122 si causa gaudii talis ac tanta est, gaudium ipsum A quale et quantum est? Sed, ó bone Jesu, istius tuæ dulcissime matris piissime fili,quomodo potuisti pati ut, te in regnum tuæ gloriæ remeante, illam quasi orbatam in miseriis mundi relinqueres, et non eam statim tecum régnaturam assumeres? Fortassis, Domine, ne tuæ cœlesti curiæ veniret in dubium, qui potius occurreret, tibi, videlicet Domino suó tum primo regnum tuum in assumpta carne petenti : an ipsi dominæ suæ in ipsum regnum jam suum materno jure effectum ascendenti. Nam ut in partes suo occurst divideretur, quatenus pars tibi et pars illi in primo adventu obsequeretur, non decere existimo, præsertim cum tua sit tua, tota quoque sit per te eadem cœlestis curia sua. Prudentiori ergó et digniori consilio usus præcedere illam volebas, B quatenus ei locum immortalitatis in regno tuo præparares, ac sic comitatus tota curia tua festivius ei occurreres, eamque sublimius, sicut decebat tuam matrem, ad teipsum exaltares. Et quidem non est abs re credere ipsum his de causis matrem suam præcessisse, cum ipse idem Unigenitus hujus beatissimæ Virginis promiserit suis discipulis se, si abiret, eis locum in cœlesti sede præparaturum, ac deinceps eos ad seipsum accepturum. Si 12 ergo locus ab eo parabatur ad gloriam et honorem discipu lorum, quomodo non pararetur ad honorem et gloriam Matris suæ, dominæ scilicet et regine angelorum? Erat præterea, ut mihi quidem 124 videtur, utilis et necessaria fidei nostræ conversalio sua, post ascensionem Domini, inter apostolos ejus, quia licet ipsi per revelationem Spiritus sancti edocti fuerint omnem veritatem, incomparabiliter tamen eminentius ac manifestius ipsa, per eumdem Spiritum, ipsius veritatis 15 profunditatem intelligebat, ac per hoc multa eis per hanc revelabantur, quæ in se non solum simplici scientia, sed ipso effectu, ipso experimento didicerat de mysteriis ejusdem Domini nostri Jesu Christi. Nec dilatio suæ assumptionis quoquo modo jacturam aliquam inferre valebat immensitati amoris et gaudii sui, quoniam ipsa perfectio 16 amoris et gaudii ita illam reficiebat plenitudine sui ut hoc ipsum ei ad amoris et gaudii augmentum magnopere fieret quod se illic esse videbat, ubi Deum, quem præ cunctis amabat, magis velle sciebat. Igitur ubicunque erat, et ipsa in Deo, et Deus in ipsa jucundabatur, qua ipsa jucunditate felix, hoc præ cæteris ubique fieri cupiebat, quod sapientiæ Dei potissimum placere intelligebat. Hac inestimabili amoris et gaudii immensitate prædita fui hæc Virgo sanctissima, quandiu eam in omni mortali carne manere placuit sapientissimo 128 Filio suo. 126 D 131 CAPUT VIII. De assumptione beatæ Dei genitricis Mariæ. Verum cum ipse in regnum suum eam assumere, et el magnificentiam gloriæ suæ i decrevisset östendere, cujus, precor, dignitatis et honoris apparatibus intendebat tota curia angelorum, quibusve vocibus exsultationis et salutis 130 résonabant numerosa tabernacula antiquorum Patrum ipsi curiæ nuper associatorum? Certe crediderim omnes illius beatæ patriæ cives festiviori solito ac sublimiori nitore decoris ad adventum matris Domini sui præparari, ac nova quadam et ineffabili jucun→ ditatis gratia pro tantæ rei exspectatione conjubilare. Et quid mirum ? Ipse Jesus, Deus et Dominus omnium, filius hujus castissimæ Virginis et dominæ rerum, ipse ei sicut suæ unicæ matri lotus festivus occurrere volebat, et aliquis de familiaribus suis se a tanti 18 gaudii immensitate subtraberet? Utique inter homines moris scitur esse unumquemque bonum servum cujusvis præpotentis domini eo majori gaudio in amici domini sui adventu exsultare, quo ipsum 104 dominum suum cognoverit adventantem amicum