thusiæ, cujus procuratorem egit per annos viginti A protectu tenuisset; hic inter cætera suæ pietatis et

et amplius, ab anno videlicet 1438 ad mortem usque, quam obiit anno 1459, toto hoc tempore plures libros, quos Recognitionum vocant, scripsit vel scribi curavit. Inter quos unus adhuc exstat scriptus anno 4455, in quo hæc nostra historia iisdem prorsus verbis, quibus habetur in veteri nostro auctore anonymo, exprimitur cum tali inscriptione ad frontem: « Quomodo ordo Carthusiensis habuit origi<< nem. >> Statimque post enarratam historiam sequuntur litteræ fundationis Carthusia anni 1084. Unde putamus, natum errorem D. Polycarpi de la Rivière, inter auctores, qui hujusmodi prodigii meminerunt, easdem litteras recensentis, contra quem propterea, velut malæ in scribendo fidei hominem, Launoius paulo acrius invehi visus est.

207. « Dionysius Richelius, vulgo dictus Doctor extaticus, qui inter nos floruit ab anno circiter 1423, ad annum 1471, quo e vivis discessit, in tractatu, « De præconio sive laude Carthusiensis ordinis, >> inter sua opuscula sæpius edito de causa nostræ institutionis articulo primo hæc habet : « Agnitum >> plane atque famosum est miraculum illud resus» citati Parisiis mortui, in theologia magistri, facie » tenus virtuosi, grandique morum venustate forin» secus decorati, qui altera obitus sui die ac prima >> sui resurrectione erigens se in feretro terribili >> protulit apparatu: « Justo Dei judici accusatus » sum.» Porro sequenti die terribilius ait : « Justo >> Dei judicio judicatus sum. » Tertia autem die ter>> ribilissima voce deprompsit : « Justo Dei judicio » æternaliter sum damnatus.» Cujus occasione pro» digii ordo cœpit Carthusiensis. Vir quippe altæ >> considerationis magister Bruno, » etc. Cum dicit Dionysius: « Agnitum plane, » addensque « atque famosum, » clarius sole indicat, nullum omnino fuisse dubium tunc temporis, quo vixit, nempe anno 1423 de dicto spectaculo, sed potius certissimum ac verissimum fuisse, cum illud ubique divulgatum esset; hæc enim vocabula « agnitum plane, » et « famosum » significant. Quæ etiam congruunt his, quæ Henricus Kalkar, quem diximus supra jam claruisse anno 1340, dixerat, nempe hoc communiter reperiri scriptum apud Carthusienses.

doctrinæ monumenta, de quibus Petreius, reliquit etiam Vitam sancti Brunonis, quam quidem non vidimus, sed eam asservari in bibliotheca urbis Basileensis, et in ea fieri mentionem damnati hominis, testatur reverendus Pater Mabilonius in suo Itinere Germanico his verbis:

209. << In minori Basilea, quæ mojori jungitur » ponte Rheni sublicio, ante motus Helveticos in>> signis Carthusia exstabat, ex qua multi codices » in publicam illam, quam superius descripsimus, >> bibliothecam transpositi sunt. Duos tantum no» tare juvat, unum, qui Guigonis statuta continet, » alterum, qui vitam sancti Brunonis, incipientem » his verbis: « Quod sapiens, exhortationis gratia B dicit. » In fine hæc leguntur: Frater Ludovicus » Moser, monachus professus hujus vallis B. Marga>> retæ Basileæ, ordinis Carthusiensis, hunc trans» umpsit ex chalcographo Patris Henrici de Alveldia ejusdem domus quondam prioris, anno 1486, 18 » die Aprilis, anno præfati Patris Henrici in ordine >> Carthusiensium L. Hæc idcirco notare visum est, » quod id eo libello agatur de funere famoso illius > doctoris Parisiensis. » Hæc Mabilonius. Petrus Dorlandus, Henrici Arnoldi suppar, monachus integerrimæ vitæ, professus et olim vicarius Carthusiæ Diestensis, in qua et piissime defunctus est anno 1507, inter multas, quas posteris reliquit, elucubrationes, Chronicon Carthusiense, septem distinctum libris, scripsit; quem noster Petreius notis illustratum vulgavit anno 1608. In eo hujus historiæ substantiam, mutato quidem stylo, retulit, sed nulla addita circumstantia, quæ differat ab iis, quæ reperiuntur in Chronico anonymi scribentis circa annum 1360, de quo supra. Nec etiam facit mentionem lectionis quartæ Vigiliarum pro mortuis, ut incaute, vel, labente memoria, credidit Launoyus. >>

