Obrazy na stronie
PDF
ePub

simul etiam cum Ursatio et Valente, et ejecit Felicem de episcopatu, qui erat catholicus; et revo20 cavit Liberium.

52. Ab eodem die fuit persecutio in clero, ita ut intra ecclesiam presbyteri, et clerici nccarentur, et maryrio coronarentur. Qui Felix depositus de episcopatu, habitavit in prædiolo suo, via Portuensi, ubi et (a) requievit in pace IV. Kal. Augusti. Ingressus Liberins in urbem Romanam VI Nonas Augusti consensit Constantio (b) hæretico, non tamen rebaptizatns est Liberius sed con5 sensum præbuit, et tenuit basilicam beati Petri apostoli et beati Pauli, et basilicam Constantinianam annos septem. Et persecutio magna fuit in urbe Romana, ita ut clerici et sacerdotes neque in ecclesias, neque in balnea haberent introitum. Hic Liberius ornavit de (c) platinis marmoreis petris sepulcrum sanctæ Agnetis martyris. Omnes itaque anni Felicis in ejus ordinatione dinumerantur. Hic fecit basilicam nomini suo juxta macellum (d) Libiæ. Hic 10 fecit ordinationes duas in urbe Romana per mensem Decembrem, presbyteros decem et octo, diaconos quinque, episcopos per diversa loca decem et novem. Qui etiam sepultus est in cœmeterio Priscilla, via Salaria, octavo Kalendas Maii, et cessavit episcopatus diebus (e) septem.

CATALOGUS SUB LIBERIO

Liberius fuit temporibus Constantini, ex die x1 Kalend Junias in diem... a consulibus Constantio V et Constantio Cæsare.

NOTULE MARGINALES FABROTTI.

(a) causam persecut vide in Bar. 1. cit. Baron anno 357 probat martyrem fuisse. (b) Non consensisse in hæresim probat Bar. l. cit. (c) C, platoneis. (d) Liviæ. Basilica S. Maria Majoris, teste Baron. (e) CB, sex.

Apud eumdem ex cod Freheri.

VARIE LECTIONES.

Num 51, linea 1, B, m. 3, d. 4. linea 3, A B, Constantium A B, annos 3. tined 4, A, tunc congregati sacerdotes. B, et congregans sacerdotes cum concilio eorum Diberius in locum suuu ordinavit Felicem. linea 7, A, et ejecit. B, damnavit. linea 13, A et B, rebaptizarent: tunc revocaverunt Liberium de exsilio; rediens autem. linea 18 A,qui ex fece. B, sec a.

Num 52, lin 8, A, ornavit de platoncis. B, latomis. lin 11. A, presb 19. lin 14, A B, diebus 6.

Ex cod Reg Maz et Thuan.

Num 51, linea 1, ex patre Ligusto, sed correctum Aug (M, Ligusto): sedit annos 6, m. 3, d. 4. Fuit autem temp Constantis hær filii Constantini (M,temp Constantini hær). linea 4, et fuit in exsil. edita lectio melior. linea ead tres congregatis itaque sacerdotibus cum consilio eorum ordinaverunt episcopum Felicem presbyterum in loco ejus, virum venerabilem. Qui Felix fecit concilium cum episcopis 48, et invenit 2 presbyteros, Ursacium et Valentem,consentientes Constantio A., quos ab Ecclesia sequestravit. Post paucos autem dies ducti Ursacius et Valens zelo malo, rog C. A. ut revoc L.ab exsilio, et unam tantum communionem cum eo participarent secundum baptismum (M, id est secundum baptismum). Tunc missa auctoritate per Catholicum ag. in reb et simul vos. linea 12, ut una participatione communionis conveniret eum hæreticum tantum, ut non rebaptizarent. Tunc revocarunt Liberium de exsilio.Rediens autem Liberius habitavit in cimiterio S. Agn. apud germanam Constantii A. ut q. p. e. i. aut r. rediret in civitatem. Sed Constantia A. quia fid. e. D. nostro Jesu C. linea 18,conVocavit aliquos q. e. f. A. erant, et facto concilio misit et r. L. de cim. S. Agn. et Felicem, qui erat catholicus, de episcopatu ejecit (M, et ingressus Romam in ipsa hora fecit Constantius A. concilium cum hæreticis, simul etiam cum Ursatio,et expulit Felicem de episcopatu, qui erat catholicus, et revocavit Liberium. Ab eodem d.)

