Obrazy na stronie
PDF
ePub

tur, eo quod falvat populum; Chriftus eo quod Spiritu Santo di vinitus fit delibutus, ficut in ipfius perfona Efajas ait: Spiritus Domini fuper me, propter quod unxit me &c. Ita & Pfalmifta de Chrifto Domino dicit: Unxit te Deus Deus tuus oleo laetitiae prae confortibus tuis. Dei Filius, Deus pariter, & homo eft. Filius a felicitate parentum dicitur; Homo ab humo dicitur, ideft de humo terrae factus eft. Deus ex fubftantia Patris ante fecula genitus, ideft Deus de Deo, Lumen de Lumine, Splendor de Splendore, fortis de forti, virtus de virtute, vita de vita, aeternitas, de aeternitate. Per omnia, ideft quod Pater in divina fubftantia, hoc eft & Filius. Deus enim Pater Deum Filium genuit non voluntate, neque neceffitate, fed natura. Nec quaeratur quomodo genuit Filium, quod & Angeli nefciunt, & Prophetis eft incognitum. Unde & ifdem eximius Propheta Efajas dicit: Generationem ejus quis enarrabit? Ac fi dixiffet: Angelorum nullus, Prophetarum nemo. Nec inenarrabilis, & inaeftimabilis Deus a fervulis fuis difcutiendus est, fed fideliter credendus, & pariter diligendus. Et homo ex fubftantia matris in feculo natus. Dei Filius Verbum caro factum, & non quod Divinitas mutaffet Deitatem, fed adfumfit humanitatem. Hoc eft Verbum caro factum eft, ex utero Virginis veram humanam carnem traxit. Et de utero virginali verus homo, ficut & verus Deus, in feculo natus eft, falvâ virginitatis gratiâ, quia mater genuit, & Virgo manfit ante partum, & poft partum. In feculo, ideft in ifto fexto miliario, in quo nunc fumus; fecula enim generationibus conftant, & inde fecula, quod fequantur, abeuntibus enim aliis alia fuccedunt. Perfectus Deus, perfectus bomo, ideft verus Deus, & verus homo ex anima rationali, & non, ut Apollinaris haereticus dixit, primum quafi Deitas pro anima fuiffet in carne Chrifti, poftea cum per Evangelicam auctoritatem fuiffet convictus dixit: Ha buit quidem animam, quae vivificavit corpus, fed non rationalem. Et e contrario ifte dicit, qui Catholice fentit: Ex anima rationali, humana carne fubfiftens, ideft plenus homo, atque perfectus. Ae qualis Parri fecundum Divinitatem, minor Patre fecundum humanitaideft fecundum formam fervi, quam adfumiere dignatus eft. Qui licet Deus fit, & homo, non duo tamen, fed unus eft Chriftus. Ideft duae fubftantiae in Chrifto, Deitas, & humanitas, non duae perfonae, fed una eft perfona. Unus autem non converfione divinitatis in carnem, fed adfumtione humanitatis in Deum. Ideft non quod divinitas, quae incommutabilis eft, fit conversa in carnem, fed ideo

tem,

unus,

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

unus, eo quod humanitatem adfumfit, coepit effe, quod erat, & non amifit quod erat, coepit effe homo, quod antea non erat; non amifit Deitatem, quia incommutabilis in aeternum permanet. Unus omnino non confufione fubftantiae, fed unitate perfonae. Ideft divinitas incommutabilis cum homine, quem adfumere dignata eft, ficut> fcriptum eft: Verbum tuum Domine in aeternum permaner, ideft divinitas cum humanitate, ut diximus, duas fubftantias, unam perfo-i nam effe in Chrifto; ut ficut ante adfumtionem carnis aeterna fuit Trinitas, ita poft adfumtionem humanae naturae vera maneat Tri nitas, ne propter adfumtionem humanae carnis dicatur effe quaternitas, quod abfit à Fidelium cordibus, vel fenfibus dici, aut cogitari, cum ita, ut fupra dictum eft, & unitas in Trinitate, & Tri-; nitas in unitate veneranda fit. Nam ficut anima rationalis, & caro unus eft homo, ita Deus, & homo unus eft Chriftus. Etfi Dei Filius noftram luteam, & mortalem carnem noftrae conditionis adfumferit, fed tamen fe nullatenus inquinavit, aut naturam Deitatis! mutavit; quia fi Sol, aut ignis aliquid immundum tetigerit, quod tangit purgat, & fe nullatenus coinquinat, ita Deitas farcinam quam ex noftra humanitate adfumfit, nequaquam coinquinavit, feda noftrae 'naturae carnem, quam adfumfit, purgavit, & à maculis, & fordibus peccatorum, ac vitiorum expiavit, ficut Efajas ait ipfe infirmitares noftras accepit, aegrotationes portavit. Ad hoc fecundum humanitatem natus eft, ut infirmitates noftras acciperet, & aegrotationes portaret, non quod ipfe infirmitates, vel aegrotationes in fe haberet, quia falus mundi eft, fed ut eas a nobis tolleret, dum fuae facrae paffionis gratiam, & Sacramenta chirographo ademto Redemtionem pariter, ac falutem animarum nobis condonaret. Qui paffus eft pro falute noftra, ideft fecundum id, quod pati potuit, quod eft fecundum naturam humanam, nam fecundum divinitatem Dei Filius impaffibilis eft. Defcendit ad Inferos, ut Protoplastum Adam, & Patriarchas,. & Prophetas, & omnes juftos, qui pro originali peccato ibidem detinebantur, liberaret, & de vinculo ipfius peccati abfolutos de eadem captivitate, & infernali loco, fuo fanguine redemtos ad fupernam patriam, & ad perpetuae vitae gaudia revocaret. Reliqui vero qui fupra originali peccato principalia crimina commiferunt, ut afferit Scriptura, in poenali Tartaro remanferunt, ficut in perfona Chrifti dictum eft per Prophetam : Ero mors tua, mors, ideft morte fua Chriftus humani generis inimicam mortem interfecit, & vitam dedit, Ero morfus tuus, Inferne. Tom. XI. P. III.