magis amare. Cum vero de adventu parentum domini sui agitur, de quorum speciali dilectione nullus ulla dubitatione tenetur, ille nimirum magis felicem se æstimat qui majori jubilo et festiviori occursu lætitiæ frend relaxat. Si ergo hæc ita se häbent apud homines, quibus si qua bonitas inest, longe tamen supernorum civium bonitatis impar est, contempletur animo, qui potest, quo gaudio, qua festivitate, quibus concentibus jubilabant omnes beatorum spirituum ordines, quando et unicam Domini siti matrem adventare, el ipsum Dominum Deum suum ei videbant omni sua gloria decoratum velle occurrere. Stipatus itaque mille millibus, imo innumerabilibus angelorum agminibus Deus ipse huie piissimæ Matri suæ de hoc mundo migranti occurrit, eamque super omnes cœlos exaltatam, cunctæ secum creaturæ perenni jure dominaturam in thröno collocavit. O dies tanti occursus gloriosa et felix! Dies tam præclaræ exaltationis beata et celebris! Dies tam sublimis glorificationis festivå et omni sæculo admirabilis! Dies enim illa non solum te, domina, ineffabiliter sublimavit, sed cœlum ipsum, quod penetrasti, necnon cuncta quæ in eo sunt, 186 nova et ineffabili gloria decoravit. Nova quidem glo ria cœlum decoravit, quia priorem gloriam ejus ex præsentia tui, ultra quam dici possit aut cogitari. magnificavit. Nam cum tu, domina, illuc ascendis, nova illud et præcellenti virtutum tuarum dignitate irradias, immensaque miserationum et gratiarum luce perlustras. Eadem quoque dies ascensus tui VARIE LECTIONES. 125 12 Cum post 123 mss. tum primo. Præparaturum. Si mss. præparaturum, ac deinceps eos ad se ipsum accepturum. Şi 124 Ut hic quidem mss. ut mihi quidem. Spiritum veritatis ipsius veritatis mss. spiritum ipsius veritatis. Ipse perfectio mss. ipsa perfectio. 197 Hac æstimabili mss. had inæstimabili. 126 Quandiu etiam in omni mortali carne placeret sapientissimo mss.quandiu in mortali carne eam manere placuit sapientissimo. 129 Magnificentiam regni gloriæ mss. omitt. regni. 130 El salutis mss. et salutationis. 131 Curiae nuper mss. curia tunc, 13 Filius ejus benedictus hujus mss. filius hujus. 1 Fa→ milia sua se tanti manuscript. familiaribus suis se a tanti. is Quo ipse mss. quo ipsum. bonitati mss.supernorum civium bonitati. 136 In throno gloriæ ms. omitt. gloriæ. 135 Supernorum B 140 141 eos 17 qui cives ejus ab initio creaturæ esse meruerant, A carne viventis æstimare nullatenus sufficit. Në tamen solito festivori exsultationis gaudio induit, qui per aliquis eorum quæ dicimus, nimis " insolens autu gloriosum fecundæ virginitatis tuæ fructum semiru- met nos magis more indiscrete laudantium ista ditam vident civitatem suam redintegrari. Vere in tuo cere quam rem, sicul est, considerationi fidelium "1 adventu, per quam tantum bonum meruerunt, gau- quocunque modo commemorando velle præfigere, dii sui magnitudo jure debuit augmentari. Terram plenius ea quæ humanæ naturæ per eam bona proetiam dies exaltationis tuæ, o beatissima feminarum, venere commemorare juvat, ac sic qualiter "omnes mira gratia irrigavit, quia, dum te, quam de se et aliarum rerum formæ per ipsam sint reformatæ ", in se aliorum hominum lege progenitam cognovit, nihilominus, prout poterimus, in medium proferre usque ad Creatoris omnium thronum exaltari co- delectat. Quod ea quidem re facere placet ut præ gnoscit, antiquæ maledictionis pœnam, quam in pec- oculis, aliquatenus deformatis singularibus beneficiis cato primorum suorum filiorum sese merito exce- ejus, nemo relinquatur cujus consideratio immensipisse sciebat, jam per tantæ benedictionis ture abun- tate promeritæ laudis illius non obruatur. Nota igidantiam sese evadere indubitanter credebat. Quid