Vultis tati in Gypso et Proconisso (a), et adduxit eos ante se imperator, dicens eis 10 recipere Vigilium, ut fuit papa vester? gratias ago, minus non? hic habetis nisi archidiaconum vestrum Pelagium, et manus mea erit vobiscum (b). Responderunt omnes: Imperet Deus pietati tuæ, restitue nobis Vigilium, et quando voluerit eum Deus transire de hoc sæculo, tunc cum vestris perceptionibus donetur nobis Pelagius archidiaconus vester (c). Tunc dimisit omnes cum Vigilio, et venerunt in Siciliam in civitatem Syracu15 sanam, et ex multa afflictione calculi dolorem habens, defunctus est Vigilius. Cujus corpus ductum est Romam, et sepultum est ad sanctum Marcellum via Salaria, in cœmeterio Priscillæ. Hic fecit ordinationes duas per mensem Decembris, presbyteros 46, diaconos sexdecim, episcopos per diversa loca octuaginta et unnm. Et cessavit episcopatus dies 26 (d). NOTULE MARGINALES FABROTTI. (a) C, Gyssa, et Proconneso. (b) Si vultis recipere Vigilium, ut si papa vester, gratias agimus, sin autem, hic habetis Petrum, et archidiaconum Pelagium, pro quibus manus mea erit vobiscum. (c) C, (d) C, menses 3; B, menses 3, dies 5. noster. Ex codice Farnesiano et Silverio. NOTE VARIORUM. Num 102, lin 2. Menses sex, dies viginti quinque. lin 4. Magister militum cognomento Sanguinarius, tenuit eum, et ad Vigilium Roma. lin. 6. in Vasilica Juli, ut salbum illum, lin. 7. duxissent in Constantinopolim. lin. 10; statuisset ilium.Tunc gratias ei egerunt imperator et Augusta. Et data ei iterum dignitate, misit eum in Africa ad Gundarit regern Gaundalorum. Ut quæ fecerat in Italia faceret in Africa. lin. 14. tunc Vilisarius patricius de spolia Vandalorum veniens Roma optulit. lin. 16. cum gemmis qui pensat lib. c. in qua scripsit victorias suas, cirostatos argent. deauratos majores. 11. qui stant usque odie. lin. 19. fecit enim Vilisarius, etc. Juxta civitate Ortas, etc. monasterium sancti Jubenalis. Num 103, lin 3. In officio suo. lin 9, male aget cum serbis, etc. Et quia homicidam illum accusamus. Sic est in furore versus. lin 11, notario suo. Mox ad pedes ejus cadens expirabit. Num 104, lin 1. Item dedit nepotem suam. lin 2. Quandiu vitam finivit, etc. Misit Anthimum scribonem cum jussiones suas cum virtute magna. lin 6. Mox imposito in nabem perduc eum usque ad nos.Nam per viventem in sæcula, etc. Qui Anthimus scribon. lin 8. Decembr. munera erogantem ad populum. Tentus. Et deposuerunt eum. Ad Tiberim miserunt eum in nabem. Plebs et populus sequebatur eum. Ad Clamantes. lin 15. Et quidem atores ejus. Num 105, lin 1. In civitate Catanense. lin 5.Constantinopolim vigilias Domini nostri Jesu Christi. Obbius est ei imp. obsculantes se cœperunt flere. Num 106, lin 1. Per viennium vero fuerunt intentiones. lin 3. Quomodo promiserit eum revocare in locum suum. lin ead. In ordine suo revocare. lin 4. Sed tamen tota virtute. lin 5. Fecerunt venire. lin 7. Facite ut bultis. lin 9. Hinc fugiens in basilicam Sanctæ Enfemiæ et tenens. Qui tractus ab ea ejectus foris ecclesia. Fecit mitti funem in collo ejus. Et trahentes eum, etc. ad vespera. Tunc missus in custodia dabatur ei modicum panem et aqua. lin 13 Missi in exsilio per diversa metalla incidenda. Num 107, lin 2. Et facta est famis in civitatem Romanam. lin 3. Quadam die intrabit Romam a porta Sancti Pauli ind. xIII: tota enim nocte fecit buccina tangi, etc., populus fugeret. lin 6. Finirent. Habitabit rex cum Romanis. lin 7. Et fugientes Cittheus, Albinus, etc. Et præsentati ante imperatorem. lin 9. Tunc consolatus est eos imperator, et ditabit eos sicut, etc. A B C Num 108,lin 2.In Italia,etc. Donabit.lin 5.Aut præs. byteri seu diac etc. In exsilio deportati.lin 6. Suscepta relatione Narsetis vel cuncto clero Romano letus effectus est imperator. Et omnis Syncletus ejus. lin 9. In exilio dep. in 9. Im et dixit eis, etc. Gratias ago minus. Ne hic habetis archidiaconum vestrum Pelagium. in 12. Imperet Deus magestati tuæ, alio charactere (R. Aug restituetur vobis Vigilius, et quando eum voluerit Deus transire) de hoc sæculo cum vestra preceptione donatur