eleemosyna Mandatum Adalberonis nuncupatur. A mera frumenti iv, de horreo indominicato annonæ Sciendum quoque est quomodo istius eleemosynæ modius unus, et vinum quod sufficiat. sumptus præparetur: videlicet de domo quæ vocatur Hospitale pauperum annonæ sextarii iv, de ca Plura non erant in codice Igniacensi, unde hæc excerpta sunt. FLODOARDI ANNALES. (Pertz, Monum. Germ. Hist.) DE LIBRO SUBSEQUENTI ADMONITIO AD LECTOREM. exsilio suo scripserat, ei quoque judicandum transmitteret (9). Anno 936 vel proxime sequentibus (10), dubium an pro negotiis suis Ecclesiæve Remensis, Romam adiit, ubi a Leone VII papa benigne exceptus votique sui compos factus atque in presbyterum promotus est (11). In patriam redux operi heroico finem imposuit (12). Anno 940 mense Octobri orationis gratia sepulcrum sancti Martini visere disposuit, sed apud Heribertum comitem clam accusatus, quod contra eum vel filium ejus esset profecturus, cum Hugonis in partes transire renueret (13), ablatis rebus quas de episcopatu Remensi tenebat et ecclesia sua in Culmisciaco, custodiæ traditus est. Nec nisi post quinque menses, die 25 Martii an. 941, libertatem recuperavit. Tum in synodo Suessionensi Remensis Ecclesia quemadmodum sæculo nono B Ratherius Veronensis episcopns librum quem De Hincmarum archiepiscopum, ita decimo Flodoardum (1) presbyterum et Richerum monachum insignes historiarum scriptores edidit. Quorum ille anno 793 vel 894 (2) Sparnaco (3) villa diceceseos Remensis natus, et in schola Remensi a Fulcone restituta litteris imbutus, ab Herivao archiepiscopo clero Ecclesiæ Remensis ascriptus, bonisque ditatus est (4). Circa quintum et vicesimum ætatis annum rebus publicis animum advertere coepit (5), ut ex Annalium initio, quos inde ab anno 919 usque ad an. 966 produxit, conjicere licet. Certe ab eo inde tempore archiepiscopis Remensibus Herivæo, Sculfo et Artoldo valde acceptus fuit et rebus eorum gerendis adhibitus est. Anno 924 Seulfum comitatus, colloquio Rodulfi regis et Hugonis Provinciæ comitis cum Wilhelmo Aquitanorum principe in territorio Cab Hugone principe Hugoni archiepiscopo commisAugustodunensi habito interfuit (6). Anno sequenti Seulfo vita defuncto, Heribertus Veromanduorum comes Hugonem filiolum successorem ei imposuit, omnesque qui conatibus suis tantum non suffragarentur, beneficiis possessionum ecclesiasticarum privavit (7). Quos inter et Flodoardus injuria affectus, adversas deinde partes secutus est, atque Artoldo archiepiscopo a Rodulfo rege in locum Seulfi subrogato adhæsit. Proximis annis carmine heroico Jesu Christi sanctorumque et Italiæ martyrum triumphos celebravit (8), additis pontificum Romanorum usque ad sua tempora gestis, eoque famam sibi apud exteros etiam comparavit, ita ut D sus, ecclesiam aliam scilicet sanctæ Mariæ in Colrido, atque terram injuste ereptam recepit (14). Sed postea etiam Artoldo in sedem suam restituto fidus, eum in negotiis ecclesiæ agendis tam domi qnam in conventibus principum et synodis adjuvit; cui rei eo magis idoneus videbatur, quod archivo ecclesiæ præpositus erat (15. Anno 948 synodo Ingelheimensi interfuit, ubi illustribus viris compluribus innotuit, eaque peracta, ex decreto regum cum Artoldo apud Rotbertum Trevirensem archiepiscopum per quatuor hebdomadas mansit, cum anno proxime præterito ab Artoldo missus (16), cum Ottone rege et Conrado duce Aquis pro rebus Ecclesiæ Remensis (7) Ann. an. 923. (8) Codicem operis unum Roberto Trevirensi archiepiscopo tradidit, alterum ipse fortasse ecclesiæ S. Juliani