[ocr errors][merged small][merged small]

Num 52, lin 1, ab eodem die fuit pers in cl.ita ut intra ecclesias presbyt et diaconi (M,et clerici) nec et mor. Tung. Fel. lin 3, ubi req in pace iv kal A.Lieriusy. Non A. Romam ingressus cons C. h. non tamen rebaptizatus est Liberius (M, est hæreticus), sed præbuit assensum, et ten. lin 6, ac B. Pauli,nec non Constantinianam an. 7, et fuit magna persecutio in urbe Roma, ut cl. et sac neque in ecclesiis, neque in balneis hab. int. Hic L. ornavit de platoniis marmoreis sep S. Agnetis. Hic fecit bas. lin 10 m. Lidiæ.Omnes itaque anni Felicis in ejus ordinatione dinumerantur. Hic fecit ord 2 in urbe Roma. lin ult, dies 6.

Ex cod Thuan alt.

Num 31, lin 1, annos 6, m. 3, d. 4. f. ait. Constantini f. C. usque ad Constantium A.lin 4,annos 3,congregans sacerdotes cum consilio suo Liberius o.lin 6,sentientes C. A. lin 7, et damnavit.lin 9, et unam tantum communionem p.lin 11, et simul Ursatium et Valentem ven ad Liberium, qui Liberins cons præceptis ut una p.lin 13, ut non reb. Tunc revocarunt Liberium de exsilio. Rediens a. lin 14,S. Agnæ apud germanum Constantis Augusti.lin 15,Constantina A. lin 17, quia sens consilium cod lin 18, qui ex fæce A. lin 18, B. Agnæ.

Num 52,lin 4,nonas A.qui etiam consentiens Constantio.lin 6, basilicas beati Petri et beati Pauli.lin 6, et 7 et pers fuit magna in urbe Roma.lin 8,platoniis m.sep S.Agnæ. lin 9, 10, denum. Hic fecit ord 2 in u. Roma p. m. Decembrem. lin ult. d. sex.

Apud Holstenium et Schelestratium

Num 51, lin 1, Flor 2, Ligusto. Flor prim. annos 6, menses 3, dies 4. lin 4, Florent duo: et congregans sacerdotes cum consilio eorum Liberius ordinavit in locum suum Felicem. Anselmus: Et congregati sacerdotes cum consilio Liberii. lin 7, Ansel et Flor damnavit eos, etc., lin 9, Cass ut unam tantum communionem participaret. lin 13, Flor duo, rebaptizaret. Ilinc revocaverunt Liberium de exsilio. lin 15, Flor, Constantiam, lin 17, Flor, qui assenserat consilio doli. lin ead, Flov sec, quoniam senserat consi

lium. lin 18, Vat et Flor, ex fæce. lin 19, Flor et Vat, A Augustus.

Ňum 52, lin 4, Cod mss, Romana. lin 7, Flor sec, clerus. lin 8, Flor et Vat, de platomis marmoreis sepulcrum. lin 9, Flor, in hujus ordine. lin 11, Flor, v Idus Septembris. In antiquo Martyrologio S. Cyriaci, Ix Kal. Octob. Romæ depositio S. Liberii episcopi.

A SCHELESTRATE.

Apud Peniam ex cod Gavensi.

Num 51, lin 12, præceptis, et una participatio. lin 14, in cymiterio. s. A. a. g. Constantii Aug ut quasi. lin 15, interrentionem, aut rogatu. lin 17, senserat consilium. Eodem. lin 18, de cymiterio.

Num 52, lin 4, in urbe Romana, lin 13, in cymiterio. Ita fere semper mendose scribitur etiam in consequentibus, quod imposterum desinemus adnotare.

NOTE VARIORUM.

Num 51, linea 13. - Tantum ut non rebaptizarent. Arianos tempore Liberii papæ rebaptizasse eos, qui ex Catholicis ad sectam suam veniebant, manifestum fit ex hoc loco, quem auctor libri Pontificalis ex secundo catalogo descripsit. Quandonam autem cœperint rebaptizare Ariani, nondum innotuit. Verisimile tamen est, eos rebaptizandi morem a Donatistis accepisse, et Donatistas, ne amplius in Africa angulo latitare dicerentur, ante Liberii tempora unionem cum Arianis iniisse.

ALTASERRA.

