tum in Roma. Bern. Inexhausti vigoris] Ausonius ad Paulinum: “ Nostra senectus Servat inexhaustum, tibi gratificata, vigo rem.' Sitzm. καὶ τὸ θεῖον, 6 intelligibilia ipsamque divinitatem' intelligat. Illa vero ¿v τῷ πρᾶξαι τὰ ὑπαγορευόμενα ἐκ τοῦ λόyou,' in iis rebus agendis, quas recta ratio præscribit,' hoc est, in exercitatione virtutum. Unde Hierocles in Carm. Pyth. scribit, "Oтɩ ǹ μèv πракτικὴ φιλοσοφία διὰ τῆς τῶν ἀρετῶν φύσ σεως ἄνθρωπον ἀγαθὸν ἀποτελεῖται. ἡ δὲ θεωρητικὴ εἰς ὁμοιότητα Θεοῦ καθίσο τησι νοῦ καὶ ἀληθείας ἐλλάμψει, “ phi Pulsare cœlum summi verticis cacumine videbatur] Horat. 1. Carm. Od. 1. ' Quod si me Lyricis vatibus inseris Sublimi feriam sidera vertice.' Martialis lib. VIII. Epig. 36. Hæc Auguste tamen, quæ vertice sidera pulsat, Par domus est cælo, sed mi-losophiam, quæ versatur in agendo, nor est Domino.' Idem. virtutum vi hominem probum efficere: quæ autem in contemplando, illustratione mentis atque veritatis Deo similem reddere.' Hinc eidem, fit homo primum ¿ya@ds, deinde cós. Quam Platonis sententiam exponit tum idem Hierocles proœmio aurei commentarii, tum Alcinous elrayw opere aliud fere Boëtius quam ПλaTwvise: quamquam ea quoque divisio Aristotelis sit ac Theophrasti, ut exponit Plutarchus proœmio lib. 1. de placit. philosophor. et noster Boëtius Praefatione in Porphyrii εἰσαγωv doctissima. Vallin. Harum in extremo margine π, in supremo vero e legebatur intextum] Practicam intelligit Philosophiam et Theoricam. De utraque vide B. Angustin. 1. vIII. de Civit. Dei, cap. 4. Illam ' Activam,' hanc Speculativam' vocat Cassiodorus, 1. Variar. Epist. 45. Aliter vero alii (ut Ciceroys cap. 2. Nihil enim hoc toto et Apuleius) Philosophiam partiuntur. Ex quibus Cicero lib. 1. Acad. Quæst. sic ait: Fuit jam a Platone accepta philosophandi ratio triplex. Una de vita et moribus: altera de natura et rebus occultis: tertia de disserendo, et quid verum et quid falsum, quid rectum in oratione pravumve, quid consentiens, quid repugnans, judicando.' Et idem lib. v. Tuscul. Quæst. ubi triplicem hunc animi fœtum ait existere: quorum 'unus' sit in cognitione rerum positus et in explicatione naturæ: alter in descriptione expetendarum fugien. darumve rerum: tertins in judicando, quid cuique rei sit consequens, quid repugnans; in quo inest omnis tum subtilitas disserendi, tum veritas judicandi.' Idem. П..] Designari his elementis Philosophiam πρακτικὴν καὶ θεωρητικὴν, 'activam et contemplativam' certum est. Hæc enim est apud Platonicos totius tum vitæ, tum philosophiæ divisio, quam utramque qui complectitur, is demum sapiens est. Hæc v τῇ γνώσει τῆς ἀληθείας, “ in veritatis cognitione,' versatur, quod τà vontà Gradus quidam] Eos recenset idem Hierocles commentario illo aureo in Pythagor. aurea carmina; ea præsertim quorum initium est: Mπνον μαλακοῖσιν ἐπ ̓ ὄμμασι προσδέξασθαι. Quibus vero gradibus Christiani ad sapientiam, hoc est, ad Deum contemplandum, perveniant, docet D. Augustinus lib. II. de doctrina Christ. cap. 7. et lib. IV. de Trinit. cap. 1. Id. Poëticas Musas] Quas Philosophia e conspectu