mox intentione Ezræ juvabat, et populum videlicet A una secum percasse confitendo, et pœnitentiam esse agendam suadendo, abjectis uxoribus alienigenis, cum eis qui ex illis nati erant liberis.

Et nunc si est pœnitentia in Israel super hoc, etc. Si populum, inquit, perfecte hujus transgressionis pœnitet, primo conversi ad Dominum promittamus correctionem, ac postulemus veniam; deinde ad nos ipsos reversi, omnem a nobis patrati facinoris et radicem exstirpeinus et fruticem, ejectis videlicet uxoribus cum omni sua sobole non licitis; hoc est enim quempiam veraciter agere pœnitentiam, et totum intus in corde ad Dominum converti, et foris omines peccandi materias ab ipsa origine esccare. Quodque subjungit :

Et missa est vox in Juda et Jerusalem, etc. Dum dicuntur filii Juda et Benjamin convenisse, manifeste patet quia bi qui alienigenarum uxorum conuubio polluti sunt de prima transmigratione fuerant, quæ de his tribubus erat, ac per Jesum et Zorobabel domum revocata est, sicut el superius diximus.

Ipse est mensis novus, vicesimo die mensis, etc. Nonus mensis ipse est qui ab Hebræis Casien, a Romanis vocatus December, quem in medio hiemis venire et esse pluvialem ac tempestivum, mirum quis nescial. Unde diligentius notandum quia com in medio bieme populus convenerit, tremere a peccato et pluviis memoratur. Con enim pluvis ipso eliam tempore pluviarum ultra solitum cadere cernerent, reversi ad conscientiam, intellexerunt hoc

Surge, tuum est decernere, etc. Decentissime docet Bob sua scelera factum, iramque superventnram cœquomodo sit apud majores in consilio agendum, ut videlicet quisque pro suo sensu quod optimum intellexerit, sive intellexisse sibi visus fucrit, dicat; el tamen ei qui potest, locum decernendi relinquat, paratus obtemperare omnibus quæ ille secundum voluntatem ac legem Dei agenda disposuer't.

Et surrexit Ezras ante domum Dei, etc. Eliasib erat summus sacerdos temporis illius, si quidem post Jesum filium Josedec, Joachiın filius ejus, et post eum Eliasib filius illius, summi sacerdotii gradu functus est, et ut sequentia bujus sacræ bisto ix, et Judaica Josephi probat historia.

Panem non comedit, etc. Exemplum hic habebant eximium non solum flendi et orandi, verum etiain jejunandi pro his qui peccaverunt ; et cum beati C sint lugentes, qui propria deflent peccata, quoniam accepta remissione consolantur, quanto esse beatiores credendi sunt, qui etiam fraternis lugent crralibus; et hoc in tantum, ut ne panem quidem et aquam, quæ abstinentium est refectio, contingere velint, neque domum suam ingredi, vel in lectum sui stratus ascendcre, sed in atriis domus Domini potius orantes pernoctare gaudeant. Ibi enim erat domus sacerdotis, quam, vespera superveniente, Ezras perhibetur ingressus. Denique alia Editio pro cubili Johanan, pastophoriam Johanan habet, quo nomine solet sæpe Scriptura porticus illas cognominare, quibus templum erat undique circumdatuin, et in quibus ministri et custodes ejusdem templi manere consueran'. Lugent etiam nunc in transgressione eorum qui de captivitate venerant, qui dolent eos qui nuper a peccatis pœnitendo erepti erant, rursus ad ea peccando esse prolapsos, per quæ denuo a diabolo possint captivari. De quorum seductoribus quasi de parentibus uxorum immundarum, loquitur apostolus Petrus Superba enim vanitatis loquentes, pelliciunt in desideriis carnis luxuriæ eos qui paululum effugiunt (11 Petr. н). Et paulo post de cis qui velut de captivitale ascendentes, nihilominus per luxuriam sunt capti Si enim, inquit, refu ientes coinquinationes mundi, in cognitione Domini nostri et Salvatoris Jesu Christi, his rursus implicati superantur, facta sunt eis pos'eriora deteriora prioribus (Ibid.).

