Launomari licentiam dedit ædificandi oratorii in A dilexit, et eam diversorum ornamentorum fulgore villa Moresio an. 1176, episcopatus primo. Con- decoravit, cappa optima, tribus palliis, annulo cessam a prædecessoribus ecclesiam de Choa canonicis Sanctæ Magdalenæ Castriduni confirmavit anno 1177. Eodem conventionem inter Simonem Meldensem episcopum et abbatem Fossatensem mitam vice papæ fungens in hac parte ratam habuit. Astitit quoque regibus Franciæ et Angliæ jurantibus ituros se in servitium crucis. Anno 1178, qui episcopatus ejus secundus dicitur in chartulario Sancti Aviti, ecclesiam de Villamauri canonicis S. Clodoaldi adjudicavit contra Wauterium archidiaconum Dunensem, 15 Sept. A Concilio Lateranensi interfuit mense Martio 1179, in quo sedentibus Patribus ad condenda nova decreta, « absit, inquit, nova condi et plurima veterum reintingi et innovari, etc. Abbatem Sancti Petri investivit anno eodem de eleemosyna facta monasterio. A sede apostolica delegatus, discordias inter abbatem Sancti Dionysii et canonicos Sancti Exuperii Corboliensis composuit anno 1180. Eodem anno, Joannis comitis Vindocinensis ad Jerosolymitanum iter sese accingentis excepit satisfactionem de injuriis monasterio Sancti Launomari Blesensis illatis, eumdemque a vinculo excommunicationis, quam ob illatas monachis Vindocinensibus injurias a triennio incurrerat, absolvit. Exstant apud Martennium duæ ipsius epistolæ, ne Petrus de Candeio mcnachos de Fontanis contra formam ordinis Cisterciensis missam in ecclesia de Lauda celebrare cogeret. episcopali pretioso, vestimentis sacerdotalibus pretiosis. Duo vasa pretiosa eidem ecclesiæ contulit, in altero quorum sanguinem gloriosi martyris Thomæ Cantuariensis archiepiscopi videntibus nobis adhuc stillantem, in altero reliquias sanctorum martyrum Crispini et Crispiniani posuit. Reliquias etiam gloriosas nobis contulit S. Gereonis de comitatu virginum Coloniensium. Privilegium etiam acquisivit, ut servos Carnotensis ecclesiæ posset pro necessitate vel manifesta utilitate sua manumittere, non impediente sæcularis violentia potestatis; in quo etiam additur, ut si quando pro justitia nostra ante saculares vel ecclesiasticos judices tracti fuerimus, nullus nobis duellum, vel Bjudicium candentis ferri, vel aquæ ferventis seu frigidae imponat, sed justitiam nostram liceat duobus vel tribus testibus legitimis comprobare. Contulit etiam huic ecclesiæ hæc librorum volumina, Hieronymum super Marcum, Isaiam, et Ezechielem et Danielem, et Epistolas Pauli et xit prophetas. Minus Breviarium ejusdem et psalmos. Item contra Jovinianum, librum De divinis officiis, librum Hugonis, et Lamentationes Jeremiæ, librum De Ecclesiastica seu colesti hierarchia, Rabanum De Ecclesiasticis officiis, etiam et Paralipomenon, Augustinum contra Judæos, et De LXXXI quæstionibus, De doctrina Christiana, Origenem in Jo ue, Valerium, Lactantium, Vegetium, Chronica Sigeberti, Psalterium Lombardi, librum Regum glossatum, Irarchiam, Laufrancum De Eucharistia contra Berengarium, Historias Joann.s Turonensis, Historias Eutropii, Isidori Etymologias, homilias Leonis PP. Benedictionalem et Collectarium, Senecam De naturalibus quæstionibus, Tullium De officiis et De oratore, et præter hæc Polycraticon suum, et bibliothecam integram, quorum maxima pars temporum incuria deperditi, aut aliquorum damnata cupiditate suffurati fuerunt. Ad opus etiam fratrum, qui anniversario ejus intererunt, acquisivit in vico Sancti Petri de Valle x1 solidos supercensuales apud Mongervillam, xx sextarios oblitarum cum furnimentis, et campipartem, et alios redditus unius et dimidiatæ beatæ terræ. In parochia