X 3 animal aliquod esse voluit,' erit aliquid interius, ex quo illud animal nominetur. Quid autem interius mente? Cingatur igitur corpore externo. 27. Quod quoniam non placet, aperta simplexque mens, nulla re adjuncta, quæ 3 sentire possit, fugere intelligentiæ nostræ vim et notionem videtur. Crotoniates" autem Alcmæo, qui soli et lunæ, reliquisque sideribus, animoque præterea, divinitatem dedit, non sensit, sese mortalibus rebus immortalitatem dare. Nam Pythagoras, qui censuit, animum esse per naturam rerum omnem intentum et commeantem," ex quo nostri animi carperentur, non vidit, distractione humanorum animorum, discerpi et lacerari Deum; et, cum miseri animi essent, quod plerisque contingeret, tum Dei partem esse miseram quod fieri non potest. 28. Cur autem quicquam ignoraret animus hominis, si esset Deus? quomodo porro Deus iste, si nihil esset nisi animus, aut infixus aut infusus esset in mundo? Tum Xenophanes, qui, mente adjuncta, omne præterea, quod esset infinitum, Deum voluit esse, de ipsa mente item reprehenditur, ut ceteri; de 6 ratione mentis infinitæ. Qua quidem in re non vidit neque motum in infinito ullum esse posse conjunctum sensui, id est, cognitioni; et continentem, id est, continuum ; neque cognitionem esse posse cum mundo conjunctam, quin mundus ipse, si percuteretur, sentiret. Cingatur igitur mens illa corpore externo; quod, quoniam non placet Anaxagora, aperta simplexque mens, nulla re adjuncta qua sentire possit, ut tradit ipse Anaxagoras, et fugere intelligentiæ nostræ vim et notionem videtur. Infixum et immistum. -2 Eliens. Lincoln. Med. Reg. margo Venet. 1507. Junt. Victor. Dav. voluit esse. Mox, cingitur Manut. Lamb. cingatur igitur oportet conj. Heindorf.— 3 Dav. Lall. Heindorf. Schutz. Moser. Nobb. Orell. qua. Actutum, consentire Paris. 1. quæ sentire O. vim atque notionem Red. vim et rationem O.— 4 Codd. Heindorfii et G non sensit se.-5 Eliens. 1. 2. alii codd. et Manut. caperentur. Mox, dilacerari N, margo Venet. 1507. Manut. Lamb.-6 Codd. NOTE Crotoniates] Crotona, urbs olim amplissima; hinc nobiles athletæ. Sita in Calabria, quæ olim Magna Græcia. velim, quomodo porro Deus iste, si animus est aut infixus, aut infusus, &c. Xenophanes] Eleatica (auctore Eusebio) sectæ inventor, ab anno * Alemao] Auditor Pythagoræ, plu. ætatis 25. ad 92. peregrinatus est, rimum in medicina versatus. Si nihil esset nisi animus] Superfluam esse puto particulam nihil. Legi atque hinc forte Xenophanes dictus. Philosophiam carminibus tractavit. Ita Gyrald. infinitate autem vehementius, in qua nihil neque sentiens neque conjunctum potest esse. Nam Parmenides 7 commenticium quiddam coronæ similitudine efficit: Stephanen appellat, continentem ardore lucis orbem, qui cingit coelum; quem appellat Deum: in quo neque figuram divinam, neque sensum, quisquam suspicari potest. Multa ejusdem monstra; quippe qui bellum, qui discordiam, qui cupiditatem, ceteraque generis ejusdem, ad Deum revocat; quæ vel morbo, vel somno, vel oblivione, vel vetustate, delentur. Eademque de sideribus; quæ, reprehensa jam in alio loco, in hoc omittantur. XII. 29. [p. 8.] Empedocles autem, multa alia peccans, in Deorum opinione turpissime labitur. Quatuor enim naturas, ex quibus omnia constare vult, divinas esse censet,' quas et nasci et exstingui perspicuum est, et sensu omni carere. Nec vero Protagoras, qui sese negat omnino de Diis habere quod liqueat, sint, non sint, qualesve sint, quicquam videtur de natura Deorum suspicari. Quid Democritus, qui tum ima aliquot, Manut. Lamb. Dav. ita. Actutum, reprehenderetur tres codd. Moseri. Deinde, esse potest Junt. Manut. Lamb.-7 Nam P. quidem codd. aliquot, Victor. Heindorf. Orell. Statim, converticium quiddum codd. probantibus Moser. et Creuz. coronæ simile e codd. Dav. et Nobb. effecit Junt. Victor. στedávnν appellat Werfer. Tum, continente ardore de Davisii conjectura Moser. et Orell. continentem ardorem cum codd. aliquot Heindorf. Schutz. Moser. qui cingat de Ernestii conjectura Heindorf. Schutz. Moser. coronæ similem efficit orbem: Stephanen eum appellat, continentem ardorem lucis, qui cingat, &c. suspic. Heindorf. similem et eum sunt e codd.