nobis Pelagius archidiaconus noster. Tunc emisit omnes cum Vigilio.Venerunt Siciliam in civitate Syracusa. Alflictus calculi dolore abens mortuus est. Cujus corpus ductus Romæ. in 18. presbyteros LIV, diac xv, episc. per diversa loca LXXXI, et cessabit episc. m. III d. v. Apud Fabrottum ex codice Freheri. Num 102, lin 2, AB, menses 6, dies 25. Num 104, lin 1, A, filiumque, B, filio. lin 5 decst nam. lin 6. A, nam ego eo vivente. lin 9, A, populo prædicantem. Num 105, lin 3, B. Valentinum presbyterum, A, ad S. Rufinam; B. de S. Rufina. Num 106, lin 5, B, ad se.lin 6, A, Lutherium, B, Eleutherium. Num 107, lin 3, AB, quadam die. lin 4, AB, indict 13. lin 7, A, Cetheus, B, Citheus; AB, patricii. Num 108, lin 5, AB, presbyterii, diaconi. lin 14, AB, nisi deest lin 13, AB, præceptione. lin 15, AB, noster. lin 14 B, coli dolorem. lin 18, A, presbyteros 45. lin eadem A, diaconi 15. Ex codice Regio Mazarino et Thuano. Num 102, lin 2, mens 6, dies 26. Hujus temporibus Belis patr bellum fecit cum Vitige R. Goth qui fugit noctu,sectusque eum J. m. cognomento Sanguinarius, apprehendit, et tenuit, et duxit ad Belisarium patricium, et ad Vigilium papam. Tunc de'duxerunt eum in basilica Juliæ, dederuntque ei sacramentum, ut salvus duceretur ad Justinianum imperatorem ; quem cum vidisset imperator, gavisus est fecitque patricium et comitem, transmisitque eum i. f. P. ibique v. f. imperator autem Belisarium patricium interrogavit. lin 11, et iterum data ei d. m. e. in Afr. ad Guntharum R.Vandalorum,ut quæ fec. lin 13, in finibus Af. ibid. Guntharum R.et redacta est Afr sub republica.Tunc Belis Patr de spol Vandal(M, Wand).lin 16,gemm pensantem lib. lin 17, cerostata argentea deaurata majora duo. lin 19, dona obtulit,et eleem pauperibus largitus est. Fecit enim Belisar xenodochium in via lata, et aliud in via Flaminia, et juxta civit. Ortas fecit monasterium S. Juvenatis. 583 ANASTASII BIBLIOTHECARII. Num 103, lin 2, bona fide tua, et vol prom de A eos præcepit ante se imper, dixitque eis: Si vultis patre nos.Anthemio, et rev eum in officio suo.lin 9, papa,mandantes Augustæ: suggerimus pietati tuæ, quia male agit Vigilius com. lin 10, et quia homicida illum acc. Sic est enim in furorem versus, ut dederit alapam notario suo, et mox ad pedes ejus cadens exspiraverit (M, exspiravit). Num 104,lin 1, item nepotem suum(sed emendatum,item neptem suam)Vigilio Asterii consulis filio mulieris viduæ,qua casu faciente fecit teneri noctu filium mulieris viduæ, et tandiu cædi qu. u. f. (M, Item a nepote suo Vigilio Asterii cons filio casu faciente fecit ten n.)lin 3.Scribonem suum cum jussione sua,et virtute majore R. d. Si eum inveneris in basilica beati Petri apostoli, parce, quod si(M, si) in Lateranis, aut in palatio. lin 6, mox impositum in navem,perduc usqne ad nos; quod si non feceris, per viv in sæc ex.te faciam. Eodem tempore Anthemin. lin 9,Dec erat enim dies natalis ejus, munera erogantem ad populum. Tenentes itaque eum depo- B suerunt ad Tiberim, miseruntque in navem. Plebs vero, et populus, sequebatur eum, acclamantes, ut orat. ab eo accip. lin 13, Vigilius, post eum jacere lapides cœperunt, fustes, cacabos, et dicere. itn 14, mort tua ib.vadis. Sed quia amatores ejus sec sunt eum de Eccl. Num 105, lin 1, Catinensem. lin 2, diaconos, remisitque Romam A, lin 3, ad sanctam Rufinam, et ad custodiendum,et gubernandum clerum : et Val o. pervenit Constantinopolim in vigil. Nalalis Domini nostri Jesu Christi. Tunc obvius fuit ei imper. lin 6, flere. Plebs vero universa cum clero psall. recipere Vigilium, ut sit papa vester,gratias agimus. Sin autem hic habetis Petrum, et archidiaconum Pelagium,pro quibus manus mea erit vobiscum.lin 12,piet. tuæ, ut restituas nobis modo Vigilium, et quando eum Deus voluerit, tr. lin 13, sæculo, tunc cura erat præceptionis tuæ, ut donetur nobis Pelagius archidiac noster. lin 14,venerunt Siciliam in civitatem Syracusas,ubi afflictione calculi.lin 15, nimium dolorem habens mortuus est ad S. Marcell.via Salar, Hic fecit ordinat. lin ult., episc. menses 3, dies 5. Ex codice