D

lestem, ex ipsa aeris perturbatione admoniti timuerunt. Ideoque non in privatis domibus sua negot a agere præsumpserant, sed in platea domus Domini, assumpto pœnitentie et humilitatis babiru, consederunt. Hoc propter eos qui, turbatis licet elementis, et vel ventorum fragore, vel inundantia pluviarum, vel nivium acervis, vel ardore siccita'is, vel etiam exitio bominum, sive animalium, desuper ingravescente, atque ipso judice per aperta indicia vim sua ire minitante, nihil omnino de correctione morum • qua judicem placent, plagamque impendentem evadant, inquirunt; sed tantum seduli pertractant qua arte adversa quæ exterius propter peccata desæviun!, aut evitent aut superent. Sedit autem populus in platea domus Dei, hoc est circa atrium sacerdotum, quo ipsa domus Dei undiqueversum erat circumdata, ut supra docuimus; babens circa se ex omni parte per quadrum ædes aliorum amplissimas, in quibus etiam populus, si quando propter pluvias opus e set, stare poterat, et nihilominus ea que in templi januis gerebantur, vel circa templum, videre. Habebant namque interiores parietes juxta terram in columnis factos, exteriores solidos.

Et surrexit Ezras sacerdos, et dixit, etc. Ilic locus respondet ad hoc quod supra dictum est: Et surrexit Ezras ante domum Dei, et abiit ad cubiculum Johanan fili Eliasib, et ingressus est illuc, panem non comedit, et aquam non bibit; lugebat enim. Ubi notanda devotio pontificis, qui lugens, orans, ac jejunans pro transgressione populi, per triduum in atriis templi permanebat; nec prius domum suam volebat intrare, quam, accepta consensione populi ex toto illum corde pœnitentem conversumque ad Dominum videret. Cujus devotionis etiam reliqui principes fuisse consortes videntur, cum dicuntur et ipsi finita synodo abiisse in domos patrum suorum. Nam si non voluit hoe hac sententia sacræ scriptor historie significare, quid opus fuit scribere quad, expleto colloquio, Ezras et principes familiarum in domos patrum suorum de templi septis exeuntes abierint, cum eos hoc facturos, etiam si Scriptura non dixisset, nemo non sciret? Quid opus addere, Et omnes per nomina sua, cum et hoc esset omuibus notissimum,

nisi quia tales eos voluit intelligi quorum uomina et A angelus loquitur ad Jesum ; Ecce abstuli a te iniquitaactus merito in memoria tenerentur, ac posteris noscenda traderentur ?

C

Et inventi sunt de filiis sacerdotum qui duxerant, etc. Hebræi huic loco aptant illud Zachariæ prophetæ : Et ostendit mihi Dominus Jesum sacerdotem magnum santem coram angelo Domini, et Satan stabat a dextris ejus, ut adversaretur ei (Zach. 1). Et paulo post : Et Jesus erat indutus vestibus sordidis, et stabat ante faciem angeli. Et respondit, et ait ad eos qui s'abant Dad coram se, dicens: Auferte vestimenta sordida ab eo. Et dixit ad eum: Ecce abstuli a te iniquitatem tuam, et indui le mutatoriis. Et ponite cidarìm mundam super caput ejus (Ibid.). Recte, inquiunt, stabat Satan a dextris illius et a sinistris, ut adversaretur ei, quia vera erat accusatio, eo quod et ipse cum cæteris alienigenam accepisset uxorem. Quod autem dicitur, quia Jesus erat indutus vestibus sordidis, tripliciter interpretatur, vel ob conjugium illicitum, vel ob peccata populi, vel propter squalorem captivitatis. Angelus autem, ante cujus faciem stabat Jesus, præcepit cæteris angelis ex persona Domini ut aulerant ab co sordida vestimenta, de quibus diximus. Qui cum præceptum opere complessent, rursus idem

