῶν ἤδη πεσόντων τε καὶ ὁρωμένων νεκρῶν, πρὸς ἅγιον προφήτην φησί· κ Οι μοι ὅτι ἐκλείπει ἡ ψυχή μου, ἐπὶ τοῖς ἀνῃρημένοις· περιδράμετε ἐν ταῖς ὁδοῖς Ἱερουσαλήμ, καὶ ἴδετε, και γνώτε, καὶ ζητήσατε ἐν ταῖς πλατείαις αὐτῆς· ἐὰν εὕρητε ἄνδρα, εἰ ἔστι ποιῶν κρίμα, καὶ ζητῶν πίστιν, καὶ ἵλεως ἔσομαι αὐτοῖς, λέγει Κύριος. ο Ορᾶς ἐν τούτοις ὠδίνοντα μὲν ἐπὶ τοῖς ἀνῃρημένοις αὐτὸν, καὶ πρόχειρον μὲν ἐλεεῖν ἐθέλοντα τὴν Ἱερουσαλήμ εἰργόμενον δέ που ἐφ' ἑαυτοῦ μονονουχί, καὶ ἀνάσει ράζοντα τὴν θεοπρεπή γαληνότητα, διὰ τὸ τῆς ἁμαρ τίας ὑπέρογκον, ζητοῦντα δ' οὖν ὅμως τοῦ κατοικτεί ρειν τὰς ἀφορμὰς, καὶ ἐφ' ἑνὶ θέλοντα καταλύειν τὰ ἐκ τῆς ὀργῆς· ἕνα γὰρ ἄνδρα τοὺς θέλοντας ἐπιδει κνύναι πιστὸν ἐν αὐτῇ διαπλάττετο. Ἐκπέμπεται τοίνυν ἡ Μαριὰμ ἐπὶ τῇ λέπρᾳ κάτοχος. Αλλ' ούν ἐξῆρε, φησίν, ὁ λαὸς, ἕως ἐκαθαρίσθη Μαριάμ. Περι μενοῦμεν γὰρ καὶ ἡμεῖς οἱ πιστεύοντες εἰς Χριστής τὸν τῶν Ἰουδαίων καθαρισμόν, δήλον δὲ ὅτι τὸν διὰ πίστεως. Οὕτω τε τὸ λοιπὸν τὰς ἐν τῷδε τῷ βίῳ κα 56 Num. xi, 11. *' Rom. x, 1. 59 Num. sir, 11. * Jerem. iv, 31; v, 1. ταλιπόντες σκηνάς, ἐπὶ τὴν ἄνω πόλιν ἀναζεύξομεν, Α inquam, quæ est per fidem. Sic tandem tabernacu καὶ εἰς τὴν τῆς ἐπαγγελίας ἀναδραμούμεθα γῆν. Αληθεύει δὴ οὖν ὁ Σωτὴρ, ὅταν λέγῃ πρὸς τοὺς Ἰου δαίους· « Εἰ πιστεύετε Μωσῇ, ἐπιστεύετε ἂν ἐμοί· περὶ γὰρ ἐμοῦ ἐκεῖνος ἔγραψε, δι ̓ οὗ καὶ μεθ ̓ οὗ τῷ Θεῷ καὶ Πατρὶ ἡ δόξα σὺν ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν. Περὶ τῶν κατασκεψαμένων τὴν γῆν τῆς ἐπαγ γελίας. ة B α'. Εξαίρετος μὲν ὁ κλῆρος τοῖς ἀγαπᾷν ᾑρημέ νοις τὸν ὅλων βασιλέα Θεόν. Ήτοίμασται δὲ αὐτοῖς τῶν ὑπὲρ νοῦν ἀγαθῶν ἡ κτῆσις. Καὶ πιστώσεται λέγων ὁ μακάριος προφήτης Ησαΐας· . Ἔστι κλη ρονομία τοῖς θεραπεύουσι Κύριον. Καὶ πάλιν· ι Καὶ ἔσῃ πεποιθὼς ἐπὶ Κύριον, καὶ ἀναβιβάσει σε ἐπὶ τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς· καὶ ψωμιεῖ σε την κληρονομίαν Ἰακωδ τοῦ Πατρός σου. Τὸ γὰρ στόμα Κυρίου ἐλάλησε ταῦτα. » Οὐκοῦν ἀληθὴς ἂν εἴη, καὶ ἐρηρεισμένη πάντη τε καὶ πάντως ἡ ὑπόσχεσις· οὐ γὰρ ἂν ἁμάρτῇ τἀληθοῦς, οὐδ' ἂν διαψεύσαιτό ποτε τὸ τοῦ Θεοῦ στόμα ἀποπερανεῖ δὲ πάντως τὰ ἐπηγγελμένα. Καὶ τοῦτο εἰδὼς ὁ θεσπέσιος Μελῳδὸς οὕτω πού φησι· ο Κύριος μερὶς τῆς κληρονομίας μου· σὺ εἶ ὁ ἀποκαθιστῶν τὴν κληρονομίαν ἐμοί. » Τίνες οὖν ἄρα οἱ θεραπεύοντες τὸν Κύριον, ἢ καὶ εἰς τίνας οὕτω λαμπρός τε καὶ ἀξιόληπτος καταντήσει κλῆρος; Οἱ τῷ Θεῷ δοκοῦν ἀποπεραίνειν ἐσπουδακότες, καὶ πρὸς πᾶν ὁτιοῦν τῶν τεθαυμασμένων ἀμελητὶ διάττειν εἰδότες, καὶ παντὸς c ἐχθροῦ καταθλεῖν ἀοκνότατα