-8 Edd. vett. et Orell. multaque ejusdem; Red. multaque ejuscemodi; Heindorf. de conj. et Schutz. mutaque ejusdem modi. Mox, ejusdem generis Red. Glog. Heindorf. Pro revocat Orell. legit revocet.-9 Ita Dav. loco omittunt Manut, Lamb. Heindorf. Schutz. Moser. Nobb. Orell. jam omittunt Junt. Victor. scribentes in alio loco; margo Venet. 1507. in alio jam, omisso loco. CAP. XII. 1 Codd. aliquot, margo Venet. 1507. Junt. Victor. Dav. conslare censet, divinas esse vult.-2 Codd. aliquot, Junt. et Dav. negat o. de Diis, quod liqueat, scire sint; codex unus Moseri negat o. de Diis habere quod liqueat scire sint, ipso probante; quid liqueat scire Reg. unus Eliens. Bonon. 1494. de Duis scire quid liqueat alter Eliens. videatur B. de natura rerum Paris. de na NOTE • Stephanen] Στέφανος et στεφάνη coronam significat, et universim quicquid coronæ formam habet. Sic σTEpán nominatur orbiculus quem mulieres onera gestantes capiti impoDelph. et Var. Clas. nere solent. Sic et orbis ille quem imi capilli circa caput describunt; sic circulus inter album oculi et pupillam medius, &c. Cicero. b Jam in alio] In Alcmæone. gines, earumque circuitus, in Deorum numero 3 refert, tum illam naturam, quæ imagines fundat ac mittat, tum scientiam intelligentiamque nostram, nonne in maximo errore versatur? Cum idem omnino, quia nihil semper suo statu maneat, neget esse quicquam sempiternum; nonne Deum omnino ita tollit, ut nullam opinionem ejus reliquam faciat? Quid? aër, quo Diogenes d Apolloniates utitur Deo, quem sensum habere potest, aut quam formam Dei? 30. Jam de Platonis inconstantia longum est dicere; qui, in Timæo, patrem hujus mundi nominari neget posse; in Legum autem libris, quid sit omnino Deus, anquiri oportere non censeat. Quod vero sine corpore ullo Deum vult esse, (ut Græci dicunt, acúμatov) id quale esse possit, intelligi non potest: careat enim sensu, necesse est, careat etiam prudentia, careat voluptate; quæ omnia una cum Deorum notione comprehendimus. Idem et in Timæo dicit, et in Legibus, et mundum Deum esse, et cœlum, et f a Quid Democritus? Nonne maximo in errore versatur, cum modo imagines nescio quas, et earum circuitus; modo illam naturam quæ imagines fundat ac mittat; modo (nam parum sibi constans est Democritus) intelligentiam nostram in Deorum numerum ponit? tura rerum ei suspicari M.-3 Lamb. et Heindorf. numerum. Mox, mutat tamen sententiam codex unus Oxon. et G. sententiam habent etiam septem codd. Moseri et Paris. 3. nostram de Walkeri sententia delevit Lall.-4 Cumque idem Paris. Victor. Dav. Paulo post, ita tollit omnino Junt. Manut. Lamb. omnino omittunt Red. Glog. Paris. 3. probantibus Moser, et Beiero.-5 Eliens. Medic. Dav. Nam de Pl. Mox, partem hujus Ernesti et Schutz. errore typogr. negat posse margo Venet. 1507. Manut. Lamb. Tum, inquiri oportere codd. aliquot, Junt. Victor. Manut. Lamb. probantibus Moser. et Beiero ad Offic. tom. I. p. 219. non censet margo Venet. 1507.—6 Verba, ut Græci dicunt, àowμaтov, suspecta sunt Heindorfio; et ut Gr. d. àσúμatov conj. Walker. Mox, qui caret enim Paris. 2. etiam ante prudentia omittunt codd. aliquot, Manut. NOTE e Tum imagines] Sive ideas, quas Laërt. εἴδωλα, Democritus ipse ινδάλ Maтa vocat. Vide libros sequentes. d Diogenes] A Cynico diversus : hic Apolloniates, ille Sinopæus; hic Anaximenis, ille Antisthenis discipulus. Diversus quoque a Diogene Stoico, qui Carneadi suppar. Apol loniates autem Anaxagoræ æqualis fuit. Plura Clem. Alex. in Протрежт. et Strom. lib. 1. Suid. Voss. de Hist. Græcis, Laërt. e Apolloniates] Multiplex Apollonia: quarum, quæ Diogenis patria fuerit, incertum. Mundum Deum] Marsilius Fici astra, et terram, et animos, et eos, quos majorum institutis accepimus; quæ et per se sunt falsa perspicue, et inter sese vehementer repugnantia. 