VETERIS TESTAMENTI. I. PSALMORUM FRAGMENTUM. LI,2,3... saei frabjai aippau sokjai gup. allai usvandidedun, samana unbrukjai vaurpun. LI, 9. INTERPRETATIO. qui intelligat aut requirat Deum. 3. Omnes declinaverunt, simul inutiles facti - sunt. Psalm. Si Gothi reliquos veteris Testamenti libros in sermonem suum conversos habebant, (vid. Prolegg. col. 463) etiam librum Psalmorum (bokos psalmo Luc. xx, 42, cf. Eph. iv, 8 cod. A marg.) translatum iis fuisse, certuin putari posse existimamus, maxime cum Sunja et Frithila, sacerdotes gothici, iis operam suam impendisse ferantur (Massm. Skeir. p. 88). Illius quidem psalmorum translationis nunc habeinus fragmenta; nam illorum locorum, qui inde in novo Testamento allegantur, interpretatio ducta est nou e psalmorum libro ipso, sed e græco novi Testamenti textu, vid. Eph. iv, 8, ubi Gothus cum Apostolo dicit: ussteigands in hauhiþa ushanþ hunþ jah atuhgaf gibos mannam, cum psalm. LXVI, 19 ἀναβὰς εἰς ὕψος ἠχμαλώτευσας αἰχμαλωσίαν ἔλαβες Sounτa iv in para dicatur. Sic. Joan. XIII, 18 saci matida mip mis hlaib ushof ana nik fairzna seina. ubi Ulfilas recedens et ab llebr. et a Septuag. (Ps. SLI, 10) e textu græco Evangelistæ hausit. Luc. xx, 42 gap frauja du fraujin meinamma: sit af tarhsvon meinai, unte ik galagja fijands þeinans fotubau d fotive peinaize, ubi Evangelista cum Septuaginta (Ps. cx, 1) omnibus verbis concinit. Nam certum est, interpretationem veteris Testamenti a Gothis non e codice hebraico factam esse, sed ex illa translatione græca, maxime ex eo illius textn, quem Complutensis editio continet, aut ex Vulgata, versione latina, quæ cum textu Complutensi ex eodem fonte fluxit; vid. Prolegg. col. 479. In hujus sententiæ fidem afferri potest etiam nostrum fraginentum psalmi LIII, 2, 3, quod edidimus e Skeir. p. 37; id enim a verbis hebraicis discrepans cum LXX concinit. Ad singula verba hujus fragmenti nihil est notandum, nisi Massmannum p. 37, versionem græcam pressius sequentem pro intelligat — requirat — minus accurate est (imo sit) intelligens — requirens convertisse. II. FRAGMENTUM LIBRI ESDRÆ. hunda in; c sunjus zaxxaiaus • W j⚫ sunive banauïs X · m .b sunive x.k g sunive asgadis þusundi • w • u • q sunive adauneikamis j'q' su INTERPRETATIO. 11, 8..... (non)genti xLv; 9. filii Zachchæi DCCLX; 10. filiorum Banavi DCXLI. 11. filiorum Babavis bcxxш; 12. filiorum Asgadis mille D CLXXVI; 13. filiorum Adonicamis DCLXVI; 14. filiorum Baggesis - ANNOTATIONES. Esdr. ", 8 27 versus adhuc ineditos Castillionæus nobis edendos liberalissime tradidit, de codicis autem conditione hæc scribit: Mirum in hac pagella numeri a textu græco sæpius discrepant, cum pagella jam edita passim concordent. Nonnunquam quidem fieri potuit ut male legerim, sed hoc plus quam semel et iterum mihi accidisse vix cre liderim, nam summam in lectione curam adhibui. Idem dicendum est de nominum scriptura et quod Gothus pro græco vioi (sun us) etiam genitivum sunive (vid. ad vs. 10) et vairos ponit, quæ certo sunt certiora. Nolo tamen dissimulare, pagellam omnem ita esse rescriptam (cf. Prolegg. p. 493), ut linex recentioris scripturæ lineis veteribus imposite sint, neque illarum ulla pars perspicue appareat. Versus 2842 jam editi sunt in Specim. p. 2. 