Turonensis intulerat, in Actis SS. Mai VII. p. 69, apud Arvernos, exstare dicitur. (9) Folcuini Gesta abb. Laubiensium, c. 20. (10) Leo inde a mense Januarii an. 936 usque ad Julium anni 939 sedit. (11) Vide infra. (12) Apud Mabillon., Acta SS. 0. S. B. S. III, p. II, p. 596. (13) Hist. Rem. iv, 28. CI. Annales an. 940. (14) Ib. iv, 28. (15) Hist. R. 11, 19. (16) Hist. Rem. 1, 20: « Easdem res domnus comptus, arguit. in Vosago, a Regembaldo quodam pervasis, locatus A et stylus purus, simplex, gravis ornatus fastidio fuisset. Media inter negotia historiam Ecclesiæ Remensis scribere aggressus, subsidiis undique congestis, præcipue vero chartis in archivo librisque in bibliotheca ecclesiæ asservatis, opus quatuor libris inde ab origine Remorum usque ad exitum anni 948 perduxit, atque flagitante Roberto Treverensi archiepiscopo recognitum hac ipsi dicavit epistola : « Domino venerabili, » etc, (Hanc epistolam habes supra Historiæ Ecclesiæ Romensis præfixam.) Libro primo historiam Ecclesiæ usque ad obitum et translationem sancti Remigii, secundo successores sancti Remigii usque ad Hincmarum, tertio res gestas et scripta Hinemari archiepiscopi recenset, quarto Fulconem, Herivæum, Sculfum et Artoldum usque ad synodum Ingelheimensem peractam scribit. Opus magno historiæ Galliæ, non solum ecclesiasticæ sed et civilis et litterariæ, commodo editum, cum, fontibus quibus auctor usus est deperditis, plurimas magni momenti notitias ibi tantum reperias; præcipuam tamen ea ratione laudem sibi in historia Hincmari et Fulconis (17) vindicat, quorum rebus et scriptis recensendis præcipuam operam impendit; reliqua magnam partem et Annalibus suis repetita legimus. Quibus quidem inde ab eo tempore haud intermissam operam curamque adhibuit (18); mediasque inter res et in magna rerum per Gallias commotione oculatus testis, regnum, principum virorumque aut doctrina aut potestate per Galliam et Germaniam (19) illustrium commercio haud alienus, quæ veram sui ævi imaginem posteris redderent diligentissime enotavit, ea scilicet fide, qua virum pium, candidum et a violento partum studio alienum decet, qualem fuisse Artaldus episcopus dudum Conrado duci commiserat: quas ille Ragenbaldo cuidam suorum delegaverat. Qui Ragenbaldus earumdem rerum colonos valde affligebat. Ipsi vero pro afflictione sua sæpe ad sanctum Remigium clamabant, Remis venientes, et ipsius patroni sui patrocinia requirentes Pro qua re nuper anno præterito, cum rege Othone et præfato duce locuti sumus, quando Aquis ad eumdem regem missi fuimus. Sed ut idem Ragenbaldus ab ipsarum rerum direptione desisteret, impetrare nequivimus. Unde contigit horno [cod.ap. Colv. hoc anno], ut dum quodam sabbato eosdem colonos ad opus quoddam peragendum congregatos haberet, præciperetque presbytero, ne signa vespertinalia usque prope noctem pulsaret, operique implendo insisteret, percuteretur percussore inviso. Qui dum requireret quis eum percussisset, omnesque se vidisse negarent, furiis exagitatus, sensum amisit, graviterque vexatus, spiritum exhalavit. Quo comperto, dux Conradus nimium territus ad sanctum Remigium venit, eique res ipsas reddidit, quas præmissus præsul Artaldus Hincmaro abbati ac cæteris monachis ad supplementum victus attribuit. » α (17) In litteris Fulconis ad Arnulfum imp. pro Carolo Simplice rege hæc etiam scripta refert iv, c. 5 Adnectit etiam, quod in omnibus pene gentibus notum fuerit, gentem Francorum reges ex successione habere consuevisse, proferens super hoc testimonium beati Gregorii papæ. Subjicit