pomników sztuki, które się tam znajdują. Przedmioty bez wartości naturalnie opuszczone; a to co podane, oznaczone krótko, raczéj znakami jak pismem, sprzeczne sądy i orzeczenia zacytowane. Jestto inwentarz wyborny, gdzie znaleźć można materyał do każdego działu archeologii. Podobnéj publikacyi nam potrzeba: W Przyjacielu ludu, Wzorach sztuki średniowiecznej, Tygodniku illustrowanym, w monografiach, opisach podróży i w mnóstwie artykułów po czasopismach rozrzuconych, jest wielki materyał do tego. Niemieccy téż uczeni, osobliwie austryaccy i pruscy pisali wiele o naszych zabytkach. Sam Lotz, o którego książce mówię, nie wyłączył z niéj pamiątek naszych. Pominąwszy szlązkie i niemieckie miasta, gdzie wylicza polskie zabytki, dodam, iz włączył do słownika swego: Gniezno, Trzemeszno, Kraków, Poznań, Lwów, Tarnów, Żółkiew, Halicz i wiele innych inniéj ważnych miejscowości. Niemiec umiał odszukać celniejsze zabytki nasze, czemużby się nam praca taka udać nie miała? Lotz umié przytoczyć wszystko co potrzeba, a nie rozszerzył dzieła na tomy wielkich wymagające nakładów: cała środkowa Europa zawrze się w dwóch częściach obejmujących najwyżej 80 arkuszy. Taki słownik zrobiony dla zabytków polskich, nie powinienby wynosić więcej nad 25-30 arkuszy. Metoda Lotza jest wyborna, tylko ją przejąć i zastosować wypada. Na molach książkowych nam nie zbywa, więc mam nadzieję, że z téj zlekka rzuconéj myśli owoc być może, jeźli ją redakcya Biblioteki Warszawskiej poprzeć raczy. KORRESPONDENCYE. Do redakcyi Biblioteki Warszawskiej. Komitet opieki nad rodziną ś. p. Władysława Syrokomli, postanowił zaraz po Nowym roku 1863-cim, przystąpić do wydania zupełnego zbioru pism Syrokomli. Komitet przystępuje do tego przedsięwzięcia w nadziei, że ogół, który już tyle dał dowodów czci i uwielbienia dla zmarłego, gorącém współczuciem otoczy i wesprze zamierzone wydawnictwo, pozwoli je szczęśliwie doprowadzić do końca i utworzyć zeń dla osieroconéj rodziny żelazny fundusz, mający stanowić jedyną spuściznę, przekazaną w imieniu kraju spadkobiercom sławnego imienia, i razem świadczyć w obec Boga i ludzi o szczerości naszego żalu po stracie umiłowanego wieszcza. Wedle obliczeń na ostatniem posiedzeniu komitetu złożonych, całkowite wy nie pism Syrokomli składać się będzie z 12 tomów w ósemce małej, z których każdy zawierać będzie najmniej 30 arkuszy druku. Wydanie to obejmie wszystkie jego poetyczne utwory, już ogłoszone i nieogłoszone drukiem, z prozy prace oryginalne tylko, na których czele stanie Historya Literatu. ry. Bliższe szczegóły wydawnictwa ogłoszone będą w osobnych prospektach. Całe wydanie odbijać się będzie nowemi czcionkami i ze wszelką starannościs w drakarni p. A. H. Kirkora, który zobowiązał się drukować po cenie kosztów, nie zachowując dla zakładu żadnych zysków. Część redakcyjną wydawnictwa przyjęli na siebie członkowie redakcyi Kuryera, będący zarazem członkami Komitetu opieki, którego wskazówkami w pracy swojej przewodniczyć się będą. Wilno, 29 listopada 1862 r. Aleksander Oskierka, Album Piastowskie. Komitet do urządzenia uroczystości tysiąc-letniej rocznicy, jeszcze żadnej dotąd nie wydał w tej sprawie odezwy; poprosiwszy jednakże na prezesa honorowego księdza arcybiskupa Przyłuskiego, uwiadomił naczelnego prezesa p. Bonina, iż zamyśla wznieść w przyszłym roku kopiec na cześć Piasta, a na nim kaplicę śś. Cyrylla i Methodego w Kruświcy nad Goplem, naprzeciw tamtejszéj kollegiaty, świeżo zrestaurowanej. Czy jakie w tym celu rozpoczęto już prace na miejscu, nie wiem, ale wątpię. Prace do Album Piastowego nadchodzą też dotąd bardzo skapo;, prócz już poprzednio wymienionych nadesłali wszakże: 1) Słowo pierwotnych dziejów Polski, które w tysiąc-letnią rocznicę ucy wilizowania się jej za powodem religii katolickiej, tudzież ustalenia władzy monarchicznej przez powołanie na tron rodziny Piasta, wyrzekł Wacław Alexander Maciejowski z Warszawy. 