ο

καταξιωθωμεν. ὑπερ των εν πιστει αναπαυσαμένων δεηθώμεν. ύπερ της ευκρασίας των αέρων και τελεσφορίας των καρπων δεηθώμεν. ὑπερ των νεοφωτιστων δεηθωμεν, ὅπως βεβαιωθω σιν εν τη πίστει. παντες ὑπ ̓ αλλων παρακαλεσθωσαν. ανα 5 στησον ἡμας ὁ Θεος εν τη χαριτι σου ανασταντες ἑαυτους τῷ Θεῳ δια του Χριστου αυτου παραθώμεθα. και ὁ επισκοπος λεγετω· ὁ Θεὸς ὁ μεγας και μεγαλώνυμος, ὁ μεγας τη βουλή, και κραταιος τοις εργοις, ὁ Θεος και πατηρ του άγιου παιδος του Ιησου του σωτηρος ήμων, επιβλεψον εφ' ἡμας και επι το 10 ποιμνιον σου τουτο, ὁ δι' αυτου εξελεξω εις δόξαν του ονόματος σου, και άγιασας ήμων το σωμα και την ψυχην καταξίωσον καθαρους γενομενους απο παντος μολυσμου σαρκος και πνευματος, τυχειν των προκειμένων αγαθών, και μηδενα ἡμων αναξιον κρίνης, αλλα βοηθος ἡμων γενου, αντιληπτωρ, ὑπερ15 ασπίστης, δια του Χριστου σου· μεθ ̓ οὗ σοι δοξα, τιμη, αινος, δοξολογία, ευχαριστια, και τῳ ἁγιῳ πνευματι, εις τους αιωνας. αμήν και μετα το παντας ειπείν, αμην· ὁ διακονος λεγετω προσχωμεν· και ὁ επισκοπος προσφωνησατω τῳ λαῳ ούτω. τα άγια τοις ἅγιοις, και ὁ λαος ὑπακουετω· εἰς ἅγιος, 20 εἷς κύριος, εἰς Ιησους Χριστος, εις δοξαν Θεου πατρος, ευλογητος εις τους αιώνας. αμην. δοξα εν ύψιστοις Θεῷ, και επι γης ειρήνη, εν ανθρωποις ευδοκια. Ωσαννα τῷ υἱῳ Δαβιδ' ευλογημένος ὁ ἐρχομενος εν ονόματι κυρίου, Θεος κύριος, και επεφανῃ ἡμιν· Ὡσαννα εν τοις ύψιστοις. και μετα τουτο μετα 25 λαμβανετω ὁ επισκοπος, επειτα οἱ πρεσβυτεροι, και οι δια κονοι, και ὑποδιακονοι, και οἱ αναγνωσται, και οἱ ψαλται, οι ασκηται, και εν ταις γυναιξιν αἱ διακονισσαι, και αἱ θενοι, και αἱ χηραί, είτα τα παιδια, και τοτε πας κατα ταξιν μετα αιδους και ευλάβειας ανευ θορύβου. και ὁ 30 μεν επισκοπος διδότω την προσφοραν, λεγων· σωμα Χριστου. και ὁ δεχομενος λεγετω· αμην· ὁ δε διακονος κατεχετω το ποτηριον, και επιδίδους λεγετω· αἷμα Χριστου, ποτηριον ζωής και ὁ πινων λεγετω αμην. ψαλμος δε λεγεσθω τριακοστος τριτος, εν τῳ μεταλαμβανειν παντας τους λοιπους. και όταν

και

παρ

ὁ λαος

ο

παντες μεταλαβωσι και πάσαι, λαβοντες οἱ διακονοι τα περισσεύσαντα, εισφερετωσαν εις τα παστοφορια. και διακονος λεγέτω, παυσαμενου του ψαλλοντος.

Μεταλαβοντες του τιμιου σωματος, και του τιμιου αίμα τος του Χριστου, ευχαριστησωμεν τῷ καταξιωσαντι ἡμας 5 μεταλαβειν των άγιων αυτου μυστηρίων, και παρακαλεσωμεν, μη εις κρίμα, αλλ' εις σωτηρίαν ἡμιν γενεσθαι, εις ωφελειαν ψυχης και σωματος, εις φυλακην ευσέβειας, εις άφεσιν ἁμαρτιων, εις ζωήν του μελλοντος αιώνος. εγειρωμεθα. εν χαριτι Χριστου ἑαυτους τῷ Θεῷ, τῷ μονῳ αγεννητῳ Θεῳ, και τῳ 10 Χριστῳ αυτου παραθώμεθα. και ὁ επισκοπος ευχαριστείτω.