etiam ex libris Teutonicis de rege quodam, Hermenrico nomine, qui omnem progeniem suam morti destinaverit impiis consiliis cujusquam consiliarii sui, Perfecit tamen Annales in monasterio, quo se beneficio deposito monachus (20) moxque abbas (21) futurus detulerat. Ubi ejusmodi occupationibus sudiisque deditum cum anno 952 aut 953 (22) clerus et populus Noviomensis et Tornacensis episcopum sibi elegissent, regius tamen favor minime secutus, frustra renitente Flodoardo (23), alium cathedræ pecunia venali imposuit: qua de re ab Adaldago archiepiscopo Hammaburgensi litteris ad eum datis visitatus est. Ætatem igitur Ecclesiæ Remensis presbyter et prælatus penes Artoldum exegit, quo defuncto, et lugone qui superstes erat excommunicato, anno 962 ipse cum cæteris ecclesiæ canonicis, B rege Lothario cum regina matre et Brunone archiepiscopo Coloniensi faventibus, Odelricum, Hugonis cujusdam comitis filium, archiepiscopum elegit (24). Anno sequenti senio occupatum se sentiens (25), septuagenarius coram eodem prælaturæ ministerium abdicavit, et Flodoardum nepotem successorem in ea accepit. Quadriennio quo supervixit, ætate fractus et infirmitate attritus ut erat, vel annalibus suis paucas tantum lineas adjecit, et anno demum 966 « vir vitæ venerabilis, sanctitatis honore venerandus, castitatis splendoré angelicus, fulgore sapientiæ cælicus, cæterarumque virtutum insignibus abundanter oppletus, dictator egregius, v Kalendas Aprilis terrenæ peregrinationis relinquens exsilia, civica ut credimus adeptus est jura, » Epitaphium ad finem codicis carminum, ab ipso fortasse compositum, ita habet: C D Hic jacet indignus Flodoardus honore sacerdos, Arbiter exspectans cœlicus ut redeat, supplicatque ne sceleratis hic rex adquiescat consiliis, sed misereatur gentis hujus, et regio generi subveniat decidenti, satagens, ut in diebus suis dignitas successionis suæ roboretur, et hi qui ex alieno genere reges exstabant, vel existere cupicbant, non prævalerent contra eos, quibus ex genere honor regius debebatur. (18) Præcipue usque ad annum 954. (19) Exempli gratia Rodulfo Treverensi, Adaldago Hammaburgensi archiepiscopo, Annone abbate Magdeburgense, postea episcopo Wormaciensi. De quo Hist Rem. 1, 4, hæc refert : « Beati denique Timothei ossa, rex Otto, concedente Artaldo archiepiscopo, transferri fecit in Saxoniam, et monasterium monachorum in ejus instituit honore. In qua translatione multa mira feruntur ostensa. Nam ut Anno tunc abbas, nunc episcopus, mihi retulit, a quo cadem sacra pignora translata sunt, præter alia plura remedia, duodecim inter claudos et cæcos fuere curati Beatus quoque Apollinaris ossibus suis in Orbacense monasterium translatis, nonnullis inibi florere spectatur gratiarum insignibus. » (20) Adaldagi litteræ apud Colvenerium in Hist. Remensi. (21) Abbas fuisse videtur, an. 962 de prælatura deposita scribens. (22) Vide Gall. Christ. edit. 2 episc. Novio mensis. (23) Ex Adeldagi litteris. Hoc sibi confisus veniam miserante ferendam Aliud ejus epitaphium lingua Gallica conscriptum (26), cujus auctor ex Annalibus an 962, et appendice an. 966 hausit, Flodoardum etiam monachum et abbatem dicit, atque ab Agapito papa albatum, id est alba tunica indutum, vel presbyterum consecratum; quod cum certe ante annum 946 locum habuisse constet, pro Agapito Leo VII intelligendus erit. A cum reliqui codices omnes hinc inde lacunis iisdem dehiscant et appendicem annorum 966, 976. 