προθέμενοι, καὶ οὐχ ὡς ἰδίαις δυνάμεσι, ήγουν εὐτεχνίαις ἐπιθαρσήσαντες, ἀλλ' ὅπλον ὥσπερ τι προϊσχόμενοι τὴν ἄνωθεν χάριν, προεστηκότα τε καὶ συνασπίζοντα τὸν τῶν ὅλων ἔχοντες Θεόν. Διατεθέντες γὰρ οὕτω, φασίν· Οὐκ ἐπὶ τῷ τόξῳ μου ἐλπιῶ, καὶ ἡ ῥομφαία μου οὐ σώσει με. Εσωσας γὰρ ἡμᾶς ἐκ τῶν θλιβόντων ἡμᾶς, καὶ τοὺς μισοῦντας ἡμᾶς κατῄσχυνας. » Τοὺς μὲν ἀγὰθοὺς καὶ εὐτολμοτάτους, καὶ εἰς τὸ χρῆναι πιστεύειν ἑτοιμοτέρους, ἐκπρεπεστάτους ἀποτελεῖ, πλουσίᾳ χειρὶ διανέμων τὰ ἀγαθά· τοὺς δέ γε τὰ πάντων απ σχιστα νοσεῖν ᾑρημένους εἰς τὸ ἀπειθὲς, ἀποβουκο λήσει πάντως τῶν ἀπολέκτων ἀγέλης, καὶ παντὸς αποσοβήσει πράγματος κατευφραίνειν εἰδότος. Επιφωνήσει δὲ ὡς παρ' ἑκάστῳ μάλιστα δικαίως· . Αὕτη D ή μερίς σου, μερὶς τοῦ ἀπειθεῖν ὑμᾶς ἐμοί. » Τοιούτ τοῖς ὑποπεπτωκότας ἐγκλήμασι τοὺς τῶν Ἰουδαίων δήμους εὑρήσομεν. Τοιγάρτοι διολισθήκασι τῆς ἐλπίδος, καὶ ἀπόκληροι μεμενήκασι. καίτοι τῆς κληρονομίας οὔσης αὐτῶν· εἴπερ ἐστὶν ἀληθὲς, ὡς αὐτῶν εἰσιν αἱ ἐπαγγελίαι, κατὰ τὴν τοῦ μακαρίου Παύλου φωνήν. Ἐπειδὴ δὲ ἠπειθήκασι τῷ καλοῦντι πρὸς αὐτὰς, ἀμέτοχοι μεμενήκασι, καὶ κατὰ τὴν τοῦ Σωτῆ ρος φωνήν· . Γεγόνασιν οἱ ἔσχατοι πρώτοι, καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι. » Καὶ τοῦτο δὴ πάλιν ἐξ αὐτῶν ἡμῖν τῶν ἀρχαιοτέρων προανεφωνείτο Γραμμάτων. Έχει δὲ οὕτω· ι Καὶ μετὰ ταῦτα ἐξῆρεν ὁ λαὸς ἐξ ̓ΑποΤο Joan. v, 46. 61 Isa. LIV. 17. Isa. LVIH, 14. 16 Matth. xx, 16. 62 De iis qui explorarunt terram promissionis. Eximia certe hæreditas est illis qui totius universi regem Jesum Christum 387 diligere volunt, siquidem possessio bonorum mentem omnem excedentium illis parata est. Hujus rei fidem facit beatus propheta Isaias ita dicens: Hæreditas est colentibus Dominum 61. . Εt rursus : c Confides in Dominum, et traducet te in terram bonam, et cibabit te hæreditate Jacob patris tui. Os enim Domini hac locutum est . . Vera igitur et firma omnino est promissio, utpote quæ a veritate errare nequeat, nec poterit quemquam fallere os Domini, sed quod promittit, certissime perficit. Cujus rei non ignarus Psalmista ita alibi dicit: Dominus pars hereditatis meæ, et calicis mei : tu es qui restitues hæreditatem meam mihi ®. . Sed quinam sunt illi cultores Domini, ad quos adeo ampla et grala ventura sit hæreditas? Qui id quod Deo placet præstare nituntur, et ad omnia laude digna fortiter contendunt, ac diligentissime quemvis advers sarium superare laborant: idque non propriis viribus ascribunt, suæque industriæ, si quando victoriam