B ille prædixit; sed quod futurum erat ille prædixit. Ita Deus ab æterno præscivit cæcitatem illam, sed non ideo facta est quia præscivit; sed quia futura erat eam præscivit; quem nihil potest latere. Præscientia improprie dicitur in Deo. Apud eum namque nihil futurum, nihil præteritum; in eo nec prius est nec posterius. Sed quantum ad res quæ nobis futuræ sunt, Dicimus eum futura præscire; quod quantum ad eum est, est ea tanquam præsentia scire. Dicit auctoritas quod ejus scientia non potest augeri nec minui. Non enim plus potest scire qui omnia scit; nec minus, qui non potest oblivisci. Opponitur de hoc quod Hieronymus dicit super Habacuc: Absurdum est, inquit, ad hoc Dei deducere majestatem, ut sciat per momenta singula, quot culices nascantur quotve moriantur; quæ pullicum et muscarum sit multitudo, quotve pisces natent in aquis, et similia. Non simus tam fatni adulatores Dei, ut dum potentiam ejus etiam adima detrudimus in nosipsos injuriosi simus eamdem irrationabilium et rationabilium providentiam esse dicentes. Quod quidam ita exponunt: Absurdum est ad hoc Dei deducere majestatem,ut sciat per momenta singula quot culices, etc. Scit quidem quia eum nihil latere potest; sed non per momenta, ut nos qui simul omnia scire non possumus. Alii sic exponunt: Absurdum est ad hoc Dei majestatem, etc.ut sciat quot culices,ita ut habeat inde curam. Non enim Deo cura est de bobus (I Cor. 1x), sed deho. minibus est cura; quia ad eorum custodiam angelos delegat. Unde: Angeli eorum semper vident faciem Patris (Matth. xvIII). Filii. Præterea sciendum est quod sicut Trinitas A videant (Isa. vi); nec tamen ideo facta est quia inseparabilis est, ita inseparabiliter operatur. Quidquid enim operatur Pater, hoc idem Filius et Spiritus sanctus operantur. Opponitur: Soli filio convenit assumpsisse carnem, sed hoc est quædam operatio: igitur aliquid operatur Filius quod non Pater quod non Spiritus sanctus. Ad quod dicitur quod licet inseparabiliter operentur Pater, et Filius, et Spiritus sanctus, tamen aliquid convenit uni quod non aliis. Quod per simulitudinem ostendunt sancti. In radio namque solis sicut inseparabiliter adjunguntur splendor et calor tamen splendor illuminat; calor exsiccat, nec ca lor illuminat, nec splendor exsiccat. Similiter in sancta Trinitate, tota Trinitas operata estincarnationem Filii. Tota enim Trinitas operata est ut homo ille esset et ut verbo uniretur; sed non ut toti Trinitati uniretur. Ergo illa operatio non magis Filii quam Patris; sed unio Fillii et non Patrissicut solius Patris vox de nube audita est: Hic est Filius meus dilectus in quo mihi complacui (Math. 11), et cætera. Si enim esset vox Filii vel Spiritus sancti, falsum esset: Hic est Filius meus. Non est enim Filius, sui ipsius vel Spiritus sancti Filius. Et tamen tota Trinitas operata est vocem illam, sed soli Patri convenit, quia solas Pater per eam significatus est. Sicut etiam solus Spiritus sanctus in columba apparuit, cum tota Trinitas eam operata sit. Sed solus Spiritus sanctus in ea apparuit, quia ipse solus per eam significatus est. Quæritur an aliter Spiritus sanctus fuerit in columba illa quam in aliis creaturis, Respondetur: non aliter quantum ad præsentiam vel essenttam divinitatis, sicut jam diximus, quæ est in omnibus creaturis et æqualiter; sed quantum ad significationem aliter. CAP. XII. De præscientia et prædestinatione. Cum omnium quæ operatur Trinitas præscientia ejus,dispositio et voluntas actum præcedat,oboritur investigatio de præscientia Dei et de providentia,de prædestinatione et voluntate et potestate. Et est sciendum quod sapientia Dei propter diversos affectus pluribus appellatur nominibus, ut sunt : scientia,providentia,scientia,prædestinatio,dispositio. Scientiaest