-

Num 51, linea 10. Tunc missa auctoritate per Catulinum agentem in rebus, simul Ursatius et Valens venerunt ad Liberium. Per agentes in rebus perferebantur litteræ et mandata imperatoris, et qui erant evocandi in comitatum principis, per eos evocabantur. Ambros.de Offic. lib. 11, cap. 27:« Legebatur rescripti forma, directio magistri officiorum statuta, agens in rebus imminebat.» Et Symmach. lib. vii, epist. 59: « Sacras mihi litteras Julius agens in rebus exhibuit.»

videntur conflata, et ex additionibus coordinata desumptis ex Luciferianorum,et schismaticorum sub Felice, et Ursicino calumniis in Liberum conflatis, quas quisquam collegit, et in margines catalogorum inseruit, et collecta imposuit, et gesta Liberii interpolavit. Quod certo probabitur, si priorem in Julio additionem ad Liberium pertinere dicamus. De exsilio enim Liberii et restitutione ibi loquitur, et ei convenit (etsi Julio perperam affingitur), quam additionem cum collector videret non concordare cum altera, quam in aliis Catalogis invenit, Julio tribuit B priorem, et secundam imposuit Liberio, utramque falsam. Si integra exstaret Vita Eusebii presbyteri, cujus tantum fragmentum exhibet Baluzius, forsitan nostra conjectura firmari posset (tom. II Miscellan. pag. 141). Interim tamen ex illis actis desumptam fuisse constat, dum inter exstantia monumenta nullibi legitur, nisi in fragmento Eusebiano, quod de communione et rebaptizatione hic dicitur. Fragmentum enim sic habet et incipit :« Eodem tempore quo Liberius de exsilio revocatus fuerat a Constantio Augusto hæretico, in eodem tantum dogmate, ut non rebaptizerent populum, sed una communione contaminarent plebem.» Hæc vero actis Liberii assuta sunt, et ad verbum desumpta ex Vita Felicis III, quæ exstat integra in pluribus codicibus Colbertina bibliothecæ, uti testatur Baluzius,et videtur conscripta ab Eusebio,dum plura leguntur in fragmento Eusebiano, quæ in Vita Felicis. In his vero actis plura falsissima leguntur, præcipue quod Valens et Constantius dicantur presbyteri, cum certo essent episcopi, et sententia depositionis exstans eos ab episcopatu removet. Nec tunc Romæ adesse poterant, sicut et Constantius, uti probant.qui Constantii gesta enucleatius expendunt. Imo in codd. laudatis Vita S. Felicis Romani presbyteri, Valens et Ursacius dicuntur, vocem vero Romani omisit interpolator horum actorum sic enim utraque lectio habet.

Num 52, linea 6. - Et persecutio magna fait in urbe Roma, ita ut clerici et sacerdotes, neque in ecclesias, neque in balnea haberent introitum. In clericos persecutionis genus sub Constantio, interdictio ecclesiarum et balneorum. Christiani etiam meliorum temporum utebantur balneis, non deliciarum, sed valetudinis causa. Tertull. Apolog. cap. 41: Lavor honesta hora et salubri. Joannes apostolus ipse non abstinuit balneo, verum aliquando balneum lavandi C causa ingrediens, cum audisset Cherintum intus esse, statim foras se proripuit, ne lavaret cum hæretico, de quo Euseb. lib. III, cap. 22; lib. iv, cap. 13; Epiphan. in Panar. hæres. 30, art. 24. Post mortem matris, mororis levandi causa, balneo se usum, de se testis est Augustin. Confess. lib. ix, cap. 12:« Visum etiam mihi est, ut irem lavatum, quod audieram inde balneis nomen inditum, quia Græci bakavetov dixerint, quod anxietatem pellat ex

animo..>>

Linea 8.- Hic Liberius ornavit de platinis marmoreis vetus sepulcrum sanctæ Agnetis martyris. Sepulcra martyrum et majorum ornari solebant crustis marmoreis. Unde memoriæ marmoratæ sæpius memorantur. Augustin. in psalm. xxxIII et XLVIII:« Platinæ sunt tabulæ marmoreæ.» Platonias vocat Anastas. in Damaso :«< Edificavit Platoniam, ubi corpora apostolorum jacuerunt, id est beati Petri et Pauli, quam et versibus ornavit.» Idem in Sixto III :« Can- D cellos argenteos supra platonias porphireticas, pensantes libras trecentas.» Et infr. eodem.: «< Hic fecit platoniam in cœmeterio Calisti, via Appia, ubi nomina episcoporum et martyrum scripsit cum memoriis.» Idem in Leone III: « Super lilios ex metallis marmoreis platonias posuit. » Utrumque a Græco ATV dilato, extendo. Cassiodor. 3 Variar. epist. 9:« Supra memoratas platonias, vel columnas. >>

BENCINI.

