nium. molationis rium ad la Basilii Magni testimonium. nobis suppli. cant. rem. fiebat in partibus et regionibus istis, donec proavus vester ex impiorum quorundam instructione venerandas imagiMatth. 18, 7. nes abstulit. Ex quo tempore magnus error Graeciam Gregorii Nysseni testimo-istam invasit, unde non contemnendum scandalum in mundo factum est. Sed vae illis, per quos scandala in mundum irrepserunt. In eadem epistola nonnullis scripturae Pictura im exemplis et testimoniis adductis, illud ex Gregorio NysseIsaac Grego no subjecit: Vidi (inquit ille, de Patriaraha Abraham sercrimas com- monem faciens) non infrequenter passionis figuram, neque movet. sine lacrimis ejuscemodi picturam transii, cum scilicet opus artificii in personam significatam demonstratum esse videQuin etiam in epistola divi Basilii, qua in Julianum desertorem invehitur: Confiteor filii incarnatam oixovoices: deinde sanctam Mariam, quae secundum carnem illum peSancti pro perit, hanc Deiparam vocans. Suscipio etiam sanctos Apostolos, Prophetas, et Martyres, qui pro me apud DEUM supplicant, quo per illorum mediationem propitius mihi sit Deus noster benignissimus, et remissionem peccatorum mihi Honoratima gratis largiatur. Quam ob causam et historias imaginum ilsil. ex Apo- forum honoro, et palam adoro. Hoc enim nobis traditum ditione. a sanctis Apostolis, non est prohibendum, sed in omnibus Ecclesiis nostris eorum historias erigimus. Adfert deinde Stephani Bo Chrysostomi, Cyrilli, Athanasii, Ambrosii, et beati Stestimonium. phani episcopi Bostrensis testimonia: ex quo Stephano hæc citat: Omnis imago, sive angelorum, sive Prophetarum, aut Apostolorum, aut Martyrum, aut alioqui justorum vi. rorum, in nomine Dei facta, sancta est. Non enim ipsum ratur lignum lignum honoratur, sed ipsum illud, quod in ligno datur aut materia. contemplandum: atque ita per recordationem veneratio exVidePanopli- hibetur. Omnes enim principes, etiamsi pessimi sint peccit. 19. catores, adoramus et reverenter salutamus; quid vetat igiNota. tur, quo minus non liceat et sanctos DEI ministros veneApprobatio rari, et in memoriam eorum imagines statuere et erigere, ne in oblivionem perpetuam veniant? Hanc autem Adrianı epistolam universa Synodus in eadem actione secunda recepit et approbavit. gines S Ba stolorum tra strensis te Non hono ar Euthymii hujus episto lae, Orientalium probata et Ex epistola IN actione tertia ab eadem Synodo approbantur liteepiscoporum rae Orientalium episcoporum ad Tharasium Patriarcham Synod Constantinopolitanum: in quibus inter caetera sic scribunt: recepta. Sanctas imagines reveremur, principio adorantes Dei verbi, propter nos incarnati, Domini nostri et Servatoris JESU Imagines CHRISTI, qui formam servi adsumpsit, imaginem. VeneSanctorum ramur etiam et adoramus imaginem Deiparae et Dominae Orientales e- nostrae irreprehensibilis, immaculatae et inexplicitae castipiscopi, tatis matris, quae illum peperit. Quin etiam sanctorum Christi et venerantur Non in materia aut colo rem consti Apostolorum, Prophetarum, et victorum Martyrum, sanctorumque et beatorum, veluti amicorum Dei imagines colimus, non in materia aut coloribus honorem constituen- ribus hono tes, sed per hoc officium nostrum, quod ipsis adeo, quo- tuunt. rum typum imagines gestant, debemus impartientes: cam sciamus, juxta Basilii Magni sententiam, quod imagini ho- In figuratum nor exhibitus, ad ipsum prototypum referatur. honor redun dat. sostomo. letii Antio apud Niceph. Fusilem pic Ex Nysseno. Ex Athanas. IN actione quarta adducuntur