Obrazy na stronie
PDF
ePub

post tot secula disputatione temeraria ventilatur. Α
Quid Origenes principiorum scrutator incurrerit,
quomodo Nestorius(a)lapsus sit disputans de naturis,
non latet prudentiam tuam. Magi (b)Jesum in cunabu-
lis(c)Deum mysticis muneribus confitentur(Matth. 11);
et sacerdotes, quis sit, qui virginali partu de Spiritu
sancto natus est, (d) dolenda interrogatione disqui-
runt; cum vagitum daret 777 Jesus in cunis,
(e) Gloria in excelsis Deo, cœlestis clamat exercitus
(Luc. 11, 14); et modo, quando in nomine Jesu omne
genu flectitur, cœlestium, terrestrium et infernorum
(Philipp. 11, 10), originis ejus quæstio (f) commove-
tur? Nos, frater, cum Apostolo dicimus: Etsi novi-
mus Jesum secundum carnem, sed nunc jam non novi-
mus (II Cor. v, 16). Nec possumus (g) injuriose repli-
care, qui jubemur honorem dare, (h) et timorem
reddere, et exspectare, non discutere,quem, judicem
confitemur.

CAP. IL-(i) Hæc breviter respondi, frater, litteris tuis, plura rescripturus, si ad me frater et coepiscopus noster Flavianus aliqua de hac causa scripta misisset. Si enim tibi displicet, quoniam scripsisti (j) electum judicium, nos quomodo de his judicare poterimus, quos neque (k) videmus propter absentiam, et quid intellexerint, eorum taciturnitate nescimus? Justus (1) mediator non est, qui sic unam partem audit ut nihil alteri parti reservet. In omnibus autem

(a) Ita codd. collect. Chalcedon, et Vindebon. Hisp. Quesnellus ex mss. collect. Hispanicæ minus emendatæ et Isid., lapsus est.

Β

(b) Græcus textus tov Xptorov, Christum, et similiter C deinceps, Xploròs, Christus, ubi in Latino est Jesus non solum in mss. libris, qui ex Hispanica prodeunt, verum etiam in omnibus Chalcedonensibus,quos vel nos vidimus, vel Baluzius consuluit. Hinc autem manifestum fit, hoc caput etiam in mss. Chalcedonensibus ex originali Latino derivatum fuisse, ut in Hispanica,non autem ex Græco Latinitate donatum. (c) Chrysologus, serm. 145, in Nestorianos, qui Christum natum Deum negabant, similia obtrudit. Quare cum hic perinde voci Dei aliisque insistat, et nihil Eutychianum uspiam subindicet, credidisse videtur de Nestoriana hæresi nunc pariter agi, nec contrarium Eutychis errorem detexisse. Similiter S. Leo, epist. 34, fatetur se ex solis litteris Eutychis de ipsius erroribus non potuisse quidquam cognoscere nec intelligere quo tenderet ejus causatio, qua de Nestoriana hæresi repullulante querebatur. Id ex solis gestis a Flaviano transmissis cognitum fuit.

(d) Quesnellus, in margine, Forte dolosa,quod nulli codices præferunt. Solum in laudato Chrysologi sermone adversus Nestorianos legitur: Et tu quis sit Jesus, dolosus cognitor nunc requiris? Post pauca in codd. collect. Chalcedon., vagitus.

(e) Mss. collect. 21, gloriam. Vindebon. Hisp., Gloria in excelsis Deo, et in terra pax hominibus bonæ voluntatis, cœlestis, etc.

(f) Ita omnes nostri codices Chalcedon.etiam Baluzii, et Vat. Hisp., ac cæteri exinde profecti. Quesnellus cum solo nostro Vindebon. Hisp., movetur. Mox codd. Chalcedon. Nos, frater charissime, una cum Apostolo, etc.

(g) Ita mss. Hisp. et cæteris ex eadem collectione derivatis. Codd. vero Chalced., injuriosa perscrutari. Unus ex his Colbertinus apud Baluzium unius litterulæ additamento, injuriosæ perscrutari, pro quo Su

D

3

σις, ἥ τις τῷ θείῳ νόμῳ 1 ἀνεκδιήγητος γέγραπται, μετὰ τοσούτους αἰῶνας διαλογισμῷ ἀπονενοημένῳ 778 έρευ νᾶται. Τί Ωριγένης ὁ τῶν 2 παλαιῶν ἐρευνήτης ὑπέμεινε, ποίῳ τρόπῳ Νεστόριος ὠλίσθησε διαλογιζόμενος περὶ φύσ σεων, οὐ λανθάνει τὴν σὴν σύνεσιν. Οἱ μάγοι τὸν Χριστὸν ἐν σπαργάνοις Θεὸν μυστικοῖς δώροις ὡμολόγουν· καὶ οἱ ἱερεῖς, τίς ἐστιν ὁ τῷ παρθενικῷ τοκετῷ ἐκ πνεύματος ἁγίου τεχθεὶς, ἐπιπόνῳ ἐρευνήσει ἐκζητοῦσιν. Ὅτε βοὴν ἐδίδου ὁ Χριστὸς ἐν τοῖς σπαργάνοις, Δόξα ἐν ὑψίσ στοις Θεῷ, οὐράνιος ἀνεβόα στρατός· καὶ νῦν, ὅτε ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ πᾶν γόνυ κάμπτει, ἐπουρανίων, καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, τῆς ἀρχα ογονίας αὐτοῦ ζήτησις κινεῖται. Ἡμεῖς δὲ, ἀδελφὲ, μετὰ τοῦ ἀποστολου λέγομεν· Καὶ εἰ ἐγνώκαμεν Χριστὸν κατὰ σάρκα, ἀλλὰ λοιπὸν νῦν οὐ γινώσκομεν. Οὔτε δυνάμεθα * ἐφύβριστα ἐρευνᾶν, οἵ τινες κελευόμεθα τιμὴν διδόναι, φόβον ἀποδιδόναι, καὶ ἐκδέχεσθαι, οὐκ ἐρευνᾶν ὅ τὸν κριτὴν ὁμολο γοῦμεν.