LIB. II. meliorem vitam offerre disposuerant. Notandum A præsides omni populo trans flumen, qui legem Dei inter ea quanta arte pugnandi diabolus fideles semper impugnet, quam nullum eis unquam securum a certando tempus relinquat. Eèce enim qui adversitatībus superari non poterant superantur blandimentis; vincebant hostes publicos ædificato templo Domini ac ded cato, sed vincebantur amore mulierum gentiliom, ne templa cordium vel corporum suorum Deo inbabitatore digna servarent. Cujus rei temporibus nostris manifestissime est figura completa, cum videamus animos fidelium multo periculosius nunc interius tentari, a concupiscentia sua abstractos et illectos, quam lentabantur quondam extrinsecus, cum immanis adversarius contra eorum constantiam ferro et igne sæviebat. Sed aderit pietas Domini, quæ, sicut tunc illis adversus aperta furentium B certamina virtutem patienti.e largita est, i'a et nobis adversus subripientium laqueos blanditiarum cautele donet custodiam. Denique agente industrio pontifice et his qui timebant Dominum cunctis, compuncti sunt corde qui peccaverant, et ejecerunt uxores alienigenas; sicque, expulsa turpitudine luxuriæ, rediit decus castinoniæ, atque in civitate Domini, ejecto rudere vitiorum, respersi sunt flores et aromata virtutum. Incusque verba Ezrær, quibus et primo Zorobabel ac Jesu, et deinceps sua facta descripsit. Et ipse autem typum Domini Salvatoris manifeste tenuit, in co quod sanctam renovavit Scripturam, quod populum de captivitate Jerosolymam revocavit, qua domum Domini majoribus donis sublimavit, quod duces trans flumen Euphratem, ac præsides qui legem Dei nossent, cors ituit, quod filics transmigrationis ab uxoribus castigavit externis. Restauravit enim Dominus Scripturam sacram, quia quam Seribæ et Pharisæi, vel per traditiones suas fœdaverant, vel juxta litteram tantum intelligendam esse docebant, ipse spirituali sensu plenam, prout a Moyse vel prophetis scripta erat, ostendit. Sed et Novum Testamentum misso desuper Spiritu sancto per apostolos sive apostolicos viros fecit describi. Eduxit populum de Babylonica captivitate, et ad Jerosolymam terramque repromissionis liberatum induxit, quia et semel passus in cruce mundum suo sanguine redemit, ac descendens ad inferos, quoscunque ibi veros Israelitas, id est, electos, invenit, abductos inde al mœnia supernæ civitatis adduxit, eisque gaudia olim promiss:e hæreditatis concessit. Et quotidie fideles a perturbatione mundi huj :s congregans, ad consortium sanctae Ecclesiæ regnumque perenue convocat. Auxit ornatus templi auro et argento et vasis pretiosis, quæ vel populus Israel, vel principes Persarum, illo per cum miserant, quia in se credentes de utroque populo, Judæo videlicet et gentili, in Ecclesiam introducens, ciaritate fidei et operis eorum hone semper ornare ac glorificare non desistit Constituit duces ac

nossent ac docerent; quia in sancta Ecclesia, que et flumine sacri baptismatis abluta est, et flumen Babylouium, hoc est, perturbationem seculi fluctuantis fidei sinceritate transcendit, apos olas, evangelistas, pastores posuit, et rectores. Castigavit filios transmigrationis ab uxoribus alienigenis, quia illos qui professione fidei mundo abrenuntiaverant, illecebris mundi ultra servire prohibuit. Ejecit et filios talium genitricum de cœtu transmigrationis, ne forte adulti perfidiam potius earum quam fidem sequerentur patrum, qu'a opera nostra etiam quæ hominibus bona videntur, si carnalibus sint delectationibus permista, si originem de contagio humani favoris sumpserint, reprobasse docuit, neque illorum consortio digna, qui, mundum perfecte relinquentes, tota mente ad cœlestia transcunt; qui uon blandimentis enervari temporalibus, sed adversitatibus magis exerceri, atque ad requiem sempiternam gaudent præparari. Quod si quis objicere voluerit, non esse scriptum quod filios adulterarum, sed tantum ipsas mulieres ejecerint, quamvis supra suggerente Seebenia, ac dicente: Percutiamus fœdus cum Deo nostro, et projiciamus universas uxores, et eos qui de his nati sunt, subjunctum sit continuo, et dictum : Surrexit ergo Ezras, adjuravit principes sacerdotum et Levitarum, et omnem Israel, ut face rent secundum verbum hoc, et juraverunt, intelligat quia si non projecerunt hos filii transmigrationis liberos, quos sibi mulieres alienigenae pepererant, C illa fuerit causa, quod eos abrenuntiare maternæ infidelitati docuerunt, et consecratos Domino per circumcisionem et hostiam salutarem suæ fidei et cast". tatis consortes esse fecerunt. Cujus profecto rei in promptu esse mysterium constat, quia bona opera, que intuitu temporalis commodi, vel favoris, vel delectationis agimus, aut inter mala sunt opera reputanda, aut infima intentione secernenda, et pro cœles!i solum retributione sunt facienda. Qui enim, verbi gratia, jejunat, orat, eleemosynam datilla intentione, ut videatur et laudetur ab hominibus, talis nimirum proles bons actionis quasi de immunda geni'rice nata est conscientiæ sordidantis, ideoque transmigrantium in cœtu, qui de Babylone Jerosolymam ascenderunt, partem habere non potest, quia nimirum justitia, vel potius simulatio justitiae, quae in præsenti mercedem suam recepit, futura in cœlis mercede carebit. At si talis anctor operis, mentem að meliora convertens, pro cœlesti re:ributione facere cœperit quæ pro inanis appetitu laudis faciebat, quasi sobolem suam, tametsi indigne editam, Domino consecrans, civem Jerosolymitanam facit, quia opus male inchoatum corrigens ex tempore, perpetua in cœlis mercede dignum reddit.