977, 978 exhibeant. Liber septem quaternionibus vi, VII, VIII, IX, X, XI, XIt, signatis et octavo non signato constans codici jam majori impactus est, cujus pro paginis 27 et sequentibus numeratur. Exhibet primo p. 27 visiones Elothilde a Pithoeo p. 278 editas, p. 31 absque Rubrica Annales nostros; quorum annos quisque littera Græca, numerum quo ab anno 893 initio regni Caroli Simplicis, diste significante exempli gratia in fine anni 923. Ar 926. AA et rel. insignitur. 2) C, regius Parisiensis n, 5354 membr. sæc. xi in fol, Incipit cronica Flodoardi presbyteri de gestis Normannorum inscriptus, (28), quem eximia diligen Et scriptis ejus Annales principem sibi inter Monumenta Germaniæ locum vindicant, eisque Historia Remensis locos, quibus eædem res aliis B tia in usum nostrum V, doctissimus Otto John. Ph. verbis efferuntur, illustrationis causa subjiciendos duximus, qua in re Colvenerii editione a CI. Waitzio cum codice bibliothecæ Montispessulanæ n. 186 membr. sæc. XIII collata uti placuit; nam codex Paris. n. 5209 in capite 4 libri in subsistit. Annales primum a Petro Pithoeo inter SS. XII, Parisiis an. 1588 p. 147 sqq. (iterum Francofurti an. 1591 impressos, p. 109 sqq.) ope codicum trium vulgati sunt. Unum eorum Divionensem, alterum antiquiorem vocat, quorum alteruter in codice unde Annales Fuldenses edidit, jam in Vaticano in bibl Christine reginæ n. 994 asservato, exstabat, jam vero, Cl, Hapencordt referente, excisus est. Pithai editionem Chesnius in SS. Franc. il, 500 sqq. adhibito codice Thuaneo, Chesnianam, Pithoeana inconsulta, Bouquet tom. VIII, 176 sqq., ex eodem, cui jam bibliothecæ regiæ Parisiensis sub n. 5334 illatus erat, et codice S. Victoris Parisiensis emendaverunt. Editio nostra his subsidiis nititur (27). Dr. Kiloniensis vertit. Librum eumdem ac Chesnii Thuaneum esse judicaveris, nisi quod Thuani in co nomen desideratur. Annalibus notitiam de obitu Caroli Calvi præmittit, ex libro quodam abbatiæ S. Faræ Meldensis descriptam, quæ tamen causa fuit, quod docti viri plures abinde Flodoardum scribendi initium fecisse et annos operis ejus 878-918 desiderari statuerent. Quod quam veritati contrarium sit, tum ex ipsis codicibus tum ex Richero patet, qui Flodoardum ab an. 919 exscripsit (29). Notitiam istam hic inserimus: « Anno 877 et indictione x, Nonas [Pithæus, ind. XII, Nonas] Octobris, præcellentissimus imperaCmoriæ, temporalem finiens cursum, feliciter, ut tor Karolus, sanctæ recordationis insignisque mecredimus, ad gaudia migravit æterna. Hic siquidem fuit serenissimi augusti Hludovici filius, ac nepos gloriosissimi cæsaris ejusdem nominis Karoli. Cujus celsitudinis atque dulcedinis nobilissima propinqua ejus, Bertrada abbatissa, cum omni congregatione sibi commissa supplicationibus devotissimis assidue memor, hanc memoriam litteris compendio comprehensam fecit describi, quæ in ejus anniversario annuatim recitaretur, ejusque memoria semper haberetur. >> (1) C bibl olim collegii Trecensis, jam in bibl. universitatis Montispessulanæ sub n. 151 asservatus, membr. in folio minori, sæculi xi, quem eumdem ac Divionensem Pithoei esse, lectiones, appendix et visiones Flothildæ operi præfixæ demonstrant. Eum in usum nostrum anno 1837 diligentissime contulit cum editis V. CI. Georgius Waitz. Locum ei primum inter subsidia nostra adjudicandum censui. Habet enim textum, qualem Flodoardus usque ad obitum suum dederat, absque appendice; ideoque ex authen- D tico derivatus esse videtur, quod lectionibus præterea in universum et textu continuo comprobatur, (26) A Colvenerio in codice historiæ Remensis repertum: Sy ty veu de Rein savoir les eveques, Vequit caste clercq, bon mome, milleu abbé, Ex codice isto fluxit 2) C. bibliothecæ Albigensis chart. in fol. sæc. XVII. Inscribitur Fredoardi presbyteri Annales ;58 paginas explet; lectiones ejus momenti alicujus Waitzio flagitante enotatas urbis bibliothecarius transmisit. Exhibet annales annorum 919-966, adjecta appendice anni 966, qualem in codice 3 legimus. 