ADNOTATIONES IN HAEC CHRONICA. EMINOS MS. Codices pervetuftos in Ambrofiana Biblio theca fervamus, quorum prior Capitularia Regum Francorum, alter Langobardorum leges complectitur. Hic cir citer Ann. Chrifti MXIII. ille Anno MXXVIII. exarati fuere, & olim in Coenobio quodam, ut ibi notatur, extabant Ofcelae fito, quod vulgo Sufa di Savoja appellatur. Multa hinc difcas, quibus Regum, Italiae Chronologia amplificetur, nonnulla etiam, quibus reftituatur. Praeter alia heic animadvertas, Regio nomine infigniri Arduinum, quem Henricus Imperator inter Coelites poftea cooptatus acerrimo bello infectatus eft, eumque Ticinenfi in Urbe corona Italica fuiffe redimitum. Regnum illius duobus tantum annis, duobus menfibus, & aliquot diebus conftaffe dicitur. Hunc tamen Arduinum Ditmarus Lib. IV. Hiftor. Regem à Longobar dis falfo appellatum ait, & in eamdem fententiam plerique Germanici Scriptores ivere. Utri ex his partibus ftet veritas, inquiram ego fortaffis in Difquifitione de Corona Ferrea (a) hoc fecundo Tomo includenda. Diverfam etiam rationem temporis, quo Conradus Imperator Romanam. Coronam fufcepit, heic obferves; reliqui enim Hiftoriographi à Baronio laudati Anno Chrifti 1027. illum à Joanne Pontifice die Sancto Refurrectionis Dominica inunctum, & coronatum affirmant, quod tamen VIII. Kal. Junias peractum hoc in Chronico legitur. Quod eft ad Annos, quibus tertius Otto Roma norum Imperatorem egit, recte notatos heic video. Quum enim An. Ch. 996. V. Id. Maii Romae aureum diadema acceperit, annofque deinde V. & menfes IX. imperaffe dicatur, ejus mors iccirco in Annum 1002. & in menfem Februarium eft coniicienda. Quare iis aufcultandum non eft, qui falfa temporum ratione duti in Anno fuperiore, hoc eft 1001. Caefaris hujus interitum figunt. Hoc Emin. etiam Baronius animadvertit. Ceterum & hinc percipimus, Auguftorum annos a die tantum a die tantum fufceptae Romanae Coronae numerari olim confueviffe, quem morem aliis fcriptoribus ufurpatum cognovimus. Tandem ope Indictionum heic defcriptarum tempora facilius intelligas, quibus Italicum fceptrum Reges obtinuere. In noftro autem Codice, ubi Regum Francorum Capitularia leguntur, poft Chronicon Conftitutio Henrici Imperatoris, ut arbitror, primi fequitur, quam quia hucufque non editam cenfeo, huc derivare par eft. (a) Hac Tom. XI, P. III. CON CONSTITUTIO HENRICI PRIMI IMPERATORIS. HENRICUS GRATIA DIVINAE MISERATIONIS MNIBUS noftris fidelibus praefentibus etiam & futuris notum fieri volumus, quod femper Reipublicae providentes, quae di gna funt, probabilium perfonarum noftri Imperii fidelium acceptione difponimus. Cum enim pro excellentia noftri Regni, & pro utilitate multimoda demoraremur in Civitate Argenti na, quae vulgari nomine Straburge vocatur, multorum perlatum eft ad nos relatione, quod plurimi tunc erant, qui fub occafione bis periculis laborabant. Unde etiam digna provifione omnibus fuccurrentes, atteftatione quamplurium nobis aftantium fidelium Archie pifcoporum, Mediolanenfis videlicet, & Treverenfis, Epifcoporum quoque Tranbur genfis, Placentini, Cumani, Vercellenfis, Parmenfis, Aquenfis, Lunenfis, Vulterrenfis, Marchionum quoque & Comitum Italibenfium, nobilium vero multorum Vavafforum, fapibentium, & Judicum, inter multa, quae Reipublicae congruebant, tria Capitula infervimus, quae & ab omnibus noftri Imperii obferventur, stabili. que obfervatione teneantur