9. zaxxaiaus] Sept. Zaxyou, Vulg. Zachai, Goth. quasi legisset in codice suo Zuzulov, hoc enim respondet formæ editæ, vid. L. XIX, 2, 5. Fortasse secundum Compl. Zazya'a scribendum est Luxxains, cf. ad vs. 16. u, 10. sunive] filiorum, sic nunc et in sequenti bus sæpius Gothus pro nominativo utitur genitivo, de quo usu post numeralia vid. Grimm IV, 741 seq. - banauïs] Castillionæo in cod. baggauis scriptum esse videbatur; lectionem editam postulat Sept. Bavovi, cf. hebr. et Vulg. Bani. Si Gothus Compl. secutus est, pro banauïs scripsit banaïïns, illa enim habet Βανέα 11, 11. babavis] cod. babaavis, littera a falso duplicata, cf. Tim. II, iv, 14. sic etiam vs. 25 kareiapiareim legendum est pro lectione cod. kareiapiaareim. u, 12. pusundi] Cast. legit pusund, sed rectam lectionem in cod. existere speramus, litterula enim i legentis aciem oculorum facile effugere potest. u · q⋅ ] 1.XXVI, gr. et Vulg. e'xoot dúo ( · k⋅ b · ). 11, 13. adauneikamis] quia Sept. habent 'Adonay exspectabas adoneikamis, sed vid. ad Tim. II. 1, 5. 11, 14. bagneisis] sic legit Cast., sed sine dubio falsum; Sept. Bayové, Vulg. et hebr. Begvai, fortasse h. 1. seriptum est 1. baggauis. —jq] LXVI, Sept. et Vulg. LVI (ng). 15, 16 nive baggeisis tva þusundja · j • q・ sunive addin • v • n⚫d · sunjus atciris sunaus aizaikeiïns S g r' kh・ sunive asmoþis ·r・n • h・ vairos kareiaþiarcim jah kafairi jah • vairos rama jahı gabaa · x · ib vairos makmas r k b vairos bai 47, 18, 19 niuntehund jah hsunive bassaus t.1 g sunive ïorins r·i· b・ sunive assaumis 20, 21, 22 ·s· k・g · su ive gabairis · y・e · sunive baiþlaem • r • kg sunive naitofaþeis ·r · 23, 24, 25 sunive anapopis 26, 27, 28 berop · w・ m 29, 30, 31 pilis jah aai kg vairos nabavis n · b · sunjus makeibis r " q sujus aillamis 32, 33 anparis pusundi snd sunjus eiramis tk sunjus lyddomaeis jah anos w⚫k ́e · 34,33,36 sunjus eiaireikonst me sunjus sainnaïns g þusundjos x1 jah gudjans sunjus 37, 38 aidduïns us garda iesuis niunlunda · u · g· sunjus aimmeirius pusundin b・ sunjus falla39,40 suris pusundi sm.z. sunjus ïareimis þusundi · i ·z・ jah laivveiteis sunjus ïcsuis jah 41, 42 kaidmeielis us sunum odueiïns u'd ・ sunjus asabis liuparjos ·r · n · h · sunjus daurava: de sunjus saillaumis jah sunjus ater . . . . INTERPRETATIO. duo millia LXVI; 15. filiornm Addinis CDLIV; 16. filii Atiris, filii Ezecia nonaginta et vi; 17. filiorum Bassi cccxxxm; 18. filiorum loræ cx; 19. filiorum Assomis ccxx; 20. filiorum Gaberis xcv; 21. filiorum Bethlemis cxx11; 22. filiorum Netofathis cxxxxvi; 23. filiorum Anathothis cxXVI; 24. filiorum Asmothis CLVIII; 25. viri Carinthiarim et Caferi et Beroth Dccx; 26. viri Rama et Gabaa Dcx; 27. viri Macmas cxx; 28. vigi Bethilis et Aai ccxx; 29. viri Nabavis Lu; 30. fi'ii Macebis CLVE; 31. tilii Ellamis alterius mille CCLIV; 32. filii Eramis cccxx; 33. filii Lyddomais et Anois DCCXXV; 34. Glii lericonis CCCXLV; 35. filii Sennae m millia Dcxxx; et sacerdotes: 56. fili Edduæ ex domo lesuis nongenti LXXII; 37, filij Emmiræ mille Ln; 38. filii Fallasuris mille CCXLVI; 59. filii larimis mille XVII; 40. et Levitæ filii lesuis et Cedmiel s de filiis Oduiæ LXXIV; 41. filii Asabis, cantores, CLVIII: 42. filii janitorum; filii Seliomis et filii Ater... ANNOTATIONES. 