Ταῦτα διὰ βραχέων ἀπεκρινάμην, ἀδελφὲ, τοῖς σοῖς γράμμασι, πλείονα μέλλων γράφειν, εἰ πρὸς ἐμὲ ὁ ἀδελφὸς καὶ συνεπίσκοπος ἡμέτερος Φλαυιανός τινα περὶ τού του τοῦ πράγματος γράμματα ἔπεμψεν. Εἰ γάρ σοι ἀπαρέσκει, ὅτι περ γράφεις, σαυτῷ ᾑρῆσθαι τὴν ἀκρόα σιν, ἡμεῖς ποίῳ τρόπῳ περὶ τούτων δικάσαι δυνάμεθα, οἷς μή τε ὁρῶμεν 780 διὰ τὴν ἀπουσίαν, καὶ τὶ ἐνόησαν, τῇ σιωπῇ αὐτῶν ἀγνοοῦμεν; δίκαιος μεσίτης οὐκ ἔστιν, ὃς ἑνὸς μέρους οὕτως ἀκούει, ὡς ἑτέρῳ μέρει μηδὲν φυλάξαι.

rius et alii post eum notarunt in margine, injuriose; in Conciliis Labbei, curiose perscrutari.

(h) Retinuimus lectionem Hisp. et cæterarum collectionum,quæ ex Hispanica hanc epistolam transcripserunt. Concinit etiam Græca versio. In mss. autem Latinis Chalcedon., omissa particula et, habetur, timorem reddere et exspectare, dum non perscrutandum judicem confitemur.

(i) In Vat. Hisp. et cæteris cum Quesnello: His omnibus respondi, frater, litteris tuis; quibus etiam desinit editio decurtata in iisdem codicibus. Vindebon. Hisp., Hæc in omnibus respondi, etc. Lectionem vero mss. Chalcedonensium, uti meliorem et integræ epistolæ congruentiorem prætulimus.

(j) Vetus interpres, quem hoc caput e Græco reddidisse in admonitione ostendimus,legit, ut in editis, joñola: Thν áxpóns, et ideo transtulit, electum judicium; quæ ob sensum obscurum et incertum longioris disputationis occasionem dedere. Quesnellus in margine notavit : Al., neglectum. Cum hoc pariter difficile sit, tum vero in nullis nostris aut Baluzii codicibus inventum fuit. Credimus autem procul dubio scriptum fuisse in Græco, ἀνηρῆσθαι τὴν ἀκρόασιν, et av veteri librarium lapsu excidissse; hinc autem reddendum ex Græco, ut scribis, tibimetipsi sublatam audientiam; sic enim totus hic locus perspicue intelligitur, et congruit cum epist. 21 ad Leonem, in qua Eutyches questus est suum libellum non fuisse in Constantinopolitano concilio susceptum. Similem querelam etiam apud Petrum Ravennatem eum promovisse nihil ambigimus, ita ut sibi sublatam audientiam scripserit.

(k) Ita nostri mss. codd. et Baluzii. Quesnelius, vidimus et iutellexerunt.

(1) Quesnellus in margine. Al., judex.
In marg. edit. Rom., ἀνεκδιηγήτως.
2 Ibid., ἀρχῶν L.

3 lbid., λυπητέᾳ ἐρευ.
4 Ibid., περιέργως L.
Ibid.,
öv L.

779 hortamur te, frater honorabilis, ut his quæ a A beatissimo papa Romanæ civitatis scripta sunt, obedienter attendas: quoniam beatus Petrus, qui in propria sede (a) et vivit et præsidet, præstat quærentibus fidei veritatem. Nos enim pro studio pacis et fidei extra consensum Romanæ civitatis episcopi causas fide (b) audire non possumus.Incolumen tuam dilectionem Dominus tempore longissimo conservare dignetur, charissime et honorantissime fili.

Ἐπὶ πᾶσι δὲ προτρεπόμεθά σε, ἀδελφὲ τιμιώτατε, ὥστε τοῖς παρὰ τοῦ μακαριωτάτου πάπα τῆς πόλεως Ρώμης γραφομένοις πειθαρχοῦντως προσέχειν· ἐπειδὴ ὁ μακά ριος Πέτρος, ὃς ἐν τῇ ἰδίᾳ καθέδρᾳ καὶ ζῇ, καὶ προκάθη-ται, δίδωσι τοῖς ζητοῦσι τῆς πίστεως τὴν ἀλήθειαν· Ἡμεῖς γὰρ σπουδῇ τῆς εἰρήνης, καὶ τῆς πίστεως, ἐκτὸς 1 συν αινέσεως τοῦ Ῥώμης ἐπισκόπου, πίστεως αἰτίας διαγνῶναι οὐ δυνάμεθα. Υγιαίνουσαν τὴν ἀγάπην τὴν σὴν ὁ Δεσπό της χρόνῳ 2 μακροτάτῳ διαφυλάξαι καταξιώσοι, ποθεινό τατε καὶ ἀξιοτίμητε υἱέ.