Thuano altero. Num 102, lin 2, m. 6, ib. Belisar. in 3, Witigelin 4, qui cognomento Sanguinarius. lin 5, in basilica Julia. lin 10,Vigil Tunc grat lin 11,in Africam, Qui v. lin 13 et 14 Wintarim R. Wand. tin 15, de sp. Wand. lin 17, centum, scribens vict s. et cereostata deaurata majora duo. Num 103, lin 1, Veni, et ad. lin 7 et 8,fec sugge stionem c. V. Num 104, lin 1, filio mulieris vid quo casu.lin 3, visione sua cum v. lin 6, impositum in navem p. lin 8, Decemb erat en. dies nat e. munera eum rogantem a populo tentus est, et deposuerunt ad Tiberim et miserunt eum in navem.Plebs, et populus sequeb eum,acclamantes. lin 11, data orat dixerunt omnes populus A. lin 14, mort tua t.ibid invenies. Num 105. lin 1, Catin. lin 3, ad S. Rufinum et Secundum. Num 105, lin 1, intentiones. lin 2, ostendens, q. p. eum ordine suo revocare, et mox, ei vol c. lin 9, in basilicam S. Euph, lin 12, vesperam. Num 107, lin 1, Bandua. lin 3,quadam die intravit Romam a porta S. Pauli indict 13. lin 5, fugerent. lin 7, Cithes. lin ead, patricii, ibid,et præsen tati imperatori affl et d. tunc cons est eos imper Justinianus. Num 106, lin 2, per bienniam aatem f. c. de Anthemio. lin 2, restit et cautionem manus suæ ei ostendebant, per quam promiserat eum in ord suo revoc. Vigilius tamen nullat vol eis consent eis Vigilius lin 5, non me fec venire ad se lin 6 Dioclitianum,et Leuterem in, lin 7,tune dedit quidam alapam in faciem ejus, dicens, lin 19, fugiens in basificam lin 10,qui tractatus ab ea,ejectus est foris eccl. Clin 5,aut presbyter, seu diaconi v.c. lin 6,in exsilio. et fecerunt mitti funem in collo ejus, et trahi eum per totam civit usque ad vesp; postea missus est in custod. lin 13, aquæ; clerum autem Romanum qui cum eo erat, miserunt in exsil per diversa metalla incidenda. Num 107, lin 1, eodem tempore Gothi f. s. R. B. qui Tot nuncup qui descendens Romam,obs eam, et facta est max fam. lin 3, introiv civit a porta S. Pauli indict 13.lin 5,populus fugam caperet,aut per eccles se celaret, ne Romani gladio vitam finirent, lin 7 et 8,Cethegus; M,Cetheus, Alb et Bas patricii, et consules ex consensu ingressi sunt Constant et præsentati ante imper. lin 9 sicuti d. e. Num 108, lin 1 Nars. eun. et cub. s. mittens in, lin 10,gratias ago nimis ne hic h. arch.v. P. lin 12, Apud Peniam ex codice Cavensi. Num 104, lin 3, Anthimum.lin ead juss suis cum v. m. ad Rom. lin 6, nam per viventem, lin 7, Anthimus. Num 105. lin 1, Catenensem. lin 5, Constantinopolim vigilia. Num 106, lin 1, intentiones. lin 2, locum suum et cautionem. lin 4, sed tamen virtate. lin 5, ad se ven. lin 14, loca et metalla. Num 108, lin 1,Justin Augustus. lin 3, interfecta est. lin 4, cum eorum suggest rogaret pr. lin 5,aut presbyteri seu diaconi.lin 6,qui cum eodem fuerant et in exsilium deportati erant, Romam reverti permitterentur.Susc.relatione Nars.lin 8, dedisset Deus Rom. mox misit jussu S. in Gypsc,et Pr.,et adduci D ret. lin 13, præceptionibus, lin 16, sepultus. ALTASERRA. Num 107, lin 1, nuncupabatur, descendit. NOTE VARIORUM. Num 102,linea7.-Et fecit eum patricium et comitem, etc. Patriciatus erat culmen dignitatum: tamen interdum patriciani addebatur dignitas comitivæ,quasi accessio et complementum omnium dignitatum.Synes. (epist. 144) : Περὶ τοῦ Κόμητος ἐγεγράφεις, λεγὼ δέ του τυχόντος ἀρχῆς τῶν ἐν τη πατρίδη στρατιωτῶν. De comite scripseras, intelligo autem de eo, qui adeptus est præfecturam militum in patriam. Joseph Tiberiadensi præposito ædificiis ecclesiarum Tiberiadis comitivæ honorem adjecit Constantinus : de quo Epiphan, hæres. 30 : Αξίωματος Κομιτῶν ἔτυχε. Comitis nomen datum est omnibus, qui ex sacro comitatu assumerentur, ut patet ex Not. dignit. dies munera tradens populo. Vigilius memoratur fuisse A in ecclesia sanctæ Cæciliæ in die natali ejus, et munera tradidisse populo. Hic locus intelligi potest de eucharistia, quia Græci eam vocant to pov, tà δώρα, vel τὰ ἅγια δώρα. a Lin, 10.