multa testimonia scrip- Ex B. Chryturae sacrae, et sanctorum Patrum, ac historiae nonnullae de pio et utili usu imaginum: quae longum esset perscribere. Inter caetera vero ex beato Chrysostomo in enco- Imagines Memio in Meletium refertur, quod in annulis, in poculis, cheni episc. in phialis, in thalami parietibus, et ubique sanctam Meletii imaginem multi pinxerint. Deinde in oratione, quod Vide eadem veteris et novi testamenti unus sit Legislator. Ego, in- 1. b 12. c. 14. quit, et ex cera fusilem picturam pietate plenam amavi, turam amavit Praeterea ex oratione beati Gregorii Nysseni de deitate Fi-Chrysost. lii et Spiritus, et in Abraham: Vidi saepius inscriptions Genes 22. imaginem, et sine lacrimis transire non potui, cum tam de passione efficaciter pictura ob oculos poneret historiam. Procum- imaginis. bit enim ante aram Isaac genibus innixus, circumductas ferens in tergo manus. Ibidem recitatus est divi Athanasii libellus de CHRISTI imagine, quam Judaei in Beryto transfixerant. Praeterea lecta est in ea actione beati Patris Nili epistola ad Olympiodorum proconsulem, qui constituerat aedificare templum: Debet esse firmae et virili senten- In templis itiae genuinum, in sacro loco ab Oriente sanctissimi templi ad Orientem. unicam et solam effigiari crucem. Per solam enim salutiferam crucem, genus humanum liberatum est. Perque hanc desperabundis undique spes annunciatur. Verum novi et veteris testamenti historiis hinc inde parietes templi repleri doctissimi pictoris opera velim, quo scilicet hi, qui literas non norunt, neque sacram scripturam legere queunt, con- In parietibus templatione picturae in memoriam reducant, quinam ger-crae depinmane vero illi Deo per fortia facta servierunt, atque in gendae. certamen excitentur gloriosorum et laudatorum facinorum, per quae cum caelo terram commutarunt, venerantes scilicet per contemplationem ea, quae non viderunt. mago crucis historiae sa Synodus ima rationem. ET in fine actionis IV. sancta Synodus dixit: Venerandas Approbat 9. imagines veneramur. Nos veteri Ecclesiae legislationi insista- ginum venemus. Nos statuta patrum conservemus. Nos, qui addunt autauferunt aliquid de Ecclesia, anathematizamus. Nos nuperam Christianorum accusatorum inventionem anathematizamus. Nos venerandas imagines salutamus. Nos, qui sic nolunt, anathemati Anathema subjicimus: Christianorum accusatoribus, videlicet IconoclaIconoclastis. stis, anathema etc. lum Constan nibus. perdurans storiis et pa bata. Matth. 9. ACTIO sexta continet refutationem haereticorum, qui Conciliabu- in Constant. conciliabulo sub Leone haeretico imperatore tinop de tol. imagines damnaverant: quorum argumenta et sententiae relendis imagi- feruntur per Gregorium quendam Neocaesarensem, qui jam resipuerat: et per Epiphanium Diaconum, nomine sanctae Synodi egregie refelluntur. Distributa est haec actio per sex tomos. In quarto autem tomo ita legimus: Quod auAb Apostolis tem cum multis aliis, quae in Ecclesia observantur sine traditio ab hi- scriptura, nobis imaginum veneratio tradita sit, ab Apotribus appro- stolorum temporibus late per historias traditum est, de imagine maxime haemorrhoissae, quam multis scriptoribus confirmare possumus. Hujusmodi autem cum ipso Domino imago in statuam conflata est. Contingit autem ipsa fimbriam statuae Dominicae, quemadmodum in Evangelio traditum est, unde etiam salutem consecuta est, atque haec in libris multorum ecclesiasticorum scriptorum reperire licet. Quin etiam Basilius Magnus, cujus scripta per omnes terrae fines resonant, in