czne twory potężne, jako to: Wieńce z piolunu, Szewc Kiliński, Szejne Katarynka złożone ze 139 postaci. Pieśń o domu naszym. Obrazy góralskie. Pieśń więźnia. Stryjenka (poemat). Pachole hetmańskie (poemat w XII pieśniach). Sądy lubelskie, Sebastyan Klonowicz, Duch upiór, Rok myśliwca, Słowo i sława, Marek Jakimowski. Z prozy mamy: Rozprawy w zawodzie nauk przyrodzonych. Pólnocny wschód Europy 2 tomy. Jeografia Ziemi świętej 1 tom. Listy z naukowych podróży 1 tom. Felietony, male powieści i recenzye 1 tom. Konotatki gospodarskie 1 tom. Teka krakowska 1 tom. Wstęp do jeografii handlowej 1 tom. Slownik jeograficzny 1 tom. Powieść bez konca 1 tom. Życzymy z serca aby jak najprędzej dzieła tak ulubionego pisarza, znalazły nabywcę i ukaząć się mogły. Stratą jest dla literatury, spoczywanie ich w rękopiśmie.

17) WLADYSLAW SYROKOMLA (Ludwik Kondratowicz). Ur. 17 września 1822 we wsi Smolchowie pod Mińskiem. Pierwsze nauki pobierał u OO. Dominikanów w Nieświeżu, dalsze w domu pod okiem światlego ojca. Od r. 1841 du 1844 pracował w zarządzie dóbr księcia Wittgensztejna w Nieświeżu. Pierwsze próby poetyckie Kondratowicza zamieszczone w Ateneum Kraszewskiego pod przybraném nazwiskiem Włądysława Syrokomli zwróciły na niego uwagę czytelników. Pisma poetyczne tego autora należą do najbardziej ulubionych, umial albowiem trafić do serca ogółu. Dotąd wydał następujące dzieła poetyczne: Baka Odrodzony, Jan Deboróg, Chatka w Lesie, Góra Piastów, Gawędy i rymy ulotne w 5 częściach, Garść pszenna, Margier poemat z dziejów Litwy, Gawed i rymów poszytów 5, Wilno 1856 do 1857. Przeklady poetów polsko- łacińskich tomów 6, Wilno 1851 i 1852, Chatka w lesie część druga, Wilno 1856. Hrabia na Watorach krotofila z XVI wieku, Wilno 1856. Wielki Czwartek, Wilno 1856. Janko Cmentarnik, Wilno 1856. Stare wrota, Wilno 1856. Wędrówki po moich niegdyś okolicach, Wilno 1857. Dni pokuty i zmartwychwstania, Wilno 1858. Nocleg hetmański, Wilno 1857. Stare wrota,

1857. Staropolskie roraty, 1858. Ulas sielanka bojowa, 1858. Marcin Studziński, 1859. Zofia księżniczka słucka, dram. hist. 1858. Wrażenie pielgrzyma z Litwy do Wielkopolski, część 2ga obejmująca Wielkopolskę a 3cia wspomnienie Krakowa dopelnią całość.

18) TOMASZ PADURA okazał się jako piewca ludu, poezye które znamy, noszą tytuł; Ukrainki Tymka Padury, Lwów 1842 i Warsz. 1844. Ozdobny ów tomik z nutami obejmuje 12 pieśni, z których jedne są obrazami życia i losów kozaczyzny, drugie dumami historycznej treści.

19) TEOFIL LENARTOWICZ wydał Cztery obrazy, Kraków 1848. Polska ziemia w obrazkach, część I Kraków 1848, część II Poznań 1850. Zachwycenie i błogosławiona -Poznań 1855. Lirenka, Poznań 1855. Święta Zofia, Poznań 1857. Nowa Lirenka 2 tomy, Warszawa 1859 z drzeworytami. W jego poezyach panuje mila prostota tak w niewymuszonym, dziwnie łatwym wierszu jak w treści a prócz jasnéj i zdrowej myśli, ileż tam rzewności, prawdy, a w wykonaniu wytrawnego artyzmu. Z nowej Lirenki miłość, modlitwa i praca, jako trzy gwiazdy przewodne chrześcijańskiego i narodowego żywota, świecą nam i przemawiają do nas uroczym głosem. We Lwowie 1859 w osobnem odbiciu wyszedł Sowiński. Poeta opisuje szturm Woli, zdobycie kościołka i śmierć Sowińskiego w r. 1831. Wiersz napisany w sposobie Reduty Ordona bardzo ją przypomina i stanowi niejako dopełnienie niezrównanéj piękności Mickiewiczowskiego wieszcza.