31. Atque etiam Xenophon paucioribus verbis eadem fere peccat: facit enim, in iis quæ a Socrate dicta retulit, Socratem disputantem, formam Dei quæri non oportere; eundemque et solem i et animum Deum dicere; et modo unum, tum autem plures Deos: quæ sunt iisdem in erratis fere, quibus ea, quæ de Platone dicimus. XIII. 32. Atque etiam Antisthenes in eo libro, qui Physicus inscribitur, populares Deos multos, naturalem unum,' esse dicens, tollit vim et naturam Deorum. Nec multo secus Speusippus, Platonem avunculum * subsequens, et vim quandam dicens, qua omnia regantur, eamque animalem, evellere ex animis conatur cognitionem Deorum. 33. Aristoteles quoque,' in tertio de Philoso 2 Lamb. caret voluntate E U et duo codd. Moseri: quæ omnia una Deorum, &c. conj. Ernesti.-7 Idem Ernesti conj. acceperimus. Mox, inter se E O, codd. Heindorfii et octo Moseri. vehementer deest in U.-8 M eundem et solem. Mox, plures Deos quæsirit quatuor codd. Moseri. Tum, in quibus Lamb. de P. diximus ex uno codice Heindorf. Schutz. Moser. Orell. CAP. XIII. 1 Codd. aliquot, etiam Glog. margo Venet. 1507. Junt. Heindorf. unum naturalem; Paris. 2. 3. E natura unum; M unum naturalem unum. Mox, tollit enim vim G. vim ac naturam Red.-2 Glog. arunculum Platonem, Mox, reguntur tres codd. Moseri. evellere conatur ex animis Glog.-3 Aristotelesque septem codd. Moseri, et U, probantibus Gorenz. et Moser. Inde Aristoteles E. quoque omittunt nonnulli codd. Moseri, et edd. vett. item margo Venet. 1507. libro deest in Gud. 2. a magistro suo Red. Heindorf. Pro uno, quod servant octo codd. Moseri, y, margo Venet. 1507. et Moser, non de Manutii sententia exhibent Lamb. Dav. Heindorf. Schutz. Nobb. Orell. a magistro uno Plat. diss. Victor. a magistro Platone diss. G, uti voluit Wyttenb. tri phia libro, multa turbat, a magistro Platone uno dissen-* tiens: modo enim menti tribuit omnem divinitatem; modo mundum ipsum Deum dicit esse; modo quendam alium 4 m præficit mundo; eique eas partes tribuit, ut replicatione quadam mundi motum regat, atque tuéatur: tum cœli ardorem Deum dicit esse, non intelligens, coelum mundi esse partem, quem alio loco ipse designarit Deum. Quomodo autem coeli divinus ille sensus in celeritate tanta con servari potest? Ubi deinde illi" tot Dii, si numeramus etiam cœlum Deum? Cum autem sine corpore idem vult esse Deum, omni illum sensu privat, etiam prudentia." Quo porro modo mundum movere carens corpore; aut quomodo semper se movens, esse quietus et beatus, potest? 34. Nec vero ejus condiscipulus Xenocrates in hoc genere prudentior; in cujus libris, qui sunt de Natura Deorum, nulla species divina describitur: Deos enim octo esse Revolutione. 8 buit menti Gud. 2.-4 Glog. cum undecim codd. Moseri, Junt. Victor. alium quendam. Mox, mundi quadam G. motus regat Paris. 3. dicit esse Deum M. partem esse Glog. esse partem mundi Paris. 1. quam a. l. i. designarat M. quam ...designaverit Thuan. designavit E.-5 Excidisse hic quædam censet Beier, veluti, qui majorum institutis accepti, eidem habentur Dii.-6 Margo Venet. 1507. Junt. Manut. Lamb. Heindorf. Schutz. Nobb. et prudentia.-7 Quo modo porro Red. Glog. Heindorf. Actutum, mundum movere est de conj. Ernestii, receperunt Moser. Nobb. Creuzer. Orell. probantibus Beiero et Elvenich. mundus moveri codd. aliquot, Victor. Grut. mundus moveri potest alii codd. margo Venet. 1507. Junt. Manut. Lamb. Dav. Heindorf. Deus moveri de conj. sua Schutz. Tum, se suspectum est Wyttenb.-S Codex unus Moseri, et Victor. prudentior est. Actutum, cujus in libris quatuor codd. Moseri, Junt. Victor. libris in cujus H. cum in libris his Red. Gud. 2. unde cujus in libris iis, qui, &c. Heindorf. in natura Deorum tres codd. Moseri. Paulo post, in stellis vagi Manut. Pro nominantur, Lamb. et Dav. conj. numerantur. Tum, quæ infixa quasi cœlo sunt Red. quæ infixa cælo sint duo codd. Moseri. solem adjunxit Paris. 1. 3. Deinde octavam, Lunam Victor. octavumque, Lunum Paris. 3. G, Eliens. Med. Bonon. 1494. margo Venet. 1407. Junt. Dav. |