ELENCHUS AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CLXXXVBIS CONTINENTUR. S. BERNARDUS, CLARÆ-VALLENSIS ABBAS. OPERUM TOM. VI. – Aliena, et variorum de S. Bernardi vita et rebus gestis elucubrationes . . Addimenta libris de Vita et Rebus gestis S. Ber nardi, quibus sacri Ordinis Cisterciensis exordia, Genus et Gloria posthuma S. Bernardi, Claræ-Vallenses Cisterciensesque antiquitates illustrantur ................. 993 Exordium magnum Ordinis Cisterciensis, .... 993 S. Bernardi genus illustre assertum ....... 1199 Odonis de Diogilo, de Ludovici VII, Francorum, regis, cogn. Junioris, profectione in Orientem : opus septem libellis distinctum. ....... 1203 Chronicon Claræ Vallense ab. ann. Chr. 1147 us que ad ann. 1192 perductum, auct. anonymo Claræ-Vallensi monacho ........... 1247 Ilustrium aliquot virorum Epitaphia ...... 1281 Vita S. Petri Prioris Juliacensis puellarum Mona sterii, ot monachi Molismensis . ....... 1257 Herberti, Turrium Sardiniæ archiep., de Miraculis libri tres. .................. 1273 Diatriba de illustri genere S. Bernardi, com proba tionibus illustrationibusque eorum quæ asserun tur ..................... 1383 S. Bernardi Gloria posthuma amplificata . . . . 1543 S. Bernardus Doctoris titulo decoratus.. . 1543 Monumenta sacra Claræ-Vallensis abbatiæ, et Epi taphia sanctorum et virorum illustrium qui ibidem sepulti sunt. .............. 1549 Richardi monachi de Grandi-Silva Carmen de laude Clara-Vallis et de religiosa ibidem disciplina. . 1503 Iter Cisterciense F.-J. Meglingeri, rel. sacerd, monast. B. Mariæ de Maris Stella, vulg. Wettingen, ann. 1667.. ................... 1563 Description des Tombeaux et Sépullures qui exis taient autrefois dans l'abbaye de Cileaux . . 16!! Note sur Fontaine-Lez-Dijon, patrie de saint Bernard; sur le prieuré des Feuillans, établi autrefois dans le château de son père, et sur la chambre où il était né, devenue le sanctuaire de l'église des Feuillans. ............ 1633 Lettre à M. le comte de Montalembert sur les Reliques de saint Bernard et de saint Malachie, et sur le premier emplacement de Clairvaux, par Ph. Guignard, bibliothécaire de la ville de Dijon. ................... 1661 Documents sur un voyage de saint Bernard en Flandres, et sur le culte de Notre-Dame-d'Affighem, recueillis par le R. P. Dom Pitra, de l'Ordre de Saint-Benoit ........... 1797 Études sur l'histoire du XIIIe siècle. - Recherches i sur la part que l'Ordre de Citeaux et le comte de Flandres prirent à la lutte de Boniface VIII et de Philippe le Bel par M. Kervyn de Lettenhove 1833 Diplomata duo. ................ 1919 Indices Rerum. ................ 1921 VARIA LIBRIS DE VITA ET REBUS GESTIS S. BERNARDI ADDITAMENTA QUIBUS SACRI ORDINIS CISTERCIENSIS EXORDIA SANCTI BERNARDI ILLUSTRANTUR EXORDIUM MAGNUM ORDINIS CISTERCIENSIS. De antiquitate et maxima hujus libri auctoritate hæc F. Chrysostomus HENRIQUEZ in Menologio ordinis Cisterciensis, Apparat. c. iv. Omnium nostri ordinis historiarum quasi lapis fundamenti, et scriptum maxime authenticum, est liber ille, quem Exordium ordinis Cisterciensis vocamus. Hujus enim venerandam antiquitatem suspicimus non solum nos Cisterciensis familiæ alumni, sed et classici quique auctores illum magno in pretio habent : ubique enim antiquitatum ecclesiasticarum periti in eo reperiunt præclara testimonia, quibus opiniones et historias stabiliant et confirment. Quantum ad me, quotiescunque hunc librum evolvo, non possum satis pietatem, styli gravitatem, sententiarum pondus, et mirandos eventus, qui ibidem referuntur, non mirari: idque ausim