existentium, præscientia futurorum, providentia gubernandorum, dispositio faciendorum, prædestinatio salvandorum. De præscientia,solet quæri utrum ipsa sit causa rerum, vel ipsæ res causa præscientiæ. Sed ut Boetius in libro. De cons. philos,ostendit,neutrum est concedendum Si enim quia præsciantura Deo, ideo essent (cum et mala præsciantur) jam esset præscientia causa malorum,quod penitus caret ratione. Item si res quia futuræ sunt, ideo, præsciuntur a Deo; tunc quod temporale est, causa est ejus quod æternum est. Origenes tamen super Epistolam ad Romanos dicit: Non propterea aliquid erit, quia id Deus scit futurum; sed quia futurum est, scitur a Deo antequam fiat. Quod sic potest exponi quia futurum est, id est quod futuram est ut ibi non notetur causa. Sicut enim Isaias prædixit cæcitatem Judæorum futuram. dicens: Dedit eis oculos; ut non C D Potest et alia difficilis oppositio hic fieri. Est aliquis qui nunquam lecturus est,posset tamen esse ut ipse legeret; quæritur utrum Deus hunc lecturum sciat,an non. Non possumus dicere quod scit eum lecturum;quia hoc falsum est quod ipse sit lecturus. Augustinus in lib. ad Renatum : Quid quod ipsa exinanitur præscientia si quod præscitur non erit? Quomodo enim recte dicitur præsciri futurum quod futurum non est ? Si dixerimus: Non scit eum lecturum; opponitur: Potest esse ut iste legat,quod si esset utique sciretur a Deo, et hoc potest esse; ergo potest esse, ut sciatur a Deo; ergo plus potest scire quam sciat, quod penitus falsum est. Hujus quæstionis solutionem aliorum judicio relinquo. Mihi tamen videtur quod neutra illarum sit concedenda. Si quis enim quærit, scit hunc lecturum? non dicam : Scit eum lecturum, vel nescit eum lecturum; sed scit eum non esse lecturum. Nunquam enim Deus nescit hoc, vel non scit hoc (cum eum nil lateat) dicendum est. Hco distat inter præscientiam et prædestinationem ; quod præscientia de salvandis et damnandis, prædestinatio de salvandis tantum. De prædestinatis nullus damnari;de reprobis nullus potest salvari Reprobi sunt præsciti ad mortem; prædestinati prævisi ad vitam. Augustinus De correctione et gratia. In Apocalypsi dicitur: Tene quod habes,ne alius accipiat coronam tuam (Apoc. 1). Si enim alius non est accepturus nisi iste perdiderit; certus est electorum numerus. Idem: Prædestinatus electo- A vis nondum sint justificati, digni efficiuntur justificatione; et item præcedit in aliis peccatoribus quo digni sunt obstinatione. Sed quid intelligere voluerit nescimus, nisi forte dixerimus tum hoc intellexisse quod supra diximus, tum retractasse. Quidam tamen hanc auctoritatem sic exponere conantur; venit de occultissimis, id est ut merita eorum occultissima fiant. Gillebertus sic Nisi homo peccasset, nullus damnandorum nasceretur; sed quia peccavit, simul damnandi cum salvandis nascuntur. Salvandi loco eorum qui tunc nascerentur; damnandis nullorum loco, sed ad exercitium et coronam bonorum. Item quæritur an ab æterno prædestinatos dilexerit. Ita est. Ergo et Paulum. Sic est. Et æqualiter; quia rum numerus nec potest augeri nec minui.Opponitur quod possit minui; quia omnes damnari'possunt.Quicunque enim salvatur,ex gratia salvatur; et quod gratis datur, posset non dari.Similiter probaturquod posset augeri; quia omnes possunt salvari;nisi enim possent salvari,non imputandum esset eis quod damnantur. Solutio: Verum est, non potest augeri numerus prædestinatorum, quia hoc non potest esse, ut aliquis salvetur ita quod non sit prædestinatus. Non potest minui; quia hoc non potest esse, ut aliquis prædestinatus sit et damnetur. Per se enim verum est, iste potest damnari; quod ideo verum est quia posset non esse prædestinatus, sed non est verum, iste prædestinatus, potest damnari; quia