tur; omni sæculo loquar, et de quo ad quid provecti amplius dicere possum, domina ? immensitatem simus hujus dominæ meritis, pro posse, edicam. quippe gratiæ et glorite tue considerare cupienti Itaque natura nostra ad similitudinem Dei in sensus deficit, lingua fatiscit. Quemadmodum enim principio creata fuit, quatenus indesinenter ipso Deo omnia, quæ in cœlo sunt per glorificationem tuam frueretur, et ejus gloria sine omni corruptione et inestimabiliter decorantur, ita, per eamdem glori- mutabilitate aliquando potiretur. Hoc tam grande ficationem, cuncta quæ in terra subsistunt, ineffabi- bonum natura statim in primis hominibus perdidit, liter sublimantur. Singula nempe in immensæ digni- et in hujus mundi miserias infelix et præceps tatis decus profecerunt, cum per tuam beatam et ruit, dehinc in æternas miserias decurso vitæ integerrimam virginitatem Dominum Deum suum labentis articulo multo infelicius reitura. Transquem non cognoverant, agnoscere, et agnitum colere ierunt multa sæcula, et damnationis istius imet amare meruerunt. Quam super omnes cœlos as- manitas super omnes filios hominum semper est cendere ac in dextera Domini Dei sui filii tui bene- in deterius roborata. Nec enim summi Dei sapiendicti exaltari cognoverunt, in eo etiam didicerunt tia ullam in massa creationis humanæ viam conse eidem Deo suo totum debere quod sunt, quando stituit 146, per quam, ut disposuerat, in mundum tu, quæ inter illa et de illis una fuisti, tantam 130 veniens tam luctuosa perditioni subveniret, dodignitatis eminentiam meruisti. Nihil igitur aut ido- nec ad istam, de qua loquimur, Virginem ventum lis homines, aut ullæ aliæ rerum species intellexe- esset. Sed hæc mox, ubi in mundum per hurunt idolorum cultoribus se debere, ubi et singulaC manæ generationis lineam venit, tanta omnis borem Auctorem sui, ex tuo castissimo utero ad resti- ni virtute atque constantia perfecte resplenduit tutionem primæ creationis suæ progenitumn, susce- ut eam ipsa sapientia Dei, uti a sæculis prædestinaperunt, et te, per quam amissam dignitatem suam verat, vere dignam judicaret, per quam in homirecuperavere, omni creaturæ tam sublimiter præ- nem veniens, non modo reatum primorum homiponi accepere. num, sed et totius mundi peccata deleret, et diabolum suis operis inimicum cum suis elideret 150; nec non damna cœlestis patriæ, illuc hominem deducendo, redintegraret 151. Quis igiturista perpendens æstimare queat qua laude digna sit, quæ tantorum bonorum sola præ cunctis effici meruit mediatrix? Liberati ergo a lege mortis qua detinebamur, resurgimus in gloriam quam in primo parente perdidimus, imo in ampliorem, quam vel ipse in se, vel nus in ipso amisimus. Qui etenim adhuc etiam in carne mortali per fidem ad amissam gratiam seu patriam tendimus, in filiationem Dei per benedictum filium beVARIE LECTIONES. CAPUT IX. Quantum profuit beata Virgo Maria naturæ humanæ 139 Quas itaque laudes quasve gratiarum actiones, non solum humana natura, sed omnis creatura huic sanctissimæ Virgini debet? Pura enim sanctitas et sanctissima puritas piissimi pectoris ejus, omnem omnis creaturæ puritatem sive sanctitatem transcendens, incomparabili sublimitate hoc promeruit ut reparatrix perditi orbis dignissime fieret. Unde quid laudis pro tam ineffabili bono ipse per eam reparatus mundus ei jure debeat, cor alicujus sub mortali 139 D 149 Tui eorum mss. tui eos. 188Quia igitur super omnes cœlos in dextera Domini... Exaltari digne, cognoverunt, eo etiam... quando ea quæ inter illa et de illis una tantam mss. Quam omnes cœlos ascendere, ac in dextera Dei sui benedicti filii tui exaltari cognoverunt. In eo etiam didicerunt se eidem Deo suo totum debere quod sunt, quando tu inter illa et de illis una fuisti, tantam. Piissimi pastoris mss. plissimi pectoris. Et jure debeat æstimare nullatenus sufficit: ne tamen aliquis eorum nimis mss. ei jure debeat, cor alicujus sub mortali carne viventis æstimare nullatenus sufficit. Ne tamen aliquis eorum quæ dicimus nimis. Sicut est considerare. Ne igitur videatur cuiquam quid considerationi fidelium mss. sicut est, considerationi fidelium. 