obtineant, ac triumphum reportent; sed gratiam e supernis veluti arma quædam præ se ferunt, habentque hujus universi Deum præsidem atque propugnatorem. Ita enim instructi atque ita animo affecti aiunt cum Davide: Non in arcu meo sperabo, neque gladius meus servabit me. Tu enim liberasti nos ab affligentibus nos, et qui oderunt nos confudisti 6. » Bonos itaque ac fortes, quique ad credendum promptiores sunt, Deus maxime insignes efficit, larga manu bona triouens ; cos vero qui turpissimis quibuscunque vitiis laborant, et ad incredulitatem labuntur, abigit ab electorum grege, et ab omni re, quæ laetitiam afferre possit, semovet, Acclamabit autem animis istorum, et optimo quidem jure Ista est portio vestra, nempe ut non credatis mihi 68., Istiusmodi criminibus populos Judæorum obnoxios reperiemus. Unde et spe exciderunt, atque exhæredes manserunt; eliamsi hæreditas ipsorum esset; siquidem verum est quod eorum sint promissiones, juxta vocem beati Pauli. At posteaquam non crediderunt ei, qui ad ipsas promissiones vocavit, manserunt exsortes : et, quemadmodum Salvator noster docuit : e Facti sunt primi ultimi, et ultimi primi . Quod ipsum nobis in veteribus Litteris præsignificatum est, quæ 65 66 63 Psal. xv, 5. * Psal XL, 7. 65 Isa. xvi, 14. sic habent : 388 . Post haec discessit populus ex A ρώθ, καὶ παρενέβαλεν ἐν τῇ ἐρήμῳ τῇ Φαράν· καὶ Asaroth, et posuit tentoria in deserto Pharan: locutusque est Dominus ad Mosen, dicens: Mitte tibi ipsi viros ut explorent terram Chananæorum, quam ego dabo filiis Israel in possessionem, singulos de singulis tribubus per populos patrum suorum, hos mittes, nempe omnem principem ex ipsis. Et Moses emisit illos ex deserto Pharan juxta vocem Domini, omnes viros principes ex filiis Israel "., Viri igitur qui e tribubus delecti sunt numero duodecim a reliqua multitudine separati sunt. Ascenderuntque exploraturi utrum regio esset pinguis, an parum ferax, pascuosa, bona et fertilis, an arida et sterilis; item an esset ferax arborum domesticarum, et tempestivos fructus produceret, atque culta esset fecunda segetibus; præterea quales haberet incolas, Β utrum robore insignes et bellicoses belloque insuperabiles, an possent facile ab iis qui forti animo praditi essent expugnari; præterea quantæ et quales in ea essent urbes, nudane et sine moenibus, an turribus munitæ. Injungebat autem Moses, ut, si liceret, de fructibus aliquid decerptum ad confirmationem rei revertentes secum afferrent. Ingressi itaque