2) A. E. Odyniec z Wilna: Melodya irlandzka z Tomasza Moora. 3) Floryan Miładowski z Maciek pod Mińskiem: Kantate: „Ojcze nasz" wraz z życiorysem i portretem. 4) Ks. Tomicki z Konojadu pod Kościanem: Wniebowzięcie Matki Boskiej, czyli śmierć Boga-Rodzicy. 5) J. Jeliteńko z Oleska na Resi: Kilka słów o zjednoczeniu obrządkowém. 6) Wiktor z Baworowa pod Mikulińcami w Galicyi: Psalm 136-ty; Oda do Napoleona III na zdobycie Bomarsundu (z łacińskiego Ad. Mickiewicza). 7) Cypryan Norwid z Paryża: Ideał i Rzeczywistość, Naturalia, Wyrodek, wraz z własnym życiorysem. 8) H. Forster z Berlina: o wolności druku, wraz z życiorysem i portretem. 9) Hieronim Marcinkiewicz z Witebska: Rezygnacya, Czyby nie czas, Pokutnik i dwa ustępy z dramatu: Podróżny. 10) L. S. Wieczór z Moskwy. Tajemniczy Prorok i Egipskie Widzenie. 11) Jan Prusinowski z Żytomierza: Maronici, Gołąbek syryjski, Pieśń Mohortowa. 12) D. Markiewicz z Moskwy: Tukaj albo próby przyjaźni (zakończenie ballady Ad. Mickiewicza i A. E. Odyńca); część V i VI i Tajemnica. 13) E. D. Hygens z Kowieńskiego: Listki (3) jesienne: Dedykacya; Hot, legenda Albańska, Piast, Kwiatek leśny, Do J. B., do E. D., do J. C.. Dzień Aniołów Stróżów r. 1862, Nagrobek egoisty, Pieśń o dzwonie z Szyllera; tłumaczenia z Heinego, Safira, Anastazego Grüna. 14) K. Kucz (redaktor Kurjera Warszawskiego), Skowronek, wraz z króciutkim życiorysem. Według odezwy Komitetu do urządzenia obchodu tysiąc-letniej rocznicy," ogłoszonej w Dzienniku Poznańskim z dnia 29 Listopada r. b., „naznacza się pierwsza Niedziela po Narodzeniu Najświętszej Maryi Panny, przypadająca na dzień 13 miesiąca września roku przyszłego na obchód tysiącletniej rocznicy; w tym bowiem dniu przypada odpust w Kruświcy nad Gopłem i odbyć się ma zarazem poświęcenie starodawnego tamże kościoła świeżo wyrestauro anego" (jeżeli nie z czasów pogańskich, to przynajmniej z pierwszych czasów chrześciaństwa w Polsce pochodzącego). „Komitet skłonił się do myśli przez pisma publiczne popieranéj, aby nad Gopłem, w tém miejscu, gdzie prawdopodobnie mieszkańcy Kruświcy przeprawiali się przez jezioro" (naprzeciw zwyż wzmiankowanej świątyni), ,,usypać mogiłę Piasta." ,,Na pamiątkę zaś zaprowadzonego przed tysiącem lat w tych stro nach chrześciaństwa, ma być z dobrowolnych ofiar odbudowany starożytny (z kwadr granitowych wzniesiony z wmurowauemi weú bałwankami pogańskiemi z piaskowca, a przed 28 laty dopiero pożarem spustoszony) kościół Panny Maryi w Inowrocławiu" (o 2 milki od Kruświcy odległym). ,,Wszakże obok tych dwóch głównych pomników mogą i powinny być zaprowadzone i inne pożyteczne pamiątki, jak proponowane już album pisarzy i artystów polskich." ,,Rzeczą będzie intelligency i narodu a przede wszystkiem redakcyj i pisarzy naszych, podniesienia wszędzie, gdzie polskie serca biją, znaczenia i donośności tysiącletniego żywota narodowego i upamiętnienia téj rocznicy w najwielostronniejszy, do czasu i miejsca zastosowany sposób." Bez ogólnego poparcia narodu komitet sam przez się nic zrobić nie może. To też długo (pono lat parę) się wahał, czy ma z zawezwaniem do obchodu téj uroczystości wystąpić, czy nie. Bo skoro wystąpił a należycie popartymby nie został, to już nie on tylko, ale cały naród w opinii świata niepowetowany poniósłby szwank a to tém większy, czem bardziejby tea obchód odbijał od podobnych w Nowogrodzie i Welehradzie. Co do nas, my nie tracimy otuchy, że naród a mianowicie intelligency a, pisarze i artyści jego, wszelkie wytężą siły, ażeby tę uroczystość jak najbardziej