suo fugat, quia, ut inquit Plato lib. x. de Rep. Taλαià μév τις διαφορὰ φιλοσοφίᾳ τε καὶ ποιητικῇ, ' vetus est Philosophiæ et Poëtices dissensio.' Quod nimirum Poëtæ in movendis ad voluptatem affectibus toti fere sint, quos rectæ rationi subjicere philosophiæ præcipuum offi. cium est. Neque alia de causa Poësim e sua civitate pellit ibidem Plato, ait enim, εἰ δὲ τὴν ἡδυσμένην μοῦσαν παραδέξῃ ἐν μέλεσιν ἢ ἔπεσιν ἡδονή σοι καὶ λύπη ἐν τῇ πόλει βασιλεύσετον, ἀντὶ νόμου τε καὶ τοῦ κοινῇ δόξαντος ἀεὶ εἶναι BeλTÍσTOV Móyov, 'Si autem voluptuosam Musam in canticis et carminibus acceptaveris, voluptas in civitate ac dolor, legis et ejus, quod semper optimum visum est, rationis videlicet loco, dominabuntur.' Hinc eas noster 6 Scenicas meretriculas' vocat, hoc est, molli, scenico et ad voluptatem comparato habitu cultuque comptas, ut qui Philosophiam non deceat. Philonis quoque Virtus ad Voluptaten, Τὴν τερατουργὸν καὶ μάχε λον καὶ μυθολόγον εἶδον ἡδονὴν τραγικώτερον ἐνεσκευασμένην, καὶ λιπαρῶς θαμινά σοι προσομιλοῦσαν, ο Hanc aspicio præstigiatricem, impudicam et nugatricem splendide ac scenice ornatam blanditiis te aggredi.' Unde in Gorgia ait, Poësim, Rhetoricam, Sophisticen esse koλaкeías adulationes,' ὅτι τοῦ ἡδέος στοχάζεται ἄνευ τοῦ βελτίσTOV, 'quod' earum unaquæque, ‘nulla optimi habita ratione, ad voluptatem tanquam scopum tendat.' Quamquam Poësim quoque in eodem de Rep. libro in Rep. admittit ac laudat, eam videlicet quæ iuvovs leoîs Kal èyKáma, hymnos in Deos, et' fortium illustriumque virorum laudationes' continet. Quod ille ab Hesiodi eoyovia acceperat, ubi officium Poëtæ materiemque sic illi præscribit, Avτὰρ ἀοιδὸς Μουσάων θεράπων κλεῖα προτέ ρων ἀνθρώπων Ὑμνήσῃ, μάκαράς τε θεοὺς of "Ovμπov éxovow. Nempe Poëta Res priscorum hominum claras, Divosque beatos, Summo stellantis regnant qui in culmine Olympi Cantarit, famulus Musarum.' Quam dialogo 'Iwvos multis summisque laudibus effert idem Plato. Vallin. Commota paulisper] Ex decoro, neque enim decuit Philosophiam diu irasci bene Aristoteles: Tòv oópov μετριοπαθῆ μὲν εἶναι, ἀπαθῆ δὲ μὴ εἶναι. 'Sapientem mediocres affectus habere, nullos non habere.' Bernart. Hæ sunt enim quæ infructuosis] Pon. tius Paulinus ad Ausonium, de Ρoétis aliisque Ethnicorum scriptoribus : Qui corda falsis atque vanis imbuunt: Tantumque linguas instruunt, Nihil adferentes, ut salutem conferant : Quod veritatem detegat. Quid enim tenere vel bonum aut verum queant, Qui non tenent summum caput, Veri bonique fomitem, et fontem Deum? Quem nemo nisi in Christo videt.' Sitzm. Hunc vero Eleaticis atque Academicis studiis attigistis enutritum] Restitui ex scriptis insigni Aposiopesi : Hunc vero Eleaticis atque Academicis studiis enutritum? Sed abite potius. Theodor. 1. 11. de Princ. 