dicere, hunc in suo genere esse ex majoribus et pretiosioribus thesauris quo gaudet Ecclesia, talemque a fidelibus habendum. Hujus libri auctor, seu verius collector, veterum Patrum imitatus exemplum et modestiam, nomen suum supprimit, et quidquid scribit potius aliorum diligentiæ et utili labori tribuit, ut primi libri cap. 2. disertis verbis fatetur, Operæ pretium reor, generationibus futuris describere, qualiter Cisterciensis Ordu sumpsit exordium, quamque copiosa benedictione gratiæ Dei a principio sui profusus sit, sicut partim per litterarum monumenta tradiderunt nobis viri sancti, qui ab initio sacræ hujus Religionis auctores exstitere, partim vero majorum relatione didicimus: quatenus hi, quos in sæculis superventuris divina gratia ad ordi nem nostrum vocare dignabitur ,si hanc nostræ parvitatis paginam,quam ad ipsorum consolationem elaboravimus, legere dignum duxerint, considerantes quam nobili regum mamilla lactati sunt, erubescant filii degeneres inveniri, etc. Unde liquet, auctoris dicti libri nobis expressum non esse; constare tamen ipsum, quicunque ille fuerit, archiepiscopi Herberti, Joannis Prioris, et Gosvini monachi scriptis adjutum fuisse, licet eorum nomina ab ipso non exprimantur, sed universim loquatur, ut libro vi, cap. 10, ait : Ea quce a studiosis sparsim exarata recepimus, ad manifestiorem rerum notitiam, majoremque legentium utilitatem in unum collegimus. Et quantumlibet ejus nobis nomem lateat, hoc saltem liquet, Clara-Vallensem fuisse monachum, ut ipse testatur his verbis lib. i, cap. 2: Si quem vero movet, quod Clara-Vallensium tantum, et non etiam Cisterciensium seniorum mentionem fecimus, noverit, nos, ut Ecclesiæ Clarve-Vallis alumnos, nostrorum seniorum sacra studia familiarius et efficacius investigare potuisse. Nec ea quæ de paucorum sincera conversatione, seu felici consummatione ad absolutionem sponsionis nostræ descripsimus, innumerabilium servorum Dei, qui tam in Cistercio quam in universitate sacri ordinis spiritales agones viriliter desudarunt, præjudicare sanctitati. Et licet sancti Patris Bernardi discipulus non fuerit, tamen certum, illum aliquos ejus filios spirituales novisse, et illis familiariter usum fuisse, quorum relatione scripsit ea quæ de sanctorum gestis et vítis habet. Loquens enim de beato Raynaldo, lib. II, cap. 13, ait : Respondens autem unus ex iis, vir religiosus, quondam Abbas Fusniaci, qui secretorum famuli Dei (Bernardi scilicet) magis conscius erat, et cujus etiam relata ipsa cognovimus. Familiariter etiam conversatus et cum beato Gerardo abbate Longi-Pontis, ejusdem Bernardi discipulo, ut legitur lib. 11, cap 10: Hæc autem significavit nobis D. Gerardus abbas Longi-Pontis, qui unus ex senioribus Claræ-Vallis, dicta et facta sancti Patris studiose rimari satagebat. Additque sub finem lib. vi, cap. 10: Vidimus etiam ibi ex discipulis sancti Bernardi seniores morum gravitate, religionis integritate, prudentia et simplicitate reverendos. Auream ætatem vidit, qua tanta in ordine perfectio, et poterat uti, et usus est tot sanctorum Patrum familiaritate et aspectu, qui primævum illum Ordinis nostri vigorem et rigorem, quo fuit institutus a primis fundatoribus, exacte observabant. Quod idem auctor ultimo operis sui libro testatur, dum inquit : Cæterum, postquam clara illa Vallis primum et clarissimum abbatem suum post unum (leg.: octo. — ut optime correxit Magister D. F. Ignatius de Ybero, abbas perpetuus Fiteriensis in prima editione Magni Exordii : Pampilone, 1631, in-fo EDIT. NOTA] et triginta annos ad superni Imperatoris transmisit palatium, ut jam