3) Tertio loco laudanda venit editio Pithoei, una cum. 3) lectionibus codicis cujusdam in margine edi- A dem illud Erlebaldo, recepit, et dispositis inibi tionis Pithoeanæ sigla M. notati, et custodiis, reversus est Remis. Qui Erlebaldus profectus ad regem, qui tunc morabatur in pago Warmacensi sedens contra Heinricum 13principem Transrhenensem 1 ibi ab hostibus regis sibi 15 supervenientibus interfectus est. 3b) codice sancti Victoris Parisiensis, cujus lectiones apud Bouquetum propositæ hunc ei locum adsignant. Usi sumus præterea scriptoribus, qui Flodoardum sæculo eodem et proxime sequentibus libris suis exceperunt, Richero et Hugone Flaviniacensi (30), qui cum codice nostro I consentiunt, tum Balderico et Hugone Floriacensi, eorumque lectiones additionesve hinc inde adducendas duximus. Anno incarnationis domini nostri Jhesu Christi. cecidit Remis grando mirabilis, ovum gallinæ supe- 6 4 C * Hist. Rem. iv, 15. Cum pene cuncti Francorum optimates apud urbem Suessonicam a rege suo Karolo [Karlo c.] desciscentes, propter Haganonem consiliarium suum, quem de mediocribus electum super omnes principes audiebat et honorabat, eum penitus reliquissent, hic pontifex fidelis et pius atque robustus in periculis semper existens, regem intrepidus ab eodem loco suscipiens, ad metatum suum deduxit; indeque secum ad urbem Remensem perduxit, et per septem fere menses eum prosecutus atque comitatus [contutatus c.] est, donec illi comites suos, eumdemque regno restituit] **H.Rem. IV. 16. Excommunicavit hic præsul Erlebaldum comitem Castricensis pagi, propter Remensis episcopii terram, quam pervaserat, ibique munitionem quandam super Mosam construxerat, indeque frequentia ecclesiasticæ familiæ mala ingerebat. Insuper et castrum Altimontem furtim irruperat Sed cum nec ita cessaret a malis que coeperat, pergit archiepiscopus cum suis ad capiendam munitionem, quam ille construxerat Maceriasque nominabat. Quam per quatuor pene ebdomadas obsidens, deserente tandem illam Erlebaldo, cepit, et depositis inibi custodiis Remis rediit. At Erlebaldus profectus ad regem, qui tunc morabatur in pago Warmacensi contra Heinricum principem Transrhenensem, ibidem ab hostibus regis sibi supervenientibus interemptus est. Quem tamen postmodum in synodo, quam apud Trosleium idem domnus archiepiscopus cum diocesaneis suis habuit, intercedente rege et obnixe flagitante, a vinculo excommunicationis absolvit. pene * omnes Franciæ comites regem suum Karolum apud urbem Suessonicam 7, quia Haganonem consiliarium suum, quem de mediocribus potentem fecerat, dimittere nolebat, reliquerunt. Heriveus autem, Remorum archiepiscopus, accipiens regem cum omnes eum deseruissent, duxit eum ad hospitia sua in villam quæ dicitur Carcarisia 10, in crastinum vero venerunt in Crusniacum 11, Remensis episcopii villam, Hoc anno, sequenti quoque, agitatur inter Hilibiqne manserunt, donec Remis venirent.Sicque de- duinum episcopum et Richarium abbatem de episcoduxit eum perseptem fere menses,usque quo illi suos patu Tungrensi contentio. Siquidem rex illud episcoprincipes, eumque suo restitueret regno. Postea pro- pium 16 Richario, quia