rum, eorum ortus, interitus, omnia fere, quibus naturæ ratio continetur. Nunc istud 10 'quasi corpus,' et quasi sanguinem,' quid intelligis? 74. Ego enim, scire te ista melius quam me, non fateor solum, sed etiam facile patior. Cum quidem semel dicta sunt, quid est, quod Velleius intelligere possit, Cotta non possit? Itaque, corpus quid sit, sanguis quid sit, intelligo: 12 quasi corpus, et quasi sanguis, quid sit, nullo prorsus modo intelligo. Neque tu 13 me celas, ut Pythagoras solebat alienos; nec consulto dicis occulte, tanquam Heraclitus; 'sed (quod inter nos liceat) ne tu quidem intelligis. XXVII. 75. Illud video pugnare te, species ut quædam sit Deorum, quæ nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi, nihil eminentis,a1 sit

Sed ne tu quidem (quod inter nos dicere liceat) intelligis quæ dicis.
Id est, nihil extantis.
d Nihil extuberantis.

Actutum, infinitates U, Basil. infirmitates Thuan. Tam, ortus et interitus Junt. Manut. Lamb. Basil. Thuan.-10 Nunc istuc A CIU, Victor. Manut. Lamb. quid sit, intelligis? duo codd. margo Venet. 1507. Junt. Dav. Heindorf. Schutz. et quasi sanguis quid sit, &c. conj. Schutz.-11 Ego enim te scire Eliens. A B C GHIM N, Paris. 1. 2. 3. Gud. 2.-12 Itaque corpus quid sit, intelligo, quid sanguis M. quasi corpus quid sit Paris. 2. 3. Basil. Thuan. Tum, non intelligo ullo prorsus modo E.-13 Nec tu Junt. Manut. Lamb. me sedus Red. Glog. Paris. 3. Statim, nec omittunt Gud. 2. E . non consulta Paris. 3. ne consulta Paris. 2. consulta habent etiam A B C G H I, Paris. 1. E. inter eos Paris. 1. inter vos G. liqueat Red. Glog. A B C GHIMN, Gud. 2. Paris. 1. 2. 3.

NOTE

e Solebat alienos] Duplex Pythagoræ discipulorum genus: alii woλITIKOL, seu ewτepikol, id est, civiles et externi, quos alienos' hic Cic. vocat; alii lowTepukol, intimi, aliisque nominibus vocabantur, quæ videre est apud Jamblichum, Suidam, Gellium; illos palam, hos noctu; illos nounisi vulgaria, hos arcana quædam docebat; utrosque brevibus sententiis, quarum aliæ aurea carmina,' aliæ symbola' vocabantur. De his Gyraldus opusculum eruditissimum conscripsit. Huc pertinet quod Metapontini domum Pythagoræ 'Cereris delu

brum' vocarent, quasi apud illum sacra Eleusina baberentur.

f Heraclitus] Qui Tenebricosi cognomen obtinuit propter obscuritatem, quam in docendo præ se ferebat. Ejus librum cum Socrati Euripides obtulisset, rogassetque cu jusmodi videretur, respondisse fertur, ea quæ intellexerat præclara esse, similiaque judicare ea, quæ non intellexisset, sed opus habere natatore Delio. Habes apud Laërt. epistolam Darii, Hystaspis filii, ad Heraclitum, qua eum obscuritatis arguit. Gell. c. ult. Suidas.

2

que pura, levis, pellucida. Dicemus ergo idem, quod in Venere Coa: corpus illud non est, sed simile corpori: nec ille fusus, et candore mixtus rubor, sanguis est, sed quædam sanguinis similitudo; sic, in Epicureo Deo, non res, sed similitudines rerum, esse.

Fac, id, quod ne intelligi quidem potest, mihi esse persuasum: cedo mihi istorum adumbratorum Deorum lineamenta, atque formas. 76. Non deest hoc loco copia rationum, quibus docere velitis, humanas esse formas Deorum : primum, quod ita sit informatum anticipatumque 4 mentibus nostris, ut homini, cum de Deo cogitet, forma occurrat humana: deinde, ut, quoniam rebus omnibus excellat natura divina, forma quoque esse pulcherrima debeat: nec esse humana ullam pulchriorem. Tertiam rationem affertis, quod nulla in alia figura domicilium mentis esse possit. 77. Primum igitur, quidque, consideremus, quale sit: arripere enim mihi videmini, quasi vestro jure, rem nullo modo probabilem omnium. Quis tam cæcus in

Diffusus in ore.