-Plebs autem sequebatur eum acclumantes, ut orationem ab eo acciperent data oratione, respondit omnis populus, Amen. Oratione data Romanus pontifex benedicebat populo. Anast. in Stephano IV: Illicque oratione ab episcopo data juxta antiquitatis morem, tribuentemque pacem omnibus, in Lateranense introduxerunt patriarchium. » Idem in Sergio II et data a prædicto almo pontifice super populum oratione, ab ecclesia pariter omnes regressi sunt.» Cum sacerdos benedicit, populus respondet, Amen.» Ambros. in psalm. XL :« Sicut enim cum sacerdos benedicit, populus respondet, Amen. Confirmans benedictionem sibi, quam plebi sacerdos a Domino deprecatur, ita in psalmo responsum est, Fat, fiat, quasi Amen, amen. » Num. 105, linea 2. Retransmisit Romam Ampliatum presbyterum, et vicedominum suum. Vicedominus est vicarius episcopi in temporalibus, can. Diaconum, can. Volum. 89 dist., can. Salvat. 1, qu. 3. Linea 5.- Ingressus est Constantinopolim in vigilia Domini nostri Jesu Christi. Vigiliæ cum jejunio præcedunt majores solemnitates, puta Nativitatis Domini, Pascha, Pentecostes, Assumptionis B. Mariæ, Joannis Baptista, Apostolorum: inde dictæ, quia orationis causa in his de nocte solebant celebrari vigiliæ, cap. Quæsivit de V. S. Ambros. serm. 60, de fest. Pasch, et Pentecost. «Tunc enim sicut modo fecimus, jejunavimus Sabbato, vigilias celebravimus, orationibus pernoctantes institimus. » Gregor. de Mirac. D. Martin. lib. 11, cap. 25: « Nam cum in venerabili Dominica Nativitatis nocte sacrosanctis deducta excubiis, procedentes de ecclesia ad basilicam sancti ire destinaremus. » Ambrosius de Virginibus lib. 1: « Dies factus est Petrus, dies Paulus nox fuit, cum pauciores ad vigilias convenerunt. » Sed licet desierint vigiliæ, mansit nomen, et in vigiliis jejunium. Auctor sermon. ad fratres in Eremo serm. 25 de Nativitate Joannis Baptistæ« Hæc autem festivitas non solum apud fideles, sed apud infideles vigiliam habet: in hoc festo maxime pagani infideles ad ecclesiam suam conveniebant vigilantes, sed destructis vigiliis illis, adhuc tamen antiquitatis nomen tenemus,quia dum jejunamus, vigiliam nuncupamus. » Num. 108, linea 3.- Tunc adunatus clerus rogaverunt Narsetem, ut una cum ejus suggestione rogarent principem. Suggestio est inductio, admonitio. Anastas supr. eod« Tunc Romani fecerunt suggestiones suas contra Vigilium.» Idem in Joann III: « Tunc Romani invidia ducti suggestionem fecerunt Justiniano et Sophiæ. » Et infra :«< Ut cognovit Joannes papa, quia suggestionem suam ad imperatorem contra Narsetem misissent. » Suggerenda idem est Victor Uticens de persec Vandalic lib 11:« Nullum invenit remedium imminens calamitas, nisi a sancto Eugenio rationabilis, si cor barbarum moveretur, suggerenda daretur tali texto conscripta.» Et infra :« Et quia secundo responso suggerendam me promisi oblaturum. » BENCINI. Num. 102, linea 16. - Crucem auream, etc. Desumpta hæc sunt ex Paulo Diacono, qui rem citato loco sic prodit:<«< Belisarius ut Africam aitigit, Guntharith sub dolo pacis illico peremit, residuosque Vandalorum reipublicæ jugo substravit. Victor exinde Belisarius Romam venit: auream crucem centum librarum pretiosissimis gemmis exornatam, in qua suas victorias descripserat, beato Petro per manus papæ Vigilii detulit, » etc. Prisco scilicet heroum ducumque more, qui scuta, ubi eorum victoriæ troPATROL. CXXVIII. C D pæaque descripta erant, in aris celebrioribus appen debant. Qua de re passim Pausanias. Num. 107, linea 1. Tunc Gothi, etc. Quæ hic narrantur, fere ad verbum leguntur apud Paulum Diaconum. Præssuræ autem Vigilii et persecutiones, quas Constantinopoli passus est, produnt Justiniani versipellem in religione simulationem, eam partem foventis, quæ asseclarum provinciarumque numero potentior esset, et pontifices favoribus modo, modo artibus et ærumnis excipientis. Hinc suppressa arbitror et antiquata tot præclarissimorum virorum monumenta,qui eodem ævo inclaruerunt: Ut merito illud Facundi, hoc ipso tempore scribentis, usurpandum sit, lib. x (apud Sirmond. tom. II, pag. 728): «Non enim quisquam scire aut reminisci omnia potest, quia nec omnia quæ scripto mandata sunt, hactenus perseverant, » etc. Cum enim