EPISTOLAM (c) XXVI,

(d) FLAVIANI SECUNDA AD S. LEONEM PAPAM.

Epistola Flaviani episcopi Constantinopoleos scripta ad archiepiscopum Leonem veteris Romæ. Sanctissimo et beatissimo Patri et comministro LEONI FLAVIANUS in Domino salutem. Pietate et recta verbi veritatis distributione nihil pretiosius sacerdotibus, sicut nosti, Deo dilectissime. Omnis enim nostra spes et salus, ac promissorum bonorum retributio hinc pendent. Propterea igitur cuncta nobis facienda sunt, omnisque labor suscipiendus pro vera fide iisque quæ a sanctis Fatribus exposita sunt atque dogmatum loco tradita; quo per omnia et in omnigenis rerum circumstantiis integra hæc et inviolata conserventur atque custodiantur. Necessarium itaque fuit nunc etiam nos, videntes lædi orthodoxam fidem, ac renovari Apolli

B

(α) Ex nostris codd.et Baluzii addidimus particulam et, Cum hæc Petrus Chrysologus scripserit ante celebrem Leonis epistclam 28, adversus Eutychis er- C rores editam, ut in admonitione ostendimusnum.6, quæ hic dicuntur non sunt peculiaria pro eadem epistola, ac si eidem Petro nota jam esset atque probata; sed generale principium ac sententiam tum communem et certam indicant, nimirum Petrum adhuc in successoribus viventem præstare quærentibus fidei veritatem; et idcirco dogmaticis Romanorum pontificum decretis esse obsequendum.

(b) Græci verbi vis cognoscere, dijudicare significat. Ne vero hæc asserta a Petro disciplina, singularis aut incredibilis videatur, similem consuetudinem fuisse in Egypto, ut nihil absque ipso (Antistite Alexandrino) ageretur ab aliquo subjacente episcopo, testati suntÆgyptii in concilio Chalcedonensi, actione 4, tom. IV edit. Veneta, pag. 1402, idque ex Nicæno canone derivarunt, atque ejusdem consuetudinis testem appellarunt ipsum Anatolium, qui Alexandrinæ Ecclesiæ diaconus vel presbyter fuerat. Hac quidem disciplina Ægyptii in Chalcedonensi abusi D sunt; excusatione nimirum hujusmodi se subtraxerunt a subscribenda Leonis epistola, et a parendo concilio, illud exinde inferentes, Alexandrini epi scopi electionem atque sententiam a se exspectari oportere. Sed ob hunc abusum disciplina ipsa negari non potest: quæ si obtinuit in episcopis Alexandrino subjectis, nihil mirum si pariter valuit in episcopis qui Romano totius Ecclesiæ primati speciali nomine suberant.

(c) Quæ erat 26, nunc 29. Scr. circa Martium, an. 449.

(d) Hac epistola, quam post epistolam 22 scriptam ostendimus in admonitione ad eamdem epistolam 22, Flavianus respondet epistolæ 23 S. Leonis pontificis.Cum vero in conventu Constantinopoli habito die 43 Aprilis anni 449, Seleucus episcopus dixerit epistolam 23 Leonis ante paucos dies sibi commu

1781 Επιστολὴ Φλαυιανοῦ ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως γραφεῖσα πρὸς τὸν ἀρχιεπίσκοπον Λέοντα τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης.

Τῷ ἁγιωτάτῳ καὶ μακαριωτάτῳ πατρὶ καὶ συλλειτουργῷ Λέοντι Φλαυιανὸς ἐν Κυρίῳ χαίρειν.

6

Εὐσεβείας καὶ τοῦ ὀρθοτομεῖσθαι τὸν λόγον τῆς ἀλη θείας οὐδὲν * τιμιώτερον ἱερεῦσιν, ὡς ἐπίστασαι, θεοφι λέστατε. Πᾶσα γὰρ ἡμῶν ἐλπίς καὶ σωτηρία, καὶ ἀντα πόδοσις τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν, ἐντεῦθεν ἐξήρτηται. Διά τοι τοῦτο, πάντα 5 ποιητέον ἡμῖν καὶ ποιητέον, ὑπὲρ τῆς ἀληθοῦς πίστεως, καὶ τῶν ἐκτεθέντων καὶ δογματισθέντων ὑπὸ τῶν ἁγίων πατέρων, ἐφ ̓ ᾧ τε διὰ παντὸς καὶ ἐν παντοίαις περιστάσεσι πραγμάτων ἀκέραια καὶ ἄτρωτα ταῦτα ὁ διασώζεσθαι καὶ φυλάττεσθαι. Ἀναγκαῖον οὖν ἦν 7 καὶ νῦν ὁρῶντας ἡμᾶς βλαπτομένην τοῦ ὀρθόδοξου πίστιν, καὶ ἀνανεουμένην τοῦ 8 Απολλιναnicatam fuisse, eidem autem Flavianus responderit dum generale concilium futurum vulgabatur, quod die 30 Martii indictum fuit, idcirco hanc epistolam a Flaviano scriptam putamus circa Martium ejusdem anni 445, antequam illi certa esset indictio concilii, quod impediri adhuc posse in fine epistolæ insinuat. Hanc epistolam Græcam in lucem emisit Joannes Cotelerius tom. I Monument. Eccl. Græcæ, pag. 50, ex mss. Regiis 1026 et 2610, et exactam ex Græco interpretationem adjecit. Quesnellus, qui in prima editione solam antiquam versionem dederat, Græcum textum cum interpretatione Cotelerii editioni secundæ inseruit. Duos alios Græcos codices Romæ nos nacti sumus, Vat. Græc. 1455, et alium multo antiquiorem monachorum S. Basili signatum num. 18, unum præterea Venetum 165 Bibliotheca S. Marci.

