ALBERTUS DEI GRATIA 、 Comes Palatinus Rheni, utriusque Bavariae Dux etc. Admodum R. P. Jacobo Laynes, societatis Jesu Praeposito generali SALUTEM AC PFRPETUAM CLEMENTIAE AC BENEVOLENTIAE nostrae promptitudinem. Satis, ut arbitramur, ex iis nostris literis, quas pro mittendis huc societatis vestrae viris probatis, ante annum fere ad te dedimus, constat, quid de universa instituti vestri ratione nobis persuadeamus, quantumque labenti Christianae Reipublicae commodi exinde unice polliceamur. Nec sane spes nos ista fefellit unquam. Illi enim ipsi de societate vestra nuperius ad nos missi, ita se primo statim aditu composuerunt, ut et vitae sanctimonia, et in docendo mira felicique alacritate, caeteros suos fratres collegas Ingolstadienses laudabili quadam, et Ecclesiae Catholicae utilissima aemulatione vincere velle viderentur. At nunc jactis bono omine fundamentis, publicis concionibus, et privatis etiam adhortationibus rem fortius tentant, quassatos vineae Domini muros ita sine intermissione reficiunt, ut furiosus ille aper non modo egregie ab ovibus prohibeatur, sed spes etiam sit, tribulos illos, et zizania erui, extraque muros ejici, et puriorem inde vineam conservari haud difficulter posse. Ex quibus seminariis renascen tis primitivae Ecclesiae faciem contueri jam incredibili gaudio gestimus. Quis enim nisi communi totius fere Christiani orbis gravi morbo infectus, non ex animo laetetur, insanam haereticorum pertinaciam summa eruditione, innocentique vita tuorum tandem infringi? Vere igitur et merito tibi gratulamur talium filiorum parenti, in quibus reviviscentis religionis, exstirpandarumque haeresium una firmissima spes constitit. Caeterum in hac nostra laetitia unum est, quo vehementer afficimur. Cum enim vere credentium subinde augescens numerus id efficiat, ut praeter quotidianos in schola docendi labores, plurimum sit in templis quoque declamando, offerendo, et infinitas piorum confessiones audiendo, parumque confirmatos fideliter informando desudandum, valde veremur, ne pauci isti tui operarii tanto oneri diu non sint ferendo. Rogamus igitur clementi studio (quemadmodum etiam superioribus nostris literis a te contendimus), ut occupatissimorum et sub pondere isto collabentium filiorum misertus, plures in hanc copiosissimam messem primo quoque tempore emittas, qui cum illis, qui jam hic sunt, integrum collegium constituant. Cui nos de omnibus rebus necessariis ita providebimus, ut et nostrum in venerabilem istam societatem vestram amorem plane iterum testemur, et sacrosancta Catholica religio domicilium apud nos perpetuum habere possit. Viaticum illis, quos nunc ex tuo contubernio exspectamus, ad Doctoris Canisii consilium i benigne largiemur. Ex Monachio nostro. Quinto Calendas Julii, anno salvatoris nati MDLX. Cognovisti, lector, optimi Principis et germani patris patriae studium erga subjectos, quos non solum civilibus florere ornamentis voluit, sed omnino caelestibus augere bonis, ipsique caelo transscribere conatus est. Didicisti, quo studio pietatis in Deum Dei populus flagrarit, quod non solum hodie in illo non refrixit, sed incaluit magis, in diesque magis ac magis inardescit. Scripsit de hujus collegii felicibus auspiciis a se datis ipse Canisius, extremis vitae annis, in epistola ad socios Monacenses, quam libet adscribere, quod ejus collegii initia planius exponat, et de felici ejus progressu quasi vaticinium quoddam contineat. CANISIUS ad collegium Monacense. Quoties anniversarius dies recurrit, quem prae sentatae in templo Virgini Matri dicavit Ecclesia, equidem non possum vestri collegii, fratres, non meminisse, quod eodem die per summi Dei gratiam feliciter est inchoatum. Mihi sane jucundum est meminisse, quod illis initiis atque primitiis adfuerim coram, praesente tunc etiam Patre Nicolao Nicolaus LaLanoio primo rectore, cujus venerandi senis gra- gii Monacentiosam caramque memoriam multis nominibus re - tinere debetis. Nec sine voluptate cogito huic collegio inde ab initio favisse, multumque studuisse noius primus rector colle cis. illustrissimum Principem, qui tunc florebat, Domi num Albertum, ejusque cancellarium insignem DoSimon Tha minum, Dominum Simeonem Thadaeum Eckium daeus Eckius vir laudatis Joannis theologi germanum. Per hos ambos, e simus ad quem Pii V. terae exstant auni MDLXVII. Pont. M. li. maxime per D. Suicardum Guilielmo IV. ab intimis secretis, societati addictissimum factum est, ut primi collegae ac veluti columnae ad hoc erigendum opus in urbe Romana expeterentur, ac velut prima domus hujus fundamenta suo loco posita publice apparerent. Proinde summo Deo gratias immortales ago, et a vobis itidem haberi par est, cujus egregio spiritu idem Princeps afflatus, hoc suum et vestrum collegium paterne complectens, haud modicis sumptibus, et variis collatis beneficiis illud sibi curae esse monstravit. Semel igitur ac iterum novas construxit classes sive scholas, in quibus ampla studiosorum turba cum in literis bonis tum in vera pietate per nostros institueretur. Curavit insuper apud D. Augustinum nostrorum institui conciones, et sacramenta per illos populo administrari, ut societatis nostrae munia Monachiensibus familiaria redde rentur. Multum profecto debetis laudatissimo Guilielmus duci Seniori Guilielmo, qui e nostris theologos tres Ingolstadium ex urbe primum accitos clementer excepit. Plus debetis optimo ejus filio et lectissimo, quem dixi Principi Alberto, `utriusque collegü Albertus V. nostri, Ingolstadiensis et Monachiensis egregio fundatori. Plurimum vero simul debetis ejusdem Domini Alberti spectatissimo filio, et paternae pieta IV. V. tis simulque liberalitatis haeredi, eximioque Maecenati nostro, Domino Guilielmo juniori, qui in Guilielmas rebus vestris augendis et ornandis tot annis tam multa tentavit atque perfecit, ut complures non` admirentur modo, verum etiam ingenti ejusdem erga nos munificentia offendi quodammodo videantur; quandoquidem nec suspiciunt, nec agnoscunt, quod sit ingenium, quae vis Christianae caritatis in optimo Principe, quantumque valeat zelus ardens domus Dei in illis, qui Constantinos, Theodosios, Carolos, Henricos, et similes Heroes alios ex animo aemulantur. Sed enim his relictis, quae persequi odiosum est magis quam frugiferum, nostri profecto est muneris proprium, carissimi fratres, ut hos praestantes Catholicorum Principum animos, et conjuncta simul rerum sacrarum studia, raraque beneficia ex Dei spiritu, et amore profecta, persaepe in mentem revocemus, bonorumque omnium fontem Deum in illis, et eorum. inclita familia praedicemus, tum nostra vota et studia eo strenue dirigamus, ut sanctis illorum desideriis magis magisque satisfaciamus, ac in primis, ut quacunque ratione possumus, de Bavarica messe excolenda domi ac foris bene mereamur. Siquidem qui tantos heroes, nobis adeo clementes ac propitios experimur, modis omnibus procurare debemus, ut in officiis nostris ac spiritualibus rebus in ipsorum agro seminandis nullum aut modum aut finem faciamus. Ego certe, ut hoc obiter addam, olementissimo Deo gratias ago, |