k

quod Leocorion nominatur. Alabandenses quidem sanctius Alabandum colunt, a quo est urbs illa condita,' quam quenquam nobilium Deorum: apud quos non inurbane Stratonicus (ut multa), cum quidam ei molestus 9 Alabandum Deum esse confirmaret, Herculem negaret; 'Ergo,' inquit, 'mihi Alabandus, tibi Hercules sit iratus.' xx. 51. Illa autem, Balbe, quæ tu a cœlo astrisque ducebas, quam longe serpant, non vides: Solem, Deum esse, Lunamque, quorum alterum Apollinem Græci, alteram Dianam, putant. Quod si Luna Dea est; ergo etiam Lucifer, ceteræque errantes, numerum Deorum obtinebunt igitur etiam inerrantes. Cur autem Arci' species non in Deorum numero reponatur? est enim pulcher; et ob eam causam, quia speciem habet admirabilem, Thaumante dicitur esse natus. Cujus si divina natura est, quid facies nubibus? arcus enim ipse ex nubibus efficitur quodam modo coloratis. Quarum una etiam Centauros" peperisse dicitur.

1

Legrorion M. Alabandis is quem Alabandi colunt M.-9 Codd. aliquot et Victor, molestius.

CAP. XX. 1 Ita A IN, Gud. 2. U, Pal. 2. Reg. Med. Cantab. Dav. seqq. Cur a. arcus GHILM, Paris. 1. 2. 3. 4, margo Venet. 1507. Junt. Mannt. Cur a. arqui Glog. Red. C E, Mars. Ascens. Cur a. arcui B O. in numero Deorum N. reponantur Gud. 2. Paris. 3. . ob eam speciem, quia causam Glog. Med. ABC GHM N, Gud. 2. E U, Paris. 1. 2. 3. Bonon. 1494. Ascens. Victor. probante Dav. ob eam speciemque causam Red. quia causa I. habeat A B C GHIM N, E O U , Gud. 2. Paris. 1. 2. 3. et edd. ante Ernesti. esse nata A B C G H I M N, 4.-2 Ita Dav. et seqq. coloratus

NOTE

habuit Cylanthum ; filias tres, Phasitheam, Theopen, et Eubulen, quas, ut fame Atticam liberaret, Diis inferis devovit. Hinc Leocorium, sacellum Atticæ, in medio Ceramico, a Aews, Leus, кóрn, puella. Snid. Pansan. in Att. Aristides in Panathenaico.

Urbs illa condita] Hujus nomen alii deducunt ab alam, quem Cares equum vocant, et banda, quæ victoria ab iisdem dicitur.

* Stratonicus] Citharœdus, cujus meminerunt Strabo et Eustathius.

ta.

1 Thaumante] A lavμáw dicta: hinc Thaumantias apud Virg. Æn. IX. dicMatrem habuit Electram. Iris dicta, vel ab epis, discordia, ut Servio in Æn. v. placet, quod, ut Mercurius ad concordiam, ita Iris ad discordiam mittatur; vel ab expei, nuntiare. Hinc Junonis nuntia. Ita Eustath.

m Centauros] Dicuntur nati e nube, quam Ixion, Junonem esse ratus, compressit. Fabulam Plutarchus in ambitiosos detorquet in Agide et Cleomene. De Centauris jam supra. Nubes divinis honoribus donatas vi

Quod si nubes retuleris in Deos, referendæ certe erunt tempestates, quæ populi Romani ritibus" consecratæ sunt. Ergo imbres, nimbi, procellæ, turbines, Dii' putandi. Nostri quidem duces, mare ingredientes, immolare hostiam fluctibus consueverunt. 52. [p. 70.] Tum, si est Cercs a gerendo (ita enim dicebas), terra ipsa Dea est: et ita habetur; quæ est enim alia Tellus? Sin terra; mare etiam, quem Neptunum esse dicebas: ergo et flumina, et fontes. Itaque et Fontis delubrum Maso 5P ex Corsica dedicavit ; et in augurum precatione Tiberinum, Spinonem, Almo

