Nóta.

munditia, et daemones nostris damnis laetantur, sic invidi calamitate proximorum exsultant. Cumque aliquid triste ac doloris efficiens proximo acciderit, tunc aliquantulum acquiescit, atque respirat invidus: alienas enim jacturas suos quaestus existimat, et aliorum felicitatem miseriam suam arbitratur: nec magis considerat, quid ipse suave consequatur, quam quid proximo calamitosum inferatur. Nonne igitur tales homines lapidibus petendi? Nonne omni cruciatu torquendi sunt? Non aliter profecto, quam canes rabie concitati, infestique daemones, atque furiae ipsae. Nam quemadmodum scarabaei alieno stercore, sic invidi adversa aliorum fortuna nutriuntur, cum sint communes humano generi hostes atque inimici. Et alii quidem homines si animantes rationis expertes crudeliter caedi ac dilaniari viderint, aliquantulum commiserantur: tu vero cum sălutis beneficium conferri homini cernas, expalles et tremis et in ferocitatem caedendi benefactoris conspiras. Et quid hac insania furiosius unquam reperietur? His profecto de causis fornicatores ac publicani ad coelos conscendere potuerunt: invidiae autem morbo laborantes, quum intus esMatth. 8, 12. sent, a regno caelorum exciderunt: filii autem (inquit) regni ejicientur foras. Praeterea omni pravitate illi ex animis expulsa, ea, quae nunquam sperarunt, facile nacti sunt: Pharisaei autem vel ea, quae retinebant bona, Invidia con- amiserunt: neque id injuria. Nam invidia pestiferum manes in dae- lum, hominem in diaboli conditionem, ac in daemonem immanissimum convertit. Invidia prima hominis caedes apparuit. Invidia fraterna caritas contempta est. Invidia sanguine hominis terra primo maculata. Invidia deniqu factum est, ut hiatu suo terra Dathan, Chore, Abiron universumque illum populum vivos absorpserit. Et paule Num. 16, 31 post: Nam unde Cain fratricida effectus est? Unde vere Esau fratrem insectabatur? Unde Laban, unde Jacob filii, unde Chore, Dathan et Abiron, unde Maria atque Aaro 31, 2 sq. inquinati fuerunt? Unde ipse diabolus calumniae nomen

vertit homi

mones. Gen. 4, S.

- 53.

Gen. 4, 8,27,

42.

Gen. 37, 20.

Num. 16, 1.

sq. et 12, 1. sortitus est? Ad haec illud etiam tecum

Gen. 4, S. sq.

semper

penitus

verte,

quia non majorem illi, cui invides, quam tibi ipsi facis injuriam, cum te ipsum versus mucronem impellas. Quid

Nonne illum

enim incommodi Cain fratri suo Abel intulit? quidem invitus ad meliorem vitam citius transmisit, ac se Gen 27, 42. ipsum aerumnis involvit? Esau vero qua in re mansueto Jacob obfuit, cum ipse etiam paterna domo excidit, post insidias illas in aliena vagabatur regione, Jacob vero Qua in re fratres

43. sq.

Gen. 37, 27 multis bonis atque divitis abundavit?

sq. et 42,2.sq.

et

sui Joseph pejorem reddiderunt? Nonne quamquam usque ad sanguinem fere venissent, inediae malo in extremis periculis fuerunt, cum ille regia potestate in Aegypto potiretur? Nam quanto majore invidia laboras, tanto majora illi offers bona, cui invides. Deus enim, qui omnia perspicit, cum viderit innocentem injuria circumventum, extollit multo magis, clarumque illum facit, invidentem autem deprimit.

quos nobis

bitramur.

GREGORIUS libro V. Moralium, capite 33.: Et Job. 5, 2. par- Invidemus vulum occidit invidia. Invidere enim non possumus, isi non nisi illis, eis, quos nobis in aliquo meliores putamus. Parvulus ergo meliores arest, qui livore occiditur, quia ipse sibi testimonium perhibet, quod eo minor sit, cujus invidia torquetur. Hinc est, quod hostis callidus primo homini invidendo surripuit, quia amissa beatitudine minorem se immortalitate ilus agnovit. Hinc est, quod Cain ad perpetrandum fra- Gen. 4, 5. sq. ricidium corruit: quia despecto suo sacrificio, praelatum ibi infremuit, cujus Deus hostiam accepit, et quem melioem se esse exhorruit, ne utcunque esset, amputavit. Hinc Esau ad persecutionem fratris exarsit, quia primogenitorum Gen. 27, 41. enedictione perdita, quam tamen pro esu lenticulae ipse endiderat, minorem se eo, quem nascendo praeibat, ingemuit. Hinc Joseph fratres sui Ismaëlitis transeuntibus ven- Gen.37,27 sq. diderunt: quia cognito revelationis mysterio, ne se fieret melior, ejus profectibus obviare conati sunt. Hinc Saul. Reg. 18, David subditum, lanceam intorquendo, persequitur, quia quem magnis quotidie augeri virtutum successibus sensit, ultra se excrescere expavit. Parvulus itaque est, qui invidia occiditur, quia nisi ipse inferior existeret, de bono alterius non doleret.