diversis opusculis suis mentionem Greg. Nysse- imaginum facit. Gregorius etiam illius et carne et spiritu Nazianzenus. frater, Nyssensium praesul, in sermone in Abraham, idem sentit. Item alter Gregorius, qui a theologia nomen sortitus est, in versibus a se conditis, qui de virtute inscriChrysosto- buntur, assentit, et Joannes, qui os auro splendidius et lucidius consecutus est, in oratione funebri in Meletium episcopum Antiochiae, et in sermone, qui inscribitur, quod veteris et novi testamenti unus sit legislator. Cyrillus item Anastasius. expiator Nestorianae haeresis, in epistola ad Acacium episcopum Scythopoleos, Anastasius episcopus Theopoleos, Maximus. Sophronius, Maxin.us. Sed quid hos nominatim citamus? Omnes Pa- Omnes enim sancti patres nostri imagines receperunt. receperunt. Quam ob causam mendaces deprehenduntur in hoc, quod dicunt, non esse patrum traditionem. Basilius. nus. mus. Cyrill. Alex Sophronius tres imagines clesiastica de ACTIONE VII. in defin. sanct, magn. et univers. SyTraditio ec nod. Nic. II. : Fatemur unanimiter, nos ecclesiasticas tradiimaginibus. tiones, sive scripto sive consuetudine valentes et decretas, retinere velle, quarum de numero est imaginum effiguratio, ut quae historiae evangelicae promissionis concinat, ad cre dulitatem verae et non phantasticae incarnationis Dei, et ad utilitatem similitudinis, quam nobis exhibet, utiliter inventam. His sic se habentibus, regiam viam incedentes, et sanctorum nostrorum et divinorum Patrum doctrinae innitio de ho: sistentes, et Catholicae ecclesiae, in qua sanctus Spiritus norandis inhabitat, traditionem observantes: definimus cum omni Synodi defi imaginibus. ratio iis de diligentia et cura, venerandas et sanctas imagines ad modum et formam venerandae et vivificantis crucis e coloribus et tessellis, aut alia quavis materia commode paratas, dedicandas, et in templis sanctis Dei collocandas habendasque: tum in sacris vasis et vestibus, tuin in parietibus et tabulis, in aedibus privatis, in viis publicis: maxime autem imaginem Domini et Dei servatoris nostri JESU CHRISTI, deinde intemeratae Dominae nostrae Deiparae, venerandorum angelorum, et omnium deinde sanctorum virorum. Quo scilicet per hanc imaginum pictarum inspectionem, om- Utilitas Sanctarum imagi. nes, qui contemplantur, ad prototyporum memoriam et num. recordationem et desiderium veniant, illisque salutationem et honorariam adorationem exhibeant, non secundum fidem nostram, veram latriam, quae solum divinae naturae com- Qualis venepetit: sed quemadmodum typo venerandae et vivificantis beatur. crucis, et sanctis evangeliis, et reliquis sacris oblationibus suffitorum et luminarium reverenter accedimus, quemadmodum veteribus pie in consuetudinem hoc adductum est. Imaginis enim honor in prototypum resultat: et qui adorat imaginem, in ea adorat quoque descriptam argumentum. Sic enim sanctorum nostrorum patrum obtinet disciplina, vel traditio Catholicae Ecclesiae, quae a finibus usque ad fines Evangelium suscepit. Paulo ergo sic in Christo loquenti, omnique apostolico coetui et patribus sanctis idem sentientibus inhaerentes, servamus traditiones, quas suscepimus. Et subscriptione facta, sancta Synodus exclamavit: Omnes sic credimus, omnes idem sapuimus, omnes approbantes subscripsimus. Haec est fides Apostolorum, Haec est fihaec est fides Orthodoxorum, haec fides orbem terrarum lorum et Orconfirmavit. Credentes in unum Deum, in Trinitate lauda-thodoxorum. tum, venerandas imagines amplexamur. des Aposto 2. OCTAVA Synod. gent. Constant. can. 