1 In editis, συνέσεως; at in margine per conjecturam συναιέσεως. Emendationem probarunt nostri, codd. Veneti. Consonat Latinus textus, extra con

sensum.

2 Ita legendmm, utin mss. Ven., probat exemplar Latinum, ubi legitur, tempore longissimo. In vul., χρόνῳ μακρῷ.

* Ms. Bas., ἐπιστολὴ Φλαβιανοῦ ἀρχιεπισκόπου Κων. σταντινουπόλεως πρός Λέοντα άρχιεπίσκοπον Ρύμη κατ' Ευτυχούς πρό τῆς ἐν Χαλκηδόνι συνόδου. Ms. autem Ven., τοῦ μακαρίου Φλαβιανού άρχιεπισκοπου Κωνσταντινουπόλεως περί Λέοντα τόν ἀγιώτατον τῆς Ῥώμης

πάπαν.

4 Ms. Vend., προτιμότερον ἱερεῦσι θεοῦ.

* Ms. Bas. et Ven., ποιητέον ημῖν καί ποιητέον. 6 Cod. Ven., διασώζεσθαί τε και διαφυλάττεσθαι.

* Addimus και νῦν ex mss. Basil. et Ven. (in quo postremo deest v), quæ vocet etiam in antiqua versione exhibentur. In marg. edit. Cotel. : Al., και

νῦν.

* In marg. edit. Cotel. : Αl., Απολιναρίου,

B

naris et Valentini hæresim ab Eutyche impio mona- Α cho, non despicere, sed palam errorem detegere ad cautelam populorum. Iste enim, iste Eutyches absconditum in se pravæ opinionis morbum retinens, nostram infestando mansuetudinem, inverecunde ac impudenter ad multos 784 propriam impietatem deferre ausus est; dicens ante incarnationem quidem Salvatoris nostri Jesu Christi duas naturas esse, divinitatis et humanitatis; post unionem vero unam exstitisse naturam ignarus quid loquatur ac de quibus affirmet. Neque enim unio duarum naturarum quæ in Christo convenerunt, quemadmodum et vestra novit pietas, proprietates earum in unione confundit; sed manent etiam in unione integræ duarum naturarum proprietates. Adjecit autem et aliam impietatem, aiens, quod ex Maria ortum est corpus Domini, non esse nostræ substantiæ, neque humanæ materiæ; sed humanum quidem illud appellat, non tamen consubstantiale nobis, nec ei quæ illum peperit secundum carnem. Atque hæc cum acta Ephesi a sancta et œcumenica synodo, in epistola scripta ad impium et depositum Nestorium, sic ad verbum habeant : Quod diversæ quidem, quæ ad unitatem veram convenerunt naturæ; unus autem ex ambabus Christus et Filius. Non quasi naturarum discrimen sublatum fuerit per unionem, sed potius quia nobis perfecerunt unum Dominum Jesum Christum eædem naturæ divinitatis et humanitatis, per ineffabilem et incomprehensibilem ad unitatem concursum. Et hoc non latet sanctitatem tuam, cum omnino legerit quæ Ephesi confecta sunt gesta. Quæ nihili pendens idem Eutyches putat se non daturum pœnas per sanctam illam et œcumenicam synodum definitas. Itaque propter hæc, cum multi e simplicioribus per ejus disceptationem læderentur in doctrina fidei, eum accusatum a religiosissimo 786 episcopo Eusebio, et occurrentem ad sanctum concilium, propriaque voce quid ipse sentiret Patribus synodi detegentem, ut qui alienus sit a recta fide, deposuimus, prout sanctitatem vestram docebunt cuncta super eo confecta acta; quæ et misimus cum hisce nostris litteris. Equum porro est, mea quidem sententia, ut hoc quoque edoceamini, quod Eutyches idem justæ et canonica depositioni subjectus, cum debuisset saltem secundis curare priora, necnon

C

1

1 Ita ex codd. Bas. et Ven. Vulg., Εὐτυχοῦς τοῦ D δυσσεβοῦς, et in marg. Cot. : Al., μοναχού, Hæc lectio, quæ conditionem Eutychis ac genus vitæ exprimit, antiqua versione confirmatur.

* Ms. Bas., αὐτὸς γὰρ Εὐτυχής. Edit. Cotel. in morg.: Al., αὐτὸς γὰρ ὁ.

3 in ms. Ven., ἐν ἑαυτῷ δόξαν κατέχων.

+ Cod. Bas., θεότητός τε καὶ ἀνθρωπότητος.

5 Mss. Ven., ἐπὶ Χριστοῦ.

6 In Marg. Cotel.: Al.: προθεῖναι.

* Ms. Ven., ἀπεκαλεῖ.

8 Vulg. mendose, συνηχθεῖσαι. Cotelerius per conjecturam in margine : Forte, συναχθεῖσαι, vel συνε νεχθεῖσαι. Hanc veram lecticnem probavit cod. Basil. 4 Ms. Bas. caret voce μᾶλλον.