10.

Diabolicum

vitium.

་

10. ET capite 34. Sed inter haec sciendum, quia vitu quamvis per omne vitium, quod perpetratur, humano cordi antiqui hostis virus infunditur, in hac tamen nequitia cota sua viscera serpens concutit, et imprimendae malitiae Destem movit. De quo nimirum scriptum est: Invidia dia- Sap. 2, 24. Doli mors intravit in orbem terrarum. Nam cum devictum or livoris putredo corruperit, ipsa quoque exteriora indicant, quam graviter animum vesania instigat. Color quip- Exterior spe pe pallore afficitur, oculi deprimuntur, mens accenditur, hominis. et membra frigescunt, fit in cogitatione rabies, in dentibus stridor: cumque in latebris cordis crescens absconditur odium, dolore caeco tenebrat conscientiam vulnus inclusum. Nil laetum de propriis libet, quia tabescentem mentem sua oena sauciat, quam felicitas torquet aliena: quantoque exranei operis in altum fabrica ducitur, tanto fundamentum

cies invidi

Prov. 14,30. mit.

contra invi

mentis lividae profundius suffoditur: ut quo alii ad meliora properant, eo ipso deterius ruant, qua ruina videlicet etiam illud destruitur, quod in aliis actibus, perfecto opere, surrexisse putabatur. Nam invidia cum mentem tabefecerit, cuncta, quae invenerit bene gesta, consuUnde bene per Salomonem dicitur: Vita carnium, sanitas cordis putredo ossium, invidia. Quid enim per vitam carnis, nisi infirma quaedam ac tenera: et quid per Remedium Ossa, nisi fortia acta signantur? Qui ergo livoris peste diam. plene carere desiderat, illam haereditatem diligat, quam cohaeredum numerus non angustat, quae et omnibus una est, et singulis tota: quae tanto largior esse ostenditur, quanto ad hanc percipientium multitudo dilatatur. Quiz autem parvulus est, qui terrena diligit: magnus, qui aeterna concupiscit; potest etiam sic non inconvenienter intelliJob 5, 2. gi: Parvulum occidit invidia, quoniam hujus pestis languere non moritur, nisi qui adhuc in desideriis infirmatur. 11. ITEM libro 29. Moralium, cap. 3.: Ecce alins fratri suo in corde tacitus invidet, et si Sap. 2, 24. periat, eum supplantare contendit. Cujus brum est, nisi ejus, de quo scriptum est: mors intravit in orbem terrarum?

Invidi sunt membra diaboli.

occasionem re

alterius menInvidia diaboli

12. AUGUSTINUS in libro de sancta virginitate, capite 31. Superbiam sequitur invidentia, tanquam filia peDiabolus dissequa. Eam quippe superbia continuo parit, nec unquam est sine tali prole atque comite. Quibus duobus malis, hoc est, superbiae et invidentiae, diabolus praeest

praeest suinvidiae.

perbiae et

VII.

Quid est gula, et quaenam illius filiae?

1

A. Gula est cibi ac potus appeti

1) Greg. 30. Mor. c. 27. tus 1 inordinatus: 2 filias habet, 3 ineptam

2) Idem lib. 31. Moral. cap. 31.

3) Exod. 32, 6. Job. 21,

laetitiam, multiloquium, scurrilitatem,

12. Prov. 10, 19. Ephes. 4 spurcitiem, sententiam et intellectus he

5, 3. Greg. 3. parte curae past. admonitione 20.

Chrysost. homil. 57. ad betudinem.

pop.

4) Esa 28, 7. 8. Eccle.

10, 16. 17. Chrys. 44. in Joan. et 58. in Matth.

B. Quid vero foedius, quam homi

Hier. lib. 2. cont, Jovin. nem a belluis naturali quadam frugalitate

ipsam

in cap. 5. ad Gal. Legatur de hoc vitio Basil. hom. in ebrietatem et lu

de

.231.232. Chrysost. in

et

serm, cont. luxum et cra

pulam et hom. 1 ad pop.

