morantes in curia ducali in dictis ecclesiis seu locis personalem non fecerint residentiam, ac felicis recordationis Bonifacii papæ octavi prædecessoris nostri, illa præsertim per quam concessiones de fructibus percipiendis in absentia sive præfinitione temporis fieri prohibentur et quibusvis aliis apostolicis ac in synodalibus et provincialibus conciliis editis generalibus vel specialibus constitutionibus et ordinationibus ac voluntate nostra prædicta necnon ecclesiarum in quibus beneficia ipsorum decani, capituli et beneficiatorum seu in curia commorantium forsan fuerint, cum juramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis etiamsi de illis servandis et non impetrandis litteris apostolicis contra ea ipsi decanus et capitulum ac beneficiati per se vel procuratores suos præstiterint hactenus vel in posterum eos præstare contigerit forsitan juramentum contrariis quibuscumque, aut si aliqui super provisionibus sibi faciendis de hujusmodi vel aliis beneficiis ecclesiasticis in illis partibus speciales vel generales dicta sedis vel legatorum ejus litteras impetrarint, etiamsi per eos ad inhibitionem, reservationem et decretum vel aliàs quomodolibet sit processum, quas quidem litteras et processus pro tempore habitos per easdem ac inde secuta quæcumque quoad unitas ecclesias prædictas volumus non extendi, sed nullum per hoc eis quoad assecutionem beneficiorum aliorum præjudicium generari, seu si locorum ordinariis a sede prædicta sit concessum vel in posterum concedi contingat quod personas ecclesiarum et locorum suarum civitatum et dioceseon, etiam in dignitatibus personalibus, administrationibus vel officiis constitutas per substractionem suorum proventuum ecclesiasticorum vel alias compellere valeant ad residendum personaliter in eisdem, aut si eisdem ordinariis ac dilectis filiis ipsarum ecclesiarum capitulis ab eadem sit sede indultum, vel in antea indulgeri contingat, quod canonicis et personis dictarum ecclesiarum etiam in dignitatibus personalibus, administrationibus vel officiis constitutis, et in illis non resi

dentibus, vel qui in eis primam hujusmodi non fecerint residentiam fructus redditus et proventus suorum beneficiorum ecclesiasticorum ministrare minime teneantur et ad id compelli non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem, et quibuslibet aliis privilegiis, indulgentiis et litteris apostolicis generalibus vel specialibus quorumcumque tenorum existant per quæ præsentibus non expressa vel totaliter non inserta effectus earum impediri valeat quomodolibet, vel differri, et de quibus quorumcumque totis tenoribus de verbo ad verbum habenda sit in nostris. litteris mentio specialis. Proviso quod unitæ ecclesiæ et alia beneficia per ipsos decanum et capitulum ac beneficiatos pro tempore obtenta hujusmodi, propterea debitis non fraudentur obsequiis et animarum cura in unitis ecclesiis et si quæ alia imminent aliis beneficiis prædictis nullatenus negligatur, sed per bonos et sufficientes vicarios quibus de ipsorum proventibus necessaria congrue ministrentur diligenter exerceatur et deserviatur inibi laudabiliter in divinis. Nos enim ex nunc irritum decernimus et inane si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostræ dismembrationis, separationis, unionis, annexionis, incorporationis, erectionis, appropriationis, applicationis, statuti, ordinationis, mandati, voluntatis et constitutionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare præsumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum.

Datum Romæ apud Sanctum Petrum, anno Incarnationis Dominicæ millesimo quatercentesimo septuagesimo quarto, duodecimo kal. julii, pontificatus nostri anno quarto.

7

6 Juin 1483.

Inventaire des reliques, meubles et ornements de l'église de la Sainte-Chapelle du château de Chambéry1.

JHESUS

Sequitur inventarium pagnorum, ciriceorum, aureorum, et aliorum quorumcumque, nec non reliquiarum, et reliquiariorum aureorum, et argenteorum tam deauratorum quam aliàs, et omnium aliarum rerum capelle illustrissimi principis domini nostri Sabaudie ducis, factum et confectum in Capella Sancta castri Chamberiaci anno Domini millesimo quatercentesimo octuagesimo tertio, indictione prima, die sexta mensis junii, tam per venerabilem virum dominum Johannem Renguysii ex cantoribus capelle ducalis, quam per dominum Georgium Carrelleti capellarum et sacristam, capelle predicti castri Chamberiaci gubernatorum et administratorum, omnium et singulorum in presenti inventario subscripto contentorum, et descriptorum, et que in custodiam habuisse, habere confitentur, videlicet idem dominus Johannes Renguysii, prout inferius describitur, exceptis contentis a marginibus predicti inventarii, et predictus dominus Georgius prout a margine predicti inventarii, aut aliàs describitur.