149 Aut si qualiter ms. ac si qualiter. Sunt reparatæ sive reformatæ manuscript. Sine reformatæ. "Natura mea mss. natura nostra. Dehinc æternas mss. dehinc in æternas. 146 Viam constituit mss. vivam invenit. 147 Sed hæc mox ubi ms. E. sed hæc mox at ms. S. sed mox ut. 14 Virtute et substantia ms. virtute et constantia. Sapientia Dei vere mss. sapientia Dei, uti a sæculis prædestinaverat, vere. Suis eluderet mss. suis clideret. "Redintegraret mss. redintegret. 149 det. CAPUT X. Quantum profuit omni creaturæ, etiam præter humanam. nedictæ matris Mariæ transimus, eumdemque filium A amoris desidia a debita laudum exhibitione retar- ipsum fratrem suum, omnipotenti Patri ejus coæ- 158 D Verum quoniam aliquantisper animadvertimus quid boni per excellentissima 159 beatæ matris Dei Mariæ merita adepti sumus, paucis etiam, ut proposuimus, pro posse, quid aliarum species rerum, per eadem ejusdem merita sint adeptæ, advertamus. Scio quidem superius me quædam inde commemorasse, sed ad commendandam piis auribus tantæ domine eminentiam non videtur fore superfluum eamdem præsentare sententiam. Omnem itaque creaturam, tam cœlestem quam terrestrem, ad sui 162 161 160 num sapiens ambigit, nemo sapiens silet. Quapropter si aliquid ejus laudi aut gloria, sive honori derogat in quoquam, bene intuentibus liquet quod idem ipsum cætera, suæ subjectionis integritatem ei servantia, quodam exinde confusionis verbere sauciat. Nec enim ad Domini sui fidelitatem integre sese tenerent, si verecundiam sui auctoris 16* æquanimiter et inconcussa tranquillitate tencrent". Homo igitur, qui a Deo inter cæteras creaturas sublimis naturæ creatus Deum 185 per inobedientiæ suæ reatum inhonoravit, omnia quæ sui juris prius erant amisit; omniaque, quæ sui status integritatem servaverunt, ipsa reatus sui immanitate, quantum in ipso fuit, quadam confusione vulneravit ; adjecta est eis super hac confusione et alia confusio, quia huic, quem a suo Conditore per malæ vitæ merita exorbitare videbant, per suæ conditionis legem ministerii sui obsequium nullo tempore abnegare valebant. Ingerebatur igitur operibus Dei contumeliosa quædam oppressio, et fiebat de eis gravis et injuriosa abusio. Jus siquidem nullum in his quæ Dei sunt juste deberet habere qui voluntati ejus non veretur pravis actibus contraire. In eo itaque quod lumine cœli et siderum motu in suis usibus homo retus potiebatur idem cœlum et sidera ipsa magni honoris detrimenta patiebantur. Nempe illi serviebant propter quem se nequaquam instituta sciebant. Ad servitium quippe justi hominis, non injusti, qui tunc erat, condita fuerant. Hoc ipsum de aere, de terra, et quæ profert, de mari, et omnibus aquis ac de his quæ continent dicere licet et sentire. Omnes igitur rerum formæ informi quadam et contumeliosa obfuscatione tegebantur, eo quod ipsi, VARIÆ LECTIONES. 166 15 Arcessimus manuscript. asciscimus. 15 Familiari affectu mss. familiari affatu. Exaltata qualis quali mss. exaltata advertat, qui potest, qua vel quali gloria. 155 Vultum ipsius præsens constituerit mss. vultui ipsius præsens astiterit. 156 Amare, velle mss. amare, et quæcunque velle. 