10 Sic elegantius ex eodem cod. Bas., addito quod in editis deerat.

PATROL, LIV,

6

2

ρίου καὶ Οὐαλεντίνου αἵρεσιν παρὰ 1 Εὐτυχοῦς τοῦ μου ναχοῦ, μὴ παριδεῖν· ἀλλ ̓ εἰς τὸ φανερὸν ταύτην ἐκκαλύψαι πρὸς ἀσφάλειαν τῶν λαῶν, ὦ οὗτος γὰρ οὗτος ὁ Εὐτυχὴς, κεκρυμμένην ' ἐν ἑαυτῷ νόσον κακοδοξίας κατέχων, τῆς ἡμετέρας ἐπιεικείας καταδραμὼν, ἀπηρυθριασμένως καὶ ἀναισχύντως εἰς πολλοὺς 783 ἐξενεγκεῖν τὴν οἰκεῖαν ἀσέβειαν κατετόλμησε, φάσκων, πρὸ μὲν τῆς ἐνανθρωπής σεως τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δύο φύσεις εἶναι, 4 θεότητος καὶ ἀνθρωπότητος, μετὰ δὲ τὴν ἕνωσιν, μίαν φύσιν γεγονέναι· οὐκ εἰδὼς ὁ λέγει, οὐδὲ περὶ τίνων διαβεβαιοῦται. Οὐδὲ γὰρ ἡ ἕνωσις τῶν συνελθουσῶν ὅ ἐπὶ Χριστῷ δύο φύσεων, ὡς καὶ ἡ ὑμετέρα ἐπίσταται θεοσέ βεια, τὰς ἰδιότητας αὐτῶν ἐν τῇ ἑνώσει συνέχεεν· ἀλλὰ μένουσι καὶ ἐν τῇ ἑνώσει ἀκέραιοι τῶν δύο φύσεων αἱ ἰδιότητες. * Προσετίθει δὲ καὶ ἑτέραν δυσσέβειαν, φάσκων, τὸ ἐκ Μαρίας σῶμα γενόμενον τοῦ Κυρίου, μὴ εἶναι τῆς ἡμετέρας οὐσίας, μηδὲ τοῦ ἀνθρωπείου φυράματος· ἀλλ ̓ ἀνθρώπινον μὲν αὐτὸ 7 ἀποκαλεῖ, οὐ μὴν ἡμῖν ὁμοούσιον, οὐδὲ τῇ τεκούσῃ αὐτὸν κατὰ σάρκα. Καὶ ταῦτα, τῶν ἐν Ἐφέσῳ πεπραγμένων παρὰ τῆς ἁγίας καὶ οἰκουμενικής συνόδου, ἐπὶ τῇ γραφείσῃ ἐπιστολῇ πρὸς τὸν δυσσεβῇ καὶ καθηρημένον Νεστόριον, ἐχόντων ῥητῶς οὕτως· ὡς διάφοροι μὲν αἱ πρὸς ἑνότητα τὴν ἀληθινὴν 8 συνενεχθεῖσαι φύσεις· εἷς δὲ ἐξ ἀμφοῖν Χριστὸς καὶ υἱὸς· οὐχ ὡς τῆς τῶν φύσεων διαφορᾶς ἀνῃρημένης διὰ τὴν ἕνωσιν· ἀποτελεσασῶν δὲ 9 μᾶλλον ἡμῖν τὸν ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν, 10 θεότητός τε καὶ ἀνθρωπότητος, διὰ τῆς ἀφράστου καὶ ἀπερινοήτου πρὸς ἑνότητα συνδρομῆς. 11 Καὶ τοῦτο οὐ λέληθε τὴν σὴν ὁσιότητα, ἐντυχοῦσαν πάντως τοῖς ἐν Ἐφέσῳ πεπραγμένοις ὑπομνήμασιν. Ατινα παρ ̓ οὐδὲν θέμενος ὁ αὐτὸς Εὐτυχής οἴεται μὴ δώσειν δίκην τὴν ὁρισθεῖσαν παρὰ τῆς ἁγίας ἐκείνης καὶ οἰκουμενικῆς συνόδου. 12 Διά τοι ταῦτα πολλῶν τῶν ἀκεραιοτέρων ἐκ τῆς ὑπ' αὐτοῦ γενομένης διαλέξεως παραβλαπτομένων εἰς τὸν τῆς πίστεως λόγον, κατηγορηθέντα αὐτὸν παρὰ τοῦ εὐλαβεστάτου 785 ἐπισκόπου Ευσεβίου, καὶ ἀπαντήσαντα εἰς τὴν ἁγίαν σύνοδον, καὶ οἰκείᾳ φωνῇ 13 τὸ ἴδιον φρόνημα ἐκκαλύψαντα, ἀλλότριον ὑπάρχοντα 14 τῆς ὀρθῆς πίστεως, καθείλομεν, ὡς διδάξει τὴν ὑμετέραν ὁσιότητα 15 πάντα ἐπ' αὐτῷ πεπραγμένα ὑπομνήματα, ἃ καὶ ἀπεστεί λαμεν μετὰ τούτων ἐμῶν τῶν γραμμάτων. 16 Δίκαιον δὲ καὶ τοῦτο, ὡς ἡγοῦμαι, διδαχθῆναι ὑμᾶς ὡς ὅτι περ ὁ αὐτὸς Εὐτυχὴς ὑποστὰς δικαίαν καὶ κανονικήν καθαίρεσιν, καὶ ὀφείλων κἂν τοῖς δευτέροις ἰάσασθαι τὰ πρότερα, καὶ διὰ μετανοίας ἀκριβοῦς καὶ δακρύων πολλῶν τὸν Θεὸν

11 Græcis auribus hæc quoque lectio mss. Basil. et Ven., ut putamus, magis placebit quam vulgata,

καὶ τοῦτο οὐκ ἔλαβε.