11, 15. þusundja] notandum est, þusund, quod aliis locis genere est feminino, h. 1. neutrorum flexionem sequi; pariter Islandis þusund, antea uti femininum inflexum, postea neutrum factum est, vid. Gr. I, 764. addin] mirum est, quod forma sine terminatione posita est, exspectabas adlinis; attamen infra vs. 21 etiam baiþlaem pro baiþlaemis. 11, 16 sunjus] sic legendum est, cod. sunaus, quod menduin, si vere ita scriptum est, ex eodem verbo sequenti ortum est. sunaus aïzaikeïïns | filii Ezecia, hebraicum, quod Sept. ad verbum per to Elexia et Vulg. per: qui ex Ezechia erant, dederunt, Gothus scriptoris cogitationem optime assecutus et voluntatem interpretatus probe convertit. Cæterum pro alzaikeïïns Cast. ☀ aizaikeiiais ; nomina propria in a desinentia, gothice lectuntur, uti emendavimus, vid. 35 sainnains. 40 odueins. Neh. vi, 18 saikaineïns, aieirins, barakeïïns, al. propterea etiam mutandum erat vs. 18 torisis in torins, et 36 aiddunis in aidduïns. — niuntehund ] sic legendum est, cod. niunhund; cave autem legendum esse existimes niunhunda, nam non nongenti erant illi, sed nonaginta. π, 17. · l·g · ] xxxin, gr. et lat. xxm, (•k•g•). 11, 18. iorins] Cast. ïorisis; vid. ad vs. 16. Cast. in hoc codice si sæpius pro x legit, vid. præcipue ad Neh. v, 18. 11, 20. y de hoc signo, non littera, sed episemo, græco xónna respondente et numerum nonagenarium significante, in Grammation exponetur; interea cf. ButImann. Gr. Gr.1, p. 12. Anm. 5; Matthie Gr. Gr. 1, p. 22, 24, Schneider Forment. d. Lat. Spr. I, p. 322. et de forma episemi græca, gothicæ simili, Bast ad Gregor. Cor. p. 82. Cast. non satis curate distinguens scribit u. Pariter Gothi altero episemo, quod græce σaμnis, càv vocatur, ad significandum nongentena rium numerum utuntur, vid. Prolegg. pro quo signo, cum infra vs. 36 niunkunda numerale positum sil, Cast. existimavit, Gothos hunc numerum non nisi numerali verbo exprimere. 11, 21. baiplaem] cod. ☀ baaaiplaem; pro terminatione --em debebat esse aim; sed sic gothicum e longum pro brevi græco etiam in tertius Rom. XVI, 22 (Tépreos); iared L. 1, 37 (Ixped) ponitur. Cæterum quod baiplaem sine terminatione dicitur, vid. ad vs. 15. 11, 22. naitofa þeis] Sept. Vulg. Netogά, Goth. c. Complut. NETwpάł. *r*mq] cxxxxvi, Sept. et Vulg. πεντήκ στα ἓξ (η ('). 11, 24. r'n'h] CLVII, Sept. et Vulg. т6σσαρxxо:тα τρεῖς (mq). 11, 25. vairos] viri, Sept. et Vulg. vioi, sic vs. 2€ et 29. kareia piareim] vid. ad vs. 11. kafairi】 sic Cast. legit, sed sine dubio faisum est pro kafira, nam Sept. Xugu et Vulg. Cephira habent. 11, 26. vairos] vid. ad vs. 25. et Vulg. sixoσ eis (·k•a•). i.b.] x1, Sept. 11, 28. aai] sic Cast. edidit, sed ea ctio neque cum Sept. (Ata) neque cum Complut. (A) concinit, fortasse legendum ai, cf. ad vs. 11. 's] cc, Sept: TETρuxóσiol (*v*); Goth, cum Complut. 11, 29. vairos vid. ad vs. 2. u, 31. aillamis an þaris] Ellamis alterius, Sept. 'H)œ• páp. Goth. c. Comput. Cæterum pro uillum exspeetabas ellam, sed. vid. ad M. viii, 28. 11, 52. eiramis] Sept. ά; Goth. c. Complut. Hpa. Cæterum cod et Cast.eeiramis. 11, 33. Tyddomaeis] an hoc rectum sit, dubitamus, certe neque cum Sept. (Aodwôi), neque cum Complut. (Aodadid) concinit. anos gr. 'Nv. 11, 35. sainnaïns] Cast. Spec. ✯ainnains, librarius enim s ab initio prætermisit, quia verbum præcedens in camdem litteram desinebat, vid. ad Mc. x, 44; cæterum · ïns, punctis distinctum, Cast. nunc in cod. legit. n, 36. aidduïns] Cast. ✯ aiddunis, nam gr. 