157Peperit residentem mss. pepererat residentem 158 58 Quia Dominam summam et unicam dominatricem cœli et terræ Mariam ex his conspicient esse factam reginam mss. quia dominatricem suam unam ex eis esse conspiciet factam Reginam. 15 Per excellentiam manuscript. per excellentissima. Sana mentis mss. sanum sapiens. Ambigit. Quapropter mss. ambigit, nemo sapiens silet. Quapropter. 16Suæ subintegritatem mss. suæ subjectionis integritatem. Domini sui et auctoris mss. omitt. Domini sui. Tenerent mss. sustinerent. Creatus est, dum Deum mss. creatus, Deum. 166 Ad obsequium quippe sive servitium justi mss. ad servitium quippe justi. 162. 161 165 qui Deum suum incessanter offendebat "", ministrare A cata 14. Hujus igitur tam magni boni effectum illi ac subdi sine intermissione cogebantur. Duravit autem hæc in rerum substantiis injuria quousque venit in carnem illa, de qua loquimur, beata Virgo Maria. At ubi venit ipsa, et in se Filium Dei incorporavit, et pristinam dignitatem in Deo, qui nascebatur, humana natura recuperavit, nihil ultra confusionis, aut injuriam alicui rerum speciei resedit, imo libertatem primæ creationis suæ confestim recipere meruit. Nam ipsa, cui juxta legem suæ conditionis jus libertatis maximum erat, obsequendi videlicet illi quem ad Dei imaginem conditum noverat, cum ipsum in Creatoris sui similitudinem, quam peccando in se gorruperat, per bona opera redire conspexit, non mirum si deinceps obsequendo dominatui ejus, contumeliosæ jugum servitutis excussit. 168 CAPUT XI. De eodem. B Alio item modo, si placet, consideremus qualiter omnis creatura ad utilitatem hominis sit creata, et quemadmodum eadem utilitas ob peccatum primi hominis quodammodo evanuerit, quove pacto per beatam Dei matrem virginem Mariam, primam suæ utilitatis dignitatem recuperaverit. Certe homo qui mentis ratione subsistens carnis fragilitate deprimitur ad hoc conditus erat ut contemplationis oculo formæ sui Creatoris jugiter intenderet. Sed quia ipse Conditor ejus incircumscriptus spiritus est, et nemo unquam carnis corruptibilitate vallatus in 16 magnitudinis ejus notitiam, vel admirandæ divinitatis illius 170, speculationem 171, sicuti est, pertingere po- C test, proposita illi aliarum rerum existentia est, quatenus earum consideratione sublimitas ejus, quæ per se nequit videri 173, ab ipso intellecta conspiceretur. Verum ubi post primorum hominum peccatum generationis humanæ propago in desideria cordi sui prolapsa per vitia sorduit, non solum Creatoris contemplatio, sed et rerum creatarum mirifica dispositionis salutifera meditatio ab ea procul evanuit. Vides ergo quali modo in lapsu hominis ruit dignitas rerum. In consideratione enim illarum homo resurgere debuit in agnitionem Dei, et sic quasi quidam ei gradus fieri debuerunt pertingendi ad Creatorem ipsius et sui; sed hæc in eis dignitas periit, quando qui eo digne uteretur nullus exstitit. Nec ullatenus, ex quo primus homo corruit, receperunt amissam eminentiam tanti boni, donec D ille Agnus qui peccata mundi tolleret in persona Dei et hominis prodiit mundo 173 per Mariam. Verum, in cogitionem Dei homine per hunc Agnum revocato, omnis etiam alia creatura in statum suæ conditionis et honore proprii congenitique decoris est revo 172 profecto censemus imputandum, per cujus virgineum uterum is venit in mundum, qui et humanam naturam in tantam, sicut diximus, dignitatis excellentiam sua sapientia revocavit, et omnem simul creaturam privilegio amissi honoris mira dispensatione redonavit. Quid ergo huic sacratissimæ dominæ omnis tam rationalis quam etiam irrationalis creatura jure debeat, qui valet, ex his quæ paucis perstrinximus dilatato sensu advertat. Utique cuncta, quæ Deus bona et utiliter fecit, in eo statu quo condita fuerunt, sicut ostendimus, esse destiterunt, et