Oriens tot sectis, plerisque omnibus catholicæ fidei adversantibus, distractus esset: Justinianus vero anceps quam potissimum sequeretur, magis magisque hæreret, obliterata sunt plurima catholicorum scripta. Ac id quidem Vigilius non obscure videtur innuisse in epistola sua, scribens in hunc modum :« Et ideo si causa Ecclesiæ ordinatur, ut pacem ei, quam avunculi sui piissimus princeps fecit temporibus, et modo restituat, ergo sacramentis opus non habeo, sed statim egredior, » etc. BINII ET LABBEI. Num. 102, linea 1. Vigilius, etc. Cum Vigilius favore Theodora Augusta in sedem apostolicam intrusus post obitum Silverii se pontificatu subdole abdicasset, ea spe fortasse, ut per studia Belisarii legitime eligeretur, clecturis novum pontificem Romanæ Ecclesiæ clericis ille metus incessit, ne si Vigilium multis criminibus notorie contaminatum eligerent, in sacros canones delinquerent; si vero præterirent, schismati et periculosissimæ hæresi occasionem præberent. Post longam consultationem, ad avertendum schismatis, et hæreseos periculum, divino instinctu fortasse omnium consensu electus est Vigilius catholicus quidem, sed propter ambitionem hæreticorum conversatione pollutus. Post emissam fidei confessionem omnisque hæreseos exsecrationem evectus est in thronun pontificum iv Kalendas Julii anno Christi 510, qui est Justiniani 14. Hæc omnia nutu Dei facta esse probavit eventus: admirabili enim exemplo accidit, ut qui ad maledicendum populo Dei antea fuerat inductus, idem ab benedicendum eidem converteretur; quemque Theodora imperatrix ad revocandum Anthimum in sedem pontificalem evexerat, ille post legitimam sui electionem anathema adversus eumdem atque collegas ipsius hæreticos irrogatum iterum confirmaverit. Linea ead. - Sedit annos septemdecim, etc. Sexdecim annis sedem apostolicam tenuisse Vigilium scribit Baronius anno 555. Linea 10. — Gratias ei egerunt imperator et Augusta, etc. Justinianum de revocando Anthimo in sedem suam conscium non fuisse, sed potius ea omnia secreta machinatione Theodore Augustæ cum Vigilio commissa esse, indicat epistola Justiniani ad Mennam, in cujus fine inter alios exsecrandos hæreticos condemnandos enumerat Anthimum Trapezuntis episcopum. Unde patet quod ipse imperator Belisario hac in causa gratias non egerit, nisi forte persuasum sibi habuerit, Silverium justa sententia condemnatum, eique Vigilium legitima subrogatione suffectum fuisse. Linea 11. Iterum misit eum in Africam, etc. Hæc sub pontificatu Joannis Secundi anno Christi 533, contigisse videntur. Linea 15. De Spoliis Guandalorum, Romam veniens, etc. Hæc oblotio, cujus etiam meminit auctor Miscella Historiæ, fortasse facta est sub pontificatu Silverii, anno Christi 537, quando Belisarius post devictos Gothos Romam subegit. Si tamen aliqua 19 donatio facta est Vigilio, oportuit cam oblatam A fuisse per ministros Belisarii in ejusdem absentia. Nam ipsum Belisarium quarto anno belli Persici Romam non fuisse ingressum, videre est ex Procopio. Num. 104, linea 1.- Item dedit neptem suam. Historiam quæ in hac sectione continetur, et quæ in superiori ci ab illis verbis: Tunc Romani fecerant suggestiones suas, de fide suspectam esse Baronius anno 546, num. 54, probat. Num. 107, linea 1. — Totila descendit Romam, et obsedit eam, etc. Anno Christi 546 obsideri cœptam, Isauri milites anno sequente Totile prodiderunt, cum Romanis dira fame pressis sordidissima quæque deficerent, et multi mortui conciderent. Occupatam Urbem Totilas jam diruere, et in ovium pascua redigere incœperat; sed Belisarii litteris sapienter id dissuadentibus sæpius lectis, consilio destitit. Belisarius eamdem recuperavit pestquam Totilam eodem anno 547 iterum campestri prælio superasset. Num. 108, linea 1. Eodem tempore misit Justinianus Narsetem eunuchum. Illo anno quo imperator ad instantiam Vigilii papæ edictum de tribus Capitulis promulgatum revocavit, seque Romano pontifici obsequentem præbuit, Narses dux Romani exercitus Dei auxilio per intercessionem beatæ Mariæ semper Virginis fretus, Totilam una cum toto exercitu anno decimo regni ejus (prout S. Benedictus monachus eidem prædixerat), fudit et interemit; ipsamque Urbem jam secundo ab ipso occupatam, secundo recuperavit, anno nimirum Christi 553. Claves portarum Narses, teste Procopio, Constantinopolim misit ad Justinianum imperatorem. Ita clavibus Urbis potitus est imperator, quando claves Petri in Vigilio recognovit. Linea 10.