'isdová, vid. ad vs. 16. us garda ex domo, gr. to oixw, Vulg. in domo; cf. vs. 40 et ad vs. 16. ïesuis] n. 1. librarius scriptione compendiaria (ïuïs) non utens omnes litteras scripsit, quod hanc ob causam fecit, quia h. 1. non de lesu Christo agitur, sed de alio lo mine cognomini, sic vs. 40 et Col. iv, 11. Sic etiam gup in plurali (Zahn ad Joan. x, 34) et frauja, ui non de Christo dicitur, plene scribuntur. 11, 38. fallasuris] sic edidit Cast., gr. oooup aut accoup, quod g thice est fasswris; lectio codicis, in quo a et l difficile distinguuntur, eodem modo orta esse videtur, quo supra baaai plaem pro bai pluem. 11, 3. iareimis] Sept. 'Hp. Goth. cum Vulg. Harim (Complut. Xapiu) legisse videtur.iz] xv. Sept. Entά, Goth. c. Complut. , 40. Kaidmeielis] gr. xadunk, Goth. c. Vulg. (Cedmihel. 11, 41. sunjus asabis liu þarjos] filii Arabis cantores, Sept. Vulg. hebr. oi ädovtes vioi 'Acáp. —- •w•h•] LVI Sept. Vulg. hebr. élzoti iztó (·k⋅h⋅). 11, 42. sunjus] sec., cod. sunaus, quod jam Cast Spec. recte monuit. — jak] et, ° Sept, et Vulg. III. FRAGMENTUM LIBRI NEHEMIÆ. 7, 13 .... jah qaß alla gamainþs amen jah hazidedun fraujan jah gatavidedun þata vaurd alla so mana11 gei. jah fram þamma daga ei anabauþ mis ei veisjau fauram þleis ize în ïudaia fram jera ·k⋅ und jer •1• jah anbar artarksairksaus þiudanis i'b' jera ik jah broþrjus meinai hlaif fauramapleis meinis ni ma15 tidedum. ïp fauramaþljos paiei veisen faura mis kauridedun þo managein jah nemun at îm blaibans jah vein jab naubbanub silubris sikle m'jah skalkos ize fraujinodedun þizai managein; iþ ik ni 16 Lavida sva faura audvairþja agisis gups. jah vaurstv þizos baurgsvaddjaus ni svinþida jah þaurp ni 17 gastaistald jah þivos meinai jab allai þai galisanans du þamma vaurstva. jah iudaicis jab þai fauramaþljos *r* jah 'n' gumane jah þai qimandans at unsis us þiudom þaim bisunjane unsis ana biudà 18 meinamma andnumanai veisun. jaḥ vas fraquman dagis wizuh stiur •a• lamība gavalida ‘q• jah gaitsa gamanvida vas mis, jah bi ·i·dagans gaf vein allai þizai filusnai (jah allai þizai managein } jah allamma po alla hlaif fauramapleis ineinis ni sokida in þize ei ni kauridedjau po managein în INTERPRETATIO. v, 13...., et dixit omnis cœtus: amen! et laudaverunt dominum et fecerunt hoc verbum omnis hic popu lu. 44. Et ab hoc die, quo præcepit mihi, ut essem præfectus eorum in ludaia ab anno xx usque ad annun Xxx et alterum Artarxerxis rogis, xu annos, ego et fratres mei panem præfecturæ meæ non comedimus. 15. Verum præfecti, qui fuerunt ante me, gravarunt hunc populum et acceperunt ab illis panes et vinum el etiam argenti siclorum xt., et e: vi eorum imperaverunt huic populo; verum ego non feci sic coram facic timoris Dei. 16. Et opus hujus muri non prohibui et agrum non acquisivi et servi mei et omnes hi collecti ad hoc opus. 17. Et Judæi et hi præfecti c'et L virorum ethi proficiscentes ad nos ex gentibus his circumi nos ad mensam meam excepti erant. 