Num. 51,linea 12.- Qui consensit præceptis Constantii. Mira hic intervenit gestorum corruptio, et circumstantiarum inordinata series, et chimarica rebaptizantium hæresis per Constantium promota, quæ omnia sicuti a coævis, et indubiis scriptoribus aliena a vero ostenduntur, ita scioli cujusdam, aut in Liberium pessimæ animositatis additio autumanda. Hæc

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

35

biani,ubi Eusebius describitur interrogatus a Liberio

coram Constantio, cum aiebat pag 142:« Confidimus

in Domino, quia fideles nos inveniet Christus, sicut

et baptizati sumus, et benedictionem quam a beato

Julio suscepimus tenemus. Liberius dixit: Nos cujus

fungimur vice? nonne Julii anterioris nostri? » Übi

aperte ostenditur, Luciferianos dogmatizasse, per

has communiones Ecclesiam defecisse, omnesque

episcopos ut prævaricatores reputandos esse, ipsos

vero immunes ab ea noxa, quia a Julio consecrati,

non a Liberio; unde nostra conjectura manifesta

deprehenditur. Hi itaque Felicem primo, deinde Ur-

sicinum tuentes acta aut scripserunt, aut interpola-

runt, atque hisce futilibus replerunt. Neque mirum

quod tuto hæc vulgare potuerint, cum per ipsos

circumventi imperatores ediderint favorabile rescri-

ptum Cynegio præfecto prætorio datum, ubi sic eos-

dem commendant. (In PP. bib. 661.) « Tamen per

dotes interpellata clementia nostra, veriti sumus,

Faustinum et Marcellinum plenissimos fidei sacer-

nisi per nos nihil fuisset responsum petentibus, nos

videremur annuere iis, qui divinæ legi, cui servimus

contra propositum nostrum aliquid addidissent.

Atque adeo ita utrumque moderamur,ut petitionem,

quæ est oblata, veneremur, fidei autem nihil ex no-

stro arbitrio optemus, vel jubeamus adjungi. Nemo

unquam tam profanæ mentis fuit, qui cum sequi

catholicos doctores deberet, quid sequendum sit

doctoribus ipse constituat. Et sane probabilis, et

justa laudatio precum est,quæ omnem prope seriem

hæreticæ superstitionis, quæ contraria est fidei ca-

tholicæ, ordinemque complexa est. Nam et unde

orta, et quo auctore provecta fuisset, aperuit.» Gre-

gorius porro, qui auctor est Vitæ Eusebii, ut in

fragmento laudato in calce testatur ipse, erat, ut

reor, ille qui in libello precum a schismaticis lauda-

tur; an sit ille qui Ceticus deinde factus episcopus,

inter Luciferi asseclas recensetur, est alterius disce-

ptationis locus. Interim satis erit notasse, ex hisce

schismaticorum libellis conflatam historiam et lap-

sum Liberii, traducti ut prævaricatoris per commu-

nionem initam cum Arianis, quorum tantum re-

baptizationem rejecit. An per injuriam Liberio pon-

tifici impositum quod communicaverit cum Arianis,

videndi qui causam hanc ex professo retractatam

dederunt.

non tamen in dogmate de rebaptizatione, aitque, A conjectura firmatur ex illis verbis fragmenti Euse-

quod etsi Constantius, et perfidiæ socii dogmati

adhærerent, Liberius ab eo erat alienus. De com-

mento rebaptizationis in notis infra, interim ex pro-

mota lapsus causa initæ unius communionis cum

Arianis per Liberium, suspicio orta, Acta hæc seu

potius Eusebii et Felicis gesta vel ab aliquo Luci-

feriano, aut schismatico Ursicini assecla esse enu-

cleata. Lucifero enim Calaritano occasionem præ-

buit se separandi a communione reliquorum lapso-

rum indulgentia, quæ episcopis Ariminensibus lapsis

fuit concessa, prævaricationemque vocabant Lucife-

riani concessam communionem. Hæc primo a Libe-

ria vulgatur et confirmatur in qua confirmatione

tacite Luciferianos perstringit. Exstat inter Hilarii

fragmenta prioris decreti pontificii editi confirmatio,

in qua edicit Ariminenses sedi restitutos post edi-

tam ejurationem decreti Ariminensis, et fidei catho-

licæ professionem, et addit (Frag. 12. Eug. 1358):