- Vultis recipere Vigilium, etc. Justinianus hoc loco sacrilege confirmationem, et abrogationem Romani pontificis usurpat, quanta vero totius imperii jactura, clare infra patebit. Dolendum est, quod clerus Romanus populo poscenti promiserit, post obitum Vigilii non alium suffectum iri pontificem,quam quem imperator præsentasset, cum ea ratione ducta sit in captivitatem domina gentium,et regina provinciarum facta fuerit sub tributo. Linea 16. Defunctus est Vigilius, etc. Pelagius diaconus in suspicionem occisi Vigilii incurrit; verum seipsum de illata calumnia expurgavit, ut paet infra in Vita Pelagii. BLANCHINI. NOTE CHRONOLOGICE. Licet Vigilius Romanæ sedis invasor, utpote factione Theodora Augustæ intrusus in locum Silverii per vim depositi et in exsilium pulsi, annos sui pontificatus revera non debeat ordiri, nisi a legitima electione, qua post Silverii obitum cleri suffragiis eidem suffectus fuit; attamen ipsi vulgo tributum fuit etiam tempus, quo Silverius apud Pontias insulas exsul agebat. Assignantur enim illi a Bibliothecario et catalogis anni decem et octo, menses quinque plures codices legunt menses sex, dies viginti sex, alii vigenti quinque). Vita migravit die iv Idus Jan. juxta Panvinium, cui subscribit Holstenius in diagrammate chronologico, et notis ad Romanam synodum sub Bonifacio II, necnon card. Norisius de synodo v œcum. cap. 8, circa finem. Cum anno æræ Christianæ 555 (indictione II, inchoata jam ex Septembri superiori 554) dies illa iv Idus Januarii emortualis Vigilii recte componitur. Nam Marcellinus in Chronico refert, anno P. C. Basilii xu (qui æræ Christianæ fuit 554), indictione II, quæ cœpit numerari ex mense Septembri, Vigilium papam a Romanis imperatoribus (Justiniano et Justino Jun.) tandem exsilio relaxatum Romam redire cœpisse. Hæc recte componuntur cum appulsu in Sicilian circa finem Autumni ejusdem anni: ubi morbo correptus mense Januario proxime sequenti, cum quo inchoat annus 555 vita migravit. Consonat hæc attributio temporum cum chronologia et historia Joannis Malalæ, sub eodem Justiniano scribentis. Narrat enim pag. 230, mense Augusto indict. xv (qui est annus 552). «Narses cubicularius Romanorum exarchus de victoria sua nuntium Romam misit: prælio enim cum Totila Gotho commisso Narses superior factus eum occidit, vestesque ejus cruentatas Constantinopolim transmisit.» Huic suffragatur Marcellini Chronicon, Totilæ cædem referens, indictione C xv, P. S. Basilii anno 12. Biennio post eam victoriam Vigilii, ab imperatore ante detenti in regia urbe Constantinopoli, ut Romam redire posset cum suis. Hoc autem biennium ex morte Totila impendit Narses in recuperenda Italia, Roma præsertim, et Gothis undique expellendis, donec Teja, qui a Gothis Totile successor assumptus fuerat fortiter dimicante in ponte super Draconem fluvium, e monte Vesuvio prope Neapolim labente, et in prælio caso, Gothis omnibus vitam paciscentibus ab Italia pulsis, imperii tranquillitas constabilita est. Ita enim sublata suspicionis et calumniæ occasione,qua Vigilius et Romani proceres quandoque impetebantur, permissa est redeundi facultas; cum teste Anastasio impetrassent Romani a Justiniano, optionem offerente tum Vigilii restituendi, tum Pelagii eidem subrogandi, ut Vigilius sedi suæ redderetur. Cum Gothorum omnium excessus ex Italia biennio post morten Totile contigerit, nempe anno 554,dimissio Vigilii, et profactio Romanorum reducum in Italiam eodem anno circa Autumnum recte collocatur; et mors Vigilii in Silicia Iv idus Jan. anni 555. D Anni septemdecim ejus sedis cum mensibus quinque vel sex et diebus viginti quinque si ex quarto Idus Januarii in superiora retrocedendo numerentur, incidet initium Vigilii in