18. Et crat consumptum die quovis bos 1, arietes electi vi, et hircus paratus qrat mihi, et in x dies dedi vinum omni huic multitudini [et omni huic populo] et omni hanc omnem panem ANNOTATOINES. v, 13. a!la yamainps] paulo post Goth. dicit alla so managei, qui usus articuli post alls ponendi frequentior est (Grimm. IV, 391), tamen vid. Mc. XI, 18 allu managei, Grimm. IV, 515. tavidedun] fe cerunt, Sept. Vulg. hebr. fecit; sic Gothus post nomina collectiva verbo plurali uti solet, vid. Grimm. IV, 191. pata vaurd managei] omnes libri; cæterum alla (omnis) omnes. v, 14. jak pr. et, Sept.; Goth. c. Compl. (xiye). pamma daga ei] vid. ad L. 1, 2v. - ei veisjau faurama pleis Cast. ei veisi du fauramapeis, vid. Lobe Beit zur Textbericht. der Skeir. p. 35*). Cæterum Sept. scribunt: eivur eis upyovcu, quod est gothice visan du fauramaþlj 1, við. Col. iv, 11 þatci vesun mie du gabrufsteinai; et propter hanc differentiam et quod ei post anabiudun jouit pro infinitivo, quem præbent Gr. et quo Gothus cum Græcis post hoc verbum omnibus aliis locis uti solet, vix est dubium, quin Gothus e Vulg. (ut essem dux) converterit. in iudaia in ludæa, omnes libri ev ya loud, quod e in iudaialand, vid. Mc. 1, 5; cf. L. m, 1. und] Sept. hebr. xxi Eos; Goth. c. Vulg.. anþar] Cast. •b⋅n'[is], uti nos edidimus, in cod. scriptum esse vide. i, Cast, ipse nunc dicit; certe aliter scribi non potest. artarksairksaus] Sept. hebr. Aç¤×σvolά; Goth. c. Vulg. pindanis] regis, Sept.; Goth. c. Compl. •ib' jera xu annos, ¶ omn. hb.i. - hlaif matitedum panem - comedimus, Sept. ẞizv avτῶν οὐκ ἔφαγον. Golli, e. Compl, ἄρτον τῆς ἡγεμονίας μου οὐκ ἐφάγομεν. - v, 15. ip managein] verum populum, Sept. καὶ τὰς βίας τὰς πρώτας, αἱ πρὸ ἐμοῦ ἐξαρυναν ἐπ' αὐτ τούς. Colb. e. Compl. οἱ δὲ ἄρχοντες οἱ ἔμπροσθέν μου hlubans vein panes ἐβάρυναν ἐπὶ τὸν λαόν. v.num, Sept. Vulg. v pros ἐν οἴνῳ, nimirum ad verbum reddentes hebr. na; Goth. probe conver tit. — jah nauk þannh] et etiam, gr. ĉoxutov. —sikle} Bielorum, Sept." Sipaqua, Goili. c. Compl. cízlous. skalkos frau,inodedun servi imperaverunt, 5 μι. ἐκτετιναγμένοι — ἐξουσιάζονται, ενώ, s. Gorl. v, 16. vaursiv svin bidal opus-prolibui, Goth, contempta auctoritate Complur. (ἐν ἔργῳ τοῦ τείχους TоÚTY EXρúτnoα) et Vulg. (quin potius in opere muri ædificavi), ad Sept. propius accedit, qui convertunt ? ἐν ἔργῳ τοῦ τείχους τούτων οὐκ ἐκράτησα. - jak] pr. et, Sept.; Goth. c. Vulg. et hebr. — juh pivos meinail et servi mei, Sept.; Goth. c. Complat., omittil autem izzi (jainar)" post : galisanans, quod omnes habent, et cum Sept. et Vulg. legit ini pro St. v, 17. jah þai faurama pljos) et hi præfecti, Sept,; Goth. c. Comp.; sed præter hanc auctoritatem cuin Sept. post. 'r' inserit jah (et). — þail sec. hi, omnes gr. et lat. andnumanai veisun] excepti erant, Sept. et hebr., cf. Valg. quæ erant addit. v, 18. vas fraquman] erat consumptum, Goth. ne que cum gr. et hebr. (youɛvov), neque cum Vulg. (parabatur) concinit. wizuh] quovis, omn. pias (iis), sed probe Gothus converti. a] Goth. c. gavalida q]¶ oma. libri. gaitsa] sic col. teste Cast. exspectabas gaitja. dagans Goth. Ev mät, inserit autem allai ante pizai filusnai et gaf (dedi) ante vein, contra omnium auctoritatem, nisi quod Vig. infra tribuebam addit. -filusnail sic cod., Cast. flussiai. Cæterum cum que subse quuntur, jah allai þizai managein (et omni huic populo), in nullo alio libro legantur, non est dubium quin duas lectiones in textu mixtas habeamus, quarum altera (filusnai, 0ɛi) textui græco magis accommodata est, ubi ad multitudinem vini refertur de qua in textu serino est; altera autem (managein) magis consentit cum ratione, qua interpres sensum scriptoris accepit. Rectius esset, si legeretur all