Hebr. XIII.: Obedite praepositis vestris etc., ut cum gaudio hoc faciant, et non gementes; hoc enim non expedit vobis.

Exod. XXI. Qui trem, morte moriatur.

percusserit patrem suum aut maQui maledixerit patri suo vel

matri, morte moriatur.

Et XXII, Diis non detrahes, et principi populi tui
Decimas tuas et primitias tuas non tar-

non maledices.

dabis reddere.

Levit. XX. Qui maledixerit patri suo aut matri, morte moriatur. Patri matrique qui maledixerit, sanguis ejus sit super eum.

Deut. XXI.: Si genuerit homo filium contumacem et protervum, qui non audierit patris ac matris imperium, et coercitus obedire contempserit, apprehendent eum, et ducent ad seniores civitatis illius, et ad portam judicii, dicentque ad eos: Filius noster iste protervus et contumax est, monita nostra audire contemnit, comessationibus vacat, et luxuriae atque conviviis: lapidibus eum obruet populus civitatis, et morietur, ut auferatis malum de medio vestri, et universus Israel audiens pertimescat.

:

Et XXVII. Maledictus, qui non honorat patrem suum et matrem; et dicet omnis populus. Amen.

Prov. XX.: Qui maledicit patri suo et matri, extinguetur lucerna ejus in mediis tenebris.

Item XXVIII. Qui subtrahit aliquid a patre suo, et a matre, et dicit, hoc non esse peccatum, particeps homicidæ est.

Et XXX. Generatio, quae patri suo maledicit, et quae matri suae non benedicit etc. Ibidem: Oculum, qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris suae, effodiant eum corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquilae.

:

Eccl. III. Fili, suscipe senectam patris tui, et non contristes eum in vita illius etc., ut supra.

rentes.

quod.

Ciconiarum! B. AMBROSIUS L. V. hexaem. c. 16. Quam vero pietas in pa rationabilium excedat pietatem ac prudentiam ciconiae clementia, considerandum, quam nec post exemplum quidem rationabilium quisquam nostrorum imitari poterit. Nam depositi patris artus, per longaevum senectutis plumarum tegmine alarumque remigio nudatos, circumstans soboles for. *) dicam, pennis propriis fovet. Et quid) dicam, collatitio cibo pascit, quando etiam ipsa reparat naturae dispendia, ut hinc atque inde sublevantes senem fulcro alarum suarum ad volandum exerceant, et in pristinos usus desueta jam revocent pii patris membra? Quis nostrum levare aegrum non fastidiat patrem? Quis fessum senem suis humeris imponat, quod in ipsa historia vix credibile habetur? Quis, ut pius sit, non hoc servulis mandat obsequium? At vero avibus non est grave, quod pietatis est plenum: non est onerosum, quod solvitur naturae debito. Non recusant aves pascere patrem, quod etiam praescripta necessitate, sub terrore poenarum plerique hominum recusarunt. Aves non scripta, sed nata lex stringit. Aves ad hoc munus nullo praecepto conveniunt, sed gratiae naturalis officio. Aves non erubescunt reverendi senis membra portare. Est enim vectura pietatis: quod eo usque frequenti testificatione percrebuit, ut congruae mercedem remunerationis invenerit. Nam Romanorum usu pia avis vocatur. Et quod vix uni imperatori consulto Senatus delatum dicitur, hoc istae aves in commune meruerunt. Habent ergo aves istae decreta patrum ad propriae insigne clementiae. enim filios patrum prius oportuit judicio praedicari. Habent etiam universorum suffragia. Nam retributio beneficiorum antipelargosis nominatur. Pelargos enim ciconia dicitur. Virtus itaque ab his nomen accepit, cum relatio gratiarum ciconiae vocabulo nuncupatur.

Gen. 9, 5. 6.
Levit. 24. 17.

XIV.

Quid includit quintum praeceptum?

Pios

A. Non solum externam prohibet caedem 19-21.19,16. et vim omnem, quae corpus et vitam proximi

18. Deut. 5,

17. Exod. 20,

13.21, 12. sq. laedit, sed etiam iram, odium, rancorem, indig

24. Jac. 2, 11. 1.Joann.

nationem, vindictae cupiditatem, et quosvis in- Matth. 5, 21ternos affectus ad proximi laesionem propensos, 1.3.15. amputat.

Col.3, 8 Psl. 4.5 Rom. 12, 19. Deut. 52,

1-14. Hebr. 10, 50. 12, 15.

4,

3. Col. 3, 1-14. Rom. 12,

B. Requirit vero' animi mansuetudinem, hu- 35 Eccl. 95, manitatem, clementiam, comitatem, beneficen- 1) Eph 1 tiam: nimirum ut injuriarum facile obliviscamur, 14. 15. sq. 1. nec vindictam expetamus, sed ita condonemus in- phes. 6, 9. vicem offensas, sicut in Christo Deus

donavit.

