deliguntur papæ (ait Pandulphus Pisanus) alter post Paschalis II, natione Tuscus, patria Bledonus, A bus infelicibus. « Post mortem Guiberti duo statim (1) Sic legitur in quarto ex Critic. Baron. præ- (2) Baronius Paschalis PP. obitum refert ad diem B Pisani innixus auctoritate, qui Paschalem carnis (3) Prout habet octavus ex laudatis Catalogis. NOTITIA EX CONCILIIS. (MANSI tom. XX, pag. 977.) Paschalis in Tuscia, patre Crescentio et matre C monasterii Sanctorum Stephani et Laurentii, consi- lio et hortatu prædecessoris sui Urbani, communi PATROL. CLXIII. B et ad resignandum imperium omniaque ejusdem totius cleri populique applausu, invitus pontificatum A tum apud Bingam cepisset, in carcerem detrusisset, adeptus est anno Domini 1093, ipsis Idibus Augusti, Henrico quarto et quinto imperatoribus. Sedit, prout alicuireligioso in schedula, partim pura partim scabrosa, auctore Dodechino, relevatum erat, annos oclodecim, menses quinque et dies novem. Sub Dlugone abbate Cluniacensis monasterii vitam monasticam excoluit, et a Gregorio VII cardinalis presbyter tituli Sancti Clementis creatus fuit. Initio pontificatus, obiit Romæ in arce Sancti Angeli Guibertus antipapa, Clemens tertius nominatus, qui per annos viginti et unum perniciosissimo schismate Ecclesiam sub tribus pontificibus antecessoribus inquietarat. Sepultus est Ravennæ, ubi post quinque annos cadaver illius exhumatum, in cineres redactum fuit auctoritate concilii Moguntini, quo decretum fuerat ut episcopi, Henricianæ hæreseos propugnatores, sedibus suis deponerentur, si viverent; sepulcris extraherentur et concremarentur, si mortui essent. Defuncto pseudopontifice Clemente tertio contra Paschalem a schismaticis cardinalibus brevi tempore tres antipapæ et pseudopontifices, Albertus Attellanus, Theodo-ricus Romanus, et Silvester quartus, sedi apostolicæ successive obtruduntur, Primum, dum ad Urbem vexandam incaute accederet, milites Paschalis interceperunt, et post quatuor menses sedis suæ, pontificatu abdicatum, in monasterium Sancti Laurentii relegarunt. Secundus per Campaniam incautius vagans a præsidio pontificio captus, schisma Guibertinum abjuravit, ingressusque monasterium Sanctæ Trinitatis, vitam ibidem solita- C riam peregit, dum sedem apostolicam tribus men. sibus violenter et tyrannice invasisset. Tertium omnibus bonis exutum, ideoque magno animi dolore languentem, citissime sustulit e medio Deus optimus, atque ita dein sanctam Ecclesiam diuturno schismate turbatam pace et concordia donavit. Philippum Francorum regem, pellicem subintroductam dimittere nolentem, concilii Pictaviensis decreto excommunicari mandavit, eoque modo ad pœnitentiam eumdem absolutionemque petendam induxit. Ecclesiarum investituras a regibus diversorum regnorum in Anglia, Francia et Germania usurpatas, per sanctum Anselmum, triennali exsilio propterea relegatum, Ivonem aliosque strenuos ecclesiasticæ libertatis et immunitatis de- D demum perfiliam illam imperatorem peregisse, tensores, et contra utrumque Ilearicum IV et V patrem et filium sacrilegii hæredem, usque ad sui incarcerationem acerrime propugnavit. Nam Henricum imperatorem tertium, et quartum ejus nominis Germaniæ regem patrem, propter Simoniacam labem aliaque crimina, de quibus infra in concilio Lateranensi, excommunicavit, regni et imperii insignibus et ornamentis privavit. Subrogatus est patri communi procerum consensu filius Henricus, ejus nominis rex Germaniæ quintus, Romano pontifici et Ecclesiæ Dei æque infestus. Nam cum justo Dei judicio patrem excommunica