in þizai filusnai. jah allamma po alla hlaif] sic ediant Cast., sed certo falsa est lectio; quid enim primum allamma significat et cui verbo textus respondet? deinde hlaifs est genere musculinum, non feminipum; tum si articulus cum alis junctus ponitur, locum habet aut post alls, aut si præcedit, alls post substantivum ponitur, vid. Grimm. IV, 515 sq. Postremo, si vera esset lectio edita, interpres, quæ in græc. (rai avv rotors) et Vulg. (insuper et) sunt, nhi +1, 14, 45 þaim vaurstvam te paiei prafstidedun mik. jah ustaubana varp so baurgsvaddjus .. 16 jah 'k' daga menoþs ailulis 'n' dage jah ·b· jah varþ sve hausidedun fiands unsarai allai jah obtedun allos biudos pos bisunjane unsis jah atdraus agis in ausona ize abraba jah ufkunþidun patei 17 fram guþa unsaramma varþ usfullips þata vaurstv. jah în dagam jainaim managai veisun þize reik18 jane iüdaie þaiei sandideJun aipistulans du tobeiïn jah tobeias du ïm. managai auk în ïudaia ufaıþjai veisun ïmma, untc megs vas saikaineiius sunaus aicirius jah ïoanan sunus is nam dauh:ar mai19 saullamis sunaus barakeiïns du qenai. jah rodidedun du îmma — in an ivairþja meinamma, jah vi, 1 vaurda meina spillodedun imma jah aipistulans însandida tobeias ogjan mik. jah varþ sve gatimrida varþ so baurgsvadðjus j:h gasatida haurdins jah gaveisođai vaurþun dauravardos jah liuþarjos INTERPRETATIO. -- 14. præfecturæ mæ non quæsivi, propter hæc ut non gravarem hunc populum in his operibus... (prophe)tarum, qui exhortati-sunt me. 15. Et perfectus erat hic murus v et xx die mensis E'ulis L. diebus et n xvi et factum-est, ubi audiverunt inimici nostri omnes, et timuerunt omnes gentes hæ circum nos, et cecidit timor in aures earum vehementer et cognoverunt quod a Deo nostro fuit perfectum hoc opus. 17. Et in diebus illis mulţi erant horum regum tudæorum, qui miserunt pistolas ad Tobiam et Tobias ad eos. 18. Multi enim in ludæa jurati erant ei, nam gener erat Scceniæ, filii Eïræ, et loanan, filius ejus, duxit filiam Mesollamis, filii Baraciæ, uxorem. 19. Et locuti-sunt ad eum (pertinentia) in præsentia mea, et verba mea nuntiarunt ei, et epistolas misit Tobias, terrere me. vi 1. Et factum est, ubí ædificatus fuit hic ANNOTATIONES. nus curate ne dicamus sine sensu convertisset. Ac m cedit autem, quod in codice non allamma, sed alla vi, 14. ...le] praufete Cast. recte explet. - prafstidedun] si vere ita in cod. scriptum est, interpres sensum scriptoris plane pervertit; nam Noadia et alii prophetæ, Nehemiam non consolati nec hortati sunt (id quod significat prafstidedun), sed potius omnem operam impendebant, ut ejus consilium muri ædificandi impedirent, igitur erant gobspížovres, id autem gothice est plahsidedun, vid. Cor. II, x, 9. ei ni þugkjaima sve þluhsjandans izvis pairh bokos (ixφοβεῖν ὑμᾶς). vi, 15. daga] die, Sept. et hebr.; Goth. c. Vu'g. menops ailulis | Cast. men..., quod litteras se quentes propter membranæ fissuram legere non pouit; explevimus e textu græco ('Eλovλ μugvós) vel potius e Vulg. transpositis verbis mensis Elul præbente. -dage jah b·19 omn. vi, 16. allai] sic legendum est, Cast. allans, nimirum præter all..... nihil cognosci potest. Neque igitur opus est conjectura minus felici Grimmii İv, 516, qui opinatur Gothum in libro suo múvras legisse, qui accusativus ab hausidedun pendeat. Cæterum allai omn. libri