iter, ut dixi, nitebantur præstare ea quæe imperata erant. Opportuno autem tempore oblato, explorarunt terram, botrumque secum attulerunt, rem profecto admirabilem, et spectaculum miraculumque verum, illæsique reversi sunt ad Mosen. Cæterum sententiis dissidebant. Nam omnes uno ore prædicabant, et renuntiabant, quod terra bona et pinguis esset, atque in hujus rei testimonium exhibebant fructum quem ex illa attulerant at nonnulli eorum appellabant gentem illius regionis animosam atque robustam, adeoque bellicosam ut nemini facile cederet præ suo fastu. Filios enim, aiebant, gigantum vidimus ibi; genus hominum procerum adeo et grande, ut filii Israel sicut locustæ viderentur, si quidem cum istorum compararentur proceritate. Chaleb autem et Josua palam ac libere dicebant quod bona atque pinguis foret terra. Utinam eligeret nos Deus, quos in illam introduceret ! Superabuntur qui eam incolunt, Deo pro nobis dimicante, iterum atque iterum affirmabant. Vulgus autem promiscuum Israelitarum, 389 auditis his verbis in oblivionem Dei traducti, signorumque in Ægypto editorum immemores valde extimuerunt, tardioresque ad pugnandum effecti proelium inire recusarunt, neque amplius amant promissa, aut de auxiliatrice manu cogitant, quæ omnia superat, et a nemine potest superari: at potius pueriliter plorat, trepideque exspectat hostilibus gladiis uxores suas, queque ipsis charissima erant, assumptum iri. Neque vero dicere veriti sunt, gratiorem ipsi futuram fuisse servitutem Ægyptiacam, ipsiusque jugum levius. Utinam ad Ægyptios nobis reverti liceret! lacrymantes dicebant; Josuam autem et Chaleb, qui ad fortitudinem eos excitabant, pulve 1 Nam. XII, 1-4. C D ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωσήν, λέγων· Απόστειλον εχείρουν. Ηκόντων δὲ ἤδη πρὸς τοῦτο λοιπὸν ἀθλιό- A rem, ut aiunt, suffundentes, lapidare conabantur. τητος τῶν πραγμάτων, ὤφθη, φησί, δόξα Κυρίου ἐν νεφέλῃ ἐπὶ τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου, ἐν πᾶσι τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ, καὶ διολλύναι μὲν ἅπαντας ἀμελητί διεσκέπτετο. Προσπίπτοντος δὲ καὶ ἐκλιπαροῦντος Μωσέως, κατανεύει μόλις. • Είπε γάρ, φησί, Κύριος πρὸς Μωσῆν· Ἴλεως αὐτοῖς εἰμὶ κατὰ τὸ ῥῆμά σου. ̓Αλλὰ ζῶ ἐγώ, καὶ ζῶν τὸ ὄνομά μου. Καὶ ἐμπλήσει ἡ δόξα Κυρίου πᾶσαν τὴν γῆν. Οτι πάντες οἱ ἄνδρες οἱ ὁρῶντες τὴν δόξαν μου, καὶ τὰ σημεῖα & ἐγὼ ἐποίησα ἐν τῇ Αἰγύπτῳ, καὶ ἐν τῇ ἐρήμῳ ταύτῃ, καὶ ἐπείρασάν με τοῦτο δέκατον, καὶ οὐκ εἰσήκουσάν μου τῆς