C

208. « Bernadus de Egra, professus destructæ D domus Lignicensis in Silesia, vir in divinis Scripturis studiosus et eruditus, ait Trithemius, dialogum composuit anno 1481 « De laudibus et miraculis beatæ « Mariæ Virginis,» impressum Lipsiæ anno 1493 statim post mortem auctoris'; in quo originem ordinis Carthusiensis enarrat fera, prout legitur in Chronico Carthusiæ, quod ab altero anonymo, sub Elizario florente, conscriptum diximus. Henricus Arnoldi de Alveldia, qui, per quinque annos notarii munere in Basileensi concilio perfunctus, nomen ordini dedit in Carthusia ejusdem urbis circa anno 1436, vixitque cum omni laude usque ad annum 1487, postquam regimen ejusdem domus annis triginta et amplius cum utriusque status maximo

210. Atque hi ordinis Carthusiensis scriptores sunt sæculo sexto decimo antiquiores, a quibus prodigiosam doctoris Parisiensis anastasim memoriæ proditam invenio; hisce autem Dorlandus, ut ut sæculo sexto decimojam currente vita functus, idcirco recte etiam annumeratur, quod sæculo anteriori præcipue floruerit, eaque, quæ de Brunone habet, litteris tunc verosimilime consignarit. Porro fuerunt etiam, qui prodigiosæ doctoris Parisiensis anastasis historiam adjunctis, quæ apud scriptores antiquiores jam recensitos non sunt, auxerunt, hosque deinde sacri ordinis Carthusiensis scriptores duo, Puteanus videlicet et Blomenvenna, qui sancti patriarchæ sui vitam sæculi sexti decimi initio ex instituto descripserunt, suut secuti. An recte, ex dicendis patescet, Blomenvennæ verba, quo ex hisce, facta cum anonymi antiquioris num. 199 et seq. jam datis collatione, quænam illa adjuncta sint, pateat, modo huc transcribo. Sic habent. « Factum est, dum optimis his studiis vir venerabilis Bruno insudaret temporibus S. Gregorii VII Romani ponti

Ecclesiæ suffragio, nec non et ecclesiastica sepultura indignum judicantes, in sterquilinio sepeliri fecerunt.

ficis et Henrici IV imperatoris circa annum salutis A dicio, ut ipsemet testatus est, condemnatum, omni nostræ octogesimum secundum supra millesimum, cum in Parisiensi civitate solemne floreret studium, æque scholarium multitudine atque copiosa caterva doctorum solemnium adundans, ut tale in ea horrendum memorandumque sæculis cunctis eveniret spectaculum. Quidam enim solemnis doctor inter cæteros doctores præcipuus, scientia et moribus excellenter ornatus, ac præ cæteris honoratus, gravi quadam infirmitate præventus, lecto decumbens vitæ suæ diem clausit extremum. Cui cum solemnes de more pararentur exsequiæ, ad eum honorandum convenit magistrorum, studentium et aliorum civium multitudo copiosa; quibus comitantibus et funus prosequentibus, defuncti corpus ad ecclesiam, in qua sepulturæ tradendum erat, delatum est, B cumque ab invitatis ecclesiasticis, qui tum aderant, defunctorumsolitum decanteratur officium, ventumque esset ad eam lectionem, quæ incipit. «Responde » mihi,» surrexit, qui erat mortuus, et, elevato paululum capite, resedit in feretro, cunctisque videntibus et audientibus ac præ novitate rei stupentibus alta et horrenda voce clamare cœpit : « Justo Dei ju<< dicio accusatus sum. »