A a

Partem

Partem momordit Infernum pro parte eorum, quos liberavit, par tem reliquit pro parte eorum, qui pro principalibus criminibus in tormentis remanferunt. Surrexit à mortuis primogenitus mortuorum. Et alibi Apoftolus dicit: Ipfe primogenitus ex multis Fratribus, į deft primus à mortuis refurrexit. Et multa corpora Sanctorum dormientium cum eo furrexerunt, ficut Evangelica auctoritas dicit; fed ipfe, qui caput eft, prius, deinde qui membra funt continuo. PoRea afcendit ad Coelos, ficut Pfalmista ait: Ascendens in alium caprivam duxie captivitatem, ideft humanam naturam, quae prius fub peccato venumdata fuit, & captiva, eamdemque redemtam captivam duxit in coeleftem altitudinem, & ad Coeleftis Patriae Regnum fempiternum, ubi antea non fuerat, & collocavit in gloriam fempiternam. Seder ad dexteram Patris, ideft profperitatem paternam, & in eo honore, quod Deus eft. Inde venturus eft judicare vivos, & mortuos. Vivos dicit eos, quos tunc adventus Dominicus in corpore viventes invenerit, & mortuos jam antea fepultos. Et aliter dicit vivos juftos, & mortuos peccatores. Ad cujus adventum omnes bomines refurgere babent cum corporibus fuis, & reddituri funt de factis propriis rationem, & qui bona egerunt, ibunt in vitam aeternam; qui vero mala, in ignem aeternum. Haec eft Fides Catholiea, quam nifi quisque fideliter, firmiterque crediderit, falvus effe non poterit.

IN

IN PROPOSITAM EXPOSITIONEM

DISQUISITIO

AD CLARISSIMUM ET ERUDITISSIMUM VIRUM

LAURENTIUM ALEXANDRUM

ZACAGNIUM

VATICANAE BIBLIOTHECAE PRAEFECTUM.

SYNOPSIS DISQUISITIONIS.

Symbolum Quicumque S. Athanafie doctiffimi viri abjudicarunt. Quibus rationibus ducti. Vigilio Tapfenfi Quefnellius, Vincentio Lirinenfi P. Chiffletius tribuunt. Quo tempore Symbolum prodierit, aut fub S. Athanafii nomine laudari coeperit. Ex antiquiffimo Codice MS. Ambrofianae Bibliothecae antiquitas ejufdem, ac differentia oftenditur. Nunquam addita illi fuit vox Filioque. Variae illius Expofitiones recenfentur. Hujus Symboli Auctor effe potuit Venantius Fortunatus. Saltem fuit is bujus Expofitionis Auctor.