'Gens vero Philosophorum, qui apud nos Eleatici nominantur, a Xenophane atque altius initium ducens.' vide, si pretium operæ tibi, Clem. 1. Stromat. Euseb. x. de præparatione Euangelica. Bern. Eleaticis... studiis] Dialecticis. Zeno ex Elea Lucaniæ urbe, quæ post Silarim juxta sinum Possidoniatem sita est, fuit oriundus. Hic ipse fuit inventor primus Dialecticæ. Diog. Laërt. in Prooem. Alexander ab Alex. lib. 1. cap. 30. Sitzm. Academicis] Platonicis, quibus Boëthius fuit addictissimus. Innutritum] Apuleius lib. IV. Metam. Omnibus delitiis innutrita:' de virgine captiva loquitur. Idem. Eleaticis, aique Academicis] Eleaticis, hoc est, iis quæ pertinent ad Dialecticam, cujus inventor fuit Zeuo Eleates, quam multi coluere, et præcipue [cujus libros transtulit commentatusque est Boëtius] Aristoteles, qui in ea excelluit. Cicero lib. 1. de Oratore, refert 'multo plura' de arte dicendi Aristotelem, quam omnes dicendi magistros dixisse, multoque meliora.' Is enim, ut Symmachi lectissimis verbis utar, 'naturam bene loquendi, in artem redegit. Cum igitur non solum universam Dialecticam Aristotelis, quum interpretatio Ne dignoscere possem, quænam, &c.] Mss. Nec dignoscere. Ita in vetustiss. membranis Vegetii lib. III. cap. 5. legitur: 'Sunt et alia multa (al. muta) signa, quæ Dux belli in equis, aut indumentis, et in ipsis armis, ut dinoscatur hostis, præcepit custodiri.' Idem. METR. 2. Heu, quam præcipiti mersa profundo] Lactantius de resurrect. Dom. die: 'Qui genus humanum cernens mersum esse profundo.' Idem. Tendit in externas ire tenebras] Prudent. Teρl σтepávwv Hym. 1. 'Absit ut cælestis ignis se tenebris misceat.' vid. quæ not. ad Metr. 9. lib. III. vs. 25. Idem. Suetus in ætherios ire meatus] Apul. in principio lib. De Mundo: 'Homines philosophiam Ducem nacti, ejusque inventis imbuti, animo peregri. nari ausi sunt per cæli plagas, his itineribus, quæ exploratione acuminis sui pervia sapientiæ, solis cogitationibus viderant.' Idem. Cernebat rosei lumina Solis] Senec. in Oct. vs. 378. Cælum intueri, Solis et currus sacros, Mundique motus, Solis alternas vices, Orbemque Phœ• bes, astra quem cingunt vaga, Lateque fulgens ætheris magni decus.” Diog. Laërt. libro 11. de Anaxagora: ἐρωτηθείς ποτε εἰς τί γεγένηται, Εἰς θεω ρίαν (ἔφη) ἡλίου, καὶ σελήνης, καὶ οὐρανοῦ. Vid. quæ not. ad Carm. ult. lib. v. Idem. Lumina Solis] Val. Flacc. lib. v. Solem vocat' Æternum lumen:''Non aliter quam si radiantis adiret Ora Dei, verasque æterni luminis arces; Tale jubar per tecta micat.' De diversis vero nominibus Solis ejusque magnitudine vid. Macrob. in Somn. Scip. lib. 1. cap. 20. Idem. Sidera Luna] Manil. lib. 11. Nunc sidera Lunæ Mota tenens.' Q. Curt. lib. IV. de Reb. Gest. Alexandri Magni: 'Prima fere vigilia Luna deficiens primum nitorem sideris sui condidit. Deinde sanguinis colore suffuso, lumen omne fœdavit.' Quid inter stellam et sidus intersit, docet Macrob. lib. 1. in Somn. Scip. c. 14. Lactant. lib. 11. Div. Instit. cap. 5. 'Illi Solem et Lunam: vos etiam sidera Deos putatis.' Idem. Et quæcunque vagos stella rec.] Seneca in Herc. Fur. vs. 125. 