non potest utrumque esse B non dilexit cum plus ab æterno quam quando ut prædestinatus sit et damnetur. Similiter verum est, iste potest salvari; sed non est verum, iste reprobus potest salvari, quia non potest hoc esse ut reprobus sit et salvetur. De præscientia solet opponi Deus præscivit hunc lecturum, vel aliud hujusmodi; sed potest esse ut ipse non legat : ergo potest non esse quod Deus præscivit; igitur potest falli præscientia Dei. Sed sicut diximus de aliqua re futura si hoc futurum est, scilicet quod iste legat, non potest esse quin illud sit; non enim potest esse ut futurum quid sit et non eveniat, et tamen hoc quod futurum est potest non non evenire, quia ita futurum est ut possit non esse vel futurum esse. Similiter si præcitum est, non potest non evenire; quia non potest esse ut præscitum sit et non eveniat; et tamenhoc quod præ scitum est,potest non evenire. Quod ideo verum est quia posset non esse præscitum. Quod ideo verum est quia posset non esse præscitum. Nec inde sequitur,ergopotest falli præscientia Dei; qui tunc falleretur si utrumque esset,scilicet et quod præscitum esset evenire, et quod non eveniret.Cum prædestinatio divina sit electio juxta illud Apostoli: Quos elegit ante mundi constitutionem (Ephes. 1); solet quæri quare hunc elegerit Deus magis quam illum?ut de Jacob et de Esau. Quidam dicunt: Hunc elegit quia talem futurum cum esse præscivit,qui in eum crederet et serviret ei. Sedhoc Augustinus retractat in libro Retractationum, plane ostendens quod si propter opera futura electus esset, jam non ex gratial electio esset. Si enim ex operibus,ut ait Apostolus,jam non est gratia (Rom, x1). Idem in libro De prædestinatione: Non quia futuros tales non esse præscivit ideo elegit, sed ut essemus tales per ipsam electionem gratiæ suæ qua gratificavit nos in dilecto Filio suo. Cum ergo prædestinavit opus suum præscivit. Idem Augustinus super locum illum in Malachia propheta Jacob dilexi, Esau odio habui (Malac. 1), dicit: Cui vult miseretur, et quem vult indurat (Rom. 1x). Sed hæc voluntas Dei non potest esse injusta. Venit enim de occultissimis meritis; quia et ipsi peccatores cum propter originale peccatum unam massam fecerint; tamen inter illos nonnulla est diversitas. Præcedit ergo aliquid in peccatoribus quo quam persequebatur Ecclesiam Dei; quia quod erat futurum de eo ei erat præsens; et hoc non secundum merita, sed secundum præmia quæ ei ab æterno paravit; et tamen malum ejus odio habebat. Et nota quod omnes tam bonos quam malos secundum naturam æqualiter diligit quia nihil odit eorum quæ fecit (Sap. x1); non tamen æqualiter diligit bonos secundum præmiorum præparationem, nec malos æqualiter odit secundum pœnarum prævisionem. Sed quæritur utrum Judam dilexerit? Resp. Ita ab æterno tantum quantum modo secundum naturam; habuit tamen odio, quia talem videbat eum futurum. Et nota quod Judas potuit salvari, nec tamen reprobatus potuit salvari. Disponit Deus tam bona quam mala. Unde queritur an omnia tam bona quam C mala sint in ejus dispositione? Ita est, dicunt quidam; et habent auctoritatem ab Augustino dicente: Nulla reliquit Deus inordinata. Et alibi : Malarum voluntatum Deus est ordinator. Et iterum: In potestate malorum est malum velle; sed utrum hoc vel illud malitia perficiant in potestate Dei est, dividentis tenebras et ordinantis. Sed alii opponunt. Si Deus mala disponit, tunc mala placent ei; sed hoc est falsum, quia non placent ei mala; sed mala fieri placet ei propter universitatem. Propter hanc oppositionem dicunt quidam quod non disponit mala; sed disponit de malis eliciendo inde aliquid quod prosit bonis: ut de Nerone quod Petro profuit, de Decio quod Laurentio ; quia non vult aliquem ita stare otiosum in republica