φωνῆς. Η μὴν οὐκ ὄψονται τὴν γῆν ἣν ὤμοσα τοῖς πατράσιν αὐτῶν, ἀλλ ̓ ἢ τὰ τέκνα αὐτῶν, ἅ ἐστι μετ ̓ ἐμοῦ ὧδε· ὅσοι οὐκ οἴδασιν ἀγαθὸν ἢ κακόν. Πᾶς νεώτερος ἄπειρος, τούτοις δώσω τὴν γῆν. Πάντες δὲ οἱ παροξύναντές με, οὐκ ὄψονται αὐτήν· ὁ δὲ παῖς μου Χάλεβ, ὅτι ἐγενήθη πνεῦμα ἕτερον ἐν αὐτῷ, καὶ ἐπηκολούθησέ μοι· εἰσάξω αὐτὸν εἰς τὴν γῆν εἰς ἣν εἰσῆλθον ἐκεῖ, καὶ τὸ σπέρμα αὐτοῦ κληρονομήσει αὐτήν. » "Αθρει δὴ οὖν, ὅτι παγχάλεπα μὲν παρὰ Θεῷ τῆς ἀπειθείας τὰ ἐγκλήματα. Δύσφιστον δὲ τὴν ζημίαν ὑπομένειν ἀνάγκη τοὺς ὑπ' αὐτ τὴν γεγονότας. Τούτό τοι παθόντα τὸν Ἰσραὴλ εὑρή σομεν, τοῖς ἀρχαιοτέροις Γράμμασι τὰ νέα συμβάλ λοντες, καὶ συμβαίνουσαν ταῖς σκιαῖς ἀποφαίνοντες τὴν ἀλήθειαν. Προτρέπει μὲν γὰρ Μωσῆς ἰέναι και τασκεψομένους εὖ μάλα τῆς ἐπαγγελίας τὴν γῆν τοὺς ἐξηλεγμένους ἐκ πασῶν τῶν φυλῶν. Ἐπειδὴ δὲ ἧκου, καὶ ἤδη παρῆσαν, οἱ μὲν κατηγόρευον τὸν ἀριθμὸν ὄντες δέκα, καὶ ἁπάσῃ τῇ συναγωγῇ δειμάτων τε ὁμοῦ, καὶ θεομισοῦς ἀπιστίας γεγόνασι πρόξενοι. Οἱ δὲ δὴ λειπόμενοι δύο Χάλεβ τε ὁ τοῦ Ἰεφωνῆ, καὶ μέν τοι καὶ Ἰησοῦς προτρεπόν τε ἰέναι καταδηώσαντες, καὶ αὐτὴν δὲ τὴν γῆν ἐπαινεῖν ἠξίουν, πίων ὅτι καὶ εὔκαρπος, καὶ μὴν καὶ ληΐων ἀριστότροφος ἐναργώς ἀνακεκραγότες. Αλλ' οἱ μὲν ἐξέπιπτον τῆς ἐπαγγε λίας, οἱ δὲ οὐρανία ψήφων κληρονόμοι τῆς ἄνωθεν τέ θεινται, καὶ τετίμηνται παρὰ Θεοῦ. β'. Ποῖος οὖν ἄρα λοιπὸν τῆς ἀληθοῦς καὶ πνευμα τικῆς θεωρίας ὁ τρόπος εἰπεῖν ἀναγκαῖον. Διὰ τῶν Μωσέως βιβλίων, ἤτοι τῶν ἐν αὐτοῖς ὡς ἐν τύποις ἔτι προαναπεπλασμένων (1) τοῖς ἁγίοις ἀγαθῶν, ἤτοι τῆς γῆς τῆς ἁγίας τῆς τοῖς πατράσιν ἐπηγγελμένης ἐξεπέμπετο τρόπον τινὰ τῶν Ἰουδαίων ὁ νοῦς. Ἔστι γάρ, ἔστιν ἰδεῖν ἐν τοῖς νομικοῖς συγγράμμασι κατ εσκιασμένον τοῖς τύποις τὸ Χριστοῦ μυστήριον· καὶ τὸν δι' αὐτοῦ ἐν πνεύματι ἁγιασμὸν, καὶ τὴν τοῖς ἁγίοις ἐπηγγελμένην ἐλπίδα. Τέθεται μὲν γὰρ ὁ ἀμνὸς ὁ ἐν Αἰγύπτῳ παρὰ τῶν ἐξ Ἰσραήλ· κατα εχρίοντό τε τῷ αἵματι, καὶ κατείργηται ὁ ὀλοθρευτής. "Οτι δὲ ἀτονήσει θάνατος ἐν θανάτῳ Χριστοῦ, καὶ τοὺς ἐν ἁγίῳ Πνεύματι κατακεχρισμένους παρελάσει λοιπὸν ἡ φθορά, προεπήγγειλεν ἡ σκιά. Οτι δὲ καὶ τῆς ἐν ἀρχαῖς δοθείσης ευημερίας ἐπιδραξόμεθα, καὶ ἐν τῷ παραδείσῳ τῆς τρυφῆς ἀνακομισθήσεται πάλιν ὁ ἄνθρωπος, οὐδὲν ἧττον ἡμῖν ὑπεμφήνειαν ἂν Cum itaque res eo calamitatis devenisset, apparuit, ait, gloria Domini in nube in tabernaculo testimonii; coram omnibus filiis Israel, statuens omnes e vestigio disperdere. Sed Mose procidente atque obsecrante iterum ignoscit, Dixit enim, inquit, Dom minus ad Mosen: Propitius eis sum