habent ante fands. - jak] sec. et, notanda constructio, quam omissa Vu'g, auctoritate, cum Sept. communem habet; sic jah in apodosi sæpius ponitur; cf. ad M. vi, 14. ausona aures, Sept. hebr. paduoïs, quapropter Cast. auson? inendum librarii pro argona esse censet. abraba] Sept. hebr. post agis ponunt. ufkunþidun ] sic cod. pro usitato ufkun pedun, vid. ad L. vii, 56. usfullips] sic cod., uti Massm. Sk. p. 182 monuit, Cast. Xusfullps. Lectio autem codicis offensionem habet, quod usfutlips, genere masculinum, ad vau stv subjectum dob genere neutrum pertinet; sic vero sæpius, maxime si prædicatum præcedit. Gal. 11, 16 vairþiþ garaihts ainhun leike; Skeir. 40, 14. naudiþaursts vas jah gaan þar (genere neutrum; aliter neutrum prædicati ad nomina feminina refertur: Gal. v, 11 gas tauran ist marzeins. Eph. !!!, 10 kanniþ vesi handugei; aut masculinum, maxime si substantiva in-s innituntur, uti Rom. vir, 8 el 11 lev nimands fravaurhis, Quod Sk. 49, 17 legitur visandin vaihuai, ių pro visandein esse, ad Tim. Î, 1, 4 monuimus. Praeter participia etiam adjectiva et pronomina possessiva a nominibus suis genere sæpe differunt, de qua re in Grammatica exponemus. - VI, 17. managai — ïm] multi eos, Gothus et a grec. (ἀπὸ πολλῶν ἐντίμων Ιούδα ἐπιστολαὶ ἐπορεύοντα πρὸς Τωξίαν καὶ αἱ Τωβία ἤρχοντο πρὸς αὐτούς) et a Vulg. (multæ optimatum Iudæorum epistolæ millebantur ad Tobiam et a Tobia veniebant ad eos) discrepans, tamen brevi et eleganti sermone cogitationem scriptoris optime ass cutus est. VI, 18. ufaiþjai Cast. ufai þeai edidit, quod Grimm Gr. 1, 59 (3 edit.)pro ufaipiai accipiendum esse existimat; sed ne sic quidem illa lectio recic habet, nam unde ufai þiai esse debet? Lectio nostra et for. me integritate commendatur, et quod jet e sæpius a librariis permutantur, cf. ad Tim. I, vi, 13. Accedit u Cast. ipse nunc confiteatur dubium esse utrum ufai peai an ufaiþjúi scriptum sit. aieirins] Gr. Hpzé, Vulg. Area, cum quo Goth. fortasse legit et aireins scripsit, cum litterarum falsa transpositione ef. ad Joan. xvi, 36. Cum Vulg. etiam ioanan legit, pro quo Gr. 'Twvźy habent. -- v1, 19. du imma ——] Cast, du modo edidit et lo. cum adeo oblitteratum esse dicit, ut quæ deinde sint scripta, legi non possint, videri autem supplenda verbaque significent τὰ συμφέροντα αὐτῷ, quæ legan tur in Complut. Postra Massin. Skeir. p. 182 post du legit ïmma, reliqua explicare non potuit. Quæ autem cum ita sint et du imma a verbo oblitterato pen◄ dere debeat, verbum illud significationem græci uppipe habere non potest, nam his verbis (dugan, balizo risan) præpositio du jungi non solet (alía enim est ratio Tim. II, 1, 14 du vaihtai ni daug); sed po tius significationem minus definitam, v. c. pertinere, et ipsum esse potest fairrinnan, quod cum du jungunt Gobi, Eph. v, 4. Se quidem Gothus a Complut. (καίγε τα συμφέροντα αὐτῷ ἔλεγε») et Vulg. (sed et laudabant eum) aliquanto differt et propius ad Sept. (καὶ τοὺς λόγους αὐτοῦ ἦσαν λέγοντες) accedit, sed sic sepius inter utramque textam medius est cf. ad v, 16. - ogjanl sic cod.; Cast. otjan, 2 jah laivveiteis. jah anabauþ auaniïn brohr meinamma jah ananeiïn fauramaþlja baurgs iairusalems. 