per hanc beatissimam Virginem in statum pristinum revocata sunt et restituta. Sicut ergo Deus sua potentia parando cuncta Pater est et Dominus omnium, ita beata Maria suis meritis cuncta reparando mater est et domina rerum; Deus enim est Dominus omnium, singula in sua natura propria jussione constituendo; et Maria est domina rerum, singula congenitæ dignitati per illam quam meruit gratiam restituendo. Et quemadmodum Deus ex sua substantia genuit eum per quem cunctis originem dedit, ita Maria de sua carne 175 peperit illum qui in decorem primæ creationis omnium cuncta restituit 176. Item, sicut nulla rerum species, nisi per Dei Filium facta, subsistit, ita lex debitæ damnationis neminem deserit, nisi quem ab ea filius Mariæ absolvit. Quis igitur, ista recto sensu et corde sincero perpendens, plene percipere queat excellentiam dominæ hujus, per quam lam ineffabili gratia, a tam æstimabili dejectione 177 erectus est mundus? Quis, inquam, tam miram, et omni prorsus rei præter hanc inauditam gratiam hujus mulieris oculo mentis aspiciens, non obstupescat, et non modo elinguis, verum etiam a tantæ rei comprehensione prorsus immunis fiat? CAPUT XII. Oratio ad beatissimam Virginem Mariam. Quapropter ea quæ nobis sunt impenetrabilia intermittentes, precibus impetrare nitamur ut, quod intellectu capere nequimus, salutari saltem affectu obtinere mereamur. Rogamus ergo te, domina, per ipsam gratiam qua te pius et omnipotens Deus sic exaltavit, et omnia tibi secum possibilia esse donavit, quatenus id apud ipsum nobis obtineas, ut plenitudo gratiæ quain meruisti in nobis sic operetur quo participium beati præmii ejus nobis misericorditer quandoque donetur 178. Ad hoc quippe Deus noster per te factus est frater noster ut, quemadmodum ipse dignatus est consors fieri nostræ humanitatis, sic nos mereamur consortes fieri suæ divinitatis. Intende ergo, domina piissima, ut nobis ad effectum proveniat, propter quod Deus noster ex VARIE LECTIONES. 179 171 187 Ostenderet mss. ostendebat. 168 Patriæ creationis mss. primæ creationis. Carnis incorruptibilitate pressus ullatenus in mss. carnis corruptibilitate ullatenus.170 Dignitatis illius mss. divinitatis illius. Speculationem mss. speculum. Neque videri ms. S. nequit videri ms. E. omittit. videri. " Prodiit modo mss. prodiit mundo. 17 In statu... revocata mss. in statu... renovata. 175 Carne mundissima mss. omittunt, mundissima. 176 Decorem... cunctis restituit mss. in decorem cuncta... restituit. 177 Per quam tam inæstimabilia bona habet rerum natura, per quam tam inestimabilis gratia a tam ineffabili dejectione mss. per quam tam ineffabilis gratia a tam ineffabili dejectione. "Condonetur mss. bene donetur. Ad affectum mss. ad affectum. 186 tuo castissimo utero factus homo inter homines A nobis miseris ultra eveniat, gloria tuæ jactura nulla venit, pee sis, quæsumus, exoratu difficilis, quia inde perveniet! Et hoc quidem fortassis aliquo procul dubio idem benignissimus filius tuus erit ad modo, bona domina, dici posset, si pro tui solius cencedendum quidquid voles promptus et exaudibi- exaltatione et salute 15 mater Dei facta fuisses, si lis. Tantummodo itaque velis salutem nostram, et utique Deus, qui hominem assumpsit ex tua cavere nequaquam salvi esse non poterimus. Quid igitur stissima carne, hoc fecit pro tua et nostra communi stringet larga misericordiæ tuæ viscera, domina, salute. Si ergo, quæ plena salute es potita, non contra nos, ut nolis salvari nos? Corte Deus noster intendis ut eadem salus pro modulo nostro etiam ad (teste Propheta) misericordia nostra est (Psal. nos usque pertingat, jam tuorum sufficiens commoLVIII, 18), et tu ejusdem Domini nostri