Obrazy na stronie
PDF
ePub

nakładem Župańskiego Homera Odyssei zawierający Rapsodye I-IV. Poznań 1859. Obecnie drukuje w Ostrowie jak Biblioteka Warszawska ogłasza Dzieje Herodota w 2 tomach w Ostrowie. Ważne to dzieło zbogaci literaturę.

naszą.

10) WINCENTY SMACZNIŃSKI przełożył wszystkie tragedye Sofoklesa, z których atoli tylko kilka drukiem ogłosił.

11) ZYGMUNT WECLEWSKI nauczyciel w królew. gimnazium S. Maryi Magdaleny w Poznaniu, przełożył z greckiego języka Tragedye Eschylosa, Poznań 1856 1) Agamnemon. 2) Choefory czyli ofiara grobowa, Poznań 1857. W Bibl. War. na miesiąc lipiec 1859 podal Historyą tragedyi greckiej. Na sierpień za rok 1859 Teatr grecki. W tych dwóch rozprawach p. Węclewski głęboką znajomość rozwinął. W tymże r. 1859 ogłosił w dodatku do Czasu na miesiąc lipiec zajmującą rozprawę o Babriosie i bajce greckiej. Dalsze prace pana Węclewskiego w tymże dodatku do Czasu: O Trylogii Prometeja Echylosa. Trachinskie dziewice Sofoklesa i Herkules Otajski Seneki.

B. Z tacińskiego.

1) Eow. hr. RACZYŃSKI Wydal: Bibliotekę klassyków łacińskich na język polski przełożonych. Tom I-III. zawierają: Pliniusza Cecyliusza Secunda mlodszego Listy przełożone przez Romana Ziołeckiego, Wrocław 1837. T. IV. Q. Waleryusza Kattulla Weronenczyka Poezye przelożone przez Szymona Baranowskiego. Alb. Tybulla Elegie i wiersze, jako téż niektóre przypisywane Sulpicyi i innym, przekład J(ędrzeja) M(oraczewskiego). Sex. Aureliusza Propercego Elegie, Wroclaw 1839. Tom 5 i 6 M. Witruviusza Polliona o budownictwie ksiąg dziesięć przekładu na język polski Edw. hr. Raczyńskiego 2 tom. i Atlas, Wrocław roku 1840. Tom 7-16 K. Pliniusza Starszego historyi naturalnej ksiąg XXXVII przełożonej na język polski przez Józefa Łukaszewicza 10 tom., Poznań 1845.

2) KAJETAN KWIATKOWSKI przełożyl: K. T. Sweto

niusza Dzieje dwunastu cesarzów rzymskich, Wrocław 1826

2 tomy.

3) WINC. SMACZNIŃSKI Historyi K. Welleja Paterkula księgi pozostałe po raz pierwszy z języka Rzymian na język polski przeniesione, Warsz. 1830.

4) BRUNO KICIŃSKI, naprzód redaktor różnych pism czasowych, następnie odznaczał się licznemi przekładami, z różnych języków, między któremi przekład Owidiusza przęmian ważne zajmuje miejsce. Poezye jego wyjść miały w 12 tomach, lecz nagła śmierć w 1844 przerwała wydanie i tylko wyszlo 8 w Warsz. 1842 i 43.

5) MAXYMILIAN hr. OSSOLIŃSKI przełożył: Dzieje rzymmskie Tyta Liwiusza 2 t. Lwów 1850.

6) MARCELLI MOTTY Dr. filozofii professor przy szkole realnej w Poznaniu przetłumaczył 1) Bukoliki Wirgiliusza, Poznań 1852. 2) Tenże wydał Satyry Horacego, Poznań 1853. 3) Listy Horacyusza wierszem miarowym. Nakład J. Župańskiego 1856. Wspomnione te przekłady mile się czytają.

C. Z angielskiego. William Shakspeare (1564 1618) najpotężniejszy gieniasz dramatyczny literatury powszechnej. Tłumaczyli na polskie.