12 Ms. Bas., διὰ τοιαῦτα. Μοχ deest ύπ' ante αὐτοῦ in cod. Ven.

13 Antea legebatur : τὸ ἴδιον φρόνημα αὐτοῖς ἐκκαλύ ψαντα. Abest αὐτοῖς a mss. Bas. et Ven., ac abesse debet, quo enim referatur? Nec vetus Latina versio agnoscit, et voce sua propriam sectam retegentem, Cotelerius in sua versione, ut sensum exponeret, vocem zitoi reddidit, non ipsis, sed Patribus synodi, cum tamen patres in Græco non nominentur.

14 Ms. Bas. τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως. 15 Ms. Ven., πάντα τὰ ἐπ ̓ αὐτῷ πεπρ.

16 Ms. Bas., δίκαιον δὲ ἡγοῦμαι καὶ τοῦτο. In ms. Ven. solum omittitur ὡς.

24

εξιλεώσασθαι, καὶ τὴν ἡμετέραν καρδίαν 1 σφοδρῶς λελυπημένην ἐπὶ τῇ αὐτοῦ πτώσει, διὰ μεταμελείας ἀληθοῦς θεραπεῦσαι· οὐ μόνον τοῦτο οὐ πεποίηκεν, ἀλλὰ γὰρ καὶ διὰ πάντων 2 διατορύξαι τὴν παρ' ἡμῖν ἁγιωτάτην Εκκλησ σίαν ἐσπούδασει προθέματα προτιθεὶς δημοσίᾳ ὕβρεως καὶ λοιδορίας ἀνάμεστα· προσεπιτούτοις καὶ δεήσεις ἐπιδοὺς τῷ εὐσεβεστάτῳ καὶ φιλοχρίστῳ ἡμῶν βασιλεῖ, καὶ αὐτάς πεπληρωμένας ἀλαζονείας καὶ προπηλακισμῶν, διὰ πάντων τοὺς θείους 8, καταπατῆσαι κανόνας πειρώμενος. Ἀλλὰ τούτων οὕτω παρακολουθησάντων, γράμματα ἡμῖν ἀπεδόθη τῆς ὑμετέρας οσιότητος, διὰ τοῦ θαυμασ σιωτάτου κώμητος Πανσοφίου, δι' ὧν ἐδιδάχθημεν, ὡς ὁ αὐτὸς Εὐτυχὴς λιβέλλους ἐξαπέστειλεν ὑμῖν πεπληρωμέ νους πάσης ἀπάτης καὶ πανουργίας, ἐν τῷ καιρῷ τῆς κρίσεως λιβέλλους ἐπιδεδωκέναι ἐκκλήτους ἡμῖν καὶ τῇ ἐνδημούσῃ ἁγίᾳ συνόδῳ, καὶ ἐπικαλέσασθαι τὴν ὑμε B τέραν ὁσιότητα· ὅπερ οὐδαμῶς παρ' αὐτοῦ γέγονεν· ἀλλὰ καὶ κατὰ τοῦτο τὸ μέρος διεψεύσατο, 787 · οἷα δὴ πατὴρ ὧν τοῦ ψεύδους, συναρπάσαι τὰς ὑμητέρας ἀκοὰς οἰόμενος. Συγκινηθεὶς οὖν, ὁσιώτατε πάτερ, διὰ πάντα τὰ παρ' αὐτοῦ τολμηθέντα, καὶ διὰ τὰ εἰς ἡμᾶς καὶ τὴν ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν 8 γενόμενά τε καὶ λεγόμενα, παρο ῥησίασαι συνήθως κατὰ τὸ πρέπον τῇ ἱερωσύνῃ καὶ οἰκειωσάμενος τὸ κοινὸν 6 πρᾶγμα, καὶ τὴν τῶν ἁγίων Ἐκε κλησιῶν κατάστασιν, συμψηφίσασθαι μὲν τῇ γενομένη κατ' αὐτοῦ κανονικῶς καθαιρέσει,δι' οἰκείων γραμμάτων καταξίω σον στηρίξαι δὲ καὶ τοῦ εὐσεβεστάτου καὶ φιλοχρίστου ἡμῶν βασιλέως πίστιν. Μόνης γὰρ τὸ πρᾶγμα δεῖται τῆς παρ' ὑμῶν ῥοπῆς καὶ ἀντιλήψεως, ὀφειλούσης διὰ τῆς οἰκείας 7 συνκινέσεως εἰς γαλήνην καὶ εἰρήνην 7 πάντα μετασκευάσαι. Οὕτω γὰρ καὶ ἡ ἐπαναστᾶσα αἵρεσις, καὶ ἡ δι' αὐτὴν ταραχὴ εὐμαρῶς καταργηθήσεται, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος, διὰ τῶν ὑμετέρων ἱερῶν γραμμάτων· κωλυθήσεται δὲ καὶ ἡ θρυλλομένη Ο γίνεσθαι σύνοδος, ὥστε μὴ τὰς ἁπανταχόσε ἁγιωτάτας Εκκλησίας διατα ραχθῆναι. Πᾶσαν τὴν σὺν σοὶ ἀδελφότητα, ἐγώ τε καὶ οἱ σὺν ἐμοὶ 10 προσαγορεύομεν. Τρεωμένος ἐν Κυρίῳ, κα ὑπερευχόμενος ἡμῶν 11 χαρισθείης ἡμῖν, θεοφιλέστατα καὶ ἀξιώτατε πάτερ.