D

CAPUT XV.

LIBER TERTIUS.

Nehemias, pince na regis Artaxerxis, audita afflictione eorum qui erant in Jerusalem, jejunat, orat, quærit misericordiam a Domino.

A supernæ patriæ, a quo in primo parente deciderant, Tales sunt in equitatu sanctorum cordium firmissimo, qui Deum portant sessorem. Juxta illud prophe a: Ascendens ascendes super equos luos, el equitatio tua sanitas. Ascendit quippe Dominus super equos suos, cum prædicatorum corda quæ regit gra tia sue pietatis illustrat; et equitatio ejus sanitas, quia et illos quibus regendo præsidet ad salutem provehit æternam, et alios quoque per eos quibus æque præsidet ejusdem perpetuæ salutis participes facit. Interrogante igitur Nehemia de eis qui remanserant de captivitate Jerusalem, videamus quid sequatur:

(II Esdr. 1.) Verba Nehemiæ filii Helchiæ, etc. Nehemias interpretatur Latine consolator Dominus, vel consolator a Domino; qui cum renovaverit muros Jerusalem, et populum Dei ab hostium insultatione liberatum, in divinæ legis observantia sublimaverit; profecto constat quia et vocabulo et opere el persona sua non inconvenienter Mediatorem Dei et hominum, hominem Christum Jesum designet, qui se ad consolationem pauperum spiritu missum insinuat, cum ascensurus in cœlum discipulis ait : Ego rogabo Patrem, et alium Paracletum, hoc est, consolatorem, dabit vobis (Joan. xiv). A quo ædili B candam civitatem Dei, sanctam videlicet Ecclesiam, simul et consolandos esse mærentes, ostendit Psalmista cum dicebat: Edificans Jerusalem Dominus, et dispersiones Israel congregans. Qui sanat contritos corde (Psalm. CXLVI), etc. Congruit figura Nehemia et sanctis prædicatoribus, quorum ministerio superna nobis consolatio præstatur, dum, post lapsum peccati, spem venia ac propitiationis divinæ pœnitentibus pollicentes, quasi diruta ab hostibus Jerosolymorum mœnia murosque restaurant. Mensis autein Casleu ipse est quem nos Decembrem vocamus, estque apud Hebræos nonus, apud nos anni mensis ultimus; cujus vocabulum, quod Latine spes ejus interpretatur, apertissime convenit votis ejus qui ad erigendas ruinas sanctæ civitatis animum intendebat. Primum namque bonæ actionis fundamentum est, spem nos bal ere indubiam de auxilio Domini perficiendi quæ cupimus. Ipse est mensis in quo Dominus noster in carne natus est, pulcherrime nobis suo nomine longe ante præfigurans, quod in eo diu speratus ab electis, verus Nehemias, id est consolator a Deo Patre, ad ædificationem sancte Ecclesix esset venturus in mundum. Quod autem scribit Nehemias, fuisse se in Susis castro cum venirent viri qui nuntiarent de Jerosolymis. Susa est metropolis regni Persarum, ut in Esther historia egimus (Esther 1); quam non solum Nehemias, sed et Daniel propheta castrum vocat (Dan. viii); non quod castrum sit urbs, ut diximus, metropolis ac potentissima, sed quod tanta sit firmitate ædificata, ut castrum esse videatur. Interpretatur autem Susis equitatio, vel revertens, quod videlicet nomen munimini mentis fidelium convenienter aptatur, eorum maxime qui de captivitate Jerusalem curam gerunt, hoc est de salute eorum qui aliquando per insidias diaboli de Ecclesia rapti, sed pœnitendo sunt denuo per gratiam Dei ad Ecclesiam reducti. Tales sunt enim in revertente castro, hoc est in robore mentis revocatæ ab infirmis delectationibus ad desiderium