'Nox victa vagos Contrahit ignes.' Quintilian. Declam. v. Alia toto sparsa cælo vagos cursus certis emetiuntur erroribus.' Vide Apulei, de Mundo et de Deo Socratis, ubi Planetas ab imperitis Vagas stellas' appellari asserit. At Macrob. in Somn. Scip. lib. I. cap. 18. non solum manifestissimam rationem, sed visum quoque ipsum monstrare, quod Planetæ errent, firmis probat rationibus. Ut porro hoc tralaticie addam, videtur mihi Boëthins illorum accedere opinioni, qui Sole et Luna exclusis, quinque duntaxat stellas in errantium censum venire voluerunt. Diog. Laërtius in Platone: Πρὸς χρόνου γένεσιν, ἥλιον καὶ σελήνην, καὶ τὰ πλανώμενα γίνεσθαι. ὅπως δὲ διάδηλος τῶν ὡρῶν ᾖ ἀριθμὸς, καὶ μετ τάσχῃ τὰ ζῶα ἀριθμοῦ, τὸ τοῦ ἡλίου φῶς ἀνάψαι τὸν θεόν. εἶναι δὲ ὑπὲρ μὲν τὸν τῆς γῆς κύκλον σελήνην, ἐν δὲ τῷ ἐχου μένῳ ἥλιον, ἐν δὲ τοῖς ἐπάνω τοὺς πλανή Tas: quæ hausisse liquet Diogenem ex Platonis Timæo. Macrob. lib. II. in Som. Scip. cap. 10. ' Ut omnis latitudo qua Sol cum quinque vagis et Luna ultro citroque discurrunt habeat Autumnus gravidis influat uvis] Stat. 1. Sylvar. Et multo gravidus mero December.' Claudian. de Laudib. Stilic. 1. II. vs. 466. 'Autumni maturet gramina Virgo, Lenior et gravidis allatret Sirius uvis.' 'Autumnum' pro ipso fructu autumnali posuit Ovid. 1x. Met. Fab. 1. 'Incessit, totumque tulit prædivite cornu Autumnum.' Item Seneca Thyest. vs. 167. 'Totus in arduum Autumnus rapitur, sylvaque mobilis.' 'Mustulentæ Autumni delitiæ Apul. 1. 9. Dicitur et 'Autumnitas,' quo nomine usi Veteres. Vide Notas eruditiss. Joh. a Wouwern ad Minutium Felicem, et Miscellanea Francisci Jureti, ad lib. 111. Symmachi, Epist. 23. Idem. Latentis Naturæ varias reddere caussas] Eadem fere scribit de Archimede Silius Ital. lib. XIV. Et Lucret. lib. 1. de Epicuro: Virtutem irritat animi, confringere ut arta Naturæ primus portarum claustra cupiret.' Idem. Declivemque gerens pondere vultum] Prudent. in Hamartig. Nam quia Naturam tenuem declivia vitæ Pondera non reprimunt.' Vid. quæ not. ad vs. 5. Met. lib. IV. Idem. PROSA 2. Invicta te firmitate tuerentur] P. Syrus: Non eripit fortuna, nisi quod et dedit.' Idem. Lethargum patitur] Horat. Serm. 11. Sat. 3. Lethargo grandi est oppressus.' De hoc morbo præter Lucret. lib. I. Q. Serenus, cap. 56. 'Denique nonnunquam somno sic membra gravantur, Ut conjungatur lecto sopor altus acerbo.' Et Cornel. Celsus, lib. 1. cap. 20. ' Alter quoque morbus est aliter phrenetico contrarius. In illo difficilis somnus, prompta ad omnem audaciam mens est: at in hac marcor, et inex pugna. bilis pæne dormiendi necessitas, λh-Papyos Græce nominatur: atque id quoque genus acntum est, et nisi succurritur, celeriter jugulat.' Idem. Oculosque meos siccavit] Propert. lib. I. Eleg. 5. ‘Humidaque impressa siccabat lumina lana.' Sitzm. METR. 3. Discussa nocte] Senec. in Herc. t. vs. 1707. Nube discussa diem Pande.' Claudian. De Laudib. Stilic. lib. 11. vs. 11. ' Vultuque sereno Discussis tenebris in lucem sæcula fudit.' Min. Felix in Octavio: 'Et cum discussa caligine de tenebrarum profundo in lucem Sapientiæ et Veritatis emergerem, non respuit comitem, sed quod est gloriosius præcucurrit.' Apuleius Metam. lib. 11. Nocte discussa Sol novus diem fecit.' Idem. Ut cum præcipiti] Senec. in Hippolyto, vss. 734. ‘Fugit insanæ similis procellæ Ocyor nubes glomerante Coro.' Virgil. 1. Georg. 