Chaufurni decimam de Charmeio. In majoria fisci decimam alodorum Genunvillæ, et alia plura. Robertus de Monte in Appendice mortem Joannis C ad annum 1181 refert, alii 1182. Communior inter eruditos sententia est Joannem e vivis sublatum fuisse die 25 Octobris anni 1180, ut constat tum ex Necrologio Josaphatensis monasterii in quo sepultus est, tum ex Chronologia Hugonis monachi Antissiodorensis ejus æqualis, qui prædicto anno mortem Joannis ascribit, tum ex Guillelmo Nangio, qui eum ob sapientiam et animi strenuitatem laudat. In Necrologio Josaphati de Joanne sic habetur: « VIII Kal. Novemb. depositio domni Joannis Carnotensis episcopi, viri christianis institutis præclarisque moribus admodum fulgentis, cujus corpus jacet apud nos in capella Beatæ Mariæ. Hic ante adeptionem episcopatus fuit capellanus sancti Thomæ Cantuariensis archiepiscopi, cum ipse mar- D tyrium passus est apud Anglos. » Necrologium vero Carnotense: . . . . . « Obiit piæ recordationis pater noster Joannes prius B. Thomæ Cantuariensis archiepiscopi et martyris a secretis, postea hujus misericordissimæ Dei matris Ecclesiæ episcopus venerabilis, vir magnæ religionis, totiusque scientiæ radiis illustratus, verbo, vita, moribus pastor omnibus amabilis, soli sibi nimis crudelis, a pedibus usque ad collum cilicio semper carnem domante. Qui domum episcopi ab avena, quam in ea præpositus Bailljoli habebat, liberavit, ecclesiamque istam toto cordis affectu, tota mentis intentione Græco Latinoque facundus eloquio hic præsul, posteritati reliquit famosum Polycratici librum, distinctum octo libris, De nugis curialium et vestigiis philosophorum, quod opus Theobaldo Henrici regis Angliæ cancellario inscripsisse auctor est Albericus, sed de eo nihil in prooemio. De hoc libro Petrus Blesensis epistola 22, ad eumdem, quem magistrum suum appellat : « Librum vestrum De nugis curialibus legi, et mirabiliter me refecit: nam et ibi optima forma cruditionis est, et propter artificiosam sententiarum varietatem inæstimabilis materia voluptatis. Eumdem Polycratici librum laudat J. Lipsius ad librum x1 Annalium Taciti. Vitam A Petrus Blesensis scripsit epistolas legenda potissi quoque sancti Thomæ Beketi archiepiscopi Cantuariensis composuit Joannes, sub 20 notarii officio functus, ejus individuus comes, imo manus et oculus, cujus meritis tantum tribuebat, ut factus episcopus in omnibus chartis tunc temporis datis, non suis, sed sancti martyris meritis pontificalem ascriberet dignitatem. Inter plurimas quas ad eum mum 70, ex qua intelligimus Joannem ita a carne et sanguine fuisse alienum, ut mallet externos ad beneficia promovere, qua nepotes, licet pauperes et honestos. In notis ad epistolam 22 ejusdem Petri Blesensis, qui Joannis fuerat discipulus, Gussenvillæus encomium fecit nostri Joannis, de cujus aliis operibus consulendi bibliographi. NOTITIA LITTERARIA. (FABRICINS, Bibliothiæ med. et inf. Latinit, VI, 131.) regis Anglorum cancellarium properabat, sed eum, Joannes Petitus, sive Parvus (a, a patria Sarisbe- B vobis amicis desiderat emendari. Ad illustrem virum riensis, natus in provincia Angliæ Sarisberia, quæ ab imp. Severo (b) Severia etiam di ta, unde pro Sarisberiensi apud Lelandum cap. 176 appellatur idemque est Joannes Severianus; ad quem Petri Blesensis exstant Epistolæ, et ad quem Morsus Ravennatensis scripsit librum de interpretatione Græcarum dictionum. De studiis ejus videndus Bulæus tom. II, Hist. Academ. Paris., pag. 750 seq. Utriusque linguæ peritum et in optimorum scriptorum subactum lectione, ingenium et facundiam carmine conspicuam ac prosa, lucubrationes ejus testantur. Auctoritatis, sive