codd. et edd. vett.-3 Dei Victor. sunt Dei margo Venet. 1507. Junt. sunt Dii Mannt. Lamb. putandi sunt Glog. Heindorf.-4 Jam si Reg. Glog. Junt. Victor. Heindorf. Schutz. Moser. Nobb. Orell. Tamen si Red. et margo Venet. 1507. Tam si codex unus Moseri. Paulo post, si terra Lamb. Heindorf. Schutz. Moser. Orell.-5 Ita M O, margo Venet. 1507. Dav. seqq. Marse Glog. Paris. 2. 3. Marso A B C GHI N, Gud. 2. Paris. 1. EU, Junt. Victor. Manut. Lamb. Mox, Almonem est de conjectura Ursini, receperunt Dav. Lall. Schutz. Moser. Nobb. Orell. Anemonem codd. plerique, margo Venet. Victor. Manut. Lamb. Heindorf. Anienem La, Junt.

NOTE

dere est apud Aristoph. in Nubibus. Eundem cultum Judæis falso attri buit Juvenal. Sat. xiv. 'Nil præter nubes et cæli numen adorant.'

n P. R. ritibus] Dea Tempestas ædem habuit in prima urbis regione, teste Aurel. Victor. positam Marcello consule. Ovid. in Fast. Te quo que, Tempestas, meritam delubra fatentur, Cum pæne est Corsis obrata puppis aquis.' Huic etiam mactari victimæ solebant, agnæ præsertim, sed nigræ. Virgil. Æn. III. et v. Horat. Epod. x. Et agna tempestatibus.'

• Hostiam fluctibus] Sic Æneas Æneid. v. 'Extaque salsos Porricit in fluctus.' Sic Scipio apud Liv. 'Cruda exta, cæsa victima, in mare porricit.'

v Maso] E gente Papiria: consul an. 522. cum Corsos ad deditionem usque subegisset, a senatu tamen, quod non siue clade vicisset, trium

phum non obtinuit. Ipse igitur, vel voti rens, vel religione privata, vel gloriæ studio ductus, suismet auspiciis et sumtibus, in monte Albano primus triumphavit. Atque ab eo mos inductus, ut imperator, cui, rebus ex sententia sua bene gestis, triumphare a patribus negaretur, ipse in monte Albano, quod Romæ non liceret, triumpharet. Val. Max. III. 6. Fons ille, cujus delubrum Maso dedicavit, is ipse est fons Camœnarum' dictus extra portam Capenam, Camœnis consecratus: attributa illius aqua Vestalibus, ut ea templum quotidie abluerent. Plut. in Numa.

4 Augurum precatione] Quæ forma esset ejusmodi precationis auguralis, nou extat. Varias affert Brissonins libro primo de Formulis. In iis certe variorum Deorum nomina recensebant, inter quos Tiberinum, Spinonem, Anemonem, Nodinum fuisse constat ex hoc Tullii loco. De Spi

nem, Nodinum, alia propinquorum fluminum nomina, videmus. Ergo hoc aut in immensum serpet, aut nihil horum recipiemus, nec illa infinita ratio superstitionis probabitur. Nihil ergo horum probandum est."

XXI. 53. Dicamus igitur, Balbe, oportet, contra illos etiam, qui hos Deos ex hominum genere in cœlum translatos, non re, sed opinione, esse dicunt, quos auguste omnes sancteque veneramur. Principio Joves tres numerant ii, qui theologi nominantur: ex quibus primum et secundum natos in Arcadia; alterum patre Ethere, ex quo etiam Proserpinam natam ferunt, et Liberum; alterum patre Coelo, qui genuisse Minervam dicitur, quam principem et inventricem belli ferunt; tertium Cretensem, Saturni filium, cujus in illa insula sepulcrum ostenditur. 46oxoupo1 etiam apud Graios multis modis nominantur. Primi tres, qui appellantur Anaces, Athenis ex Jove, rege antiquis