211. « Quo dicto, iterum decubuit; hii vero qui hæc audierant et viderant, non modicum, nec immerito, territi, decreverunt, consulte quidem et provide, sepulturam ejus in crastinum differendam, rei exitum præstolaturi. Die itaque sequenti, cum tantum spectaculum jam fuisset in tota civitat vulgatum, ad dictam ecclesiam convenit maxima et quasi innumerabilis utriusque sexus populi multitudo, ubi reinceptis et inde continuatis exsequiis, dum ventum est ad præfatæ lectionis initium, idem defunctus, capite elevato, ut prius, clamare cœpit ac dicere: «Justo Dei judicio judicatus sum, » et, his dictis, intra feretrum iterum se recepit. Verum crevit admiratio non parva inter astantes, rem terribilem, supra quam credi potest, stupentes. Quia tamen ex his nondum facti fuerant de ejus reprobatione certi, cum verba illa, « accusatus suum, » et » judicatus sum, » possent etiam in bonam partem accipi, quasi ipse primo injuste fuisset ante tribuna. Christi ab eo qui perdere cuncta festinat, indebite accusatus, et inde justo Dei judicio ab ejus calumnicsa accusatione liberatus, cunctis placuit, et in sequentem tertium diem ejus sepulturam differri. Tertia itaque die factus est concursus nimius virorum et mulierum, ita ut pene tota civitas ad tam admirandum Dei judicium præstolandum conflueret. Et ecce, cum priori more exsequiæ continuarentur et fierent, surrexit tertio idem defunctus et ingenti mugitu ac desperabili voce, cunctis mortalibus metuenda, dixit: Justo Dei judicio conde>> mnatus sum.» Hoc dicto, caput reposuit sempiterno absorptus interitu. Quæ vox tam stupenda et horrenda et a sæculo inaudita omnes, qui astabant, pene examines reddidit; qui tamen omnes eum, tanquam a Domino reprobatum, ejusque justo ju

C

D

212. « Verum cum in Parisiensi et cæteris vicinis ecclesiis quarta lectio in Agenda defunctorum incipiat sic: Quantas habeo iniquitates et peccata! etc., omissis prioribus dictionibus, scilicet: « Responde mihi», fertur a nonnullis, quod illæ dictiones fuerint ex tunc a lectione illa delectæ ob perpetuam et indelebilem pavendi judicii memoriam. » Narrationem hanc Puteanus in edenda Sancti Vita num. 4, et binis seqq. etiam exhibet et quidem iisdem prorsus verbis; quod mirum non esse, ex iis, quæ de Sancti Vita, a Blömenvenna contexta, § I, disserui, pronum est intelligere. Confer nunc hæc recitata Blömenvennæ, ac proin ex dictis etiam Puteani, verba cum verbis, ex quinque primorum Carthusiæ priorum Chronico num. 199 et seq. huc transcriptis, videbisque, in hoc doctoris Parisiensis historiam non iisdem, quibus apud Puteanum et Blömenvennam, adjunctis vestiri. Ac in primis quidem trinam doctoris anastasim vociferationemque Chronici dicti auctor in ecclesia factam scribunt; verum isthæc duorum horum scriptorum a Chronico discrepantia, utpote apud antiquiores etiam (ani Carthusiani anonymi verba, num. 203 huc transcripta (scriptores occurrens, infraque adhuc memoranda nos hic morari non debet. Sed ad duas alias sequentes animum adverte. Trinam e feretro vociferationem tunc, cum ad lectionem, cujus initium: «Reponde mihi,» in recitando defunctorum officio ventum fuisset, a doctore tantisper redivivo fuisse emissam, hujusque etiam corpus in sterquilinio fuisse humatum, Puteanus et Blömenvenna (adi hujus verba proxime recitata) tradunt; horum autem duorum adjunctorum quæ horribilem doctoris Parisiensis historiam comitata sint, nullam piane primorum quinque Carthusia priorum Chronicon (adi hujus verba num. 199 et seq. data) mentionem facit.

213. Quare, cum eorumdem scriptores antiqui alii, sive Carthusiani jam adducti, sive aliud quodcunque Vitæ institutum professi, qui infra memorabuntur, pariter non meminerint, e doctoris Parisiensis historia, ut ut etiam admissa ut vera, esse illa expungenda, existimo. Verum unde tandem bina illa adjuncta, quæ apud antiquos ex dictis. nuspiam reperiuntur, Blömenvenna, seu potius, ex quo hic illa deprompsit, Puteanus hausit? Annalium Carthusiensium libri quarti hactenus non vulgati auctor anonymus operis sui num. 85 opportune ad institutum præsens sic scribit; «< Bertholdus Remboldus typis Lutetiæ anno 1508 tradidit Vitam S. Brunonis, quam illius in divi Pauli epistolas commentariis præfixit. Hujus Vitæ auctor anonymus historiam damnati fuse descripsit; Sed primus omnium evulgavit, hominem illum ad verba ista: << Responde mihi » voces suæ damnationis emisisse.

junctorum duntaxat, quibus a primævis ac omnium antiquioribus, non autem etiam eorum, quibus a post secutis scriptoribus pro arbitrio fuit vestita, ratio sit habenda.