quando pontifex electionem eorum episcoporum, quos ante imperator elegerat rogatus confirmare nollet. Abbati Urspergensi ejusque sectatoribus scriptoribus quanta fides in his enarrandis adhiberi debeat, supra enarravi. Papa aliquandiu capto, induit Viterbiensis, et detento, imperator a civibus revocatur, et episcoporum investituras, id est annulum et baculum, a papa recipiens, ipsum papam et cives Romanos muneribus reconciliare curavit, et a papa coronatus, favorem el nomen imperiale sortitur anno ab Incarnatione Domini millesimo centesimo undecimo, anno vero regni ejus, ex quo pater regalia sibi resignaverat, sexto. A tum, tanquam privilegium verba Godefridi Viter Sigebertus fautor schismaticorum imperatorum addit quod in celebratione missæ pontifex imperatori ad pacem confirmandam corpus Domini trad derit, eique ista dixerit: « Domine imperator, hoc corpus Domini natum ex Maria virgine, passum in cruce pro nobis, (sicut sancta et apostolica tenet Ecclesia) damus tibi in confirmationem veræ pacis inter me et te. » Hæc Sigebertus. His ita transactis imperator voti compos factus rediit in Germaniam ; Paschalis vero synodo episcoporum postea apud Lateranum celebrata, privilegium de investituris conferendis supra recensi. tum, ab imperatore minis et terroribus extor. biensis sunt) improbavit. Epistola, quam ex synodo transmisit ad imperatorem Paschalis, exstat apud Dodechinum in appendice Mariani Scoti, eamque infra cusam cum pluribus hac de re aliis invenies. Super impedimento consanguinitatis in matrimonio quod contractum est inter Boleslaum Poloniæ ducem et filiam Russia regis, nomine Sbislavam, in quarto consanguinitatis gradu eidem conjunctam dispensavit. Obiit Paschalis papa anno Domini 1118, xv Kalendas Februarii, cum sedisset annos xviii, menses quinque, et dies quatuor; sepultus est in basilica Lateranensi. VITA PASCHALIS II PAPE AUCTORE PETRO PISANO. (BOLLAND., in Propyleo ad Acta Sanctorum Maii, pag. 314.) MONITU M. Hermanni Contracti continuator, finiens cum primo hujus pontificis anno,præcedenti quo creatus est, sic scribit: « Romæ venerabilis papa Urbanus, hujus nominis secundus, postquam sedem Romanam xi annos, menses v gubernavit, post multas tribulationes, tandem iv Kal. Augusti de hac luce migravit. Post cujus obitum dominus Paschalis,qui et Regingerus,in ordine CLXII papa, ordinatur; et hoc ex divina revelatione factum ubique divulgabatur. Ordinatus est autem a clero et populo, post decessum sui prædecessoris die 16 et Nativitatem Domini Romæ cum magna pace celebravit. » Dicitur autem hic pontifex provincia Flaminiæ, quatenus Tuscia Suburbicaria, in qua procul dubio Bleda est,antiquis Blera, xxiv P. M Roma distans, d sinistrim via Flaminiæ jacet. Historiam ejus.quamvis prolixam,ut a coævo auctore P. scripta exstat in ms. nostro legere placeat. Ordericus Vitalis ait « quod de Valle Brutiorum monachus fuit.» Fuisse monachum,mox constabit ex Vita : Brutios, vetustum Calabriæ populum novi ; Vallem Brutiorum in Tuscia nullam hactenus reperi: monasterium esse, clarius idem indicat cum ait lib. x: • Defuncto Urbano papa Reinerius, Vallis Brutiorum monachus in Paschalem papam electus est, et die 16 a transitu prædecessoris, id est a die 29 Julii, «< canonice consecratus est, » quod cum dictis et dicendis optime congruit, eademque postea in progressu ejusdem libri ante medium idem Vitalis confirmavit. Auctorem Vitæ, cujus nomen initiali duntaxat litteræ P. scriptum invenimus, Petrum vocat Baronius: et est verisimile fuisse Petrum Pisanum, quem Ciacconius