Gen. IX.

SCRIPTURAE.

nobis

Sanguinem animarum vestrarum requiram de manu cunctarum bestiarum, et de manu hominis: de manu viri et de manu fratris ejus requiram animam hominis. Quicunque effuderit humanum sanguinem, fundetur sanguis illius ad imaginem quippe Dei factus est homo.

Levit. XXIV.: Qui percusserit et occiderit hominem, morte moriatur. Qui irrogaverit maculam cuilibet civium suorum, sicut fecit, sic fiet ei: fracturam pro fractura, oculum pro oculo, dentem pro dente restituet: qua.em inflixerit maculam, talem sustinere cogetur. Qui percusserit hominem, punietur.

Et XIX. Non eris criminator, nec susurro in populo. Non stabis contra sanguinem proximi tui. Ego Dominus. Non oderis fratrem tuum in corde tuo, sed publice argue eum, ne habeas super illo peccatum. Non quaeras ultionem, nec memor eris injuriae civium tuorum. Deut. V.: Non occides.

Exod. XX.: Non occides.

Et XXI.: Qui percusserit hominem volens occidere, morte moriatur. Qui autem non est insidiatus, sed Deus illum tradidit in manus ejus: constituam tibi locum, in

quem fugere debeat. Si quis per industriam occiderit

*

Petr. 3, 8. E

Philip. 4, 7. Matth. 6, 5. 18, 11. 15. 5,38

proximum suum, et per insidias: ab altari meo evelles ut moriatur etc.

eum,

Matth. V.: Audistis, quia dictum est antiquis: Non occides: qui autem occiderit, reus erit judicio. Ego autem dico vobis, quia omnis, qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, Racca: reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatues reus erit gehennae ignis. Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid adversum te: relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo: et tunc veniens offeres mu

nus tuum.

Jacob. II. Qui dixit: Non moechaberis; dixit et: Non occides.

homi

I. Joan. III.: Omnis, qui odit fratrem suum, cida est. Et scitis, quoniam omnis homicida non habet vitam aeternam in semet ipso manentem.

Ephes. IV.: Irascimini, et nolite peccare; sol non Ibidem: Omnis amaritudo, et ira, et indignatio, et clamor, et blasphemia tollatur a vobis cum omni malitia.

occidat super iracundiam vestram.

Coloss. III. Nunc autem deponite et vos omnia: iram, indignationem, malitiam, blasphemiam, turpem monem de ore vestro.

ser

Rom. XII. Nulli malum pro malo reddentes: Non vosmet ipsos defendentes, carissimi, sed date locum irae; scriptum est enim: Mihi vindictam, et ego retribuam, dicit Dominus.

Deut. XXXII.: Mea est ultio, et ego retribuam eis in tempore.

Eccl. XXVIII. Qui vindicari vult, a Domino inveniet vindictam: et peccata illius servans servabit. Relinque proximo tuo nocenti te, et tunc deprecanti tibi, peccata solventur. Homo homini reservat iram, et a Deo quaerit

medelam? In hominem similem sibi non habet misericordiam: et de peccatis suis deprecatur? Ipse dum caro sit, reservat iram: et propitiationem petit a Deo? Quis exorabit pro delictis illius? Memento novissimorum, et desime inimicari. Tabitudo enim. et mors imminent in mandatis ejus. Memorare timorem Dei, et non irascaris proximo. Memorare testamentum altissimi, et despice ignorantiam proximi. Abstine te a lite, et minues peccata. Homo enim iracundus incendit litem, et vir peccator turbabit amicos, et in medio pacem habentium immittet inimicitiam. Secundum enim ligna silvae, sic ignis exardescit et secundum virtutem hominis, sic iracundia illius erit: et secundum substantiam suam, exaltabit iram suam. Certamen festinatum incendit ignem, et lis festinans effundit sanguinem et lingua testificans adducit mortem. Si sufflaveris, quasi ignis exardebit: et si expueris super illam, extinguetur: utraque ex ore proficiscuntur. Susurro et bilinguis maledictus: multos enim turbavit pacem habentes.

:

Hebr. X. Scimus, qui dixit: Mihi vindictam, ego retribuam.

Et XII. Contemplantes ne quis desit gratiae Dei: ne qua radix amaritudinis sursum germinans impediat, et per illam inquinentur multi.

B. Ephes. IV.: Obsecro itaque vos ego vinctus in Domino, ut digne ambuletis vocatione, qua vocati estis, cum omni humilitate et mansuetudine, cum patientia, supportantes invicem in caritate, solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis.

:

Coloss. III. Induite vos ergo sicut electi Dei, sancti et dilecti, viscera misericordiae, benignitatem, humilitatem, modestiam, `patientiam, supportantes invicem : et donantes vobismet ipsis, si quis adversus aliquem habet querelam : şicut et Dominus donavit vobis, ita et vos. Super omnia autem haec caritatem habete, quod est vinculum perfectio