20) EDMUND WASILEWSKI Wydal Poesye, Poznań 1840 2 wyd. Kraków 1849 zupełne wyd. 3 w Warszawie 1859. Znakomity ten poeta, zgasł zawcześnie w samej dobie wieku kiedy duch jego mógł rozwinąć swój polot. Język czarujący, malowny a przytém poprawny i czysty, tęskność rozlana we wszystkich tworach, duch rodzinny, duch ziemi krakowskiej ożywiający jego poezye zwłaszcza te, którym dał nazwę Krakowiaki zrządzają, że ta szczupła liczba pieśni za wcześnie

zgasłego poety, przejdzie do potomności i stawi go obok celujących wieszczów naszych.

21) KAROL UJEJSKI Ur. 1823 we wsi Beremniany w obwodzie Czortkowskim literat nie z powolania ale od zachcenia, zasiada od praojców na roli. Bawiąc w r. 1847 w Paryżu przypadł usposobieniem ducha do poetycznéj, namiętnéj duszy Juliusza Słowackiego, który go uczcił wierszem. Dwa talenta pokrewne sobie naturą pieśni, zrozumiały się co do celu i kierunku swego natchnienia; a chociaż jeden szyderczy niepohamowany, drugi miękki i łagodny, jednakowoż głos obu zarówno rósł w siłę, i w jednej formie śpiewali swe pieśni. Wydał następujące prace: Pieśni Salomona (pieśń z pieśni), Poznań 1846 w Sce str. 123. Kwiaty bez woni, Lwów 1848 w 8ce str. 143. Zwiędłe liście, Lwów 1849 w 8ce str. 116. Melodye biblijne, Lwów 1852 w 8ce str. 143. Rozbitki prolog dla sceny polskiej we Lwowie 1857. Poezye, Petersburg r. 1857. Wiersz na zgon Mickiewicza. W roku 1845 napisal poemat Maraton umieszczony w bib. im. Ossolińskich r. 1847 i 8. Melodye biblijne są najpiękniejszym zbiorem nad który przedtém i potém nieutworzył poeta nic lepszego. Są tam pojedyńcze pieśni, do których przyznałby się najznakomitszy mistrz, niewiedzieć co wybierać za najlepsze, czy pieśń Balaam, czy Agar na puszczy, czy Izrael w Egipcie, Rebeka, Ostatnie glosy Sodomy, wszystko jest śliczne, opromienione natchnieniem prawdziwego wieszcza.

22) LEONARD SOWIŃSKI autor satyr drukowanych w piśnie zbiorowem wileńskiem, wydał nowe poezye, zbiór sonetów w Kijowie p. n., Widziadla.“ P. Kraszewski o nich wyraza, piękniejszej formą, silniejszej myślą poezyi, dawnośmy nie czytali.

23) STANISLAW JACHOWICZ. Urodzony w miasteczku Dzikowie (w Galicyi) 17 kwietnia 1796, umarł w Warszawie dnia 24 grudnia 1857. Ojciec jego Wojciech, będący pełnomocnikiem hr. Tarnowskich odumar! go wtedy jeszcze, gdy był dzieckiem. Pobożna matka Wiktorya z Dobrzań