absque dubio dorum, nostrorum negligens esse videberis, el quæ vera mater es. Si tu ergo, quæ Dei mater es, et ea pro tolius mundi salvatione meruisti fieri mater Alre vera misericordiæ mater 189 depegas nobis effe- tissimi, eum nos proposueris 188 , quos obvolvit finis ctum misericordiæ, cujus tam mirabiliter facta es sæculi, quid, quæso, proderit nobis tua gloriosa et mater, quid faciemus, cum idem filius tuus ad venerit felix exaltatio, et quam inde 19 habemus, dulcis et cunctos æquo judicaturus judicio? Siquidem licet affectuosa exsultatio? Ut ergo filium tuum totius ipse filius tuus șit per te factus frater noster, utique mundi Salvatorem, et te ejus reconciliatricem esse tamen ubi voluntatem tuam sic videlicet 19 dulveraciter sentiamus, eo nos propensiori studio juva, eissimæ matris magis porrectam adverterit, illuc, precamur, et fove, qua in fæcibus mundi natos et servata æquitatis ratione, a qua te nullatenus dis- alitas o potiori levamine prospicis indigere, Ab crepare velle videbit, et judicii sui sententiam, initio denique renovationis humanæ, omnibus sub sive ad misericordiam inflectendo, seu ad justitiam tuum præsidium confugientibus hucusque suceurriintendendo, promulgahit. Subveni ergo nobis, do sti, et idcirco præ omni creatura, omni laude dignismina, et non consideratą peccatorum nostrorum sima dici et esse meruisti, Eia, succurre nobis, gramultitudine, velle tuum ad miserendum nobis infle- mus, ut laus, quam pertot sæcula digne possedisti ", cte. Cogita, quæso, et recogita apud te quia non ad continua tibi duret in gratia ipsa qua mundo perdamnandum, sed ad salvandum peccatorem Conditor dito 192 subvenisti. Tibi ergo nos commendamus, noster ex te factus est homo. Cur itaque non juva- tu procura ne pereamus, effice potius ut salus nostra bis nos peccatores, quando propter nos in tantam de die in diem mutiplicetur, et filio tuo Domino celsitudinem es elevata ut te dominam 1 habeat nostro Jesu Christo vita nostra jugi devotione famuet veneretur omnis pariter creatura? An ideo utrum letur. Qui cum Deo Patre, et Spiritu sanoto vivit, pereamus, amplius non curabis, quia quidquid de C dominatur et regnat per infinita sæcula Deus". 181 VARIE LECTIONES. 185 180 Materet gratiæmss, amitt. et gratiæ. Noster: Ubimss, noster: utique tamen ubi.12 Suæ videlicet mss. sic videlicet. Discrepare videbit mss. discrepare velle videbit.18 Te Domina mss. te Dominam. Et utilitate mss. et salute. Sed utique mss. si utique. 1 Nostri omnium salute mss. nostra salute. Post posueris mss. proposueris, Et quid inde mss. et quam inde. 190 Alitos mss. altos. Digne possedisti mss. omitt. digne. Mundo perdito mss. omitt. perdito. 193 Ms. Corb. E. 10. Explicit Scriptum Eadmeri Monachi de piissima Matre Dei Maria ms, S, 62, Explexit Sermo de sancta Maria. 189 DE QUATOR VIRTUTIBUS QUE FUERUNT IN BEATA MARIA, EJUSQUE SUBLIMITATE CAPUT PRIMUM. De his virtutibus generatim. Multi dominæ sanctæ Mariæ laudes stylo formare conati, libenter humano generi pro viribus proposuere quanta olim in eam confluxit copia virtutum et quanta punc facilitate necessitatibus succurrat mortalium, quanta tunc fuerit donorum gratia sublimis et mirabilis, quanta nunc pietate sit potenter singularis, singulariter dulcis. Nam cum D quator virtutes esse philosophi non tacuerint, jųstitiam, prudentiam, fortitudinem, temperantiam, ex quibus, quasi ex gaudio [forte leg, quadrivio]limite, omne virtutum agmen emicet, quia majores nostri quatuor primas in ea regnasse docuerunt, certas appendices in ejus animo conquadrasse perleve fuit ut ostenderent. Et justitiam quidem ejus sic asseruerunt, quod ipsa tanta tenacitate Dei præceptis per legem inhæ |