mensem Junii, vel Julii anni 537, quo tamen anno diximus Silverium papam mense Novembri exsulare jussum die 19. Mensium itaque numerum esse minuendum credo in ejus epocha, quam ad annos septemdecim, mensem unum dies viginti quinque redigendam puto. Ut autem mensium numerus ita sit auctus inde profectum credo, quod cum legitimus Vigilii pontificatus non cœperit nisi ex morte Silverii, novaque electione Vigilii, nempe ex mense Julio; insidebat omnium animis, ex eo mense sedis Vigilii verum exordium esse ducendum. Annorum vero numerus, qui unitate minuendus erat (superstite Silverio exsule usque ad Junium anni 538) non ita tenebatur exploratus in A (male in aliquot codicibus Lugdunensis editionis hominum memoria, uti anni tempestas, qua decesserat. Quare in catalogis mirum non est, si per ætatem tot bellis ac vicibus captivæ ac liberæ urbis refertam, annorum numerus a sede usurpata, mensium vero a sede legitima possessa in Vigilio signatus fuit. Huic nos tribuimus sedis legitimæ annos sexdecim, menses 6, dies 17, computandos ex die circiter 24 Junii 538 (ut demus quadritui spatium ex 20, Junii, qua martyrium consummavit in insula Pontia Silverius fame confectus, ad perferendum ejus mortis nuntium in urbem, et novam electionem legitimam Vigilii a clero celebrandam) ad diem 11 Januarii 555, Vigilii emortualem. Ante hos annos 16, menses 6, dies 17, usurpaverat Sedem Silverii Vigilius intrusus ex die 22 Novembris 537, ad 24 Junii 538, mensibus 7, diebus 2, qui additi annis 16, mensibus 7, diebus 17 constituunt summam ann. 17, mens. 1, dierum 19. et cum quatriduo a morte B Silverii ad legitimam electionem Vigilii complent summam annorum 17, mens. 1, dierum 23, numerandum ex triduo post relegationem Silverii, perperam vero auctam mensibus 4 vel 5, et illi attributum annorum 17, mensium 5 vel 6, dierum 25 aut 26, ex errore jam indicato. NOTE HISTORICE. Num. 102, linea 1.— Ex patre Joanne consule, etc. Joannes cognomento Gibbus fuit consul Occidentalis anno æræ Christi 499. Fuit alius Joannes cognomento Scytha cos. anno 498, sed Orientalis. Joannem illum Gibbum crediderim habendum esse patrem Vigilii, Nam Fl. Joannes consul Occidentalis anno 456 nimium distare videtur ab ætate Vigilii, ut pater ejus credi possit quemadmodum et Fl. Joannes, qui consulatum iniit anno 467, cum Fl. Pusao paulo remotior videtur quam ætas ferat, ut filium pontificem superstitem habeat post annos nonaginta. Fl. Joannes vero Palladius Eutychianus V. C. comes et præfectus anno 536, ita nominatus in Actis concilii Constantinopolitani sub Menna qui biennio post consul fastos signavit, cum sit orientalis et æqualis ætate Vigilio, ejusdem genitor censeri non debet. Præter hos Joannes nemo hujus nominis consul in fastis hac ætate legitur. Quare ad Joannem Gibbum referendam puto originem Vigilii papæ. Linea 14. Tunc Belisarius patricius de spoliis Guandalorum,etc. Coarguunt aliqui Bibliothecarium, negantes adventum Belisarii in Urbem, et oblationem hujusmodi donorum sub pontificatu Vigilii contigisse: quos inter card. Baronius ad annum 545. Verum pace tanti scriptoris, ea de re satis constat. Procopius Belisarii in bello comes, et a secretis ipsi datus a Justiniano, diserte scribit lib. primo belli Gothici seriem rerum dietim a Belisario gestarum,et tempus, modumque ingressus in urbem Romam imperio recuperatam et moram biennii solidi ibidem protractam partim sub pontificatu sancti Silverii,partim sub Vigilio, primum invasore. deinde legitimo successore. Cum enim receptam Carthaginem narrasset Procopius lib. I de Bello Vandalico, et reditum Belisarii Constantinopolim consulatum, ac triumphum ipsi a Justiniano delatum tradit, qui incidit in æræ Christianæ annum 535, uti ex Fastis liquet. Eodem anno sui consulatus mittitur cum classe in Siciliam Belisarius: cujus prudentia et virtute insula ille imperio recuperata est, ita ut postremo sui consulatus die Syracusas ingressus fuerit victor Belisarius. Procopius de Bello Goth. lib. 1, num 4. Mox ad Neapolis obsidionem convertitur impiger dux, et intra diem 20 stratagemate