uświetnić. Jednym z najstosowniejszych, jak sądzimy, najpewniejszych ku temu sposobów, bo od naszej nie obcej woli zawisłych, jest proponowane album Piastowskie. Jestto pole, na którém światli reprezentanci narodu ze wszystkich częci kraju, mimo wszelkich kordonów i przeszkód im stawianych dla uczczenia dziesięciowiekowej przeszłości swego społeczeństwa i dania świadectwa o jego żywotności na przyszłość zebrać się mogą i powinni. Myśl takową i odezwę w tym względzie adoptowało tutejsze Towarzystwo Przyjaciół Nauk, jako téż Komitet do urządzenia tysiącletniéj rocznicy, powtórzyły i poparly wszystkie pisma polskie, zdawałoby się przeto, iż przedsie wzięcie jest zapewnioném. Tymczasem uyływa ostateczny termin do nadesłania prac do albumu, a jeszcze bazdzo wiele ich niedostaje. Wszakże ani do ogłoszenia prenumeraty, ani do druku albumu prędzej przystąpić nie możemy, dopóki najznakomitsi pisarze i artyści swych artykułów nie nadeślą. Ponieważ jednak uroczystość tysiącletnia, według powyżej przytoczonej odezwy nie na koń. cu wiosny, jakeśmy to przypuszczali, ale dopiero na końcu lata przyszłego roku ma się odprawić, zatem odkładamy ostateczny termin do nadesłania prać do albumu aż do 1 Marca przyszłego roku. Ażeby zaś po nadejściu ostatecznego terminu zaraz można przystąpić do druku, wyznaczyło tutejsze Towarzystwo Przyjaciół Nauk na nasz wniosek z swego lona: 1) kommissyą, ku orzeczeniu, które z dotychczas Dadesłanych wierszy do umieszczenia w albumie Piastowskiém się kwalifikują, a które nie. Podobne kommissye zostaną mianowane, 2) do ocenienia kompozycyj muzycznych, 3) malatur i rysunków, 4) prac historycznych i prac innych kategoryj w miarę, jak będą w większej ilości nadchodziły. Sądzimy, że tym sposobem daną będzie wszelka gwarancya, że z jednej strony album nic mieścić w sobie nie będzie, coby nie było godaém uczczenia tak wielkiej uroczystości, a z drugiej, że żadnemu z autorów, przez brak znajomości lub lekceważenie jego pracy, krzywda się nie stanie. Poniżej dajemy spis prac w ostatnim czasie do Albumu nadesłanych: 1) Józef Zieliński z Madrytu: Żmudź w r. 1831 (poemat historyczny). 2) Żegota Jaxa Dębicki ze Stambulu: Piast i kolo pulskie wraz z życiorysem i portretem własnym. 3) Leon Dembowski z Krakowa: Olejny obraz, przedstawiający wieżę kraświcką, część Gopła i dwie nad niém chaty. 4) Józef Sęp z Rusi: Sen, fantazy a skazki ludu ruskiego. 5) Franciszek Xawery Astanowicz z Narajowa w Brzezańskiem; wiersze: Mój kraj, Przed śmiercią, Ewa eye-ewa eya (śpiew Indyanki), Dzień 8 Kwietnia 1861, Skon dziewicy. 6) Seweryn Za..... z Drezna: Skarby polskie. 7) Franek z Wielkopolski w Warszawie: Żebrak spadkobierea (wyjątek z niedrukowanego rękopisu). 8) Z nad Narwi: Wisła ped Warszawą, Joachim Lelewel, Woronicz, Staszic, Pomnik Kopernika na Krak.-Przedmieścia, Rozgłos pierwszych poezyi Adama Mickiewicza, Do Jul. Niemcewicza, Stan. Potocki. Alexander Tyszyński z Miaszot w Wileńskiém: Rysy Polski wraz z życiorysem i portretem, 9) 10) Józef Lompa z Wośaik w Górnym Szlązku pod Tarnowicami: Chwałośpiew na cześć Bogarodzicy. 11) Leon Żuławski z Limanowy w Galicyi: Sława i Madziar. 13) Albin Korytyński ze Lwowa: Wiersz Bohdana Zaleskiego, na cztery głosy męzkie, Elegia pamięci Karola Lipińskiego na fortepian.. 14) Bolesław Rackiewicz z Warszawy: Cieniom Kazimierza Leszczyńskiego, Pamięci przyjaciela, Groby, Posągi. 15) W. K. z Białorusi: Urywek z powieści, Do malarza, Do Ambro. żego Grabowskiego, Wspomnienia. 16) Ludwik Orzeszko z Dolbego w Grodzieńskiem: Pan Bonifacy, Jutro, Gniew Boży. 17) Wiktor Dłużniewski z Mławy: Podział tablicy synchronistycznéj w poglądzie na dzieje ludzkości. 18) Alexander Karasowski z Radomia: Tabliczka dzielenia, |