ut ipse appellat majestatis pontificiæ ac sacerdotalis propugnator acerrimus, et propterea a rege Angliæ pulsus in exsilium, idem vitia et abusus aularum et cleri atque ipsorum Pontificum et pulchre perspexit, et libere notavit, ipse familiaris archiepiscoporum Cantuariensium Theobaldi et Thomæ, et apud pontifices Eugenium III, Adrianum IV atque Alexandrum III. Gratiosus, Carnotensis denique ab A. 1172 episcopus (c) interfuit concilio Lateranensi A. 1179, atque diem obiit An. 1182, successorem nactus Petrum Cellensem. (d) Ejus scripta: Polycraticus sive De nugis curialium et vestigiis philosophorum libri vi, ad Thomam tunc adhuc cancellarium Angliæ (e) postea ab A. 1162 ad A. 1171 archiepiscopum Cantuariensem. Opus varium jucundumque lectu, et in quo centone multos pannos purpuræ et fragmenta melioris ævi agnovit Lipsius ad Taciti xu, 63, quod perspicuum etiam ex indice scriptorum, quem pleniorem et accuratiorem dare est animus in nova editione Biblioth. Latinæ IV, 3. Ipse in epistola 80, ad Petrum Cellensem: Edidi librum De Curialium nugis et vestigiis philosophorum, qui mihi a vestro placebit aut displicebit arbitrio. Incultus est, et ex edicto meo a (a) Menagius pag. 239, ad Laertium. Apud eumdem pag. 109: Joannes Sarisberiensis sive Jo. Paræus lege Joannes Parvus. Bat. 1595, 8°, et Paris. 1610, 8°, et emendatiores, subjuncto Metalogico, Lugd. Bat. 1639, 8°, Amst. 1664, 8°, et una cum epistolis in Bibl. Patrum supplemento Coloniensi A. 1622, et in t. XXIII Bibl. Patrum Lugd. Antiqua versio Gallica fuit in Bibl. C Menarsiana, pag. 35: Polycraticon des traces des philosophes, et des truffes et vanitez de ceux qui suivent les cours des princes. (b) Huc refer quod Joannes Sarisberiensis VIII, 19, Polycratici, pag. 617: In catalogo imperatorum ille, a quo genti meæ nomen est, Severus. Eutheticon metricum quod vidisse se negat Lab beus, est comptum illud nutheticum elegiacum versuum 306 Polycratico præmissum, quod incipit: Si mihi credideris, linguam cohibebis, etc. et ad Thomam pertinet quem celebrat versu, 27: Quæsitus regni tibi cancellarius Angli, etc. Neque aliud est carmen adversus barbariem quod Nigello Wireckero præter ren tribuerunt Baleus î, 50, et Pitseus p. 270, ut probe notatum Jac. Thomasio, Diss. de Nigello, § 51 seq., qui etiam 256 recte notat a Pitseo p. 248 et 246 perperam distingui tanquam duo diversa Joannis SarisbeDriensis scripta, Eutheticon metricum, et Eutheticum in Polycraticum. Non omittendum autem quod Andreas Rivinus Lipsia 1655, 8°, edidit duorum veterum Carnotensium episcoporum, Fulberti et Joannis de Sarisberia, scripta metrica, in quibus hoc carmen eutheticum exhibetur cum editoris notis, eique sub (c) Valde exsultat de illa electione Petrus Cellensis VII, 8, epist. ad Guilelmum Remensem archiep. Vide et Petri Blesensis epist. 114. (a) Sammarthani tom. Il Galliæ Christianæ, pag. 491; Oudinus tom. II, pag. 1504. (e) Albericus in Chronico ad A. 1157, pag.329. jicitur carmen alterum, itidem elegiacum, versuum A beret commendatum volebat. Edidit cum præmisso. Concilium celebrant humani corporis artus. Metalogici libri xv, unde Mythologicum perperam Epistola CCCII quas ab A. 1155 ad 1180 scri- Interim ecce tibi infra indicem illarum quas dixi Vita S. Thomæ Cantuariensis archiep., edita Vita S. Anselmi Cantuariensis archiep. ex Ead- (a) Vide infra ad hujus voluminis calcem. (b) Baluzius epist. ad Hieron. Ambrosium Lan- C D Pænitentiale laudant Trithemius, cap. 394, Le- Dogmata discutiens veterum, ms. in bibl. Academiæ Cantabrig. Objurgatorium Commentarium in Epistolas Pauli universas me- Index eorum ad quos Joannis Sarisberiensis