C

D

Et dixerunt mihi : Qui remanserunt, et relicti sunt, etc. Patet litteræ sensus, quia qui remanserant de

captivitate, etsi in pace versari videbantur, amico ejus existente rege Persarum, quibus etiam in multo ante Esdram scribam cum epistolis miserat, qui haberet potestatem in omni regione trans flumen ; ia afflictione tamen maxima erant mentis, quod exprobrarent eis hostes civitatem sanctam adhuc remansisse destructam. Sed et nunc in sancta Ecclesia merito affliguntur, ac tristitia salutari compunguuLur, qui resipiscentes ipsi a præteritis sceleribus, proximos adhue suos vitiis subjacere considerant, ila ut per negligentiam eorum qui correctis multis prodesse poterant, quasi per m::ros urbis dissipatæ diabolus liberum in Ecclesiam habeat introitum. Quod eo magis dolendum sit necesse est, si et ipsi qui aliis doctrina vel exemplo prodesse debuerant, exemplum interitus sese cernentibus corrupte vivendo præmonstrant. Hoc est enim portas Jerusalem flammis hostilibus esse perustas, cos qui bene vivendo ac docendo dignos in rœtum elec orum introducere, indignos vero arcere debuerant, avaritiæ, luxuriæ, superbiæ, contentionis, invidiæ, cæterorumve quie bostis malignus ingerere solet, vitiorum incendio perire. Quid vero nobis ad hæc ficri videtur, quidve agendum sit, ostenditur cum protinus adjungitur.

Cumque audissem verba hujuscemodi, sedi et flevi, etc., usque ad El dirige servum tuum, e'c. Si enim vir sanctus, audiens destructa lapidum ac lignorum ædificia, recte lugebat, jejunabat et orabat, et hoc multo tempore sedens in tristitia; quanto magis in destructione ac ruina animarum, quæ per peccatum committitur, continuis est luctibus, lacrymis, orationibus insistendum? quatenus, miserante Domino, ad pristinam erigantur sospitatem, qui in opprobrium religionis, triumphante inimico, jacebant diutina vitiorum sorde squalentes.

CAPUT XVI.

Nehemias, accepla licentia et epistolis regis, ven.l Jerusalem ædificare civitatem; a quo anno suppu➡ tantur septuaginta hebdomades annorum quas prædixit angelus Danieli, et pertingunt ad tempus passionis Domini.

(II Esdr. 11.) Fuctum est autem in mense Nisan, etc.

qua tota prophetiae sententia plen'ssime, prout potui, disserere in Temporum libro curavi.

LIB. III. Nisan est primus anni mensis secundum Hebræos, A populum ejus dicit, qui sunt anni solares 475. De in quo semper agere Pascha solebant, quem nos Aprilem dicimus. Quod ergo supra dixit, quia luxerit, jejunaverit, atque adoraverit diebus multis, patet profecto, quia per quatuor menses continuos, Honum videlicet, decimum, undecimum, et duoderimum, huic sacratissimæ devotioni operam dabat, tempus exspectans opportunum, in quo suum posset desiderium regi intimare. Et quidem princeps vinarius erat, regi poculum porrigebat, officium lætitive foris agebat, sed ipse interius gravi tristitia premebatur, quod sanc am civitatem dirutam et populum Dei opprobrio et contemptui inimicis Dei habitum esse meminisset. Unde cum suis similibus protestatur I quens in Psalmo Super flumina Babylonis, illic sedimus et flevimus, dum recordaremur tui, Sion (Psal. CXXXVI).