IS

probante Lamb.-6 Margo Venet. 1507. Junt. Victor. probandum horum est. CAP. XXI. 1 Dioscuri codd. aliquot, Venet. 1507. Heindorf. apud Græcos cod. Uff. probante Moser.-2 Ita Paris. 1. 2. 3. Victor. Manut. Lamb. Anactes codd. plerique, Junt. Dav. ex rege Jove ant. A B HIM, Paris. 1. 3. Glog. Red. Mars. Ascens. Junt. Victor. Heindorf. Orell. Tritopatores, Zagreus, Eubuleus ex Hemsterhusii conj. Schutz. Moser. Nobb. Orell. Dio

NOTE

Jovis tantum, regis Atheniensium, tres filii, vel Anaces, vel Anactes, Avaкtes, id est, reges, vocati sunt ; sed etiam qui ex Jove et Leda nati sunt, Castor et Pollux. Hinc, non Anaces, sed Anactes, legi volunt non pauci, at perperam. Anachæ enim et Anaces appellati sunt Castor et Pollux, quod tempestates depellant. Anaces vel ab ȧváσow, ȧvaкds, ut a φιλάσσω, φιλακόs : vel ab ἀκακῶς, quod Atheniensibus feliciter affuerunt: vel ab ar kai éκàs, supra et longe, quod, navigantibus cum ita apparent, bene ominosi sint ; vel ab ἀνακῶς ἔχειν. Ita Eustathius. Hinc festa apud Græcos áváκela, quasi depulsoria.

t

simo, et Proserpina nati, Tritopatreus, Eubuleus, Dionysus; secundi, Jove tertio nati ex Leda, Castor et Pollux; tertii dicuntur a nonnullis Alco, Melampus, et Emolus, Atrei filii, qui Pelope natus fuit. 54. Jam Musæ primæ quatuor, natæ Jove altero, Thelxiope,3 Aœde, Arche, Melete; secundæ, Jove tertio et Mnemosyne, procreatæ novem; tertiæ, [Jove tertio] Piero natæ, et Antiopa," quas Pieridas et Pierias solent poëtæ appellare, iisdem nominibus, eodem numero, quo proxime superiores. Cumque tu Solem, quia solus esset, appellatum esse dicas; Soles ipsi

4

y

nysius edd. ante Ernesti. secundi duo cum codd. Dav. Heindorf. Schutz. Moser. Nobb. nati et Leda in iisdem. Deinde, Melampus et Tmolus Dav. Schutz. Nobb. item Orell. qui rò et uncis inclusit. Alco et Melampus, Tmolus Moser. Aleo, et Melampus Eviolus Junt. Aleo et Melampus, Emolus Victor. Manut. a nonnullis Alco et Melampus sive Eurymedon, etiam Tymolus, Atrei filius conj. Creuz. Melampus, ab aliis Atrei filii nescio quis ap. Moser. -3 Jove altero et Neda, Thelxinoë e vestigiis codd. et Pansan. Messen. 33. § 2. conj. Creuz. receperunt Moser. et Orell. nata Jove altero nata et Theixinoë Junt. Jove altero Thelxinoë Heindorf. Schutz. Nobb. Mneme, Aœde, Melete, omisso Arche, Manut. Lamb. tertio Jove tertio Pieria natæ Manut. Lamb. Mox, et eodem numero codd. aliquot, Heindorf. Moser. Deinde, pro quo proxime, quod servant A B C GHIM N, Paris. 1. 2. 3. 4, Dav. Moser. Orell. quo proximæ habent edd. vett. quas proximæ E.-4 Dav. e