Hilduinus a se descivit, cui fectus est archiepiscopus Heriveus super Mosam, pro- prius ipsum concesserat, dedit. Herimannus vero pter quoddam castellum in terra sui episcopii situm, archiepiscopus Hilduinum ibi episcopum, eligente quod nominant Macerias 12 (33), recipiendum, quod clero, ac populo favente, necnon" Gisleberto, quem tenebat Erlebaldus, comes pagi Castricensis (34), plurimi Lotharienses principem, relicto Karolo rege, contra illum; quem tunc etiam habebat excommuni- delegerant 17 ordinavit. Karolus vero reversis ad se catum, propter illa quæ ipsius episcopatus familiæ Lothariensibus et ipso Gisleberto, Richario abbati, frequentia ingerebat mala, propterque Altmon- non Hilduino episcopo, ipsum episcopatum consentem (35), ecclesiæ Remensis, quod furtim irruperat, tiebat, Remis in monasterio sancti Petri (36) ad porcastrum. Archiepiscopus autem postquam præfatum tam basilicarem cereus, quem ibi posuerant hi cives castellum, id est Macerias, cum suis fidelibus per D qui Romam ad visitanda apostolorum limina profecti quattuor fere ebdomadas obsedisset, deserente tan 5 fuerant, accensus est 18 etiam ter igne 19 cælesti. Ad VARIE LECTIONES. 1 remensi 2. 3. ita 1. scribere solet, sed et nordmanni; 2. 3. utrumque, Richerus Nortmanni plerumque 3 britanniam 2. sæpius. hungari 3. partem 3.6 lodharii 3. suessionicam 1. sæpius; suessionem 3. relinquerunt 2. villa 2. 3. 10 carcasiria 2. 3. Carisia Hugo Fl. 11 crusiniacum 3. 12 macherias 2. 3a. et ita infra, 13 henricum 3. 14 transrenensem 2. 3. 15 sibi regis 3. 16 episcopum 2. delegerent corr. delegerant 2. 18 deest 1. 19 igni 2. 3. 17 (36) Inferiori, ex Mabill. Ann. XLII, n. 41. idem quoque monasterium quædam puella advenerat A rat propter episcopium Tungrense, reversus est, nomine Osanna, de pago 20 Vonzinse 21 (37), carnem non comedens, neque panem ab annis jam duobus edere valens, cui multæ visiones ostendebantur Hæc in ipsis diebus ebdomada plena jacuit immota, et sanguinem cum omnium admiratione 22 sudavit, ita ut frons ejus tota et facies usque ad collum operiretur sanguine; in qua vita vel tantum calor remanserat, halitu etiam tenuissime spirante. Tunc quoque multa se vidisse perhibuit, ex quibus aliqua dixit, plurima vero 23 quæ viderat, se dicere non audere professa est. Tunc etiam circa Remensem urbem mel in spicis inventum 24, et flores quibusdam in arboribus, maturis vel collectis jam fructibus. Anno DCCCCXXI. 39 46 40 ordinatus a Johanne papa episcopus, Hilduino ab ipso papa excommunicato, qui etiam illo abierat episcopus. Drogo 36 episcopus de Tullo moritur; cui succedit 37 Gauzlinus 38. Berengario Langobardorum rege regno ab optimatibus suis ob insolentiam ejus deturbato, Rodulfus Cisalpinæ Galliæ rex ab ipsis in regnum admittitur; et Hungari, actione prædicti Berengarii, multis captis oppidis, Italiam depopulantur. Karolo denique Laudunum regresso, Hugo filius Rotberti post pascha supra 42 Vidulam 43 (39) venit, ubi apud villam Finimas (40) Herivei archiepiscopi fideles cum quibusdam Franciæ comitibus obvios habuit. Quo cum eidem super Axonam in pagum Laudunensem profecto, propter prædictum B Haganonem, cui rex abbatiam Rothildis, amitæ 5 suæ, socrus autem Hugonis, dederat, nomine Golam +6 (41), Karolus cum Heriberto et Haganone clam Laudunum egressus, ob Haganonis amorem hujus causa timoris trans Mosam profectus est. Quem insecutus Hugo cum ceteris pugnatorum duobus milibus usque Mosam, Gislebertum Lothariensem obvium 47 habuit; cum quo a patre, qui eum prosequutus fuerat et super