eamdem obtinuit. (Ibid., num. 9.) Tum ad urbem Romam recuperandam se confert, quam Vitiges cæso Theodorico successor datus, in Gothorum potestate permansuram putabat, præsidio suorum ibi relicto, et senatoribus aliquot obsidium loco secum ductis Ravennam, Silverioque pontifice C D 1594 expresso nomine Liberii) necnon senatu et populo adactis ad sacramentum fidelitatis. (Ibid., num. 10.) Vix pervenerat Ravennam Vitiges, cum Belisarius benevolos receptores nactus exercitum via Latina ad Urbem admovit, et Gothis ultro excedentibus, Urbe potitus est. Librarii error ascripsit annum Justiniani undecimum, qui erat decimus enuntiandus, non secus ac paulo ante Liberium pontificem pro Silverio obtrusit. Gestorum series demonstrat, esse annum proximum a consulatu Belisarii; cum dux ille supremo sui consulatus die, hoc est 31 Decembris 535 Syracusas ingressus fuerit, et paucis mensibus anni 536 exactis potitus Neapoli, recta Romam contenderit, et nullo vetante obtinuerit, muros instauraverit, et ad sustinendam diuturnam obsidionem a Gothis se ac Romanos accinxerit, et duces submiserit ad Tusciam recuperandam. (Ibid., num. 13.) Labente anno 537 Vitiges ad Urbem castra posuit, et per annum integrum ac dies novem in obsidione perstitit, donec irrito conatu recedere coactus fuit (lib. 11, num. 8) exacta æstate anni 538. Biennio igitur solido in Urbe moratus est Belisarius, ex autumno anni 536 ad autumnum anni 538. Hoc ipso biennio summum pontificatum Romanum administrarunt S. Silverius ex die 8 Junii anni 536 ad diem 19 Novembris 537, qua die nefarie pulsus in exsilium astu Theodoræ in insula Pontia diuturnum martyrium sustinuit usque ad xx diem Junii insequentis anni 538, signatum triumphali ejus exitu e mortali vita ad immortalem. Vigilius vero ejusdem Theodore jussu per Belisarium expulso Silverio invasor redditus cathedram Romanam occupabat immeritus toto exsilii ejus tempore: deinde ex invasore legitimus successor redditus, paucis diebus post mortem Silverii, Romani cleri accedente consensu, nempe circa finem Junii 538, potuit a Belisario oblata dona basilica Vaticanæ inferre, quæ memorat Bibliothecarius. Præsumendum vero est, post Urbis obsidionem solutam circa initium autumni 538 hanc oblationem contigisse, ut gratiæ Deo habendæ testimonium foret de tanta felicitate imperio, Urbi, ac duci parta in expulsione Gothorum a præcipua Italiæ parte, post Siciliam et Africam liberatam. Num. 103, linea 3. Ad hæc rescripsit Vigilius: Absit hoc a me, domina Augusta, etc. Quomodo ex invasore scelesto transformatus in legitimum sedis apostolicæ successorem, et constantiæ pontificia exemplum Vigilius, divina aspirante gratia,et cleri suffragiis in illum rite collatis, ne Ecclesia Dei diro schismate scinderetur, id ita perspicue per card. Baronium ostensum fuit ad annum 540, et illustratur per notas D. archiepiscopi Sommier, et VV. CC. Bencini, et Pagii, ad ejus Vitam hic inserendis, ut nostræ elucidationis ad textum Bibliothecarii locus non supersit. Unicum additamentum indicabimus tot cogitatis illustrium scriptorum accessurum ex domno Constantio in nova editione epistolarum summorum pontificum: de quo in epistola illius Prodroma hæc pollicetur D. Monpinot num. 13. << XIII. Dum in singulis pontificibus immoror, sentio me epistolæ modum ac limites egredi. Itaque cæteris prætermissis, in Vigilio desinam. << Quam multas pro fide molestias devoravit Vigilius,quanto animi robore steterit adversus Eutychianos ignorat nemo. Et tamen tot ærumnarum, tot egregie factorum præludium, si veteres recientoresque scriptores audimus, luctuosa fidei proditio fuit. Vexatur pontifex, traduciturque tanquam sacrilegæ nundinationis reus, qui pudore omni postposito, inita cum hæreticis nefaria societate, proculcatis Ecclesiæ legibus, ejurata synodi Chalcedonensis fide, Romanam sedem invaserit. Atque hæc macula jam in ejus nomine sic insedit inveteravitque, ut qui de ejus pontificatus initiis aliter sentiat, neminem hodie unum esse putem. Res est, fateor, invidiosa contra omnes niti, sententiæque communi reclamare. Ve |