'Sæpe etiam immensum cœlo venit agmen aquarum, Et fædam glomerant tempestatem imbribus atris Collectæ ex alto nubes.' Silius Ital. lib. 111. 'Interdum adverso glomeratus turbine Corus In media ora nives fuscis agit horridus alis.' Idem. Corus] Est idem qui Caurus.' Nam et 'plostrum' et 'plaustrum,' 'clostrum' et claustrum' dixere Veteres. Apuleius de Mundo: 'Caurus Græce pyéσrns vocatur, is est adversus Aquiloni.' Idem. Boreas] Apuleius de Mundo: 'Qui PROSA 3. Hausi cælum] Q. Curt. lib. v. de Reb. gestis Alex. Alium domi esse coeli haustum, alium lucis aspectum.' Idem. Supero cardine delapsa] Themistius Orat. I. Σωκράτης δὲ ἐκεῖνος ὁ Σωφρονίσκου θείᾳ μοίρᾳ μόνῃ παραγενέσθαι ἐς ἀνθρώπους, ‘Socrates' denique “Sophronisci ille filius divina duntaxat sorte Philosophiam in hominum genus delapsam fuisse testatus est; in Sophista Platonis ubi et Prodicus sapiens Oetos dicitur. Quod sit nimirum (ut ait Rex Indorum Phraotes apud Philostr. in vita Apollonii lib. II. cap. 12.) Oεióтatov тŵv kaт' av0pwTOUS, 'omnium, quæ sunt apud homines, divinissimum.' Seneca Epist. XC. ‘Quis dubitare, mi Lucili, potest, quin Deorum immortalium munus sit, quod vivimus: Philosophiæ, quod bene vivimus? Itaque tanto plus nos debere huic quam Diis, quanto majus beneficium est bona vita, quam vita?' Quid enim cœlestius, aut ad Deos propius accedit, quam homo omnia cum recta ratione faci ens? Vallin. Ante nostri Platonis ætatem] Solone, Anaxagora, et Pythagora in exilium actis: Zenone vero Eleate aliisque optimis viris morte damnatis. Idem. Certamen....certavimus] Ita Homerus Iliad. Γ. πόλεμον πολεμίζειν. “Pugnare pugnam' apud Plautum in Pseudolo Act. 1. scen. 5. ' Priusquam istam pugnam pugnabo, ego etiam prius Dabo aliam pugnam claram et commemorabilem.' Gaudet antem noster Boëtius hac verborum figuratione, nam et infra lib. 11. Pros. 1. dixit, 'Ludere ludum,' et lib. eod. Pros. 5. Ornare ornamentis.' Græcis maxime familiare hoc loquendi genus esse docet C. Rittersh. ad Oppianum. Sitzm. Cujus hereditatem] Huic loco non absimilis habetur apud Philostr. vitæ Apollonii lib. 11. cap. 12. ubi Phraotes Indorum Rex ait, Τοὺς δὲ πολλοὺς σжеρ σKVλEVOAVTAS AŮTÒ Étépwv, tepißeβλῆσθαι τε αὐτὸ ἀναρμόστως, καὶ σοβεῖν ἀλλοτρίαν ἐσθῆτα ἐπισύροντας. Et mox, Τὸ δὲ αἴτιον, νόμοι ὑμῖν οἶμαι εἰσιν. εἰ μὲν τὸ νόμισμα παραφθείροι τίς, ἀποθνήσε κειν αὐτόν. καὶ παιδίον, εἴ τις παρεγγράφοιτο ἢ οὐκ οἶδ' ὅ, τι ἐπὶ τούτῳ. τοὺς δὲ τὴν φιλοσοφίαν ὑποβαλλομένους, ἢ παραφθείροντας, οὐδεὶς οἶμαι νόμος παρ' ὑμῖν ἴσχει, οὐδὲ ἀρχή τις ἐπ' αὐτοὺς τέτακται, 'Plurimos autem apud vos esse audio, qui tanquam alienam rem' Philosophiam 'deprædantes, eaque tanquam veste inepte tamen se induentes, elati incedunt vestem trahentes alienam. Hujus autem mali causam esse arbitror leges vestras. Si quis enim numisma adulterinum cuderit, capite plectitur: si quis etiam pupillum circumvenerit, aut aliud quidpiam fecerit ejusmodi. Philosophiæ vero simulatores aut corruptores, nulla ut audio apud vos lex.coërcet, nec ullus huic rei magistratus præficitur.' Vallin. Cujus hereditatem] Vide hac de re |