Kornel

skich, zajmowała się sama troskliwém, prawdziwie staropol. skiem wychowaniem dziecięcia. Uczęszczał na wydział filozoficzny w uniwersytecie lwowskim od 1815 do 1818. Sławny professor historyi powszechnéj Józef Maus bardzo go cenił i z nim później korespondował. Do Warszawy przyjechał Jachowicz w drugiej połowie 1818 r. z Sylwestrem Strzeleckim, radzcą prokuratoryi król. pols. przy której był Stanisław na aplikacyi, i wtedy zaprzyjaźnił się z Kazimierzem z Królówki. Nie nęcił go jednak zawód urzędniczy: do czego innego miał powołanie, gdzieindziej ciągnęły Jachowicza popędy serca. Wkrótce poświęcił się zawodowi nauczyciela prywatnego. Najpierwsze jego bajki wyszły w Płocku 1824 roku. Pięć z liczby dziełek jego liczyło po dwa wydania, jedno miało trzy, a bajki sześć wydań. Obecnie wyszły Pomysły do poznania zasad języka polskiego, Warsz. 1858. Zostawił Jachowicz w rękopiśmie: a) Zarysy historyi polskiej (wierszem), b) Elementarz polski z licznemi drzeworytami. Wszy scy którzy Jachowicza znali, poświadczą o wielkości duszy przyjaciela dziatek, ależ i dziatwa polska, dopóki tylko przemawiać będzie mową swych pra-babek, przeniesie imie jego do najodleglejszych pokoleń. Bajki i przypowieści jego znajdują się w każdym domu. Ostatnie odbite w Warsz. 1848 roku zawierają 4 tomy. Prócz tego wydał Jachowicz nowy zbiór pod nazwą Sto nowych powiastek, Warsz. 1853. Treść bajek Jachowicza jest wynajdywaną, w prost dla pojęć i potrzeb dziecinnych. W tych powiastkach znajdujemy rzec można cały świat dziecinny udramatyzowany. Przedmiot ich niedotyka bynajmniej przygód z lat dojrzałych, stosunków zawilszych, lecz stanowią go położenia wszystkim dzieciom wspólne, ich przygody, stosunki z rodzicami, towarzyszami i t. p.

§ 126. Tłumacze poezji zagranicznéj.

Mało jest dziś osób któreby gruntownie język grecki posiadając obrali sobie za cel przyswajać piśmiennictwu polskiemu arcydziela starożytnych pisarzy. Chwalebne zadanie i nie mała przysługa, albowiem jest dowiedzioném, iż tylko

na podobnych wzorach można wyższe otrzymać wykształcenie. Dziś język grecki mniej jeszcze niż łaciński jest u nas znany, a jednak był czas gdy najcelniejszych w nim autorów czytano i tłumaczono. Wprawdzie z upadkiem nauk nikną u nas ślady uprawy tego języka, ale znowu zaczyna się ożywiać i pojawiać na nowo. Tu wymieniamy niektórych. A. Z greckiego.

1) FRYDERYK hr. SKARBEK przełożył Pieśni Anakreonta. Warsz 1826.

2) LUCYAN SIEMIEŃSKI przełożył i wydrukował w Orędowniku Naukowym r. 1844: Pieśń 6 Odyssei Homera.

3) IGNACY HOLOWIŃSKI arcybiskup mohilew. przełożył z greckiego i uwagami objaśnił: Obras Cebesa i doręcznik Epikteta. Wilno 1845.

4) F. KozzowsкI professor gimn. w Warszawie przełożył Platona dziela: 1) Apologia czyli obrona Sokratesa. 2) Kriton. 3) Phedon czyli o nieśmiertelności duszy, Warszawa 1845.

5) ALFONS WALICKI († 24 października 1858) profes→ sor w uniwersytecie w Charkowie, tłumacz Edypa Sofoklesa Medei Euripidesa, mowy Eschinesa i Demostenesa o wiencu, z kommentarzami zupełnie ukończone.

6) CELESTYN MRONGOWIUSZ wydał: Teofrasta charaktery obyczajowe; Epikteta rękoksiąg i Cebesa obraz życia ludzkiego. Xenofonta Anabasis (słowo o wyprawie wojennéj Cyrusa, Gdańsk 1831.

7) KAZIMIERZ KASZEWSKI współredaktor Bibliot. War. dowiódł niepospolitego talentu w przekładach Sofoklesa, mianowicie Antygony i Edypa w Kolonnie.'

8) ANTONI MALECKI nauczyciel przy królewskiém gimnazium poznańs., później profes. w uniwersytecie Jagielloń. obecnie profes. we Lwowie., przełożył Sofoklesa Elektrę, Poznań u Župańskiego 1854.

9) ANTONI BRONIKOWSKI professor w Ostrowie w W. Ks. Poznańskiém, przysłużył się literaturze tłumaczeniem. Xenofonta Ekonomiki w Poznaniu r. 1857; obecnie wydał