§ XII. Testimonia scriptorum, sæculo decimo sexto anteriorum, qui Carthusiensis ordinis non fuerunt, producuntur.

Quod tamen non plane asserit, sed tantum dubi- A historia quælibet vera pronuntietur aut falsa, adtando addita hac parenthesi, «si qua narratis fides « adhibenda sit. » Noster vero Sutor, qui eodem tempore vivebat, paulo post suum De Carthusiana vita tractatum edidit,eorumdem verborum meminit quidem, «sed, inquit, quemadmodum scriptores << nonnulli meminerunt, cæteris hoc tacentibus. » Certe omnes, quotquot superius auctores prodidimus, id tacuerunt. Qui vero fuerint, apud quos Sutor hujus adjuncti mentionem lengerit, non habet. Inter eos tamem censemus fuisse præfatum Vilæ sancti Brunonis auctorem anonymum.»>Alterum itaque e binis supra dictis adjunctis primo memoratum invenitur a duobus sæculi sexti decimi scriptoribus, quorum alter cum non asseverando, sed dubitando duntaxat loquatur, satis indicat, auctores apud quos hoc adjunctum legisset, magnæ nec antiquitatis, nec auctoritatis fuisse; alter vero, cum auctores, apud quos illud invenisset, non nominet, facere non potest, ut hosce supra recensitis, qui ejusdem adjuncti non meminerunt, multo recentiores non fuisse putemus.

B

C

214. Jam vero, cum id ita sit, manet, præfatum adjunctum apud scriptores antiquiores, qui ferale doctoris Parisiensis spectaculum vel omnium primi, vel etiam proxime post hosce in litteras misere, non inveniri.Nec est, cur hic opponas Theodoricum, abbatem Trudonopolitanum, qui, quemadmodum nonnulli aiunt, in libro, « De sacra temporum ratione » inscripto, ita memorat: « Abhinc dierum nostrorum annis septem, Gregorio septimo primam cathedram occupante, cum essem Parisiis studiorum causa, rem vidi prodigiosam ac omni memoria dignam, nec solus miratus sum, Deum laudans. Mortuus est clericus, nomine Raimundus Milleban, tribus diebus alternis eadem officii hora, qua dicebatur lectio, quæ sic incipit, «Responde mihi,» surrexit eferetro, et voce horribili clamavit: « Justo Lei ju<dicio accusatus sum,«<secundo: «Judicatus,» tertio: « Condemnatus; quo dicto, cessavit omnis clerus orare, et ab ecclesia protinus cadaver ejectum est, et asinina sepultura donatum; hoc enim tam luculentum pro prodigiosa doctoris Parisiensis anastasi testimonium, quod hanc, si Theodorici, oculati, ut verba recitata innuunt, rei gestæ testis, vere D esset, extra omnem controversiam poneret, verosimillime, ne dicam indubie, commentitium est, uti infra ostendam. Quod modo ad assertam a Puteano et Blōmenvenna infausti doctoris in sterquilinio sepulturam pertinet, non dubito quidem, quin hanc illi ex auctoribus, ætatem suam prægressis, hauserint; verum posce vel e primos, vel etiam e primis proxime secutis, qui Parisiense doctoris redivivi spectaculum litteris commendarint, fuisse, nulla omnino ratio suadet. Atque ita ex omnibus jam dictis liquet, e duobus hic jam memoratis prodigiosæ doctoris anastaseos adjunctis, utcunque habeantur pro falsis, explodi hanc velut commentum seu fabulam merito a Launoio non potuisse, cum ut