Δεσποτα ὁ Θεὸς ὁ παντοκρατορ, ὁ πατηρ του Χρίστου σου του ευλογητου παιδος, ὁ των μετ ̓ ευθυτητος επικαλουμένων σε επήκοος, ὁ και των σιωπώντων επισταμενος τας εντευξεις ευχαριστουμεν σοι, ὅτι κατηξίωσας ήμας μεταλαβειν των 15 άγιων σου μυστηριων, ὁ παρεσχου ἡμιν, εις πληροφορίαν των καλως εγνωσμένων, εις φυλακην της ευσέβειας, εις αφεσιν πλημμεληματων· ὅτι το ονομα του Χρίστου σου επικέκληται εφ' ἡμας, και σοι προσῳκειωμεθα. ὁ χωρισας ἡμας της των ασέβων κοινωνιας, ένωσον ἡμας μετα των καθωσιωμενων σοι, 20 στηριξον ἡμας εν τη αληθεια τη του άγιου πνευματος επιφοιτησει, τα άγνοουμενα αποκαλυψον, τα λείποντα προσαναπληρωσον, τα εγνωσμένα κρατυνον. τους ιερεις αμωμους διαφυ λαξον εν τη λατρεια σου τους βασιλεις διατηρησον εν ειρηνη, τους αρχοντας εν δικαιοσυνη, τους αερας εν ευκρασία, τους καρ- 25 πους εν ευφορία, τον κόσμον εν παναλκει προνοια. τα έθνη τα πολεμικα πραΰνον· τα πεπλανημένα επιστρεψον τον λαον σου άγιασον. τους εν παρθενια διατηρησον τους εν γαμῳ φυλαξον εν πιστει τους εν άγνεια ενδυναμωσον τα νηπια άδρυνον τους νεοτελεις βεβαιωσον τους εν κατηχήσει παιδευ- 30 σον, και της μυήσεως αξίους αναδείξον· και παντας ἡμας επισυναγαγε εις την των ουρανων βασιλειαν, εν Χριστῳ Ιησου τῳ κυριῳ ἡμων· μεθ ̓ οὗ σοι δοξα, τιμη και σεβας, και τῳ ἁγίῳ πνευματι, εις τους αιώνας. αμην. και ὁ διακονος λεγετω· τῷ

δια

Θεω δια του Χριστου αυτου κλίνατε, και ευλογείσθε. και ὁ επισκοπος επευχεσθω, λεγων· ὁ Θεὸς ὁ παντοκρατωρ, ὁ αληθινο και ασυγκριτος, ὁ πανταχου ων και τοις πασι παρων και εν ουδενι ὡς ενοντι ὑπαρχων, ὁ τοποις μη περιγραφομενος, ο χρον 5 νοις μη παλαιουμενος, ὁ αιωσι μη περατουμενος, ὁ λογοις μη παραγομενος, ὁ γενεσει μη ὑποκειμενος, ὁ φυλακης μη δεομενος, ὁ φθορας ανωτερος, ὁ τροπης ανεπίδεκτος, ὁ φυσει αναλ λοιωτος, ὁ φως οίκων απρόσιτον, ὁ τῇ φύσει αορατος, ὁ γνωστος πασαις ταις μετ' ευνοίας εκζητουσαις σε λογικαίς φυσεσιν, 10 καταλαμβανόμενος ύπο των εν ευνοια επιζητουντων σε· ὁ Θεὸς Ισραηλ, του αληθινως όρωντος, του εις Χριστον πιστευσαντος λαου σου ευμενης γενομενος επακουσον μου δια το ονομα σου, και ευλογησον τους σοι κεκλικοτας τους ἑαυτων αυχενας, και δος αυτοις τα αιτηματα των καρδίων αυτων τα επι συμφεροντι, 15 και μηδενα αυτων αποβλητον ποιησης εκ της βασιλειας σου αλλα άγιασον αυτους, φρουρησον, σκεπασον, αντιλαβου, ρύσαι του αλλοτριου, παντος εχθρου, τους οίκους αυτών φυλαξον, τας εισόδους αυτων και τας εξόδους φρουρησον· ὅτι σοι δόξα, αινος, μεγαλοπρεπεια, σεβας, προσκύνησις, και τῷ σῷ παιδι 20 Ιησου τω Χριστῳ σου τῳ κυρίῳ ἡμων και Θεῳ και βασιλεί, και τῳ ἁγιῳ πνευματι, νυν και αει και εις τους αιώνας των αιώνων. αμην. και ὁ διακονος ερει· απολύεσθε εν ειρηνη. Constitutionum Apost. Lib. 8.