Epi- Baldewino archidiacono, 235. Exoniensi, 140, 226. Joanni Pictaviensi episcopo, 232, 233, 270, 281, Joanni Scor. et Joanni Paulo cardinali, 104. Joanni thesaurario Cantuariensi, 32. Joanni thesaurario Eboracensi, 34. Joanni priori Norwicensi, 251. Josselino, episcopo Sarisberiensi, 95. Matthæo præcentori Senonensi, 114. Priori Meritonæ. Infra, Niutonæ. Domino Morinensi episcopo, 152, 195. N. 26, 31, 33, 47, 50, 51, 56, 58, 60, 66, 67, 68, 69, 72, 73, 74, 77, 80, 83, 84, 86, 91. Nicolao vice comiti Essexiæ, 263. Nicolao de Monte S. H. 136. Nicolao de Monte Magistro Nigello, 255. Priori Niutonæ, 139, lege Meritonæ. Vide notas Episcopo Norvicensi, 93, 128, 174. Supra Gui- Odo prior Cantuar. Alexandro papæ, 296, 299. Petro abbati S. Remigii, 280 (eadem in Tho- Ad populum pastore destitutum, 52. R. Constantiensi episcopo, 199. Radulpho de Arundel, monacho Cantuariensi, Magistro Radulpho Lexoviensi, 244. Radulpho priori Wigorniensi, 205. Magistro Raimundo, 175, 215. Pictaviensis Eccle- Regi Anglorum, 24, 44, 61, 62, 63, 64, 70. Reginaldo Saresberiensi archidiacono, 198. episcopo, Constantiensi archidiacono, 202. Richardo diacono Pictaviensi, 153. Richardo priori de Donura, 239. Roberto filio Egidiæ, 145, 158, 221, 236. Roberto decano Eboracensi, 288. Roberto archidiacono de Surr., 228, 219. Roberto vice archidiacono Cantuariensi, 240. Magistro Rodulfo Nigro, 171, 173. Rogerus archiepiscopus Eboracensis Hugoni Du- Regerus Wigorniensis Alexandro papæ, 291. B Domino Saresberiensi, 200. Supra Josselino. M. Simoni Lupello, 206. Abbatibus universæ Wauliæ, 45. Simoni priori de Monte Dei et Ilgeberto de Valle Domino Wigorniensi, 204. S. Petri, 269. Wintoniensi episcopo, 98, 99, 101. J. A. GILES PRÆFATIO. Oxonii et (Joannis Saresberiensis, postea episcopi Carnotensis, Opera omnia, nunc primum in unum collegit et cum codi- - Joannis Saresberiensis Opera nunquam antea in unum collecta sunt, nec huc usque in Anglia in- tegre vel etiam partim typis mandata. Haud vulgari tamen eruditionis fama sæculo x Joaunes enituit Cum primum, adolescens admodum, studiorum causa migrassem in Gallias, anno altero postquam « illustris rex Anglorum Henricus, Leo justitiæ, rebus excessit humanis, contuli me ad Peripateticum Palatinum, qui tunc in monte Sanctæ Genovefa clarus doctor, et admirabilis omnibus præsidebat. «est, adhæsi magistro Alberico, qui inter cæteros opinatissimus dialecticus enitebat, et erat revera »ceptoribus usus sum Alberico, et magistro Robe to Meludensi; ut cognomine designetur, quod meruit ⚫ in scholarum regimine (natione siquidem Angligena est); quorum alter ad omnia scrupulosus, locum quæstionis inveniebat ubique; ut, quamvis polita planities, offendiculo non careret, et ut aiunt, scirpus ei non esset enodis. Nam et ibi monstrabat, quid oporteat enodari. Alter autem, in respon- «sione promptissimus, subterfugii causa propositum nunquam declinavit articulum, quin alteram con- tradictionis partem eligeret, aut determinata mu'tiplicitate sermonis, doceret unam non esse respon- modus. Quæ duo, pariter eis, si alicui omnium contigissent, parem ulique disputatorem nostra ætate sent vestigis majorum, quantum suis applaudebant inventis. Hæc pro tempore, quo illis adhæsi. Nam postea unus eorum profectus Bononiam, dedidicit quod docuerat siquidem et reversus dedocuit. An «tioris philosophiæ, et celebrioris nominis assecutus est gloriam. «ditissimi, ut hæc omnia mihi viderer nosse tanquam ungues digitosque meos. Hoc enim plane didice- (a) Vide Polycratici lib. 1. cap. 10, initio. (b) Epist. 202, initio : « Sed quantum est hoc quod me totum, id est hominem Parvum nomine, facultate |