Inter auctores qui ordinis Carthusiensis non fuere, atque ante sæculum sextum decimum Parisiensi doctoris redivivi prodigio testimonium præbuere, Cæsario Eisterbacensi, qui sæculo duodecimo senescente et sequentis initio floruit, primum locum concedit Annalium Carthusiensium libri quarti auctor anonymus. Verum cum ea duntaxat testimonia, quæ pro prodigiosa doctoris Parisiensis anastasi, secutoque hinc, ut ejus biographi aliique scriptores antiquiores vel supra jam laudati vel infra mox laudanti memoriæ produnt,Sancti nostri in eremum secessu extra omnem controversiam militant, in medium hic producere sit fixum,reperianturque, qui Cæsario de Parisiensi doctoris redivivi prodigio sermonem non esse velint, scriptoris hujus testimonium, de quo tamen quid censendum sit separato § infra discutiam, hic modo non recensebo, uti nec supra memoratum, quod, etsi Theodorico, abbati Trudonopolitano, a nonnullis tribuatur, supposititium tamen, ut jam innui,commentitiumque verosimillime esse, infra dicenda aperient. Prætereo hic etiam, quod ad Annalium Carthusiensium libri 4 auctore anonymo profertur testimonium, a libri infra memorandi, qui « De quatuor Paradisi fluminibus» inscribitur, auctore suppeditatum. Etenim secundum hoc prodigiosa doctoris Parisiensis anastasis non in Ecclesia aut publice coram innumera populi multitudine, sed privatim in defuncti ædibus coram paucis solisque hujus amicis evenit; hic autem ea duntaxat, quæ horendum illud prodigium publice factum perhibent, testimonia recenseri præsens institutem exigit. En modo, quæ huc spectant, ex Annalium Carthusiensium libro quarto hactenus non vulgato, sæpissimeque jam laudato descripta, una cum observationibus, quas iisdem libri illius auctor anonymus admiscuit.

216. « Exstat etiamnum, iuquit hic, apud MontemDei crassum volumen, optima membrana conscriptum, contineus Vitas sanctorum,quod secum attulit ad Montem-Dei Joannes monachus abbatiæ sancti Arnulphi Metensis, qui circa annum 1324 habitum Carthusiensem induit. Sic inscribitur codex: «Vita >> aurea super Legendas plurimorum sanctorum cum » quibusdam addition.ibus valde utilibus. » Et ad calcem litteris rubeis hæc de tempore scripti codicis leguntur: «Frater Joannes monachus Sancti Arnul» phi Metensis, filius Bertrandi dicti Trancon, co» gnominatus de Sancta Cruce, fecit fieri et scribi >> istum librum, et fuit finitus anno Domini 1322 in » vigilia sancti Vincentii levitæ et martyris. Finito libro, sit laus et gloria Christo. Amen.» In hoc

igitur volumine historia damnati nominis sic descri- A » cum horridum valde, et ab hominibus remotum: bitur cum sequenti titulo, « Hic incipit, qualiter

130

Franchæ nostræ provinciæ Aquitaniæ. Utrum vero ex manuscripto codice, aut ex impresso auctoris. tractatu, excerpta fuerint, fatemur, nos ignorare. »

imaginibus sparsim oruatum, inter quas octo visun- A autem habimus ante xx annos a Carthusia Villætur, totam conversionis sancti Brunonis historiam exprimentes, ex quibus tres elegantissime triplicem damnati hominis anastasim repræsentant cum subscriptione triplicis vocis, accusationis scilicet, judicationis et damnationis. Quidam, qui librum non vidit, ut ejus picturæ testimonium antiquius luculentiusque redderet, scripsit, præfatum ducem non fuisse auctorem depingendi has imagines, quas ideo diu ante pictas credidit. Sed ingenue fatemur, eas non fuisse antiquiores ætate ejusdem principis, ut ex primo hujusce libri folio apparet, ubi sic scriptum legimus: « Ces heures fit fair tres-excellent > et puissant prince Jehan, fils de roy de France, » duc de Berry et d'Auvergne, conte de Poitou, » d'Estampes, de Bouloingne et d'Auvergne,» id est, « Hæc horæ precatoriæ compactæ sunt jussu > excellentissimi ac potentissimi principis Joannis, >> filii regis Franciæ, ducis Biturigum et Arverniæ, >> ac comitis Pictonum, Stamparum, Boloniæ et » Arveniæ, » Deinde nomen scriptoris sive pictoris subscribitur sic, « Flamel. » Cujus opus omnes, qui vident, mirantur, adeo ut locum mereatur habere inter egregios hujus temporis pictores. >>