1) IGNACY HOŁOWIŃSKI chlubnie jest znany jako autor Pielgrzymki do ziemi świętej odbytej w r. 1840 (Wilno 1842 i 43 4 tomy), tudzież Legend wierszem powtarzających podania ludu naszego, Wilno 1843. Dzieciątko Jesus, Wilno 1846. Teka rozmaitości, 1844. Nadto pod przybrauém nazwiskiem Kefalińskiego ogłosił tłumaczenie Dzieł Szekspira (Wilno 1840, 1848 tomów 3). Przekład ten nie udał się zupelnie, a najgorzej oddane są sceny komiczne.

2) Szczęśliwiéj tłumaczył Ks. PLACYD JANKOWSKI (John of Dycalp), Puste kobiety z Windsoru, Wilno roku 1842. Pólnocna gwiazda, dramat, Wilno roku 1845. Prócz tego przekładu pisał Placyd Jankowski pod pseudonimem Johna of Dycalp wiele innych utworów prozą, jako to: Pisma przedślubne i przedsplinowe, Wilno 1841. Zascia

nek, Wilno 1841. Ostatni upiór w Bielhradzie, Wilno 1842. Chaos, Wilno 1842. Chwila, Wilno 1842. Prze czucie, komedya, Wilno 1842. Pamiętniki Elfa, Wilno 1843. Opowiadanie, Wilno 1843. Powieść skladana, Wil. 1843, którą wraz z Józefem Kraszewskim napisał. Kilka wspomnień uniwersyteckich, wydanie nowe dopełnione, Wilno 1854. Uczucia chrześcianina przekład z Wielanda, Wilno 1843. Sędzia Pieniążek, Wilno 1845. Opowiadania 1846. Nowe opowiadania, Wilno 1846. Anegdoty i fraszki. Wilno 1847. Doktor Panteusz, Lipsk 1845. Brut i siastra, obrazek dramatyczny przełożył z Goethego, Wilno 1846. Do lepszych prac liczymy Zaścianek. Jankowski okazuje dowcip i humor, ale grzeszy przesadą.

3) A. E. KoŻMIAN przełożył tragedyą Makbet, Poznań r. 1857.

[ocr errors]

4) LUDWIK KOMIEROWSKI wydal: Drammata Wiliama Shakspeara przekład z pierwotworu, które Orgelbrand w Warszawie w 3ch tomach 1858, 1859, 1860 wydrukował.

JERZY BYRON (urodził się 1788 † 1829) jeden z największych wieszczów nowożytnych, umysł wskroś poetyczny, równie blaskiem słowa i cudnym wdziękiem formy słynny, ale zarażony sceptycyzmem. Ze znanych całemu światu utworów jego, których wiele przełożyli na nasz język Adam Mickiewicz, Julian Korsak, Ignacy Szydłowski, Antoni Odyniec, Stanisław Budzyński, Władysław Ostrowski, Michał Chodźko Manfredo, wydanie ozdobne 4rema drzeworytami r. 1859.

F. MORAWSKI. Pięć poematów Lorda Byrona, wydał w Lesznie 1853 r. w jednym tomie; obejmują następujące poemata: Manfred, Mazepa, Oblężenie Koryntu, Paryzyna i Więzień Czylonu.

WALTER SCOTT (17711832) na podstawie ludowej i narodowej wzniosła się romantyka bohaterska jednego z największych poetów nowoczesnych, który zawód rozpoczął od ballad i epopei na tle gminném, jak np.: Pieśń ostatniego Minstrela, Pani jeziora, Pan wysep i t. p. tłu

maczone przez Odyńca, Karólà Sienkiewicza i Maryą Ilnicką. Wszystkie jego romanse są przetłumaczone na język polski.

D. Z niemieckiego odznaczyli się tłumaczeniem
Fryderyk Schiller (1759 † 1791).

[ocr errors]

1) A. Garczyński wydał Bullady i poezye, Bochnia 1844. 2) M. BUDZYŃSKI wydał Dziela dramatyczne w Lipsku 1850. Tom 1 Żywot Szyllera, Oblubienica z Mesyny, Intryga i miłość 1843, 2gie wydanie 1850. Tom 2 Don Karlos 1844, 2gie wyd. 1850. Tom 3 Marya Stuart, Rozbójnicy, 1850. Tom 4 Willhelm Tell, Fiesko, 1850 r.