per exactam poenitentiam multasque lacrymas Deum A
placare, et cor nostrum valde in lapsu ejus contri-
statum, vera resipiscentia delinire; non solum id
non fecit, quin immo per omnia connisus est san-
ctissimam hujusce loci Ecclesiam conturbare; tabu.
las publice proponens contumeliarum et maledicto-
rum plenas; et insuper hæc preces offerens piissimo
et Christi amantissimo nostro imperatori, easque ar.
rogantia et petulantia refertas, in omnibus divinos
canones conculcare tentans. Verum his ita ex con-
secutione peractis, redditæ nobis sunt litteræ san-
ctitatis vestræ, per comitem omni admiratione di-
gnum Pansophium: ex quibus edocti sumus eumdem
Eutychen libellos ad vos misisse plenos fallacia et
astu, dicentem se tempore judicii libellos appella-
tionis tradidisse nobis et sanctæ episcoporum tunc
præsentium synodo, atque appellasse ad vestram
sanctitatem: quod nequaquam ab eo factum est, sed
hac quoque in 188 parte fefellit, velut pater menda-
cii, se vestris auribus subrepturum arbitratus. Com.
motus igitur, sanctissime pater, ob omnia quæ au-
sus est, et propter ea quæ adversus nos sanctissi-
mamque Ecclesiam facta sunt atque fiunt, solita fi-
ducia utere, sicut sacerdotio convenit, et vindicans
communem rem sanctarumque Ecclesiarum compo-
sitionem, dignare per proprias quidem litteras suf-
fragari depositioni canonice adversus eum facta;
confirmare vero et piissimi Christumque amantis
nostri imperatoris fidem. Res namque solo indiget
ex vobis impulsu atque subsidio, quod per vestram
prudentiam ad tranquillitatem et pacem cuncta
statim translaturum est. Sic enim est quæ insurrexit G
hæresis, et ob eam excitatus tumultus facile cessa-
bit, Deo cooperante, per vestras sacras litteras :
prohibebitur vero et quæ evulgatur futura esse sy-
nodus; ut ne sanctissimæ totius orbis Ecclesiæ per-
turbentur. Omnem quæ tecum est fraternitatem ego
quique mecum sunt, salutamus. Salus in Domino
ac pro nobis orans, doneris nobis, Deo dilectissime
et sanctissime pater.

1 Ms. Bas., σφόδρα. Paulo post pro διὰ μεταμελείας idem codex, διὰ μετανοίας.

4 Ms. Bas., ταράξαι; et post pauca pro προτιθεὶς habet προθεις; et loco πρὸς ἐπὶ τούτοις habet πρὸς ἐπὶ τούτῳ.

3 in marg. edit. Cotel. : Al., καταπατῶν; et mox pro πειρώμενος in eodem margine : Al., καὶ πάσης ἀληθείας κατεπαιρόμενος; cujus lectionis vestigium aliquod exstat in ms. Bas., τοὺς θείους κανόνας, κατὰ πάσης ἀπερώμενος.

4 Ex ms. Bas. addidimus & particulam expletivam, Græcis non infrequentem, cum præsertim eamdem in uno codice invenerit Cotelerius, qui idcirco notavit in margine : Al., οἷα δή. Mox vocem v idem monuit alias deesse.

* Ita cod. Basil. Nescimus autem cur Cotelerio magis placuerit γενόμενά τε καὶ γινόμενα, et lectionem a nobis receptam ac in alio codice ab eodem inventam in marginem rejecerit; de præteritis enim sermo præcesserat, διὰ πάντα παρ' αὐτοῦ τολμηθέντα. Inficiari tamen non possumus lectioni a Cotelerio adoptatæ suffragari versionem antiquam, facta sunt atque fiunt. Mox in cod. Ven., παρρησιάσασθαι συνήθως καὶ κατὰ, etc.

[ocr errors]

5

s Cod. Bas. delet πράγμα. Post pauca idem cod., κανονική καθαιρέσει.

* Vulg., συνερέσεως. Melius cod. Ven. et alius Cotelerii notatus in margine, quorum lectionem expressit vetus interpres, consensu proprio. Concinit et ms. Bas., in quo συνερέσεως perperam scriptum est pro συναινέσεως.

8 Lectionem hanc optimam et verissimam acceptam referas mss. Bas. et Veneto. Ab alia vulgatorum, παρ' αὐτὰ μετασκευάσαι, quid elici queat bonæ frugis, haud sane videmus. Consonat emendationi antiqua versio, cuncta perducere. In marg. etiam edit. Cotel.: Al., πάντα..

9 Ms. Ven., γενέσθαι. Idem paulo post, άπανταχού pro ἁπανταχόσε.

10 Cod. Ven., πλεῖστα προσαγορευόμενα.

11 Ita omnino legendum cum mss. Bas. et Ven. Antiqua versio, doneris nobis, χαριτωθῇ ἡμῖν, editorum repudiandum. In margine etiam editionis Cotelerianæ lectionem nostram ex alio ms. annotatam invenies. Μox καὶ ἀξιώτατε deest in cod. Bas. et in alio Cotelerii, qui notavit in marg. Forte ἀγιώτατε.