3.: Sacram imaginem Domini nostri JESU CHRISTI et omnium salvatoris, aequo honore cum libro sanctorum Evangeliorum adorari decernimus. Sicut enim per syllabarum eloquia, quae in libro feruntur, salutem consequuntur omnes: ita per colorum imaginariam operationem et sapientes et idiotae cuncti, ex eo, quod in promptu est, perfruuntur utilitate. Quae enim in syllabis sermo, haec et scriptura, quae in coloribus, praedicat et commendat. Dignum est Imagines veenim, ut secundum congruentiam rationis et antiquissimam traditionem, propter honorem, quia ad principalia ipsa refertur, etiam derivativae imagines honorentur, et adorentur, ut sanctorum evangeliorum sacer liber, atque typus pretiosae crucis. nerandae. 3. AUGUSTINUS L. I. de consens. Evangelist. c. 10. de iis loquens, qui se Christi libros ad Petrum et Paulum scriptos legisse, et in eis magicam artem descriptam invenisse mentiuntur: Cum vellent (inquit) tale aliquid fingere Christum scripsisse ad discipulos suos, cogitaverunt, ad quos potissimum scribere potuisse facile crederetur, S. Petrus et tanquam ad illos, qui ei familiarius adhaesissent, quibus cum Christo illud quasi secretum digue commiteretur, et occurrit eis simul pingi Petrus et Paulus. Credo, quod pluribus locis simul eos cum illo pictos viderunt, quia merita Petri et Pauli etiam propter eundem passionis diem, celebrius et solemniter Roma commendat. D. Paulus olim sole bant. Magnus col templo argen 12. Apostolo rum. Ut quid perditio haec, dieat forte cum machus ali quis. Angelorum teac. Constantinus 4. DAMASUS Papa libro pontificali in vita Sylvestri: locavit in Hujus temporibus fecit Constantinus Augustus basilicas isteas statuas tas, quas et ornavit: Basilicam Constantinianam, ubi posalvatoris et suit dona ista: Fastigium argenteum, habens in fronte salvatorem sedentem in sella quinque pedum, pensantem liAlias) 310. bras) centum viginti. Et duodecim Apostolos, habentes singuli quinos pedes, pensantes libras nonaginta, cum coJuda Icono- ronis ex argento purissimo. Item a tergo respicientem in abside salvatorem, sedentem in throno in pedibus quinquatuor ima- que ex argento purissimo, pensantem libras centum quagines argen- draginta. Et angelos quatuor ex argento in quinis pedibus, qui pensant singuli libras centum quinque cum gemmis Alabandenis. Et infra: Annexum ex stipa Ammianti in labro fontis agnum ex auro purissimo, fundentem aquam, Salvatoris. pensantem libras triginta. Âd dexteram agni, salvatorem ex argento purissimo, in pedibus quinque, pensantem liJoann. 1, 29. bras centum septuaginta. In laeva agni, beatum Joannem Baptistam ex argento, in pedibus quinque, tenentem titulum scriptum, qui hoc habet: Ecce agnus Dei, ecce, qui tollit peccata mundi, pensantem libras centum. Ibidem: Super corpus beati Petri, super os, quo conclusit illud, fecit crucem auream purissimam, pensantem libras centum quinquaginta. Sed et crucem auream super locum beati Pauli Apostoli posuit, pensantem libras centum quin. quaginta. 'Agni. Joannis Bap tistac. Crux aurca. nodo genera 5. ATHANASIUS libel. de pass. imag. D. N. J. Ch. Lectus est in urb. Beryt. c. 4. Postquam curati sunt (perunctione in septimasy- sanguinis, qui ex imagine fluxerat) cuncti, qui aegritudine li, actione 4 detinebantur, cucurrit omnis multitudo Judaeorum ad domum sanctae Ecclesiae, quae in eadem urbe erat, ubi et Metropolitanum invenerunt. Cujus provoluti vestigiis, se peccasse, se graviter deliquisse, magnis vocibus fatebantur. Is cum ab eis perquireret omnem rei gestae veritatem, |