secundum verbum tuum. Sed vivo ego, et vita est nomen meum. Implebitque gloria Domini universam terram. Quandoquidem omnes vident gloriam meam, et signa quæ ego feci in Ægypto, et in hoc deserto, alque tentaverunt me nunc ecce decies, neque audiverunt vocem meam. Ideoque non videbunt terram quam juravi patribus eorum 68; sed filii tantum, qui hic mecum sunt, qui nec bonum sciunt nec B malum. Omni juniori inexperto terram hanc dabo. Isti autem omnes qui me exacerbaverunt, non videbunt ipsam, sed servus meus Chaleb, quoniam in ipso fuit alius spiritus, meque est secutus, idcirco introducam ipsum in terram, in quam ingressus est, atque semen ejus hæreditabit ipsam, . Observa itaque quam grave sit apud Deum incredulitatis crimen. Ob hoc et gravem necesse est pœnam sustineant, qui hoc vitio laborant. Ita vero Israelem affectum fuisse reperiemus, si veteribus scriptis nova conferamus, et umbris accidentem veritatem revelemus. Nam Moses cohorLatur ut irent lustraturi terram promissionis delecti ex cunctis tribubus. Postquam autem eo venerunt, et reversi sunt, 390 decem numero ex eis eam incusabant, tolique congregationi Israeljticæ timoris simul atque incredulitatis auctores exstiterunt. At reliqui duo, Chaleb filius Jephone, et Jesus, exhortabantur ut pergerent ad eam possidendam, prædicabantque eam promissionis terram, quod scilicet pinguis esset et fructifera, almaque segetum mater. Verum illi quidem promissione sunt privati; hi vero cœlesti suffragio sunt approbati hæredes, et a Deo honore affecti. C Nunc igitur necessarium est ut quænam sit veræ et spiritalis contemplationis ratio dicamus. Per libros Mosis, aut per ea quæ in ipsis tanquam in typis adhuc præigurata sunt sanctis bona, atque item per terram sanctam patribus promissam ac paratam p quodammodo Judzorum mens emittebatur. Est enim, est, inquam, videre in legalibus scriptis Christi mysterium in typis adumbratum, item sanctificationem per ipsum in spiritu, et spem sanctis propositam. Nam agnus quidem immolatus est in Ægypto ab Israelitis ungebantur autem sanguine, et exterminator sublatus est. Quod autem mors per Christi mortem sit infirmata, atque interitus deinceps eos prætereat, qui sancto ejus Spiritu sunt jnuneli, ipsa præmonstravit umbra. Item quod consequemur beatitudinem ab initio tributam, quodque in paradisum voluptatis iterum reducatur homo, similiter lex nobis ostenderit. Præcepit enim ut agą .** Num. XIV, 20-23. σε Deut. 1, 39. το Num. χιν, 23, 24. |