CAP. XXVII. 1 Heindorf. conj. eminens.-2 Dicemus igitur ACG HI Paris. 1. 3. E O. Mox, Coa deest in Eliens. 1. Reg. BHI M, La. Paris. 2. 3. U. Pro Venere est veritate in Paris. 1. Tum, simile corporis Reg. Paris. 2. 3. N, Gud. 2. et post fusus deest in I. fusus ex E . fusus et ex Heindorf. non rem A B C G HIM, Paris. 1. 2. 3. Gud. 2. E . similitudinem M 4. esse rerum I.-3 Facit Paris. 2. 3. Fecit Thuan. Facito G H. Facio Paris. 1. Facite I.-4 Paris. 1. et anticipatum; C G I M N, Paris. 2. O U anticipatum, omisso que. Pro hac voce est in Gud. 2. Deorum partem. Paulo post, deinde quod quoniam de Walkeri conj. Heindorf. Schutz. Moser. Orell. et sic Red. omnibus rebus Red. Heindorf.-5 Heindorf. e Glog. et Red. quod nulla possit alia fig, dom, mentis esse: Lamb. et Nobb. omittunt etiam in.6 Primum igitur illud conc. suspic. Schutz. Horum igitur quodque conc. Heindorf. consideras codd. aliquot, Junt. Victor. Lamb.-7 Glog. Heindorf. Schutz. Nobb. Orell. probabilem. Etenim quis; Dav. probabilem. Omnium quis; Manut. Lamb. probabilem quis. Mox, sapientium G I N, Gud. 2. Paris.

NOTE

In Venere Coa] In insula Coos, sive Coa, maris Ægæi, fuit insignis imago Veneris ab Apelle picta, Græcis àvadvoμévn, id est, emergens, dicta, quod e mari emergere videretur. De illa Ovid. Ut Venus artificis laus est et gloria Coi, Æquoreo madidas quæ premit imbre comas.'

Apelles in ea pingenda adumbravit Phrynen, Atticæ meretricem, Athen. in Deipnos. lib. XIII. aut Campaspen, unam ex concubinis Alexandri,

Plin. xxxv. 10.

h Adumbratorum] Quos lib. 11. μovoypáμμovs appellat. Ibi de iis fusius.

10

contemplandis rebus unquam fuit, ut non videret, species istas hominum collatas in Deos, aut consilio quodam sapientum, quo facilius animos imperitorum ad Deorum cultum a vitæ pravitate converterent; aut superstitione, ut essent simulacra, quæ venerantes, Deos ipsos se adire crederent? Auxerunt autem hæc cadem poëtæ, pictores, opifices. Erat enim non facile, agentes aliquid et molientes Deos in aliarum formarum imitatione servare. Accessit etiam ista opinio fortasse, quod homini homine nihil pulchrius videatur. Sed tu hoc, physice, non vides, quam blanda conciliatrix, et quasi sui sit lena, natura? An putas ullam esse terra marique" belluam, quæ non sui generis i bellua maxime delectetur? Quod ni ita esset, cur non gestiret taurus equæ contrectatione, equus vaccæ ? An tu aquilam, aut leonem, aut delphinum, ullam anteferre censes figuram suæ ? Quid igitur mirum, si hoc eodem modo homini natura præscripsit, ut nihil pulchrius quam hominem putaret, eam esse 12 causam, cur Deos hominum similes putaremus? 78. Quid censes, si ratio esset in belluis? non suo quasque generi plurimum tributuras fuisse? XXVIII. At, mehercule, ego (dicam enim, ut sentio) quamvis amem ipse me, tamen non audeo dicere, pulchriorem esse me, quam ille fuerit' taurus, qui vexit Europam. Non enim hoc loco de ingeniis, aut de ƒ Qui rerum naturalium peritus videri vis.

