TORVM. MAECENATIS. CELE

BRATISSIMI PARIBVS

CAROLO

NOSTRO. RE. ET. NOMINË
THEODORO

IN. SPEM. MAXIMAM. PROXIMI
SEC. MERITIS. AC. STVDIIS
ISTHIS. ANIMATVS

TENVE. HOC. PRAESENS. OPVS
FVTVRO. SVO. EPISCOPO

IN. SEDE.

CONSTANTIENSI

D. D. D.

DEVOTISSIMVS. CVM. svis

DIOECESANVS

MARTINVS. GERBERTVS

ABBAS. MONASTERII. ET CONGREGATIONIS, S. BLASII IN. NIGRA, SILVA

PRÆ

PRÆFATIO.

Gloriofiffimam Civitatem Dei, five in boc

temporum curfu, cum inter impios peregrinatur ex fide vivens, five in illa ftabilitate fedis æterna, quam nunc exfpectat per patientiam, quoad usque iuftitia convertatur in iudicium, deinceps adeptura per excellentiam, victoria ultima et pace perfecta, quam nobis S. Auguftinus (his verbis aufpicatus) ob oculos ponit in præcellenti opere de CIVITATE DEI, animumque mihi adiecit, differendi de Ecclefia militante regno Christi in terris. Eft hoc regnum illud theocraticum, ac civitas Dei, quam fibi in ipfa mundi creatione conftituit in genere humano, regnum unigenito Filio fuo ad gloriam fuam, rerum omnium finem unicum. Præparata civitas illa in paradyfo, indeque detrufis protoparentibus noftris, in populo Dei propagata fuit et conservata per fidem in Salvatorem generis humani Chriftum, promiffum Meffiam ex gente Ifraelitica, firmato in ea natione regno iuxta prophetiam patriarchæ Iacob Gen. XLIX. 10. Non auferetur fceptrum de luda et dux de femore eius, donec veniat, qui mittendus eft, et ipfe erit exfpectatio gentium: ad quas nimirum mifit Chriftus apoftolos fuos in univerfum mundum ad prædicandum evangelium omni creaturæ, unice ad gloriam fuam condi

tæ, finem ultimum rerum omnium profequendum in Ecclefia militante regno Christi in terris, abforpturo veluti, quod ad hunc finem attinet, iuxta prophetiam Danielis reliqua mundi regna: totumque genus humanum ad finem fuum ultimum gloriam Dei,. intime cum felicitate noftra in regno Christi hic et in æternum coniunctam, revocaturo: a quo fine, qui deflectat in regno Chrifti theocratico, quisquis ille fit, civitate Dei excidat, atque extorris fit, quam ex S. Auguftino descripsimus defcribemusque hoc opere regnum Chrifti in terris in univerfo mundo conftitutum, inftructumque, vicaria illius poteftate, Qui dicit regi, apoftata, qui vocat duces im pios qui non accipit perfonas principum; nec cognovit tyrannum, cum difceptaret contra pauperem. lob. XXXIV. 18. Pertinent hæc ad alteram illam civitatem terrenam de qua lib. I. c. 1. et 2. S. Auguftinus, cum (ait) dominari appetit, etfi populi ferviant, ipfa ei dominandi libido dominatur.... Ex hac 2 nempe exiftunt inimici, adverfus quos defendenda eft Dei civitas: quorum tamen multi correcto impietatis errore, cives in ea fiunt fatis idonei

22

Occafionem S. Auguftinus, hortante Marcellino comite, fcribendi arripuit ex calumniis gentilium, qui calamitates publicas chriftianismo tribuebant, ut palam fit ex epistola 136. Marcellini, et 138. T. II. p. 400.- 410. refponforia S. Auguftini ; nobis vero ob oculos

los verfari debent, in ecclefia militante, regno Chrifti in terris conftitutis, falutaremque me. tum incutere, pericula illa in propofito ad deftinatum finem curfu, ad tranfitum ex hac in alteram vitam, ab Ecclefia militante in triumphantem in noviffimo dierum, de quo nos Chriftus et eius exemplo uno ore apostoli, SS. Patres et omnis retro ætas, tam conftanter et ardenter ad vigilandum hortantur, ut femper fimus parati, huc etiam plerisque pertinentibus parabolis evangelicis.

.

Rem cæteris evangeliftis brevius complexus eft, poftquam figna diei illius omnibus incogniti pandiffet S. Marcus XIII. 33. etc. Videte, vigilate, et orate; nefcitis enim, quando tempus fit. Sicut homo, qui peregre profectus reliquit domum fuam, et dedit fervis fuis poteftatem cuiusque operis, et ianitori præcepit, ut vigilet. Vigilate ergo (nefcitis enim, quando Dominus veniat: fero, an media nocte an galli cantu, an mane) ne cum venerit repente, inveniat vos vigilantes. Quod autem vobis dico, omnibus dico: VIGILATE. Ne videlicet eos folum, qui aderant, hoc attinere videretur ob inftans gentis Iudaicæ urbisque Hierofolymitanæ excidendæ fatum, cum tunc inftaurandi potius Ifraelitici regni fpe tenerentur Iudæi.

Declarat rem parabola, quam modo audivimus, Marcum breviter attigiffe de homine peregre profecto, quemque Lucas XIX. 11. vocat hominem nobilem, Chriftum Filium cœleftis Patris indigitans, de quo parabolæ

occafionem narrans S. Lucas, eoquod effet, inquit, prope Ierufalem: et quia exiftimarent, quod confeftim regnum Dei manifeftaretur. Dixit ergo: Homo quidam nobilis abiit in regionėm longinguam, accipere fibi regnum er reverti: nempe princeps regum terra (Apoc. I. 5.) qui dilexit nos, et lavit nos a peccatis noftris in fanguine fuo, et fecit nos regnum, et facerdotes Deo et Patri fuo. Cuius regni fe confortem mox S. Ioannes declarans, Ego, ait, loannes frater vefter, et particeps in tribulatione, et regno, et patientia in Chrifto Iefu. Eft hæc ECCLESIA MILITANS REGNUM CHRISTI IN TERRIS in præfentis vitæ tribulatione et patientia Chrifti paffionum particeps: veluti tunc S. Ioannes fuit pro fide Chrifti, poftquam e ferventis olei dolio immunis exiiffet, in Pathmos relegatus; fuerunt vero Apoc. IV. 4. iam tunc in cœlo fuper thronos viginti quatuor feniores sedentes, qui Apoc. V. 9. procidentes coram agno, cantant canticum novum dicentes: Quoniam occifus es, et redemifti nos Deo in fanguine tuo ex omni tribu, et lingua, et populo, et natione: et fecifti nos Deo noftro regnum, et facerdotes: et regnabimus fuper terram. Redemifti nos Deo, canunt in libertatem nimirum filiorum vindicati, ac cœleftis cum Chrifto vitæ cohæredes.

Palam hinc fit arctiffima civitatis Dei, militantis Ecclefiæ in terris cum civitate Dei triumphante Ecclefia in cœlis coniunctio, quam idem dilectus Chrifti difcipulus Apoc. XX. 2.

aper