appellat papæ scriptorem: pro cujus reconcilia. tione eo quod Anacleto antipapæ contra Innocentium papam adhæserit schismaticus, laborandum S. Bernardo fuit. Hic Pisanus, uti dixi, de Pisanorum gestis scribere proposuerit, postea quidem presbyter, tunc autem cardinalis diaconus; cum forte necdum clericus esset Pandulfus,a cujus stylo,multum alias differenti, habebimus duorum sequentium pontificum Vitas. Differt autem in hoc etiam a jam memorato Petro Pisano (cum quo alioqui habet initialem nominis litteram P.. communem) etiam patria, siquidem hanc eamdem vero similiter habuit cum suo avunculo Hugone de Alatro. Quod bullas hujus pontificis attinet, Doubletus in Historia Sandionysiana, pag. 475, primum Paschalem fuisse ait, qui plumbeis bullis, solo pontificis nomine antea notari solitis in parte adversa imprimi fecerit SS. Petri et Pauli cap ta,curn media inter utrumque cruce, sicut originaliter videre est apud Mabillonem pag 447. Quod tamen non statim secuti sunt posteri, cum Dominicus Raynaldus, bibliothecæ Vaticanæ custos, apud Cingium in Glossario, similia curiose scrutatus, neget se taliter signatas bullas antiquiores vidisse Adriano IV, qui primum anno 115 sedere e upit. Cur vero in iisdem bullis imago Petri sinistram, Pauli dextram partem occupet, pluribus disserit Leo Allatius lib. 1 De consensu utriusque Ecclesiæ, cap. 6. 1. Hic puer monachus factus [Cluniaci], philoso. B ætatis anno Romam venit. Quem et monastici ordiphantium artibus eruditus, pro monasterii sui cau sis agendis, ab abbate sibi injunctis, vicesimo suæ nis sui gravitas, et morum honestas, et solertis ingenii circa commissum prudentia, domino Grego rio, qui summi pontificatus monarchiam catholica A sedens vel transiens, electionis modum implevit, soliditate tunc reg bat,notum fecit; et vidit eum,et expertus est, placuit, retinuit certis temporibus,in templo S. Clementis in Urbe presbyterum consecravit. Quanta huic postmodum bona successerint, in sequentibus audietis. 2. Domino Urbano papa magnanimo defuncto, ecclesia quæ erat in Urbe pastorem sibi dari expetiit. Ob hoc Patres cardinales, episcopi, diaconi, primoresque Urbis, primiserinii et scribæ regionarii,in ecclesia S. Clementis conveniunt. Hic cum de multis agitur, subito de hoc commodius placuit. Quod compertum viro bono displicuit, voleusque vitare fugit, latuitque. Sed non diu potuit invisus humano latere consilio,quem in multorum salutem divini numinis gratia revelare disposuit. Invenitur, B trahitur in conventum, et convenitur, de fuga arguitur a Patribus.« Fugere, inquit ille, me magis oportuit, Patres, quam inæqualis sarcinæ pondus immoderata animi præsumptione subire; nec decebat me sacerdotem illius honoris cingulo accingere, cujus oneris vinculo involutus succumberem. »> «Non sic, aiunt Patres, non sic facias oportet, sed illuc tua se debet cohibere intentio quo divini intuitus cognoveris se infigere sapientiam. Ecce te in pastorem sibi elegit dari populus Urbis, te eligit clerus, te collaudant Patres, denique in te solo totius Ecclesiæ quicvit examinatio. Divinitusista proveniunt, divinitus hic congregati in nomine Domini, te ad summi pontificatus apicem et eligimus et confirmamus. >> C 3. Sic eo diu renitente a primiscriniis et scribis regionariis mutato nomine ter acclamatum est, responsumque: Paschalem papam S. Petrus elegit.» His aliisque laudibus solemniter peractis, chlamide coccinea induitur a Fatribus (4) et tiara capiti ejus imposita, comitante turba cum cantu Lateranum vectus, ante cam portam quæ est ab australi plaga