[ocr errors]

TINAM, eruditiffime Zacagni, qui parem tecum in literarum ftudiis viam infifto, eâdem etiam, qua tu, felicitate metam pertingerem, laborefque mei aeque ac tui aliquam aeternitatis fpem promererentur; tunc enim majori alacritate hujufmodi curriculo me totum committerem, & anxia animi contentione in hoc inftituto infu darem. Sed quum ingenii mei curtam fupellectilem mecum reputo, unum mihi inter literarias curas fupereffe folatium video, nempe mihi ftudere, dulciffimamque cum eruditis viris familiaritatem colere. Etfi votis meis plane refpondeat, fpem tamen meam fuperat quidquid utilitatis ex lucubrationibus meis Orthodoxae Fidei obvenire poteft. Quid enim ego, videlicet corvus inter olores, fperem praecla riffimis aevi noftri Scriptoribus comparatus? Nihil profecto, nifi proborum patientiam, & aliquam ex confilio meo commendationem. Attamen ubi perfpicio, te quoque eidem rei operam dare, ut nondum edita veterum Patrum, praecipueque Graecorum monumenta publici juris facias, animum meum ad majora incitatum fentio, & mihimet gaudeo, quod te par cur

A a 2

exer

exerceat, e qua procul dubio literae meliores promoveantur. Sed ne ex conquifitis modeftiae verbis, tuifve ex encomiis laudem, ac benevolentiam mihi captare videar, en tibi de Symboli Quicumque Auctore, & de ejufdem vetuftis expofitionibus novam Difquifitionem exhibeo. Plurimi quidem hanc arenam ingreffi ita omnem ad hoc opufculum fpectantem eruditionem confumfiffe videntur, ut nihil novi reliquum fit, quod de illo proferri poffit. Nonnulla tamen, ni fallor, hucufque nemini obfervata nunc exhibere juvat, quae utcumque fe habeant, humanitatis tuae ufum fibi facile fpondent. Ante omnia vero, ne, fi dubitare videar, an S. Athanafius Symboli hujus Auctor fuerit, teneris quorumdam auribus faftidium creem, Eminentiffimi Cardinalis Vincentii Mariae Urfini, Beneventani Archiepifcopi verba praemittenda cenfui. In Differtatione de S. Bartholomaei reliquiis Benevento vendicatis, quam legere eft pag. 56. Synodici Beneventani Art. VII. inter nonnullos naevos, quos Romano Breviario ineffe demonftravit, hunc quoque connumerat: Symbolum Quicumque vult falvus effe S. Athanafio in Brevia riis hodiernis adfcriptum, quod illius non effe eruditiffimi plerique fentiunt, quam quam cujus determinate fit Auctoris non ita inter fe congruant. Qua de re legen. dus Quenellius Differt. XIV. in Opera S. Leonis, & alii plures. Ita Eminentiffimus, ac doctiffimus Scriptor, cujus teftimonium quanti hac in re fit faciendum, eruditus quifquis intelligit. Neque vero heic mihi funt exfcribenda quae Gerardus Jo: Voffius in Differt. de tribus Symbolis, Godefridus Hermantius in Obferv. ad vitam S. Athanafii, Dupinius in Biblioth. Scriptor. Ecclefiaft. ad S. Athanafii opera, Natalis Alexander in felectis Hift. Ecclef. Differt. Daniel Papebrochius Tom. I. Maii, Cabaffutius, Joannes Mabillonius, Guilielmus Cave, & Cafimirus Oudinus in Supplem. de Script. Ecclef. ad Bellarminum, aliique de hoc Symbolo Latinis literis mandarunt; effet enim actum agere, propiorque toedio, quam eruditioni res foret. Ea tamen memoriae tuae iterum fubiiciantur oportet, quae Athanafio Sanctiffimo Viro opufculum hujufmodi facile abjudicare videntur, ut ad obfervatio nes meas tutiore greffu deveniam. Primo tam apertis expreffifque verbis a Symboli auctore haerefes Neftoriana, atque Eutychiana refelluntur, ut longe poft Neftorii, ac Eutychetis tempora confcriptum opufculum dignofcatur. Atqui S. Athanafius feculo Chrifti quarto humanis ereptus neutram haerefim poftea natam adeo luculenter damnare potuit. Secundo fi Athanafium Au&torem Symbolum hoc habuiffet, cur ejufdem auctoritate per plura fecula doctiffimi Catholicae Ecclefiae Patres nunquam fuiffent ufi? Unico hoc telo configi potuiffet Macedonii, Neftorii, atque Eutychetis infania, & nemo tamen inventus eft, qui ejus aliquando meminerit, non Gregorius Nazianzenus, non Hieronymus, non Auguftinus, non Coeleftinus Pontifex, non Leo Magnus, non Cyrillus Alexandrinus, non Caffianus, aut alii, quorum tamen magni intererat Athanafii teftimonium in haereticos pertinaces. producere. Quin quod magis mirere, nemo e noftris, dum Photianum Schifma ferveret, adeo, luculenta S. Athanafii auctoritate eft ufus, ut Spiritum San&tum a Filio quoque procedere probaret. Tot Patrum filentium in zam opinionem nos agit, ut Athanafium nequaquam Symboli Auctorem ar

[ocr errors]

bitre

« PoprzedniaDalej »