Et que omnia universa et singula in dicto inventario contenta et descripta hiidem domini Johannes et Georgius quilibet ipsorum, in quantum eum tangit, et tangere potest promiserunt, per juramenta sua ad sancta Dei evangelia corporaliter tacta prestita, et sub obligatione omnium et

1 Archives royales de Turin.

singulorum bonorum suorum mobilium, et immobilium, presentium et futurorum quorumcumque, quantum quemlibet tangit, bene, fideliter, et probe regere, et gubernare, nec non bonum et legitimum computum reddere, cum reliquorum plenaria restitutione tociens quociens parte prelibati domini nostri Sabaudie ducis, et suorum fuerint requisiti; et hoc in presentia spectabilium virorum Petri Cirisie, Johannis Locterii, et Johannis Maleti, magistris et auditoribus computorum ducalium, et egregii Jacobi Lamberti magistro requestarum ducali consiliario, vigore et pretextu certarum litterarum dominicalium datarum Chamberiaci die ultimo aprilis anni presentis millesimi quatercentesimi octuagesimi tertii, ut convenit, sigillatarum, et manu Bocherii ducalis secretarii signatarum, nec non etiam presentibus Symoneto Lybert tapisserio ducali, et Anthonio Girardi testibus ad hec vocatis, et rogatis, et me Johanne Jorronis notario publico, de mandato quorum supra dominorum subsignato :

1. Primo quidem Sanctum Sudarium existens in una cassa coperta velluto cramcsino munito cum clavis argenteis deauratis, quod quidem Sudarium est in dicta Capella Sancta castri Chamberiaci.

2. Item una crux cum pede deaurata, ubi est de ligno sancte crucis in longum et trabessum cum quatuor floribus lilii, et quatuor ymaginibus depictis supra persum composita.

3. Item in inventario precedenti recepto per Henricum de Lestelley est inventarisata, et designata quedam crux major precedenti de auro cum pede argenteo deaurato ornata et munita gemmis, videlicet perliis, saphyris, ballasiis, et trigeris dyamantibus in ymagine crucifixi cum ymaginibus beate Marie, et sancti Johannis a dextris et sinistris existentibus. Quam quidem crucem cum municionibus suis predictis asserit prefatus dominus Johannes Renguysii esse in manibus reverendi domini episcopi Vercellensis.

4. Item in dicto inventario est designata una alia crux minor precedenti, quamvis in ipso inventario dicatur quod sit de argento deaurato tamen dictus dominus Johannes asserit ipsam crucem esse de auro', pedem vero ipsius crucis de argento deaurato cum crucifixo munito tribus dyamantibus facientibus dyadema crucifixi, et super capite ejusdem crucifixi est unus ballasius cum quatuor perlis, et quatuor exmaraldis; quam quidem crucem cum municionibus predictis asserit idem dominus Johannes Renguysii esse penes prefatum reverendum dominum episcopum Vercellensem.

5. Item quedam alia crux argentea deaurata cum pede lungo facta, et escapolata cum ymaginibus crucifixi, et beate Marie, ac sancti Johannis a dextris, et sinistris cum quatuor evangelistis in extremitatibus dicte crucis exmalliatis argenteis deauratis.

6. Item quedam alia crux cum pede lato, et ymaginibus crucifixi, beate Marie, et sancti Johannis super duabus branchiis facta cum quatuor rotondis simul junctis super pede habens tria rotonda cum certis reliquiis omnibus argenteis deauratis.

7. Item alia minor crux de auro cum pede argenteo deaurato, in qua est ymago crucifixi ab una parte, et ymago salvatoris, que descenditur de cruce.

8. Item altare portatile de jaspide inchassato in nemore vocato plenot cum suo estuys, seu copertum.

9. Item unus lapis altaris portatilis de porphirio.

40. Item unam custodiam de veluto cramesino, in qua sunt certa corporalia.

14. Item unam bursam, in qua est unus de lapidibus, de quibus lapidatus fuit sanctus Stephanus.

12. Item duo ossa brachiorum sancte Bassellicie nuda sine reliquerio cum suis estuys.

43° Item due tabulle de brodeatura, in quarum una est ymago beate Marie cum filio in brachiis, in altera vero ymagines beati Johannis Baptiste et sancti Andree; et in medio