«Per quam professionem, etiamsi quibusdam leve, B

et remissum videtur, recuperet id quod per astu -

tiam rectitatis fuerat amissum. » Et antecedenter

dixerat:« Nec enim si aliqui forte, qui hoc studii

gerunt, ratione provisum, destruere impudenter se-

veriori censura hoc existimaverint, et novare, quod

jam ex apostolica auctoritate munitum est de pie-

tate.» Recolit ergo Liberius quod jam factum de-

cretumque fuerat, et censurat eos, qui decretum

dixerant leve, et remissum, quo Luciferianos inurit,

qui, ut ibi legitur, proclamabant non esse parcendum

his qui apud Ariminum ignorantes egerunt. Fausti-

nus, et Marcellinus, quibus astipulatur Gregorius

presbyter, et alii Valentiniano Theodosio et Arcadio

Augustis obtulerunt libellum precum, ubi Luciferia-

norum causam tuentur et episcopos quoquo modo

Arianis communicantes (uti esse putabantur lapsi

episcopi Ariminenses) adulteratæ veritatis catholicæ

insimulant, et per eam indulgentiam Ecclesiam uni-

versam prævaricatam esse audacter asserunt, pau- C

cosque cum Lucifero retinere fidei puritatem, et

simul affirmant quotquot subscripserunt Ariano-

rum placitis prævaricatores esse habendos (tom. V,

bibl. 81, pag. 654.) Ita enim propriam et catholico-

rum partem describunt. « Interea quia apud quos-

dam multitudo præponitur veritati, eo quod paucu-

los habeat sectatores, et ob hoc affligimur, quod in

paucis sequimur inviolabilem fidem, et multos vita-

mus propter impias hæreses, et sacrilegas prævari-

catorum subscriptiones, quid censetis in hac causa,

o justissimi imperatores,et catholicæ fidei vindices,

de his duabus partibus cui calculum datis? Una est

pars in qua sunt multi episcopi : sed ubi sunt multi

illic per prævaricationem sacra Christi fides violata

est semper ante defensa, illic metu legis, Arii su-

scepta impietas est, semper ante damnata. Uti vero

paucissimi sunt, illic per exsilia, per cruciatus, per

effusionem sanguinis, per ipsam mortem fides Chri-

sti vindicatur et Arii impietas et omnis hæresis ut

summum malum exsecrabiles sunt. » Discriminant

itaque hos qui erant nullificatį merito hæresis, vel

prævaricationis,et prævaricatores omnes cos habent,

qui etsi hæresim Arianam non amplecterentur, ni-

hilominus quoquo modo cum Arianis communica-

bant. Hi itaque offensi Liberio, quem auctorem ha-

bebant damnationis Luciferianorum, confinxerunt

Liberium cum Arianis communicasse, et tantum ab

eis discriminari, quod dogma de rebaptizatione non

tueretur,ut sic ostenderent Liberium indignum pon-

tificem, sicuti et Damasum successorem, quem vi-

carium suum constituerat Liberius in exsilium de-

portandus, ut hoc pacto promoverent causam Ur-

sicini, quem verum pontificem habebant. Quomodo

ad suum phantasticum Romanum primatum vindi-

candum Donatista confinxere Marcellini lapsum, ut

Melchiadis præcipue, et Silvestri in eosdem latas

sententias infirmarent. et verum cathedræ Petri

successorem ostenderent Victorem Garbiensem.Quæ

B

Romæ non erat.Dum enim chronologi exactiores re- A publica damnavit Liberium facta synodo cum epiditum Liberii statuunt ad annum 358, referuntque scopis viginti et octo,et presbyteri viginti quinque; scriptores Constantium eo integro anno constitisse et cessavit persecutio,non tamen multum tempus.» Sirmii,belloque adversus Quados Sarmatasque fuisse Quis vero has nænias credere audebit,cum ex actis illigatum, ac eodem anno concilium regressum, in quo Damasi constet Damasum constitutum vicarium a introierant Constantinopolim legati Persarum die vi, Liberio; et in ipso cœmeterio S. Agnetis S. DamaKal.Martii (ex Idacii Chron.ad an.338) ad quos au- sus comes erat pontificis? Ex hisce lacunis prodiit diendos profectionem tandem paravit:inde falsitatis interpolatio gestorum Liberii,indeque cordatus quisActa Felícis notanda,adeoque quæ ex illis Actis in- que cognoscet,non majorem fidem præstandam his terpolator Liberio assuere,nullo habito criterio non interpolationibus, quam merentur vel fragmentum est veritus,tum de Constantii mora in urbe,dum ex Eusebianum, aut acta S. Felicis, quæ conflantur a exsilio regreditur,sicuti et de subsecuto concilio in Luciferanis offensis Liberio, quem primum auctoConstantii præsentia.Sed adsunt alia indubia argu- rem habebant induigentiæ publicatæ pro lapsis epimenta, quod laudato anno Constantius Romæ non scopis Ariminensibus, quæque indulgentia occasiofuerit,desumpta ex legum publicatione. In fine enim nem dederat Luciferano schismati. anni 357 erat Mediolani, ubi edidit 1. 