II. 13. videlicet de fide, spe et caritate, quae fuere argumentum tomi primi aut priorum capitum trium gravissimum, hoc verbum vitae una cum suis tribus Dei viribus, virtutibus sic dictis divinis tanquam semen caeleste cordibus hominum insitum, augescit, uberesque effert fructus tantum divino afflatu, ad quem homo cor suum convertat, cui quisque se toto animo dedat necesse est. Hunc afflatum divinum, has virtutes Dei atque tactus efficiunt per eminentiam sacramenta Ecclesiae Dei, quorum amplissima pertractatio argumentum fuit tomi secundi aut capitis quarti. Ecce continuatio seriesque priorum partium, ut alia ex alia nexa et omnes inter se aptae colligataeque videantur. Idem nexus et in sequentibus se praebet. Etsi vero Deus est, qui operatur in vobis 1) Philipp. et velle et perficere, pro bona voluntate ", actiones nostras aspirando praeveniens, et adjuvando 2) OratioEc. prosequens 2), homini tamen voluntarium non est nes nostras, ademptum. Ideoque unusquisque aut ad Deum cles. actio quaesumus Domine, as pirando prae- ejusque verbum se convertens, virtutem amplexari, vando prose- aut a Deo, salvatore suo, ejusque afflatu se aver veni, et adju. quere... tens, peccato servire potest. Homo ex libero voluntatis arbitrio justitiam, quae Jesus Christus est Dominus noster, amplecti, aut servitutem potest subire diaboli, a quo omne malum ducit exordium. Sin vero quisquam Jesu Christo justitiae nostrae toto animo se tradiderit, fructus feret bonos, fruc 18. 19. tus justitiae christianae, quibus vocationem suam exornabit. Sin autem se tradiderit servituti principis hujus saeculi, servitio peccati, similis erit arbori malo, qui malos fructus facit, ideoque excidetur et in ignem mittetur." Ecce ratio claris-1) Matt. Vn. sima, cur prioribus quatuor capitibus summae doctrinae christianae se quintum necessario subjungat, simulque hoc caput quintum in duas partes dividatur, videlicet in doctrinam de malo, quod nobis vitandum est, et in doctrinam de bono, quod est nobis agendum. Hic tomus tertius doctrinam prioris partis justitiae christianae continet, partem negativam, doctrinam de iis, quae nobis non sunt peragenda, scilicet de peccatis. Quam subtiliter atque enucleate definitio peccati sit proposita, quam presse verbum sit dictum, quam accurate genesis mali explicata sit, quam perfecte ac plene notio peccati sit divisa, quam clare oculis objectum sit, quem in modum peccatum alterum alterius parens sit, ea omnia ab unoquoque legenda sunt et cognoscenda, ut ea admiretur. Exitium, quod ex iniquitate nascitur, ubique describitur, nec minus vero simul remedium praescribitur, quo vulnera peccati mortifera, morbusque letalis curari possunt, quod est m ximi momenti; nam permulti concionatorum, catechetarum, confessariorum etc. noxam et interitum peccati horrendum in modum describunt, ita ut nonnullos ad desperationem adducant, nec vero peccatoribus fontem commonstrant, ex quo haurientes leprae mederi possunt. Petrus Canisius autem, doctor venerabilis et caelestis Psychologiae magister maximus noster et peccatum una cum malis horrendis incommodisque describit, et fontem salutis com monstrat. Hic erat primus locus, quem lectoribus nostris · a nobis explanandum essé existimavimus; secundus vero et singularis sequitur. Tomus hic tertius in amplitudine, in plagularum, i. e., foliorum chartae numero alteris tribus nimis cedit. Qua de re occasionem nanciscimur peragendi, quod ab initio hujus operis consequi proposuimus, nimirum vitam Petri Canisii, venerabilis theologi, ad lectores nostros referre. Nec pauci hujus generis relationem cupidissime exspectant. Quis enim non admodum laetabitur, illum celeberrimum cognovisse virum, qui aetate fidei nostrae periculosissima in Ecclesia Dei fuit 1 Act vas electionis ", qui diebus certaminis quam maximi heros fortissimus, qui tempore contagiosae haereseos Apostolus, dies noctesque operatus, millia hominum e periculo atque interitu eripuit, cujus beatificationis, sanctificationisque processus novissimis diebus multum agitatur, qui processus fortasse brevi tempore ad exitum felicissime atque 15. gratissime adducetur? Qua de causa vitam nostri venerabilis Doctoris huic nostrae praefationi subjungere non dubitamus. Qua ratione tomus hic tertius et tribus tomis alteris similem ejusdem amplitudinis formam accipit, Abhinc quidem jamjam complures annos vitam venerabilis Petri Canisii Leben und Wirken des in germanica lingua elaboratam edidimus, ehrwürdigen Vaters und Lehrers Petrus Canisius, der Gesellschaft Jesu Theologen. Ein Beitrag zur Kirchengeschich nec non plurimam ejusdem partem in ver- te des XVI. Jahrhunderts sionem summae doctrinae 'christianae re- Bayern; nebst einer Zu für Deutschland und gabe von 38 Reflexionen über das Uebel und die cepimus. Tunc temporis partim ex Do- Heilung unserer Zeit. Landshut 1820. bei Jos., Thomann christlichen Lehre, oder Katechismus des ehrwürdigen Lehrers Petrus Canisius, der Gesellschaft ela 2) Kurzer Inbegriff der theo brevis ela rigny, partim ex Radero ipsam tan Utinam et per hunc tomum et praecipue per vitam apostolici viri, quae Evangelium Dei oculis omnium objecit, saluti Jesu Theologen. Aus dem Deutsche übersetzt. 111. Auflage Landshut 1826. 3) Vita R. P. Petri Canisii S. J. gallico idio mate scripta a R. P. Joan. donata etc., opera P. Dorigny, nunc latinitate Petri Python. ex ead. S. 4) De vita Petri Canisii de societate Jesu Socioin Germania religiosissimi et doctissi mi viri, bono rei catholi cae nati, libri tres a Matsocietate conscripti. Mo thaeo Radero ex eadem nachii ex formis Bergiani apud Annam viduam. MDCXIV. |