12

1.2. Tum, Deos quoque ipsos Glog. Deos quosque ipsos conj. Heindorf.8 Erat enim fucile Pal. 2. N. Erat enim nota fucile I. Erat autem non f. U, Junt. Ascens. Manut. Lamb. agentis aliquodque molientis Paris. 3. immutatione servare Paris. 3. mutatione servare E.-9 Accesserit etiam Paris. 3. Et accessit etiam Thuan. Statim, pulchrius nihil Eliens. Reg. Red. ABCHT, Gud. 2. Paris. 1. Med. Victor.-10 Sed tu hæc G, Thuan. consilia tueris E. et quam sui sit lena Glog. Pall. A B C, Paris. 1. O, Wouwer. ipsa natura Victor. et quam solicita sui, &c. margo Venet. 1507.-11 Heindorf. de Walkeri conjectura marire.-12 Heindorf. conj. eaque est. Statim, putemus codd. aliquot, Victor. Lall. Dav. Heindorf.

NOTE

1 Quæ non sui generis] Hinc illud, 'Gracculus assidet gracculo, cicada cicada. Horat. Sat. 1. 3. 24. Stultus et improbus hic amor est, dig

nusque notari.'

* Qui vexit Europam] Fabulam lege apud Ovid. Metam. 11. 833.

orationibus nostris, sed de specie figuraque quæritur. Quod si fingere nobis, et jungere formas velimus; [p. 17.] qualis ille maritimus Triton pingitur,' natantibus invehens belluis, adjunctis humano corpori, nolis esse? Difficili in loco versor. Est enim vis tanta naturæ, ut homo nemo velit nisi hominis similis esse.3 79. Et quidem formica + formicæ. Sed tamen cujus hominis? quotus enim quisque formosus est? Athenis cum essem, e gregibus epheborum vix singuli reperiebantur. Video, quid arriseris: " sed tamen ita res se habet. Deinde nobis, qui,7 concedentibus philosophis antiquis, adolescentulis delectamur, etiam vitia sæpe jucunda sunt. Nævus in articulo pueri delectabat Alcæum : P at est corporis macula, nævus: illi

m

CAP. XXVIII. 1 Junt. Manut. Lamb. fuit.-2 H beluis adjunctus; Glog. et La. ingens beluis; Gud. 2. imbuens beluis; Lamb. conj. invectus beluis. Red. omittit invehens. M omittit natantibus. Tum, corpore A B C, Paris. 1. noli Paris. 2. 3. nolim Glog. velim Red. quidni velim esse conj. Heindorf.-3 C G HIN, Gud. 2. Paris. 1. 3. homini similis esse.-4 A C, Gud. 2. Paris. 2. 3. omittunt formica. Et quidem formare G. Et quid formica Glog.-5 Codd. aliquot quotus tibi quisque; Heindorf, conj. quotus enim tibi quisque.-6 Eliens. 1. 2. Reg. A B CHIMN, Gud. 2. Victor. Moser. Orell. ita tamen se res habet; Paris. 1. ila tamen sese res habet.-7 Deinde qui nobis M. conc. ant. phil. N. Mox, eorum etiam vitia conj. Heindorf.-8 Ita conj. Ernesti; de

NOTE

1 Triton pingitur] Neptuni tubicen, concha utens pro tuba. Illius hæc forma erat: Coma persimilis apio palustri; suprema pars usque ad umbilicum fuit hominis; inferior usque ad pedes delphini; duo pedes priores equini; cauda duplex in lunæ formam. Vid. Pausan. lib. 1x. Apollon. Rhod. lib. IV. Virgil. Æn. x.

m Egregibus epheborum] De pueritiæ gradibus hæc Censorinns 1. de Die Natali: 1. &vnßos, impuber, annorum 14. 2. paλλéønßos, pubertati proximus, annorum 15. 3. ĕonßos, an. 16. 4. ¿éonẞos, qui ex ephebis excessit, an. 17. ab hßn, pubes. Unde Hebe, Dea pubertatis.

n Video, quid arriseris] Videtur innuere Cotta, aut se, aut Velleium, Delph. et Var. Clas.

aliquos ex iis Atheniensibus ephebis adamasse.