Axonam in pago Laudunensi sedebat, ad colloquium revocatus, revertitur. Quo comperto, Karolo Mosa retransmissa, cum nonnullis qui ad se venerant Lothariensibus, villas Remensis ecclesiæ deprædari necnon incendere cœpit. Altmontem quoque castrum bellando, non sine suorum clade 48, cepit atque diripuit. Rotbertus igitur super Maternam fluvium Rodulfo filio Richardi, genero suo, procedit obviam ; quem sequens 50 Karolus cum Rothariensibus, Maternam transiit, et castrum Sparnaci 51 (42) direptum est ab Haganonis complicibus. Rotbertus etiam, præfato Rodulfo cum Burgundionibus veniente, fluvium transiens subter Sparnacum, non longius tribus leucis ab exercitu Karoli castra metatus est; ubi una magis ebdomada consederunt utrique 52, ad colloquium ceteri 53 præter Haganonem et Karolum venientes. incarnati Verbi Rodulfus episcopus montis Lauduni moritur; cui succedit Adelelmus, ejusdem loci thesaurarius 25, Remis a domno Heriveo episcopus ordinatus. Anglorum Romam proficiscentium plurimi inter angustias Alpium lapidibus a Sarracenis sunt obruti 26. Synodus 27 apud Trosleium (38) habita, cui præsedit Heriveus archiepiscopus, præsente quoque Karolo rege; cujus obtentu Erlebaldus 7 ibi Castricensis absolvitur. Richardus 29 marchio de Burgundia obiit. Karolus rex in regnum Lotharii abiit 3o, receptisque per vim quibusdam Ricuini infidelis sui præsidiis, et facta pactione usque ad missam sancti Martini cum Heinrico principe Transrhenensi 31 reversus est 32 in montem Lauduni. Tempestates hoc anno diversis in locis plurimæ, homines quoque ful-C mine exanimati, et domus incensæ. Estus in æstate magnus, et fœni plurimum. Siccitas ingens tribus fere continua mensibus, Julio, Augusto atque Septembri. Rotbertus comes Nortmannos, qui Ligerim fluvium occupaverant, per quinque menses obsedit, acceptisque 33 ab eis obsidibns, Brittanniam ipsis, quam vastaverant, cum Namnetico 34 pago concessit; quique fidem Christi cœperunt suscipere. Erluinus, Belvacensis episcopus, obiit. Karolus iterum pacem cum Heinrico firmat. Anno DCCCCXXII. 54 Hugo interea filius Richardi ad Rotbertum veniens, ducentos circiter ex his qui cum Haganone 55 erant obvios habuit, in villas episcopii Remensis abeuntes prædari; quibus captis, tribus tantum occisis, equos 56 cum armis abstulit et ad suos ignominia oneratos 57 remisit ceteros. Hinc Rotbertus apud Calmiciacum (43) et Karolus circa Remis 58 castra metati VARIE LECTIONES. Karolus regnum Lothariense 35 ob persecutionem Gisleberti et Ottonis rapinis, sacrilegiis atque incen- D diis, etiam in tempore quadragesimæ, sicut et tota hieme vastat. Richarius, qui Romam profectus fue 26 20 pago corr, paco 1. 21 voxinse 2. 22 omni adm. 2. 3. 23 deest 2. 3. i. cst 2. 3. 25 tesaurarius 2. o. sunt 3. 27 sinodus 2. 3. 28 herlebaldus 2. 3 29 ricardus 3. 30 habiit 2. 31 transrenensi 3. sæpius. 32 deest 2. 33 acceptumque 2. 34 nannetico 3. 35 lodbariense 3. sæpius. 36 Rogo 3a. 37 successit 3. goslinus 2. 3. gauclinus successit, qui etiam ordinatus est 16. Kal. Aprilis. Hugo V. 39 lamgobardo 38 rum 2. 40 imperatore 2. 3. 1 ob i. e. desunt 2. 3. 42 super 2. 3. 43 uidolam. 2, fimmas 3. amicæ 2. 3a, 46 colam 2. B. 47 obviam corr. obvium 2. 48 c. s. 3. robertus 3. sæpius. 50 sequi alia linea quens 1, subsequens 3. sparnan 1. 52 ita in loco raso 1. utrimque 2. 3. 53 deest 1. 54 *haganonem 2. 56 æquos 2. 7 honeratos 2. 58 remim 2. aganonem 1. (41) Videtur esse Chelles, haud procul Parisiis. (42) Epernay. (43) Chermizy aut Chaumuzy, prope Remos. · PATROL. CXXXV. 14 |