sua quin sibi serviat. Quod tamen servitium quia mala intentione fit; eis sic servientibus malum est. D CAP. XIII. De voluntate Dei Nunc de voluntate Dei restat videre. Voluntas Dei prima est causa omnium, et ideo immutabilis. Aliæ enim causæ mutabiles sunt, quia non sunt primæ; et ideo sæpe fallunt. Sed hæc quia non habet aliam ante se, falli non potest vel mutari.Et quia voluntas Dei prima causa est omnium; cum dicicitur hoc ideo est quia Deus voluit, non est quærendum quare voluit. Primæ enim causæ nulla est causa.Cum igitur voluntas Dei una sit (quæ estipse Deus, qui unus est) propter effectus tamen diversos dicuntur plures voluntates Dei. Unde Propheta : Magna opera Domini exquisita in omnes volun- A Ea quæ sunt bona in se et ad aliud, vult Deus, tates ejus (Psal. cx). Sicut idem Propheta propter diversos effectus misericordiæ et justitiæ Dei dicit pluraliter: Misevicordias Domini in æternum cantabo (Psal. LXXXVIII). Et alibi: Justitiæ Domini lætificantes corda (Psal. XVIII). Cum tamen (quantum ad ipsum Deum) una sit misericordia, una sit justitia, quæ est hoc quod ipse. Sic et de voluntate. Nam voluntas Dei in sacra Scriptura aliquando accipitur ipsa quæ idem est cum Deo, et ipsi coæterna est; et hæc voluntas semper impletur. De hac dicit Apostolus: Voluntati ejus quis resistit? (Rom. Ix.) Et alibi: Ut probetis quæ sit voluntas Deibona et beneplacens et perfecta (Rom. XII). Et potest hæc voluntas beneplacitum Dei vel dispositio appellari. Unde Propheta : Quæcunque voluit B fecit (Psal.cxIII); id est, quæcunque disposuit se facturum. Aliquando præceptio vel prohibitio Dei voluntas Dei dicitur; quia signa sunt divinæ voluntatis. Ut signa iræ appellantur ira; ita signa dilectionis,dilectio. Et dicitur iratus Deus et ira in eo non est; sed signum tantum quod foris fit quo Deus iratus ostenditur, ira appellatur, ut in Ægyptiis submersis. Ita præceptio vel prohibitio (quia indicant nobis quid Deus velit ut fiat vel non fiat) voluntas nominantur. De qua Dominus in Evangelio: Fiat votuntas tua sicut in cœlo et in terra (Matth. vi). Et alibi: Qui facit voluntatem Patris mei qui in cœlis est, ipse frater meus et soror est (Matth. XII). Contra hanc voluntatem multa fiunt. Augustinus in libro De spiritu et littera: Infideles quidem contra voluntatem Dei faciunt, cum ejus Evangelio non credunt. Sicut præceptio et prohibitio signa sunt voluntatis divinæ, ita et operatio et permissio et ideo in scriptura sacra sæpe appellantur voluntas Dei. Unde illud Apostoli: Vult omnes salvos fieri (1 Tim. II). Quod ita exponit Augustinus in libro De correctione et gratia. Vult omnes salvos fieri; id est nos facit velle. Ecce quod illa quæ operatur in nobis voluntas Dei nominatur. Similiter et permissio. Unde illud Apostoli: Quem vult indurat (Rom. 1x). Et Augustinus in Enchiridio Non fit aliquid nisi omnipotens velit fieri; vel sinendo ut fiat, vel ipse faciendo. Nen dubitandum est Deum benefacere; etiam sinendo fieri D quæcunque fiunt mala. Non enim hæc nisi justo ju. dicio sinit; et profecto bonum est omne quod justum est. Habemus itaque quatuor signa divino voluntatis. Hæc sunt præceptio, prohibitio, operatio, permissio; cum tamen Dei voluntas una et immutabilis permaneat. Quare diligenter est intuendum ubi loquatur Scriptura de ipso Dei beneplacito, ubi et de signo beneplaciti. Cum enim invenitur vult Deus bonum, non vult malum; de benaplacito Dei intelligitur. Vult bonum, id est approbat, judicat sibi concordare; non vult mala, id est non approbat, non judicat sui similia. Et quamvis non vult mala; tamen vult mala esse. Ad quod videndum quod quædam sunt bona in se et ad aliud; et quædam bona ad aliud et non in se; et quædam bona in se et non ad aliud. id est approbat, et vult