Antioch. Isidor. lib. 2. de

summo bono, cap. 42. et

43. Ambr. de Helia et jejunio, cap. 12. et sq.

5) Eccl. 37, 34. et 31,

1922. Psal. 77, 29. 30

Num. 11. 33. 34.

Deut 32, 15. Prov. 21, 17.

Burchard, lib. 14. decret.

contentis superari, dum ventris, crapu- et in cap. 44. Ezech. e lae, et vinolentiae quasi mancipium agit, dum bona dissipat, valetudinem laedit, morbos accersit, ac vitam demum abrumpit eripitque sibi? Nam vere dic. tum illud: 5 Propter crapulam multi obierunt: qui autem abstinens est, adjiciet vitam. Item: In multis escis erit in- 6) Eccl. 37, 34. firmitas. Jubet ergo Christus: Atten- 7) Luc. 21, 34. Vide dite vobis, ne forte graventur corda vestra in crapula et ebrietate. Caeterum ab ebrietate nos revocans Paulus: Nolite, ait, inebriari vino, in quo est luxuria. Ebriosi regnum Dei non possidebunt: ut 9) 1. Cor. 6, 10. Gal. 5, idcirco tam graviter interminetur quoque 31, 4. 5. Ecol. 19, 2. Propheta potatoribus: 10 Vae qui potentes estis ad bibendum vinum, et viri fortes ad miscendam ebrietatem.

SCRIPTURA E.

et Ivonem parte 13. cap.

68. et seq.

8) Ephes. 5, 18. Prover. 20. 1. Hier. in cap. 1. ad Tit. et epist. 83 ad Oce

anum cap. 4. Amb. lib. 1.

de poenit. cap. 14.

19-21. Ose. 4,11. Prov.

10) Esa. 5, 22. 22, 12

14. Prov. 23,20. 21, 35. Amos. 6, 1.4

296 Luc. 6, 24. 25.

Exod. XXXII.: Sedit populus manducare et bibere et surrexerunt ludere.

Job XXI.: Tenent tympanum et citharam, et gaudent ad sonitum organi. Ducunt in bonis dies suos, et in puncto ad inferna descendunt.

Prov. X.: In multiloquio non deerit peccatum.

Ephes. V.: Fornicatio et omnis immunditia, aut avaritia nec nominetur in vobis, sicut decet sanctos, aut turpitudo, aut stultiloquium, aut scurrilitas, quae ad rem non pertinet: sed magis gratiarum actio.

Esai. XXVIII.: Verum hi quoque prae vino nescierunt, et prae ebrietate nescierunt. Sacerdos et Propheta nescierunt prae ebrietate, absorpti sunt a vino, erraverunt in ebrietate, nescierunt videntem, ignoraverunt judicium. Omnes enim mensae repletae sunt vomitu sordiumque, ita ut non esset ultra locus. Quem docebit scientiam.

Eccl. X.: Vae tibi terra, cujus rex puer est, et cujus principes mane comedunt. Beata terra, cujus rex nobilis est, et cujus principes vescuntur in tempore suo ad reficiendum, et non ad luxuriam?

Eccl. XXXVII.: Noli avidus esse in omni epulatione et non te effundas super omnem escam. In multis enim escis erit infirmitas, et aviditas appropinquabit usque ad choleram. Propter crapulam multi obierunt: qui autem abstinens est, adjiciet vitam.

Et cap. XXXI.: Utere quasi homo frugi his, quae tibi apponuntur, ut non, cum manducas multum, odio habearis. Cessa prior causa disciplinae: et noli nimius esse, ne forte offendas. Et si in medio multorum sedisti, prior illis, ne extendas manum tuam, nec prior poscas bibere. Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum, et in dormiendo non laborabis ab illo, et non senties dolorem.

Psalm. LXXVII.: Et manducaverunt, et saturati sunt nimis, et desiderium eorum attulit eis: non sunt fraudati a desiderio suo. Adhuc escae eorum erant in ore ipsorum: et ira Dei ascendit super eos, et occidit pingues eorum, et electos Israel impedivit. In omnibus his peccaverunt adhuc.

Num. XI.: Adhuc carnes erant in dentibus eorum, nec defecerat hujusmodi cibus: et ecce furor Domini concitatus in populum, percussit eum plaga magna nimis. Vocatusque est ille locus, sepulcra concupiscentiae. Ibi enim sepelierunt populum, qui desideraverat.

Deut. XXXII.: Incrassatus est dilectus, et recalcitravit: incrassatus, impinguatus, dilatatus, dereliquit Deum factorem suum, et recessit a Deo salutari suo.