Cotelerius. Amst. 1724. fol.

The Supper of the Lorde,

AND THE HOLY COMMUNION,

COMMONLY CALLED THE MASSE.

(According to the First Common Prayer Book of Edward VI. 1549.)

many as intende to bee partakers of the holy Communion, shall sygnifie their names to the Curate, ouer night: or els in the morning, afore the beginning of Matins, or immediatly after. And if any of those be an open and notorious euill liuer, so that the congregacion by hym is offended, or haue doen any wrong to his neighbours, by worde, or dede: The Curate shall call hym, & aduertise hym, in any wise not to presume to the lordes table, untill he haue openly declared hymselfe, to haue truly repented, and amended his former naughtie life: that the congregacion maie thereby be satisfied, whiche afore were offended: and that he haue recompensed the parties, whom he hath dooen wrong vnto, or at the least bee in full purpose so to doo, as sone as he conueniently maie.

¶ The same ordre shall the Curate vse, with those betwixt whom he perceiueth malice, and hatred to reigne, not suffering them to bee partakers of the Lordes table, untill he knowe them to bee reconciled. And yf one of the parties so at variaunce, be content to forgeue from the botome of his harte, all that the other hath trespaced against hym, and to make amendes, for that he hymself hath offended: and the other partie will not bee perswaded to a godly vnitie, but remaigne still in his frowardnes and malice: The Minister in that case, ought to admit the penitent persone to the holy Communion, and not hym that is obstinate.

Upon the daie, and at the tyme appoincted for the ministracion of the holy Communion, the Priest that shal execute the holy ministery, shall put vpon hym the vesture appoincted for that ministracion, that is to saye: a white Albe plain, with a vestement or Cope. And where there be many Priestes, or Decons,

there so many shalbe ready to helpe the Priest, in the ministracion, as shalbee requisite: And shall haue vpon theim lykewise, the vestures appointed for their ministery, that is to saye, Albes, with tunacles. Then shall the Clerkes syng in Englishe for the office, or Introite, (as they call it) a Psalme appointed for that daie.

The Priest standing humbly afore the middes of the Altar, shall saie the Lordes praier, with this Collect.

A

LMIGHTIE GOD, vnto whom all hartes bee open, and

all desyres knowen, and from whom no secretes are hid: clense the thoughtes of our heartes, by the inspiracion of thy holy spirite that we may perfectly loue thee, & worthely magnifie thy holy name: Through Christ our Lorde. Amen.

Then shall he saie a Psalme appointed for the introite: whiche Psalme ended, the Priest shall saye, or els the Clerkes shal syng.

iij. Lorde haue mercie vpon vs. iij. Christ haue mercie vpon vs.

iij. Lorde haue mercie vpon vs.

Then the Prieste standyng at Goddes borde shall begin. Glory be to God on high.

The Clerkes.

And in yearth peace, good will towardes men.

We praise thee, we blesse thee, we worship thee, we glorifie thee, wee geue tankes to thee for thy greate glory, O Lorde GOD heauenly kyng, God the father almightie.

O Lorde the onely begotten sonne Jesu Christe, O Lorde God, Lambe of GOD, sonne of the father, that takest awaye the synnes of the worlde, haue mercie vpon vs: thou that takest awaye the synnes of the worlde, receiue our praier.

Thou that sittest at the right hande of GOD the father, haue mercie vpon vs: For thou onely art holy, thou onely art the Lorde. Thou onely (O Christ) with the holy Ghoste, art moste high in the glory of God the father. Amen.

Then the priest shall turne hym to the people and saye.

The Lorde be with you.