ea esse, quia ad aliud bona sunt, sicuti omnia bona quæ fiunt. Bona in se et non aliud, ut bona quæ possent fieri et non fiunt, ea vult Deus; qnia vult omne bonum, id est approbat; sed non vult ea esse, id est non approbat ea esse; quia non sunt bona ad aliud. Quæ sunt mala in se et ad aliud bona, sicut mala quæ fiunt, ea non vult Deus, id est non approbat; et tamen vult ea esse, quia bonum est ea esse. Nisi enim vellet quod mala essent, nullo modo esse possent. Sicut enim ea vellet non esse, et non posset hoc efficere, impotens esset; sicut et nos sumus, qui quod volumus quandoque non possumus, itaque non possent esse male nisi vellet ea esse. Eo namque invito quomodo aliquid fieret, cum dicat Scriptura: Voluntati ejus quis resistit? (Rom. Ix). Cum igitur Deus ab æterno in præscientia et sapientia sua omnia tam bona quam mala viderit, inter omnia illa vidit ipse quædam quæ si essent bona in se, essent et ad aliud; et ea non solum voluit, sed et esse voluit. Vidit et alia quæ si essent, licet in se bona essent, non tamen ad aliud; et ideo etsi approbet, qui sine causa nihil vult esse, noluit ea esse. Item cum viderit alia quæ in se mala et ad aliud bona, voluit ea esse. Quid enim melius est esse, an ea quæ sunt bona in se, tantum, an ea quæ et si non sunt bona in se, tamen ad aliud sunt bona? Ea utique quæ ad aliud sunt bona. Non tamen Concedimus si vult ea esse quod et vult ea; nec illud, si sunt bona ad aliud, quod tunc sunt bona. Cum itaque aliquis peccat, contra voluntatem Dei facit; quia contra præceptum ejus, et quia non vult Deus quod facit; et tamen facit quod vult esse. Verbi gratia: Judæi Christum crucifixerunt, occidendo contra voluntatem Dei fecerunt; et tamen volebat Deus illud malum esse, quia ad aliud bonum. Solent quidam sic opponere. Voluit Deus Pater Christum pati et mori; ergo voluit ut Judæi flagellarent et occiderent eum : et ita fecerunt quod volebat Deus. Quod non est ita concedendum; quia cum actus esset malus illorum, non placebat Deo qui nullum malum vult, et si placeret Deo ut esset actus ille. Ita enim solent accipi hæc verba Iste facit quod vult Deus; id est quod facit remunerat, gratum habet. Patet igitur quod Deus vult malum esse, et tamen non vult malum; nec vult ut aliquis faciat malum, quia inde non remunerat, imo punit; sed bonum vult esse, et ut homines illud faciant, quia gratum habet et remunerat. Et hoc est quod Augustinus dicit in Enchiridio Voluntas Dei semper impletur, ut de nobis aut a nobis. De nobis impletur, sed non tamen implemus eam quando peccamus. A nobis impletur qnando bonum facimus. Ideo enim facimus quod Deo scimus placere. Augustinus. Hæc sunt magna opera Domini exquisita in omes voluntates ejus (Psal. cx); et tam sapienter exquisita ut cum angelica et humana creatura peccasset, id est non quod ille, sed quod voluit ipsa fecisset; etiam per eamdem creaturæ voluntatem A ita necfolium sine causa de arbore cadit. Potest opponi hoc modo. Bonum est malum esse; sed omnis boni Deus est auctor; ergo facit malum esse. Quod non est ita concedendum; quia tunc fierent mala eo auctore. Sed potest dici quod facit ut malum esse sit bonum; ipse enim operatur malum in bonum. De præceptione et prohibitione solet ita opponi. Præcepit Deus quod non vultesse; quia multis præcipiuntur bona quæ ipsi non faciunt, ut Judæis sæpissime præcepit quæ non fecerunt; sed nec erat in c beneplacito Dei ut illa facerent, vel quod illa essent; quia, sicut jam diximus, quidquid Deus vult esse (cum omnia possit) illud totum est; alioquin impotens esset, si vellet aliquid esse et non esset. Similiter prohibet malum facere alicui (ut eisdem Judæis sæpissime) et tamen facit illud malum. Volebat enim Deus illud malum esse; quia nihil potest esse