[blocks in formation]

-

CAP. I. — Pietate et recta prædicatione verbi veritatis nihil honorabilius sacerdotibus, sicut nosti, Deo amantissime. Omnis enim nostra spes atque salus et retributio promissorum bonorum in his est. Propterea omnia facienda a nobis sunt, et laborandum pro vera fide et expositionibus dogmatibusque sanctorum Patrum: quatenus per omnia et inter omnes concussiones rerum integra hæc et inviolata serventur et custodiantur. Necessarium itaque fuit nunc etiam videntes nos lædi orthodoxam fidem, et renovari Apollinaris et Valentini hæreses abEutyche monacho, non hoc despicere, sed in aperto hoc pro cautela populi revelare. Iste enim, (b) iste Eutyches absconditum in se languorem malæ sectæ retinens, insiliens nostræ mansuetudini, inverecunde et impudenter in multos impietatem propriam præsumpsit inferre, dicens: Ante inhumanationem quidem Salvatoris nostri Jesu Christi duas naturas esse, divinitatis et humanitatis; (c) post unitatem vero, unam naturam factam; neque sciens quod dicit, neque de quibus affirmat. Neque enim unitas convenientium in Christo duarum naturarum, (d) sicut et vestra religiositas novit, proprietates suas in unitate confudit, sed manent in unitate perfectæ naturarum proprietates. Adjecit autem et aliam impietatem, dicens: Corpus quod ex Maria factum est, 790 Domini non esse nostræ substantiæ, neque humanæ consparsionis; sed humanum quidem illud vocat,non tamen nobis consubstantiale, neque genitrici ejus secundum carnem.

[ocr errors][merged small]

(a) Hæc versio in mss. collect. 17 Chalcedonensis invenitur, et exinde manavit in codd. collect. 22, cui epistolæ collectionis Chalcedonensis additæ fue runt.

(b) Ex nostris codd. et Baluzii supplevimus repetitionem vocis iste, quam et Græcus textus approbat. (c) Sic omnes codices. Vulgati in margine, post unitionem. Cæterum unitatem dictum frequenter pro unitionem, quæ in Græco significatur.

(d) Locus a Quesnello recte emendatus ex codice Tuaneo, cum antea sine ullo sensu legeretur, sicut una re proprietates. Hanc emendationem non tantum Baluzii et nostri codices, verum etiam Græcus textus confirmat. Dein, in unitate perfecta, cod. Chig. (e) Sic iidem veteres codices. Vulgati editorum arbitrio, Corpus Domini, quod ex Maria factum est, non, etc.; ac mox, conspersionis. Antiquam lectionem emendare noluimus.

▲ unum Dominum Jesum Christum, divinitatis et humanitatis (g) per ineffabilem et inintelligibilem ad unitatem concursionem. Et hoc non latet tuam sanctitatem, dum omnino legerit gesta quæ Ephesi sunt confecta, Quæ pro nihilo ponens idem Eutyches arbitratur non se daturum pœnam præfinitam a sancto illo et universali concilio: quoniam per hæc multi simpliciores ex ejus eloquiis in fideisermone læduntur. Accusatum vero eum a reverendissimo Eusebio, et occurentem in sanctum concilium, et voce sua sectam propriam retegentem, alienumque existentem a recta fide damnavimus, sicut docebunt vestram sanctitatem omnia quæ super eo sunt gesta, quæque direximus cum nostris his litteris. Justum autem est et hoc vobis, sicut arbitror, intimari: quia idem Eutyches passus justam canonicamque damnationem, cum debuisset secundis salvare priora, et per pænitentiam perfectam multasque lacrymas placare Deum, nostrumque cor vehementer contristatum in ejus ruina, per veram sanare pœnitentiam: non solum hoc non fecit, sed etiam per omnia conturbare sanctam quæ apud nos est Ecclesiam festinavit, propositiones injuriarum publice ponens et maledictionibus plenas; super hæc et preces offerens piissimo (h) et Christi amantissimo nostro imperatori, et easdem arrogantia et petulantia plenas, per omnia divinas regulas conculcare conatus.

B

C

D

-

CAP. III. Sed his ita (i) secutis, litteræ nobis datæ sunt vestræ sanctitatis per admirabilem comitem Pansophium, per quas sumus edocti, quia idem Eutyches libellos direxit vobis plenos omni fallacia atque 791 calliditate, dicens: Judicii tempore libellos se dedisse appellationis et nobis et hic convenienti sancto concilio; et appellasse vestram sanctitatem: quod nequaquam ab eodem factum est; sed etiam (j) in hac parte mentitus est, (k) tamquam per fallaciam mendacii subrepere se sanctis vestris auribus putans. Commotus itaque, sanctissime pater, in his omnibus quæ ab eo præsumpta sunt, et ob ea quæ in nos et sanctissiman Ecclesiam facta sunt atque fiunt,(l)consuete fiducialiter age, secundum quod sacerdotio competit, propriamque faciens communem causam et sanctarum Ecclesiarum disciplinam,simul decernere (m)in damnationem adversus eum regulari

cui et

(f) Ita ex antiquissimo Veronen. collect. 17, Græcus textus respondet. Alii codd. cum Quesn., ex ambobus Christus Dei Filius. In editis Concilior., ex ambabus Christus Dei Filius.

(g) Quesnellus omisit per; in omnibus autem quinque nostris codd. legitur.

(h) Cod. Veron., et Christianissimo.

(i) Quesnel. cum edit. Concilior., gestis, Omnia et nostra et Baluzii exemplaria prætulimus.

(j) Quidam codd. et editi ante Quesn. post etiam addunt et.

(*) Legebat interpres. δία δι' ἀπάτης τοῦ ψεύδους, cum sit in textu ola (nos adjecimus &) natip v Tou feúdos, velut pater menducii existens. Hæc Cotelerius.

(1) Ita omnes codd. Quesn. cum editis Concilior., pro consueta fiducia fiducialiter age.

(m) Cod. Chig. et in margine edit. Concilior., in

« PoprzedniaDalej »