Obrazy na stronie
PDF
ePub

Bezahlung von Professoren, die nicht aus Prälatenklöstern sind, angewiesenen Summe die Gehalte der von Uns unter Nr. XII ernannten Professoren aus dem weltlichen Weltpriester- und unbefreyten Mönchsstande abgezogen werden zur Besoldung von ähnlichen Professoren der theologischen und philosophischen Fakultät zu Ingolstadt vorläufig bestimmt sey. Unsere nähere Entschliefsung hierüber, sowie über jene Individuen aus den Prälatenklöstern, welche Wir bey der eben erwähnten Landes-Universität anzustellen gesinnet sind, werden Wir euch demnächst zur Nachachtung und Nachricht ebenfalls zugehen lassen.

XXII) Da wir aber vorsehen, dafs diese Unsere gnädigste Entschliefsung in dem zwischen der Bekanntmachung derselben und dem gewöhnlichen Eröffnungs-Termin der Schulen in Mitte liegenden Zeitraum nicht mehr in gänzlichen Vollzug gesetzet werden könne, so setzen Wir den Anfang des nächsten Schuljahres auf den 1ten Dezember fest, welches ihr durch die IntelligenzZeitungs- und Wochenblätter sogleich öffentlich bekannt machen zu lassen habt. Alle übrigen noch erforderlichen Weisungen werden euch unverzüglich zugehen. Wir erwarten übrigens von euerm Diensteifer und von euern Fähigkeiten, dafs ihr diese Höchste Entschliefsungen in pünktliche Erfüllung bringen, die unvorhergesehenen Anstände mit den Mitteln sie zu heben jederzeit berichtlich anzeigen, und überhaupt alle nöthigen Einleitungen treffen werdet, dass Unsere gemeinnützliche Absicht hiebey erreichet werde. Wir zeigen euch zugleich an, dafs Wir Unserer lieben und getreuen Landschaft eine Abschrift gegenwärtigen Reskriptes zur Nachricht haben zugehen lassen. München den 24ten Septemb. 1799.

2) in den bischöflichen Schulen in Freising, Passau,

Regensburg.

Stellungnahme der bayerischen Regierung zur Errichtung bischöflicher Seminare.

A. 1574.

Aus einem Schreiben Albrechts V. an die päpstliche Kurie. (Nach Max Frhr. von Freyberg, Pragmatische Geschichte der bayerischen Gesetzgebung und Staatsverwaltung seit den Zeiten Maximilians I. III. Bd. 1838. S. 256 f. Der Text ist sehr fehlerhaft.)

An instrui queat felicius antequam ordines ingrediantur juvenes, an vero post data sua vota, dubitatum est in his partibus, non tam ex sapientum virorum judiciis, quam ipso ejus rei magistro usu. Plerique enim, cum a pueris ad solitariam vitam animo atque studio recte ferantur, postquam aliquos in locis progressus faciunt, disciplinam et perfectionis onera horrere videntur, ut vicissim qui in tenera illa aetate mundo reluctari primum discunt, postea liberalibus studiis adhibiti, voto, institutoque suo constantius inhorreant.1) Cogitatum itaque est saepe ut in hunc usum, vel hic vel Ingolstadii penes Patrum Societate 2) Iesu illam pecuniam,3) quo 4) in gubernatores ac professores collegii quotannis abeat, publica omnium causa juvetur, ac ipsi quoque Episcopi, quod ad sacri concilii decreta tot annis moliuntur, hoc loco in celebri academia feliciter tandem instituent. Quam etenim multis modis commodius, majorique cum degerent Ingolstadii Episcopales alumni nemo sanae mentis ambiguerit. Excitant invicem studia, accedunt exempla, accurrunt exercitationes, cum vicissim ex trivalibus) illis Episcoporum seminariis, vix prodibunt unquam quorum praeclaris ) aliquis in Ecclesia Dei usus esse queat. Et Ingolstadii quoque non solum gravioribus theologicis studiis opera dabitur, sed cantus ecclesiastici, habendarumque concionum, Sacrarum imprimis, ratio curaque erit, sic ut quibusvis muneribus ecclesiasticis tam apud ipsos Episcoporum cathedras, quam in parochiis idonei reddantur alumni. Neque enim doctissimos saltem et profundissimos theologos Ecclesia desiderat, sed aliis etiam indiget ad officio") minora aptis et exercitatis ministris, quorum omnium Ingolstadii perficiendorum curam, atque solicitudinem eam suscepit Serenissimus Dux, quam nemo, ipsis