nisi Deus velit illud esse. Unde apparet quod præcipit aliquando quod non vult esse; quia nihil potest esse nisi Deus velit illud esse; et quod vulr esse prohibet. Sed si vult esse, quare prohibet? si non vult, quare præcipit? Ad quod potest dici quod ideo præcipit illud quia bonum est illi; et Domini est præcipere servo quod bonum est in se, et quod bonum est illi cui præciplt. Et si placet Domino juvare servum ut illud faciat misericordia est; si non placet juvare, justitia est. Similiter prohibet servo malum, quia in se malum et illi malum cui prohibet; et Dominl est servo prohibere malum ut non habeat excusationem. Est etiam hic videndum quod licet bonum sit isti quod præcipitur, ei non tamen bonum universitati; et quod prohibetur licet ei malum sit, bonum est universitati. Et quia majus bonum est quod totius quam quod partis est; et minus malum quod unius partis et majus quod totius; ideo quod bonum est uni et non universitati, non vult esse; et quod malum est uni et bonum universitati, vult esse, ne bonum universitatis impediatur. Nihil enim fit quod universitati bonum non sit, quamvis judi-cia Dei nobis occulta sint. Sed ut dicitur ni Job Nihil in terra sine causa fit (Job v); et Nunc de potestate Dei dicendum est. Quod Deus omnia possit, multæ auctoritates dicunt. Augustinus in libro Quæstionum Veteris et Novæ Legis: Omnia quidem potest Deus; sed non facit nisi quod conveniat veritati ejus et justitiæ. In eodem: Potuit Deus simul cuncta facere ; sed ratio prohibuit. Dicendum est ergo Deum omnia posse. Opponitur quod dicit in libro De spiritu et littera Augustinus: Omnipotens non dicitur Deus quod omnia possit facere ; sed quia potest perficere quidquid vult, ita ut nihil valeat resistere ejus voluntati quin compleatur, aut aliquo modo impedire eam. Ad quod potest dici quod Augustinus ubi dicit : Omnipotens non dicitur quod omnia possit, tam large accipit ibi omnia, ut comprehenderet etiam mala, quæ non vult Deus nec potest. Idem in libro De Symbolo: Deus omnipotens non potest mori, non potest falli, non potest miser fieri, non potest vinci. Hæc itaque et hujusmodi absit ut possit omnipotens! Ac per hoc non solum ostendit veritas omnipotentem esse qui ista non possit ; sed et cogit veritas omnipoenttem non esse qui hæc possit. Patet itaque quod Deus est omnipotens, quia potest omnia quæ vult. Absolute etiam potest dici quod possit omnia, nec tamen potest peccare; quia hoc non est aliquid de omnibus. Sed si opponitur de actionibus nostris, ut ambulare, et cætera, potest dici quod ad ejus omnipotentiam pertineant, licet in se non habere possit ; non enim potest ambulare, et tamen potest facere ut ambuletur. Considerandum arbitror utrum Deus plura possit facere quam velit facere vel faciat. Augustinus in Enchiridio Omnipotens voluntas multa potest facere quæ nec vult nec facit. Potuit enim efficere ut duodecim legiones angelorum pugnarent contra illos qui eum ceperunt. In Evangelio Matthæus: An putas quia non possum rogare Patrem meum et exhibebit mihi plus quam duodecim legiones angelorum ? (Matth. XXVI.) Unde et idem Augustinus: Tunc in clarissima luce sapientiæ videbitur quod nunc pio rum fides habet; quam immutabilis et efficacissima sit voluntas Dei, quam multa possit et non velit, nihil tamen velit et non possit. His auctoritatibus patet quod multa possit Deus quæ non vult; ratione idem potest probari. Non vult Deus omnes justificari; et tamen quis dubitet eum posse? Augustinus in libro De natura et gratia: Dominus Lazarum suscitavit in corpore; nunquid dicendum est non potuit Judam suscitare in mente? Potuit quidem sed noluit. Ad illud quod dicimus Deum posse facere quædam quæ non vult facere, opponitur illud quod Augustinus dicit in libro De symbolo : Hoc solum non potest Deus quod non vult; etiam ita videtur quod non possit facere aliquid quod non vult. Sed ita exponendum est illud: Hoc solum non potest Deus quod non vult. Id est nihil potest facere nolens; non enim potest esse ut no lens faciat aliquid, qui cogi non potest. Item op- A faceret, invidus essset. Alia vero quæ non ed ponitur: Quidquid potest Deus facere, potest velle; Solent dicere quidam quod ea quæ facit Deus non potest meliora facere; quia si posset facere et non faceret, invidus esset. Augustinus in lib. Quæst: Deus quem genuit, quoniam meliorem se generare non potuit (nihil enim Deo melius) debuit æqualem, si enim potuit et noluit, invidus est. Et ex hoc volunt dicere quod si posset Deus res meliores facere et non faceret, invidus esset.Sed non valet simile; quia Filium genuit ex substantia sua. Ideo cum ex substantia sua Filium genuit, si posset æqualem generare et non C substantia sua fecit, meliora potuit facere. Augustinus super Genesim: Talem potuit Deus hominem fecisse, qui peccare non posset nec vellet, et si talem fecisset quis dubitet eum meliorem fecisse? Quærendum est qualiter intelligant rem non posse esse meliorem. Sive ideo non potest esse melior quia summe bona est; quod si esset, creatura suo Creatori æquaretur, sive ideo non potest esse melior, quia majus bonum quod ei deest ipsa capere non potest; quod si ita est potest esse melior si fiat capax majoris boni, quod ipse qui fecit potest. Illa tamen locutio est ambi gua Deus potest melius facere. Si enim ita opponatur, potest melius, id est majori sapientia aliquid facere, falsa est, quia non potest augeri sapientia ejus; sed hoc modo vera est, potest melius, id est rem meliorem facere. CAP. XV De flde incarnationis. Nunc de illa parte fidei est agendum, quæ ad sacramentum incarnationis pertinet, ut ait Apostolus Missit Deus Filium suum in similitudinem carnis peccati, ut damnaret peccatum de peccato (Rom. VIII). Quibus verbis ex parte aperit mysterium incarnationis. Ad hoc enim venit in mundum ut damnaret diabolum, et hominem liberaret. Sed cum in mundo esset Filius Dei, qui ubique est, quomodo venit in mundum? Venit, quia visibilis apparuit. Solet quæri quare non Pater nec Spiritus sanctus carnem assumpsit, sed solus Filius? Ad quod potest dici, quod Patrem non decuit; quia ei non convenit mitti ab aliquo cum non sit ab alio. Neque Spiritus sanctus carnem assumpsit ; ne alius esset filius in humanitate, et alius in divinitate; et ita essent duo filii in Trinitate. Est igitur persona Filii incarnata, ut idem qui erat filius in divinitate, esset filius in humanitate. Erat et decens ut sicuti per sapientiam suam Pater mundum fecit, ita per eamdem redimeret. Et quia in homine utraque corrupta erat natura, scilicet anima et corpus; utramque suscepit ut utrumque liberaret. Nec tamen personam hominis suscepit; naturam suscepit et non personam. Augustinus in libro De fide ad Petrum: Deus enim Verbum Ꭰ personam hominis non accepit, sed naturam. In Christo enim duæ sunt naturæ, divina et humana; et tres substantiæ: caro, anima et verbum sed nou duæ personæ. Alia enim natura Deus, alia homo; sed non alia persona Deus, et alia ille homo. Ut enim Augustinus dicit ad Felicianum Aliud est Dei Filius, aliud filius hominis; sed non alius. Idem filius Dei de patre aliud, aliud de matre; sed non alius Ad illud quod dicitur non assumpsisse personam,opponitur sic: Animam et corpus suscepit,sed hæc sunt una persona: igitur suscepit unam personam, quod ita solvunt quidam. Ista duosimul juncta sunt una persona; sed autequam assumerentur a verbo, quia non erant simul juncta, nec erant una persona. Illa enim assumendo univit; et uniendo assumpsit. Sed tamen potest opponi quod anima est ra |