• Articulo pueri] Lyci, quem Alcæus amavit. Horat. 'Nigris oculis nigroque Crine decorum.'

P Delectabat Alcæum] Versus forte Lucilii. Cur autem in Alcaus' antepenultima corripiatur, dictum est alibi. Alcæi tres poëtæ: 1. Atheniensis, quem primum tragicorum fuisse putant: fabulam ejus,' Cœlum' dictam, citat Macrob. et alteram Pollux dictam 'Endymiona :' 2. Mitylenæus, aut, ut aliis placet, Atheniensis, inter principes priscæ comœ. diæ, Mici filius: fabulas decem scripsit: 3. Mitylenæus quoque, sed lyricus, de quo hic agitur, capitalis hostis Pittaci, unius e septem Græ 3 HHHH

Cicero.

г

tamen hoc lumen videbatur. Q. Catulus, hujus collegæ et familiaris nostri pater, dilexit municipem tuum Roscium;' in quem etiam illud est ejus:*

Constiteram, exorientem 9 Auroram forte salutans,"

Cum subito a læva Roscius exoritur.

Pace mihi liceat, Coelestes, dicere vestra;

Mortalis visus 10 pulchrior esse Deo.

Huic, Deo pulchrior: " at erat, sicut hodie est, perversissimis oculis. Quid refert? si hoc ipsum salsum illi et venustum 12 videbatur. XXIX. 80. Redeo ad Deos. Ecquos, si non tam strabones, at pætulos esse arbitra

lectat reliqui.-9 A M, Paris. 1. 2. 3. Gud. 2. EU exoriente; C exurgentem. Paris. 2. Aurora.—10 Mortalis visu'st cod. Ursin. Dav. Heindorf. Moser. Orell.-11 Huic pulchrior Deo Red. Ascens. Manut. Lamb. Basil. Thuan. Huic ille Deo pulchrior Heindorf. Moser. Nobb. Orell. Hic illi Deo pulchrior conj. Schutz. Huic pulchrior Deo aderat ed. Marsi; aderat etiam est in B C H I M, Paris. 1. 3. Gud. 2. E O U, Thuan. sicuti E O 4, Gud. 2. Paris. 1.— 12 Manut. Lamb. et venustum illi.

CAP. XXIX. 1 A I M, Paris. 1. 2. 3. E O U, Gud. 2. et quos? si non &c.

NOTE

ciæ sapientibus, adversus quem et multa carmina scripsit, et arma tulit cum fratre Antimenide: in Pittaci tamen manus cum venisset, impune abire permissus est.

a Q. Catulus] E gente Lutatia, qui de Cimbris post consulatum, C. Mario collega, triumphavit. Hujus comitatem et eruditionem Cicero laudat in Bruto. A Plinio juniore et Ovidio refertur inter poëtas, qui cum graves ipsi forent et severi, jocose tamen et venuste scriberent. Extat apud Gell. ejus de Theotimo puero epigramma. Jussus mortis genus eligere, in bello civili, vapore carbonum, quos domi accenderat, suffocatus est. Appian. Alexandrinus, et Plut.

Hujus collega] Q. Lutatius Catulus consul cum M. #milio Lepido an. 675. quem principem senatus et auctorem publici consilii Cicero vocat in Pisonem; et in Bruto, non defuit illi elegans et eruditum oratio

nis genus, quanquam non fuit in oratorum numero.'

Roscium] Quem Cicero defendit annos natus 31. coss. Cn. Octavio et C. Scribonio Curione, judice C. Calpurnio Pisone, actore Fannio, ejusque patrono P. Saturio.

t Illud est ejus] Q. Catuli epigram

ma.

u Forte salutans] Persis, aliisque non paucis gentibus mos fuit, orien tem solem salutare: Soli Atlantes,' inquit Plin. lib. v. degeneres huma ni ritus, solem orientem occidentemque dira imprecatione contuentur.'

* Non tam strabones] Strabo, vel strabus, est, cujus oculi distorti ac perversi sunt, a στρέφω, verto, στρεβ λός, a στρεβλός, στραβος, et στραβὼν, strabo, louche. Uni animalium homini oculi ita depravantur. Plin. 11.

37.

At patulos] Pætus est qui ocu