5, sub tit. de Maleficiis Cod. Theod.sicut et legem 14 de episcopis ibi, quæ data est 9 Decembris, Mediolani. Ibidem edidit legem 9 de cursu publico. Sirmium vero petiisse, ac ibi in anno extremo fuisse denotat lex 27 de Appellat, quæ Sirmii publicatur. Deliberasse vero non Romæ, sed Sirmii Liberium ab exsilio revocare tradit Philostorgius, dum gesta Constantii prosequitur 1. Iv, c. 3, § 65: « Ipsc vero Sirmium profectus ibi egit,ubi et Liberium episcopum urbis Romæ a Romanis summopere expetitum ab exsilio revocavit, flagitantibusque reddidit (l. xvi, pag. 455). » Dubium omne evacuat Marcellinus, qui anni 357 Constantii moram in urbe describens,quodque per triginta dies magnificentia urbis summopere delectatus, addit: « Cupiens itaque augustissima omnium sede morari diutius imperator, ut otio puriore frueretur, et voluptate, assiduis nuntiis terrebatur, et certis, indicantibus Suevos Rhetias incursare quoadusque Valeriam, et Sarmatas (latrocinandi peritissimum genus) superiorem Mosiam,et secundam populari Pannoniam.Quibus percitus trigesimo postquam est ingressus de Iv Kal. Junias ab urbe profectus,per Tridentinum iter in Illyricum festinavit. Unde misso in locum Marcelli Severo, bellorum usu, et maturitate firmato, Ursicinum ad se venire præcepit.Et ille litteris gratanter acceptis,Sirmium venit. »

C

Num 52, linea 1. Ab eodem die fuit persecutio in clero.Quæ interpolator hic apposuit, desumuntur ex fragmento Eusebiano,sic tamen ut omnis persecutionis causa revocetur ad reditum Liberii, in Actis vero Eusebianis pejore errore auctor dicitur Constantius tanquam Romæ præsens, apud Baluz. pag. 142: « Ab eodem die intra ecclesias jussu Constantii imperatoris quisquis inventus fuisset non sic confiteri, vel participari sicut Liberius, indiscussus gladio puniretur. Quapropter in plateis, et in vicis, et in ecclesiis, sive in balneis gladio occidebantur, persequente Constantio Christianos una cum Liberio. » Et liber Pontificalis paulo post : « Et persecutio magna fuit in urbe Romana, ita ut clerici et sacerdotes neque in ecclesias, neque in balnea haberent introitum. » A Luciferianis conficta mendacia, do- D cent Faustinus et Marcellinus in libello supra laudato, qui Romæ factam persecutionem asserunt, eam tamen nec Liberio, aut Constantio tribuunt, sed ex invidia populorum in Luciferianos; cum enim dixissent: «< Ubi sunt multi, illic per prævaricationem sacra Christi fides violata est... illic metu legis Arii suscepta impietas est; » addunt mox : Ubi vero paucissimi sunt, illic per exsilia, per cruciatus, per effusionem sanguinis,per ipsam mortem fides Christi vindicatur.» Præterquam quod nullibi legitur apud scriptores profanos istiusmodi facta in Urbe persecutio revincuntur etiam, dum asserta magna hæc persecutio exerceri non poterat nisi in paucissimos, ut ipse Luciferiani testantur, respectu quorum vix pars confictarum pœnarum poterat agitari. Sed quod magis mendacissimum facit auctorem Eusebiani fragmenti, est quod addit in fine : << Mortuo autem Liberio,levatur Damasus, qui voce

Linea 8. - Hic Liberius ornavit de platinis marmoreis petris sepulcrum S. Agnetis. Dixerant schismatici presbyteri catholicos habere templa pretiosis marmoribus rutilantia.Jam enim per ipsum Constantinum templorum splendor invaluerat, præcipue per istiusmodi genera ornamentorum,nec Romæ tantum, verum et per reliquas orbis ecclesias. De Nectario refertur, quod creatus anno 381 Constantinopolitanus episcopus, congregare, quoad vixit, non desiit marmora ad vestiendum S. Anastasiæ templum. Quæ cum nesciamus quo casu deperdita,occasionem dedere calumniatoribus confingendi a S. Chrysostomo fuisse vendita. In synodo enim ad 7 apud Photium inter alias accusationes et hæc allata est: « Quod marmora S. Anastasia quæ Nectarius illi Ecclesiæ marmoribus ornandæ reliquerat,ipse vendidisset.»>

BINII ET LABBEI.