amodo, & deinceps ftatuimus, jubemus, & firmiter praecipimus. Hacc funt, quae inviolabiliter obfervari jubemus. Cap. I. Quicumque ex quacumque natione legitimam uxorem acceperit, vel acceperit, fi eam mori contingerit fine filiis, filiabufque eorum amborum, vir fuae uxoris fuccedat, & omnia bona ejus percipiat. Cap. II. Quicumque propter cupiditatem rerum patrem, aut matrem, aut fra. trem, aut fororem, vel nepotem, vel aliquem fuum propinquum per fe, aut per alium interfecerit, bereditas interfecti ad alios fuos legitimos heredes perveniat. Interfectoris vero bereditas in Fifco redigatur. Ipfe vero ordinante Epifcopo publicae poenitentiae fubdatur. Quod fi ille, qui crimine arguitur, negare voluerit, per fe pugnam faciat, nec liceat ei Campionem pro fe dare, nifi decrepita aetas, aut juvenilis, aut infirmitas pugnare probibuerit. Cap. III. Qui infra trevvam, vel datum pacis ofculum, aliquem hominem interfecerit, & negare voluerit, pugnam per fe faciat, nec Campionem pro fe dabit nifi ut dictum eft fupra. Si vero convictus fuerit, manum, qua homicidium fecit, amittat. VETU. VETUSTISSIMI VERSUS QUI OLIM IN BIBLIOTHECA SANCTI ISIDORI HISPALENSIS EPISCOPI LEGEBANTUR. Origenes. Y SIDORI Spalenfis Epifcopi extant verfus titulis Bi bliothecae. Sunt heic plura facra, funt heic mundialia plura, Ex his, fi qua placent carmina, tolle, lege, Si non vis fpinas fumere, fume rofas. Praereptus fubito lingua nocente fui. Quot legio miffos ducit in arma viros. Gallia me genitum, me Pictavis ore tonanti Doctorem Hilarium mifit alumna fuum. Ambrofius Doctor fignis infignis, & Hymnis, Enitet heic titulis, enitet eloquiis. Mentitur, qui te totum legiffe fatetur, Aut quis cuncta tua Lector habere poteft: Namque voluminibus mille Augustine refulges; Teftantur libri, quod loquor ipfe, tui. Te Bethlem celebrat, totus te personat orbis Aurea quod noftrum lingua corufcat opus. Et celebror libris Doctor ubique meis. Compofui mores, virtutum praelia dixi,. Et docui miferos crimina flere reos Hilarius. Ambrofius. Auguftinus. Hieronymus. Joannes Chryfoftomus. Clarior eloquio cun&tis Cypriane refulges, Cyprianus. Tu modo Doctor eras, tu modo Martyr ades. Si Maro, fi Flaccus, fi Nafo, & Perfius horret, Prudentius. Par eat eximio dulcis Prudentius ore, Carminibus variis nobilis ille fatis. Perlege facundi ftudiofum carmen Avidi Ecce Juvencus adeft, Seduliufque tibi. Ambo lingua pares, florentes verfibus ambo Fonte Evangelico pocula larga ferunt. Define Gentilibus ergo infervire Poetis.s i Avitus. Juvencus. Sedulius. Dum bona tanta pores, quid tibi Calliroen? Hiftorias rerum, & tranfacti tempora fecli Condita membranis haec fimul arca gerit. Quantum Auguftino clares tu Ippone magiftro, Tantum Roma fuo Praefule Gregorio. Non fatis antiquis Doctoribus impar haberis Leander vates. Hoc tua dicta docent. Conditur heic juris feries ampliffima legum, Veridico Latium quae regit ore forum. Tom. XI. P. III. Non fucos, libros geftant haec fcrinia noftra; Crede mihi frater, doctior inde redit. Si fuerit dives, fit jufta occafio lucri Si pauper, merces fufficit una tibi. Quidquid Arabs aris, quidquid fert Indus odoris, Haec poffunt magnorum pigmentaria Regum, Nos vilibus fruimur pratorum germinis herbis, Nil rofa, nil viola gratius effe poteft, Cedet Elinus, cedet Amaracinus illis, Cedet & heic Cyprium quae regione venit, Vascula concreta fragilis de pulvere cretae IN |