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

etiam summis Episcopis invidere (?) debeat. Et de his cogitationibus ad praesentium temporum necessitatem, bona1) utilique zelo susceptis, quod fuerit Illmi Domni Legati judicium commode aliquando significabit. Etenim qui sic cessant Episcopi a scholarum institutione admoneri possent, ut intra certos menses vel erigerent sua Seminaria juxta Concilii placita, vel de mittendis Ingolstadium alumnis consilio serio susciperent, eaque in re ad Sr. Dm. n. de voluntate sua explicarent. Frisingae quidem paratus erat jam dudum Illmus Administrator ad Seminarii curam, certam pecuniam, vina, frumenta, ligna impendere, domum quoque convenientem assignare. Verum ubi ad Capituli partes res venit, penes quod spiritualium rerum est potestas, totum negotium evanuit. Sic nimirum amant religionis atque pietatis conservationem, qui ex religionis atque pietatis opibus tam laute vivunt.

B. 1576.

Herzog Albrecht V. von Bayern betrieb bei dem päpstlichen Gesandten Morone die Aufhebung einiger bayerischer Klöster um mit den Einkünften derselben die Ingolstädter Hochschule, besonders das theologische Studium erweitern zu können. In dieser Angelegenheit schrieb er 1576 (Kgl. Hof- u. Staatsbibliothek in München Clm 1372 fol. 260 ff.: Actiones quaedam cum Reverendißimo, et Illustrißimo Cardinale Morone, Serenißimo Ducis Alberti nomine Ratisbonae primum ad comitia Imperialia, deinde Monachii quoque habitae. Anno 1576. Unvollständige und lückenhafte Abschriften! Die nachfolgende Stelle findet sich fol. 269 f.):

Res equidem digna est, in qua amplißima sua D. plurimum occupatur; ostenderunt quidam Episcopi aliquem zelum in erigendis Seminariis penes Ecclesiarum suarum cathedras, eaque in re de officio excusari, commendarique poßunt augustanus, ac Eystetensis Episcopi, cum augustana Ecclesia propriam habeat academiam Dilingae, et Eystetensis Episcopus iam dudum erexit Seminarium academiae Jngolstadiensi prorsus incorporatum; caeteri quid fecerint vel cum aliquo etiam fructu facturi sint, nemo facile viderit. Quid si cum iis agatur, ut certam quot annis pecuniam ad ingolstadiense collegium pendant, certumque habeant ibi propriorum alumnorum numerum, quos deinde ad officia, et munera suarum Ecclesiarum vocent. Nunquam equidem Domi penes capitula, studiis inimica, penses Menses (?) Episcopales suis neceßitatibus occupatos, rem hanc, quam et Deo, et Ecclesiae debent, instituent melius, nec minori etiam sumptu, plures alent uspiam alumnos, quam Jngolstadij, ubi gratis haberent praeceptores, gubernatores, collegium

[blocks in formation]

ipsum, de solo victu, amictuque soliciti. et quamvis hoc modo ad eos, qui Serenißimi Ducis nomine alendi erunt, nihil prorsus contribuetur, qui tamen Episcoporum alumni, communem Bavariae salutem, aequè ac Ducales tuebuntur, resque haec ita ad ipsum spectat Episcoporum officium, dexterius, commodiusque praestandum, et publicam Religionis conservationem atque dignitatem, quam unicè habet sibi praepositam Serenißimus Dux, facilè contentus est, si per tantae aedificationis sumptus, et ingentem

(Größere Lücke in der Handschrift!)