Num 51, linea 5. Ordinaverunt in locum ejus Felicem presbyterum. Liberium quod calumniantur hæretici, Ariana hæresi infectum fuisse falsum est, siquidem nihil orthodoxæ fidei contrarium scripserit, aut docuerit.Cum Arianis communicantem, Athanasium injuste condemnantem, fideique formulæ nomine consubstantialis carenti, quantumvis catholica esset, subscribentem peccasse, suspicionem hæreseos justam in foro exteriori incurrisse, justaque de causa a catholicis vitatum fuisse, libenter concedimus. Vide Baron. ann 355, num 5 et seqq, et 357, num 46 et seqq; Bellarm de Rom pont lib iv, c. 9.

Linea 12. · Qui consensit præceptis Constantii. Per vim nimirum, tormenta, ac tædium exsilii inductus.

Num 52. Linea 2. Martyrio coronarentur. Tunc contigisse videtur, ut Eusebius Romanus presbyter a ministris Constantii intra cubiculum clausus, illic mensibus septem perseverans fame consumptus spiritum exhalavit.Baron in mart notis die 24 Augusti.

Linea 4. Consensit Constantii hæresi,non tamen rebaptizatus est. Hoc videtur indicare, quod etsi Liberius cum Arianis communicaverit, non tamen factus fuerit Arianus per secundum baptismum,quo solerent illi catholicos ad se deficientes iterum baptizare. Sed hæc quidem superflua, et ab aliquo addita; nondum enim Ariani rebaptizabant: quin et Ecclesia hoc tempore non respuebat Arianorum baptismum, ut testatur S. Hieronymus adversus Luciferianos. Baron anno 357, num. 41.

[ocr errors][merged small][merged small][merged small]

Gallo Cæsare coss quo anno depositus etiam legitur A
in opusculo quarti sæculi Julius decessor prid.ldus
Aprilis. Ibi nos destituit catalogus, antiquitatem
suam hoc termino comprobans. Finem vero Liberii
non minus certum reddit Libellus precum, Theodosio
Augusto porrectus a duobus presbyteris Faustino et
Marcellino, eodem quarto sæculo ad finem vergente:
quem Baronius indicavit ad annum 367,edidit vero
Schelcstratius Antiquit. Ecclesiæ tomo I, lib 11, cap
9, n. 2, ex Cod Vaticano 4903 unde pridem retulerat
Panvinius hist Eccles tom I (Ms. in eadem bibliotheca
Vaticana asservato), affirmans illum codicem uncia-
libus litteris scriptum asservari in bibliotheca mona-
sterii S. Crucis de Avellana, et in illo legi ea quæ
sequuntur: Itaque octavo Kal. Octobris Gratiano et
Daglaipho Coss. Liberius humanis rebus eximitur.
Pertinent autem consulatus Gratiani et Daiglaiphi
ad annum Christi 366. Quare cum Liberius pontifi-
catum Romanum iniverit anno 352, die x1 Kal. Ju-
nias quo eligebatur (nisi legendum sit 1x Kal.Junias
die Dominica qua ordinabatur); et cum rebus hu-
manis exemptus fuerit die 24 Septembris anni 366,
Gratiano et Daiglaipho coss.; necesse fuerit ejus-
dem sedi attribuere annos quatuordecim, menses
quatuor, dies duos.

Mirum igitur videri potest, quod ita certi cum
sint termini pontificatus Liberii,nulla tamen epocha
huic summæ respondeat ex collectis inter prolege-
mena. Ibi attamen adnotavi, detrahi triennium ex-
silii, quo detinebatur Liberius a Constantio Au-
gusto (cujus etiam temporis pars tribuenda est
legitimo ejusdem successori S. Felici papæ et mart
tyri, ut hac ipsa et sequenti sectione ostendetur)
tum a picturis basilica S. Pauli, tum a catalogis
numerantibus ejusdem sedis annos decem, menses
septem, dies tres. Quin etiam Felice, de consilio
Liberii suum in locum ordinato cum ipse in exsilium
deportaretur, ut in hac Anastasii num. 52 diserte
scribitur linea 9, omnes anni Felicis in ejus ordina-
tione dinumerantur. Et quamvis legitimus pontifi-
catus Felicis extendendus non sit ultra annum unum,
menses tres, et dies duos, ut ex dissert 2 Scheles-
tratii, cap. 9, indicavi eodem fol 105 in Prolego-
menis col 2, attamen catalogus sub Felice quarto
assignat Felici triennium solidum exsilii, quod ad-
imitur Liberio. Bibliothecarius memorat biennium
in exsilio exactum a Liberio antequam ejusdem
suasione Felix ordinaretur. Linea 4, num 51 : «< Hic
exsilio deportatur a Constantio, quod noluisset
hæresi Arianæ consentire, et fecit in exsilio annos
duos, et congregantes se sacerdotes cum consilio
Liberii,ordinaverunt in ejus locum Felicem presby-
terum episcopum.» Huic biennio si addatur annus
unus cum mensibus tribus,et diebus duobus Felici
tributis, colligitur summa annorum 3, mens 3, et
dierum 2. Hæc autem detracta ex annis 14, men-
sibus 4, diebus 2,numeratis ab initio per Liberium
pontificatu ad ejus obitum ex documentis quarti
sæculi
14
3