NOTE

Jam Musæ] De nominibus numeroque Musarum varie scribunt my thologi, ex quibus hæc habe pauca: Myrtilus septem; octo Crates; Hesiodus novem. Ephorus apud Arnobium, et Eumelus, tres esse dixerunt filias Apollinis, Cephison, Apollonida, Boristhenida: Mnaseas, et Aratus, quatuor ex Jove, Etheris filio, et Plusia nympha, Archen, Meleten, Thelxinoën, Aœden: Myrtilus et Epicharmus septem, ex Piero et Pimpleide nympha, Nilum, Tritonem, Asopum, Heptapolen, Acheloida, Tipoplum et Rodian: Crates, octo: Hesiodus et Homerus novem, quarum nomina nemo nescit. Eas alii, ut scribit Tzetzes, sic appellaverunt: Callichoren, Helicen, Eunieen, Thelxinoën, Terpsichoren, Euterpen, Enceladen, Dian, et Enopen. Qui tres admiserunt, ternarium nu

merum a tribus tonis, tribus accentibus, tribus personis, et tribus numeris Græcorum deduxerunt; qui quatuor, a quatuor linguæ Græcæ dialectis; qui quinque, a quinque hominis sensibus; qui septem, a septem vocabulis, et septichorde lyra; qui novem, a novem inventis artibus; historia, musica, &c. Plura Gyrald. Porro Thelxiope sonat suaviloquam ; Mneme, memoriam; Aœde cantile nam; Melete, meditationem.

Antiopa] Nictei regis Ethiopia filia, et Lyncei Thebarum regis uxor fuit.

* Quas Pieridas] Ovid. Met. v. Pieridas a Musis diversas facit, quip. pe quas transformet in picas, quod cum Musis ausæ essent cantu contendere.

y Soles ipsi] Totidem soles recenset Arnobius, contra Gentes, lib. IV.

quam multi a theologis proferuntur! Unus eorum Jove natus, nepos Etheris; alter, Hyperione; tertius, Vulcano, Nili filio; cujus urbem Ægyptii volunt esse eam, quæ Heliopolis appellatur; quartus is, quem heroicis temporibus Achanto Rhodi peperisse dicitur, Ialysi, Camiri, et Lindi; quintus, qui Colchis fertur Æetam et Circen procreavisse. XXII. 55. Vulcani item complures: primus Coelo natus, ex quo et Minerva Apollinem eum, cujus in tutela Athenas antiqui historici esse voluerunt; secundus in Nilo natus, Phthas, ut Ægyptii appellant, quem custodem esse Ægypti volunt; tertius ex tertio Jove, et Junone, qui Lemni fabricæ traditur præfuisse; quartus Menalio natus, qui tenuit insulas propter Siciliam, quæ Vulcaniæ

b

quatuor codd. eo quod solus.-5 Ita Grut. Schutz. Orell. nisi quod hic Acantho. Multum variant reliquæ edd. quem h. t. Achanto R. p. d. avum Ialysi, Camerini et Lindi et Rhodo Venet. 1507. qui h. t. Acantho R. p. dicatur Iulysum, Camirum Lyndum Junt. quem h. t. A. R. p. d. Ialysum, Camirum, Lindum Victor. quem h. t. A. R. p. d. avum Iulysi, Camiri et Lindi Manut. Lamb. q. h. t. A. R. p. d. [pater] Ialysi, Camiri et Lindi Dav. probante Schutz. cui h. t. Achaia conditores Rhode p. d. avum et patrem Ialysi, Camiri et Lindi, unde Rhodii de Creuzii conjectura Moser. cui h. t. Acantho R. p. d. Cercaphum, quem dicunt genuisse Ialysum, Camirum, et Lindum Rhodii conj. Heindorf. Cf. Arnob. IV. 14. Mox, Circum e codd. Dav. Heindorf. Moser. procreasse duo codd. Moseri.

CAP. XXII. 1 Lamb. omittit complures. Red. Manut. Lamb. omittunt et ante Minerva. Statim, Apollinem is, cujus, &c. de Davisii conjectura Schutz. Moser, secundus Nilo natus codd. et edd. ante Grut. Pro Phthas, quod de Gronovii conjectura dederunt Dav. Lall. Schutz. Moser. Opas habent codd. et reliquæ edd.-2 Menano Palico natus de conjectura Moser. Turbant codd. v. c. Menmalio, Menabo, in Memalio, Inemalio, in Ebalia.' Orell. quæ V.