3) B. F. T(RENTOWSKI). Oblubienica messenska tragedya liryczna z chorami, Wilno 1844.

4) A. BIELOWSKI Pienia liryczne, poprzedzone jego żywotem i ozdobione 13 rycinami. Lwów 1841.

5) J. N. KAMINSKI. Śmierć Wallensztaina poemat drammatyczny 2 t., Lwów 1837. Dwaj Pikkolominiowie wraz z prologiem, Obóz Wallensztaina, 1837, tamże, Presn o dzwonie, w której jakby w zwierciadle odbija się całe prywatne i publiczne życie człowieka. Hymn do radości, Rezygnacya, Nurka, Rękojmią, Idealy, Rękawiczkę.

6) JÓZEF DYONIZY MINASOWICZz urod. w Warsz. 1798 wykładał od 1818-1821 w uniwers. warszaw. historyą prawa rzymskiego i prawo handlowe, referendarz stanu, należał do redakcyi pism różnych. Przełożył na polski język pięknym wierszem poezye Szyllera, które wyszły w oddzielnym zbiorze w Lipsku p. t. Twory J. D. Minasowicza 4 tom. w 8ce z 4 rycinami i 2 tablicami muzyki, 1844. Umarl d. 26 sierpnia 1849.

Wolfgang von Göthe (1749 † 1832) Ifigenia, Tasso, Goetz, Faust, dram. Herman i Dorotea, Wilhelm Meister, Przeistaczanie się roślin, Prawda i poezya.

7) Ks. P. JANKOWSKI przełożył Brat i siostra obrazek dram. Wilno 1846.

[ocr errors]

8) A. CZAJKOWSKI Herman i Dorotea oddruk. Bibl. warsz. 1845.

9) MICHAL CHODźко wydaje poemat Werthera w wiernym przekładzie.

E. Z francuzkiego dobrze się zasłużyli piśmiennictwu przekładami:

1) FRANCISZEK KOWALSKI przełożył wierszem: Dziela Chre. Pokelina Moliera tom. 7, Wilno 1847-1850. Jestto prawdziwie przekład wyborny is trafny.

2) WINCENTY KopystyŃski urodził się w Topielnicy r. 1762. Umar d. 3 października 1839. Staraniem rodziny z portretem autora rytowanym przez Antoniego Oleszczyńskiego, wydane zostaly Celniejsze tragedye Rassyna, przekładania Wincentego Kopystyńskiego. Lwów 1859.

3) Jan Piotr Beranżer, Piosenki z portretem i życiorysem autora, Wilno 1859. PP. Władysław Syrokomla (Kondratowicz), Wincenty Korytyński przysłużyli się literaturze naszej tą pracą.

§ 127. Do płodów poetycznych liczą się także powieści i romanse. Przeważnie one teraz wpływają na umysły i z każdym prawie dniem większe zyskują znaczenie. Dwa głównie gatunki wybitne wystąpiły: powieść uczuciowo obyczajowa i historyczna. Jak u innych ludów tak i u nas zamiłowano powieści uczuciowe. Liczne posiadamy takich powieści z obcych języków przekłady, a oryginalne pisali księżna wirtėmberska Malwinę czyli domyślność serca w 2ch tomach, Kropiński Julia i Adolf i inni, które to utwory względnie do swego czasu mają swoję wartość. Chociaż wiek przeszły miał dosyć historycznych romansów, właściwy romans tego nazwiska jest dopiero synem naszego wieku. Walter Scott sprawił wielką zmianę w romansie historycznym; we wszystkich krajach wzięto się skwapliwie do przekładu jego romansów. Franciszek Salezy Dmochowski przełożył z nich bardzo wiele jak np. Guy Man-nering czyli Astrolog, hetman z Chester, Iwanhoe czyli powrót Krzyżowca. Narzeczona z Lamermoru itd. itd. Inni także tłumaczyli jego

« PoprzedniaDalej »