3 unte sa vas vair sunjeins jah ogands fraujan ufar managans. jah qaþ im ni uslukaindau daurong iairusalems und þatei urrinnai sunno INTERPRETATIO. murus, et posui valvas et recensiti facrunt janitores et cantores et Levitæ : 2. et præcepi Ananiæ, fratri mco, et Ananiæ præfecto urbis ferusalemis, nam hic erat vir verax et timens dominum super multos ; 3. et dixi cis, ne aperiantur portæ lerusalemis usque dum oriatur sol. Præter ulfilanam versionem, duo supersunt monumenta, quæ, si dubii sunt auctoris, gothicitatem tamen haud ambiguam præ se ferunt, Skeireins scilicet et Calendarium gothicum. Cum autem prioris textus, quem Massmannus restituit et castigavit (coll. Ienaische Allgem. Litteraturzeitung, 1835, no 61; Læbe Beyträge zur Textberichtigung und Erklärung der Skeireins, Altenburg 1859), et posterioris in solo Specimine partium ineditarum Ulpia inveniantur, hoc proposito nostro convenientissimum esse duximus, si utrumque infra subjecerimus. Jam vero, quo faciliores fiant investigationes, ad marginem textus Skeireins paginas et columnas codicis secundum Massmanni recensionem romanis cifris et litteris indicavimus, quibus etiam in glossario usi sumu‹; paginas vero ejusdem textus a Massmanno editi et restituti arabicis numeris designavimus, his etiam in annotationibus textus Ulfilani jam adhibitis. Variantes autem lectiones codicum per C, editorum vero per M (Massmannum et Cast. (Castillionæum) no:avimus. с I. SKEIREINS. I, a saei frapjai aippau sokjai gup. allai usvandidedun samana unbrukjai vaurþun. jah jn uf dauþaus 37 aldrusun stauai'. înuh þis qam gamains allaize nasjands allaize fravaurhtins afhrainjan. ni ïbna nih galeiks unsarai garaihtein ak silba garaihtei visands ei gasaljands sik faur uns huns! jas- saup gupa þizos manasedais gavaurhtedi ussaunein'. þata nu gasaiwands iohannes po sei ustaubana b babaida | vairþan fram fraujin garehsn miþ sunjai qaþ. sai sa ïst viþrus gups saci afnimiþ fravaurht þizos manasedais. maltedi sveþauh jah ïnu mans leik valdufnja þataine gudiskamma galausjan allans us diabulaus anamabtai. akei kunnands patei svaleikamma valdufnja mahtais naups ustaiknida 38 vesi jan-ni panaseips fastaida garaihteins garehsnsak naupai gavaurhtedi manne ganist. jabai auk diabulau fram anastodeinai nih nauþjandin ak uslutondin || mannan jah þairh liugn gawotjandin ufargaggan anabusn. þatuh vesi vibra þata gadob ei frauja qimands mahtai gudiskai jah valdufnja þana galausidedi jala naubai du gagudein gavandidedi. ne auk þuhtedi þau in garaihteins gaaggvein⚫ ufargaggan po faura ju us anastodeinai garaidon garebsn? gadob nu vas mais þans svesamma viljin uftrausjandans diabulau du ufargaggan anabusn gups þanzuh aftra svesamma viljin gaqissans vairþan dnosjandis lai || seinai jah frakunnan unselein þis faurpis uslutondis ip sunjos kumpi du aftraanastodelnai pize in gupa usmete gasaijan. ïnuh þis nu jah leik mans anduam ei laisareis 3 uns vairbai bizos du guba garaihteins. sva auk skulda du galeikon seinai frodein jah mans astra galaþon ⚫ vaurdam jah vaurstvam jah spilla vairþan aivaggeljons usmete. ip in þizei nu vitodis gaaggvei ni þatain gavandei . . . 9 - ... nai galaubeinai vairþands ju faur ïna balþeiþ in mela raihtis 59 pulainais leikis 1 afar ulain svikunbaba miþ ioseba usfilhands gasvikunþjands ei ni afvandıda sik in 1, a leg. stara? 2 C. usaunein. * C. (?) M. garchsn. * C. gaag eir • C. laisjareis, • M. aftragala pon. * M. în þ.zei. 8 M. gaaggrein. M. gwandein ai..... 10 M. leis is. 7 |