B

C

2 D

4

3

2

[blocks in formation]

quandoquidem in chronico Hieronymi et apud alios scriptores legitur Liberius iterato exsulare jussus) colligere possumus ex lin 3 hujus sectionis,ubi hæc habentur: « Fuit autem temporibus Constantii filii Constantini usque ad Constantinum Augustum tertium. Hoc exsilio deportatur a Constantio quod noluisset hæresi Arianæ consentire: et fecit in exsilio annos duos, etc. » Illis in verbis usque ad Constantinum tertium,ubi legendum puto usque ad Constantinum tertium, indicatur,ni fallor, consulatus tertius Constantii Galli cum Constantio Aug. VIII consule anno Christi 354. Occurrit consulatus iste pluribus in legibus utriusque codicis Theodosiani scilicet ac Justinianei (et quidem aliquando mendose signatus Constantini VII reddentibus loco Constantii VII) in chron Alexandr Fastis Flor Maj et Mi. Fastis Idatii, chronico Prosperi, Fastis Anonymi, et alterius Anonymi apud Bucherium de Præf Urbi collectis a Relando. Tum vero prioris exsilii lex contra Liberium scripta videtur. Et quidem anno 355, Arbettione et Lolliauo coss. in exsilium pellitur Idibus Augusti, ut ex Actis pontificum antiquissimis collegit Panvinius videndus apud Schelestratim. Antiq Eccles dissert 2, cap. 9, n. 3, nempe post annos 3,menses 2, et dies 21, a suscepta ordinatione. Biennio post ab exsilio redux Felicem ex Archidiacono presbyterum, deinde pontificem reperisse dicitur contra jusjurandum a clero electum (ut refertur etiam in chronico cui nomen præfigitur Hieronymi) intrusum primo factione Arianorum, licet ipse catholicus esset. Varia deinde vicissitudine ab Ariano principe,et a senatu populoque Romano modo Liberius, modo Felix vexantur, et per vices pelluntur ex Urba ac revocantur: quo tempore sive ex consensu Liberii iterum exsulis, sive ex rumore in Urbem perlato,quod is Constantio consensisse diceretur in admittenda formula Sirmiensi, electum jure fuisse constat successorem Liberi Felicem.Is in Cathedra apostolica legitime sedens mira firmitate fidei ita restitit Constantio, ut post annum solidum, menses tres, dies duos, legitima sedis ipsi attributos in picturis S. Pauli et in catalogis aliisque documentis, quæ retulimus in Prolegomenis, juxta nonnullos Urbe pulsus et clam morti traditus jussu Constantii dicatur die II, sive iv, Idus Novembris; ab aliis vero dicatur quidem expulsus ab Urbe, et pontificatu cessisse ad indicatum diem III Idus Novembris, sed vitam produxisse putetur ad annum 365, cum in libello precum Faustini et Marcellini obiisse narretur Valentiniano et Valente consulibus. Post obitum seu dimissionem Felicis cessavit episcopatus juxta catalogum Farfensem dies 37, nempe ex die 12 Novembris ad 20 Decembris; juxta Bibliothecarium vero (includentem fortasse terminos mortis Felicis et iterata electionis Liberii) cessavit dies 39, nempe ex die 11 Novembris ad 21 Decembris ejusdem anni 359. Tunc vero iterum electus die 21 Decembris Romanus pontifex Liberius tenuisse dicitur tres basilicas patriarchas Constantinianam, Vaticanam,et Paulinam per annos septem (sect. 52) nempe usque ad annum æræ Christianæ 366, qno vita cessit die 24 Septembris, Gratiano et Daglaipho coss.

Post iteratam electionem sedit ann 9 mens 9 dies 3 Sederat ante primum exsilium ann 3 mens 2dies 21 11 summa est9 24

[blocks in formation]
« PoprzedniaDalej »