B

C

222. «Per id temporis (sæculo nempe xiv) vivebat Joan. Iperius, Benedictinus abbatiæ S. Bertini Audomaropolitanæ diœcesis, qui in Chronico ejusdem monasterii agens de fundatione ordinis Carthusiensis, nostræ historiæ meminit. Hujus Chronici (exstat modo apud Marteneum tom. III Anecdotorum insertum) nondum (cum scilicet hæc scribebantur) typis excusi ipsissima verba, prout a R Patre Mabillonio nobis officiose transmissa sunt, hic subjicimus. « In studio Parisiensi quidam doctor in theo>>logia valde solemnis obiit, ad cujus exsequias » multitudo magistrorum et scholarium convenit. » Et dum corpus defuncti in sepulchro poni deberet, >> clamavit dicens: « Justo Dei judicio accusatus >> sum. Stupentes magistri illud ad ecclesiam retule>> runt. In crastino missa cum exsequiis iterum cele» bratis, dum tumulari deberet, iterum clamavit : << Justo Dei judicio judicatus sum. » Altero vero cras» tino, missis et exsequiis celebratis, dum in sepul» chro proneretur,iterum clamavit: «Justo Dei judicio » condemnatus sum. » Sic credentes, eum vere esse >> damnatum recesserunt. Erat inter cæteros quidam >> doctor solemnis, nomine Bruno, canonicus Re» mensis. Hoc eventu pavefactus quibusdam de scho>> laribus suis ait: « Quid faciemus, cum homo tantæ » scientiæ dicat, se accusatum, judicatum atque >> damnatum ? » Quibus suo consilio stare sponden» tibus ait: « Mundum fugientes in solitudine inci>> piamus ordinem pœnitentiæ. » In hoc proposito, magister Bruno cum sex sociis concordis venit ad Gratianopolim civitatem inter montana Bour» gondiæ. »

221. Redit modo ad scriptorum, qui ordinis sui non sunt, testimonia Carthusianus anonymus, itaque hæc recensere pergit : « Ranulphus Lygden, monachus in Occidentali Anglorum parte oriundus, qui vivebat anno 1363, inter plura, quæ scripsit, Polychronicon edidit, libros septem complectens, in quorum ultimo, capite 4 de sancto Brunone et causa conversionis ejus sic loquitur : >> Bruno, Colonia Agrippina oriundus, litterarum » gratia Lutetiam, studiorum nomine tunc celeber> rimam, se contulit. Ibi canonicus factus inter > professores locum tenuit. Præceptoris autem sui, « cui defuncto jam exsequiæ parabantur, voce, » quia, capite e feretro exerto, se damnatum que>> rebatur, motus, in eremum quandam, sex aliis >> eum comitantibus, egressus, vitam egit duram. A >> loco quem incolebant, Carthusianorum ordini no> men inditum est, post annum sextum per Urba» num discipulum suum, qui jam Romanæ præerat >> Ecclesiæ, revocatus suam ei in Ecclesiæ negotiis >> præstitit aliquandin operam. Verum sacræ curiæ D > laborum pertæsus, ad locum pristinum, rejecto > simul Risensi ]Rhegiensi] archiepiscopatu, quem >> accipere jubebatur, rediit. » Errat hic auctor, cum dicit, sanctum Brunonem canonicum Lutetiæ factum et post proestitam Urbano papæ operam ad locum pristinum,quo videtur intelligereCarthusiam, rediisse. Sed hujusmodi lapsus leves sunt, nec possunt ei fidem detrahere circa ea, quæ de damnati historia narrat. Hæc vero satis conveniunt cum narratione codicis Metensis, in quo (infra pluries memorando) infelix ille homo dicitur magister sive præceptor trium illorum, qui circa illius cadaver in orationibus pernoctaverant. Hujus auctoris verba non carpsit Launoius, quia non novit cum. Hæc

223. In illa die vir sanctus illius civitatis epi>> scopus vidit in somnis septem stellas cadentes >> ante pedes ejus dehinc ascendentes et [an ad!]deser» ta usque, ad quemdam locum horrendum, ab ho>> minibus remotum, et ibi steterunt. Statim eodem >> mane adest magister Bruno cum sociis, cadentes >> ante pedes episcopi. Conferens vero episcopus in >> corde suo de septem stellis, nam et ipsi septem » erant, benigne levavit eos ad osculum, et scita » causa, pro qua venerant, duxit eos ad locum ubi » steterant septem stellæ, dicens: « Ecce locus vobis » a Deo paratus. » Ibidem igitur, sancto episcopo »juvante, cœperunt ædificare primam domum or» dinis, quæ Carthusia nuncupatur. » Hæc ille, visionem sancti Hugonis paulo secus referens, quam legitur in ejus Vita, a nostro Guigone edita. Nec hunc auctorem novit Launoius. Obiit Iperius anno 1383. Sequittur Joannis Gersonnis, celeberrimi illustrissimæ Parisiensis academiæ cancellarii, auctoritas; quem Launoius putat primum de doctoris anastasi scripsisse. Verum cum ex supra dictis constet, eum (ex hæc scribentis scilicet, qui, quod ex supra dictis incertum, anno circiter 1220 quinque primorum