tanto esset potentior ad subveniendum, quanto summae Majestatis faciem vicinius contemplatur,per sanctos successores ejus, de quorum virtutibus supernis aliquid comprehendimus, sanctæ Religionis vigor conservatus in eadem Domo illibatus duravit : sicut in temporibus venerabilis ac Deo digni viri D. Petri, ejusque successoris domini Warneri,postea Lingonensis episcopi, divina favente gratia nobis probare concessum est.Unde patet quo tempore in Clara-Valle vixerit. Denique dico, non plures, sed unum fuisse hujus libri collectorem et scriptorem, eumdemque opus hoc inchoasse et perfecisse, ut ipsemet dilucide ait. Postquam enim lib. I, cap. 2, dixisset, Operce pretium reor generationibus futuris diligentius describere, etc., addit totius operis cap. ultimo: Sicut in exordio hujus voluminis præfati sumus, etc. Quo se ad id quod operis principio se scripturum promiserat refert, et ad ordinem quem servare proposuerat. EXORDIUM MAGNUM ORDINIS CISTERCIENSIS (Biblioth. PP. Cisterciensium F. Bertr. Tissier. Bonofonte, 1660, in-fol. tom. I, p. 13.) In codice manuscripto coenobii Fusniacensis quo utor, habetur hic titulus, seu inscripto operis sequentis : Incipit narratio de initio Cisterciensis Ordinis qualiter, Patres nostri de Molismensi cænobio, propter puritatem ordinis secundum tenorem Regulæ sancti Benedicti recuperandam egressi, fecundam Cisterciensem Ecclesiam fundaverunt, quæ est mater omnium nostrum: quoniam ex ipsa tanquam de fonte purissimo rivuli cunctarum Ecclesiarum Ordinis nostri derivati sunt: et de nonnullis reverendis, atque in omni religione conspicuis personis, quæ in Cistercio et Claravalle claruerunt. Quia tamen hic liber Exordium magnum Ordinis Cisterciensis solet appellari, sicut et præcedens ex opposito parvum exordium; idcirco titulum prædictum præelegi. Hujus magni Exordii auctorem ignorari, ait Angelus Manrique in Annalibus. Verum Fusniacensis codex hæc habet verba: Istum librum composuit quidam abbas, Conradus nomine, Everbacensis cænobii, qui fuit monachus Clarævallis. Et monasticen quidem in Claravalle se professum, non obscure indicat in fine hujus operis, ubi temporibus B. Petri et D. Garnerii postea Lingonensis episcopi, quorum ille octavus, hic nonus Claravallensis abbas exstitit, se Claravalle disciplinis claustralibus eruditum fuisse, asserit, videlicet circa annum 1180. Est autem Eberbac, cui Conradus iste dicitur præfuisse, monasterium de linea Clarævallis in Moguntina diæcesi, cujus ipse auctor, summa cum laude meminit in distinct. 5, cap. 17, et alibi: ubi tamen non indicat ejusdem loci abbatem esse. Sed quis. quis sit libri auctor, hunc lectu dignissimum et utilissimum, et in Bibliothecæ Patrum nostrorum capite locandum, judicavi. Notandum superest periisse unum aut etiam plures hujus libri quaterniones, ante cap. 15, qui de B. Alberico agebant, de quo jam nil omnino dicitur. Unde cum, cap. 37, dicatur corpus S. Stephani juxta prædecessoris sui scilicet Alberici, tumulum fuisse conditum, constat olim locum sepulturæ Alberici in isto libro declaratum fuisse; alioqui ignotum per ignotum declararetur. Vide Manricq., tom. I, Annal., an. 1106. DISTINCTIO PRIMA. CAPUT PRIMUM. fectæ poenitentiæ tradiderit, fectæ pænitentiæ viam mundo prædicavit dicens: Pænitentiam agite;appropinquabit enin regnum coelorum (Matth. iv). Gratias inæstimabili misericordiæ Dei, qui sereniori tandem oculo respiciens miserum genus filiorum Adam, districtionem legis, quæ oculum pro oculo, dentem pro dente, omnimodamque lalionem pro omni excessu immisericorditer reddebat, per incarnatam Verbi sui dulcedi |