arue imperfecto, cujus inordinatio invincibiliter ignota,
non imputabatur ad peccatum, conc.; ab omnibus collective
Responsio patet ex dictis.
smptis, vel cum facilitate et recto cultu divino, nego antec.

R. 2°. Nego min. Ex Scriptura enim sacra et traditione
novimus Deum ab initio revelationem homini dedisse. Hæc
autem revelatio primitiva apud Judæos sæpe renovata et
mirabiliter conservata, eos ab universali ignorantia serva-
vit. Apud alias gentes valde deturpata, sed tamen, quoad
quædam potiora, per traditionem transmissa, rationem
semper exstitisse.
cæcutientem adjuvabat. Ergo falsum est revelationem non

Obj. 3o. Non rectius sub revelatione vivunt quam ante
revelationem vivebant homines, et quam nunc multi vivunt
deistæ revelationem negantes. Ergo, etc.

R. Nego ant. Nam 1° apud populos revelatione carentes
adeo communia erant vitia horrenda, ut qui ex aliqua
parte morum innocentiam conservabant aut nonnullas co-
lebant virtutes, velut prodigia haberentur: hinc factum est
quod valde laudati fuerint pauci, tum apud Græcos, ut Aris-
tides, Conon, Socrates; tum apud Romanos, ut Cato, Sci-
pio, etc., ob quædam virtutum specimina quæ edidere. Sub
revelatione vero notantur crimina, quia communes sunt
virtutes: apud christianos enim sæpe multo plura sunt vir-
tantopere celebrata.
tutis exempla in uno pago quam olim fuere in tota Græcia

2o Si mores sub revelatione corrumpantur, id maxima ex
parte rejiciendum est in novos sophistas, qui totis viribus
officium revelationis tollere conantur; quo vividior enim

quam olim præstantes philosophos per multos annos in scholis suis disputando.

ARTICULUS TERTIUS.

DE INDIFFERENTIA CIRCA RELIGIONES.

Duplici modo hæc indifferentia considerari potest; vel
1o eo sensu quod quis maneat in deismo, seu in religione
naturali ut eam intelligunt deistæ, omnemque revelationem
rejiciat; vel 2o eo sensu quod unusquisque religionem in
qua natus est admittat ut revelatam ac veram sub prætextu
quod, salva divini cultu substantia, varietas rituum sit in-
differens. Hæc indifferentia vocatur tolerantismus theologi-
cus, quia omnes exhibet religiones ut æqualiter Deo gratas;
sed longe discrepat a tolerantia civili qua suprema aucto-
ritas politica cuncti diversarum religionum sectatoribus
dat facultatem cultum suum libere exercendi. De hujus-
modi tolerantia hic tractandi non est locus refellemus
itaque, in duplici propositione, 1° quietem in deismo, et
ut revelatæ.
2° indifferentiam circa diversas religiones quæ exhibentur

PROPOSITIO PRIMA.

Nemo potest, luta conscientia, in deismo conquiescere et
omnem revelationem rejicere.

Prob. 1o Sola ratio demonstrat possibilem, exoptandam
et moraliter necessariam esse revelationem; existentia ejus
est factum solis testimoniis astruendum: deistæ igitur im-
possibilitatem aut inconvenientiam ejus allegare non va-

iduae et Filiorum A.-I. vander Schelden, in plateà dietà Onderstraet.

1852.

SUPERIORUM FACULTATE.

PROPRIÉTÉ DES ÉDITEURS.

Tunc enim status membrorum integer manet, si caput fidei nulla pulset injuria, et canonum maneat incolumis, atque intemerata semper auctoritas.

S. Gregorius M. Lib. 13 ep. 37 ad Joannem Panormitanum Episcopum col. 1244, t. 2 ed. Maurin. Paris. 1705.

June 27.1421

8

PRÆFATIO

AD CUPIDAM

RORUM CANONUM JUVENTUTEM.

› fere ætas magnam effudit copiam scriptorum qui Canonici Institutiones mandarunt litteris, sed inter xullum invenimus, cujus scripta usui possint esse optimi adolescentes, in quos erudiendos omnes curas et cogitationes conferre debemus. Quidam ita inopes et jejuni sunt, ut ossa solum, non nem videantur tradere ecclesiasticæ jurisprudentiæ; obruunt ingenia, nimia rerum copia et varietate, ntempestivis verbosisque quæstionibus, quas cum incipiis absurde confundunt, adeo ut nosci interx, plerumque autem ne vix quidem possit, quid -to sumendum, quid dubium, controversumque lam nullum sibi negotium sumunt de causis rerum moria vetustatis; quidam denique ita eruditionis. rapiuntur, ut ad antiquitatem atque ad omneni