ad basilicam Salvatoris, quam Constantinianam dicunt, adducitur: equo descendit,locaturque in sede quæ ibidem est. Deinde in patriarchale ascendentes palatium, ad duas curules devenit. Hic balteo succingitur,cum septem ex eo pendentibus clavibus et septem sigillis, ex quo sciat se secundum septiformem Spiritus sancti gratiam sanctarum Ecclesiarum,quibus Deo auctore præest, regimini, ia claudendo aperiendoque, tantam rationem providere D debere quanta solemnitate id quod intenditur operatur. Et locatus in utrisque curulibus (5) data sibi ferula in manu, per cætera palatii loca,solis pontificibus Romanis destinata, solus jam dominus, vel (4) Nempe violaceus sive cæruleus color tunc adbuc solum cernebatur in habitu cardinalium: uti ex vetustis monasterii sui Casinensis picturis docet Angelus de Nuce, in nolis ad Leonis Chronicon lib. 11, cap. 66, ubi Desidurius electus in pontificem, cappam rubeam inducere consensit: atque hæc est que hic chlamys coccinca dicitur. (5) Sedes eburneas esse explicationis causa additur in ms. Vaticano, quarum ut usum intelligas die altero, mensis secti XIV die primo (6) consecrandus in pontificem. 4. Consecraturi pontificem pontifices, cum frequentia populi plebisque basilicam B Petri adeunt, quorum nomina sunt, Oddo Ostiensis, Mauritius Portuensis, Galterius Albanensis, Bozo Lavicanus, Milo Prænestinus, Otto Nepesinus; et inter missarum solemnia, loco et termino quo decuit, manum sibi imponunt. Primus in consecratione Oddo Ostiensis, qui ad hoc utitur pallio, et benedixit et linivit eum chrismate. Catholice igitur a catholicis et orthodoxis episcopls in pontificem consecratus, translato in se pallio, expletisque quæ restabant missarum solemniis,cum plenitudine laudum,cum ingenti applausu populi plebisque, cum alacritate Patrum ac devotione, dominus Paschalis papa II coronatus in Urbem rediit (7). 5. Dum hæc Romæ agerentur Albertus episcopus Aletrinus quidquid affuturum esset per oraculum vidit. Religioso cultu quædam persona sibi apparuit,quæ interroganti quis domino Urbano succederet, respondit: « Rainerius. — Ut quid?» inquit. « Propter fidem et constantiam, ait ille, elegit eum Dominus. » Et iterum: Putasne, inquit ille, vivet? — Vivet, ait, sedebitque (et ostendit id scriptum) quater quaterni ternique. Episcopus, sciturus rem, Romam venit: quem ut vidit inthronizatum et papam : « Quod vidi, inquit, Deo gratias, video, et tu quantum vives, videas. » Et ait: • Quater quaterni ternique. Hoc numero decem et novem annorum tempus exprimitur, nam cum tot dies, hebdomades, et menses eo superstite jam transierint, vitam ejus ad totidem annos perduci per Dei gratiam exspectamus.» Robur autem et successus ejus in his quæ Dei sunt hominumque, multiplicabatur atque crescebat devotione solemni, spe meliori, gratia certa. Cuncta prospera, cuncta salubria in Urbe inveniebantur; quies pro tumultu, pax pro bello, pro seditionibus concordiæ grate indissociabilesque connectebantur. Omnes gaudebant, et cœlitus eum advenisse clamabant,et merito dominari dicebant debere, qui statum Urbis, mores hominum, copias egestatesque cognoverit. Is multorum hominum saluti publice privatimque providere cœpit ; omnibus erat amabilis, ab on nibus diligebatur, ut tanto affectu in pontificio quisque sibi applauderet, quanta familiaritate in sacer. dotio cuique fueral conjunctus. 6. Jamque instabant cause, multiplicabantur consilia, deusioribus turbis hinc inde plebs populus. melius,juverit legere eruditum Valerii Chimen elli commentarium De honore bisellii Romanis usur |