1601. Auf die Schule bezügliche Bestimmungen aus den Statuten des Freisinger Kollegiatstiftes St. Veit. Deutinger, Beyträge zur Geschichte, Topographie und Statistik des Erzbistums München und Freising, 5. Bd. München 1853, S. 63 ff.

Nos Ernestos Dei gratia Archiepiscopus Coloniensis, Sacri Romani Imperij per Italiam Archicancellarius et Princeps Elector, Episcopus Leodiensis, Administrator Hildessemensis, Frisingensis et Monasteriensis Ecclesiarum,

Vniuersis et singulis Christi fidelibus per Ciuitatem et Dioecesim nostram Frisingensem ubilibet constitutis

Salutem in Domino,

[ocr errors]
[ocr errors]

Ideo dicti Decanus et Capitulares (sc. ecclesiae collegiatae S. Viti prope Frisingam) certos quosdam articulos, non quidem omnes de nouo inuentos, sed maiori ex parte longo tempore obseruatos, denuo tamen per eosdem reuisos, correctos et ratificatos, in certam formam Statutorum redigendos duxerint atque redegerint (sic). Vt autem hi eo perfectius in suo vigore persisterent et perpetua firmitate stabilirentur, Nobis humillime supplicarunt, quatenus tam pio et laudabili ipsorum proposito et desiderio clementer annuere nec non articulos siue statuta huiusmodi, cum omnibus et singulis clausulis et punctis inferius insertis, auctoritate nostra Ordinaria confirmare et approbare dignaremur, humili cum instantia petierunt. Tenor vero articulorum siue Statutorum sequitur, et est talis:

Dominus Praepositus

III.

praesidebit et inofficiabit, ministros diuinorum ad refectionem vocando, et de oblationibus scholaribus altari ministrantibus diuidendo.

XVI.

Domino Decano ex officio incumbit, chorum frequentare, et curam ad chorum spectantium personarum habere. Ideo debet corrigere negligentiam Canonicorum, Vicariorum, Ludirectoris, Cantoris, scholarium et aedituorum et excessus chori tam in Missis, diuinis officijs, quam horis Canonicis psallendis et caeremonijs commissos,

XXII.

Quicunque de nouo in Canonicum recipitur,

ministris Capituli, Domino Plebano, duobus Capellanis, Ludirectori, Cantori, Organistae, Equestri, duobus aedituis, singulis vnum florenum, denique pro cantatoria pecunia vnius anni viginti solidos denariorum soluat.

XXXI.

Si Domicelli 1) aut Canonici de facultate nostra in Academijs catholicis et probatis studentes dissoluti fuerint, aut ex penuria personarum seu alia causa iusta ad residendum reuocati venire neglexerint, aut sine licentia a Capitulo impetrata se a studijs seu studij locis subtraxerint, iuxta consuetudinem erunt puniendi.

LIIII.

Item quia beneficium datur propter officium, antecessores nostri non immerito obseruarunt, vt quilibet Canonicus singulis septimanis daret scholaribus quatuor cruciatos, quo in choro psallendo et cantando diligenter laborent et inuigilent.

LVI.

Omni quaternione anni vnus ex Canonicis a Capitulo ad inspiciendum profectum scholasticorum deputetur et propter puerorum disciplinam et incrementum in futurum diligenter obseruetur.

LXIV.

Iuxta dictum Prophetae: Dominus in templo sancto suo sile at a facie eius omnis terra, dignum et iustum est, vt omnes sacerdotes, Clerici, Ludirector, Cantor, scholares et aeditui et quicunque ecclesiam frequentantes extra necessitatem in Ecclesia nullas cauillationes, susurrationes, insolentias, indiscretos clamores,

[blocks in formation]
« PoprzedniaDalej »