·Dixitque mihi rex : Quare vultus tuus tristis est? etc. Quoniodo Cyrum primum Persarum regem figuram tenere Domini Salvatoris, Isaia docente, manifeste cognovimus, eo quod captivitate populum Dei solverit, et templum instaurari præceperit; ita etiam recte successorem eju-dem imperii Artaxerxen, qui civitatem Jerusalem reædificare cadem devotione mandavit, in typum Domini accipere valemus, qui civitatem sibi de vivis lapidibus, hoc est, unam de omnibus electis Ecclesiam per officium prædicatorum construit. Unde bene Artaxerxes lumen silentio tentans interpretatur. Lumen etenim vitæ Dominus est, qui corda fidelium suorum silentio tentat, dum eos aliquando dulcedine gratin cœlestis illustrat, aliquando pressuris vitæ præsentis obnub.lat, ut temporalibus adversis eruditi, ardentius æterna bona desiderent Memorabilis hic annus, quo Jerusalem ædificari permissa est, et mysticis prophetæ Danielis jam olim est præsignatus litteris, dicente ad eum angelo, septuaginta hebdomadas abbreviatas esse super populum ejus, el super civitatem ejus sanctam. Et paulo post : Ab exitu sermonis, ut i'erum ædificetar Jerusalem usque ad Christum ducem, hebdomades septem et hebdomades sexaginta dua erunt. Et paulo post : Confirmabit autem pactum multis hebdomada una, et in dimidio hbdomad s deficiet hostia et sacrificium. Incipiunt ergo hv hebdomades a vicesimo auno Artaxerxis, quando ædificandi Jerysalem licentiam dedit: quo tempore, ut Julius Africanus scribit, regni Persarum centum et quindecim auni fuerant evoluti, et totidem anni usque ad Alexandrum Magnum, quanto Darium occidit, imperfecti remanserant; captivitatis autem Jerusalem centesimus octogesiinus et quintus erat annus : el perveniunt usque ad tempora dominicæ passionis, per quam hostiis et sacrificiis legalibus finis impositus est. Habent vero singulæ hel domadæ annos septenos, annos quadringentos et nonaginta (sic), secundum luna cursum videlicet; ita duntaxat, ut uni singuli, novo el insolito more, non amplius quam duodecim menses Innares habeant. Unde consulte angelus septuaginta hebdomadas non annumeratas, sed abbreviatas super

Et audierunt Sanaballat Horonites, etc. Et hæretici contristantur, atque omnes inimici Ecclesiæ, quoties electos quosque pro catholica fide vel correctione morum, quibus Ecclesiæ muri renoventur, laborare conspiciunt. Notanda etenim animarum rerumque diversitas, quia supra quidem dicti sunt hi, qui remanserant de captivitate in Judæa, in a'flictione magna et opprobrio fuisse ; sed et Nehemiam longum cum fletu et precibus duxisse jejunium, eo quod muros Jerusalem dissipatos, et portæ illius essent igne combustæ, et nunc versa vice hostes ejusdem Sanctæ civitatis contristati, et in afflictione sunt B magna constituti, eo quod ædificia illius restauranda, simul et cives intelligerent ab insultationibus bostium esse sublevandos. Unde colligendum, etiam in hac vita sententiam illam Domini posse compleri ; qui cum dixisset: Amen, amen, dico vobis, quia plorabitis el flebitis vos, mundus autem gaudebit, vos auten contristabimini; continuo subjecit: Sed tristitia vestra vertetur in gaudium (Joan. xv1). Flente namque mundo qui gaudebat, tristitia justorum vertetur in gaudium, cum res sanciæ Ecclesiæ crescere, et eos qui peccando aberraverant, pœnitendo ad eam redire cognoscuntur.

C

CAPUT XVII.

Nehemias perveniens Jerusalem, considerat nocle ruinam murorùm et mane causam sui itineris aperiens, cor et manus populi ad ædificandum confor

lal.

Et veni Hierusalem, et mansi ibi tribus diebus, etc. Diversa urbis destructæ loca lustrando pervagatur, et singula hæc, quomodo debeant reparari, sollicita meute scrutatur. Sic et doctorum est spiritualium, sæpius nocte surgere, ac solerti indagine statum saņe cte Ecclesiæ quiescentibus exteris inspicere; ut vigilanter inquirant, qualiter ea que vitiorum bellis in illa sordidata sive dejecta sunt, castigando emendent et erigant. Murus autem Jerusalem dissipatus jacet, et conversatio fidelium terrenis atque infimis sordet affectibus; portæ sunt igni consumptæ, cum jam quoque qui et aliis docendo introitum vitæ pandera debuerant, relicto veritatis magisterio, communi cum cæteris ignavia torpent, ac temporalibus curis D inserviunt.

Et dixi eis: Vos nostis afflictionem in qua sumus, etc. Plana sunt hæc, et spirituali sensu nimis accommoda; quia doctores sancti, imo omnes qui zelo Dei fervent, in afilictione sunt maxima, quandiu Jerusalem, hoc est visionem pacis, quam nobis Dominus reliquit et commendavit, per bolla dissensionum cernunt esse desertam; et portas virtutum, quas, juxta Isaiam, laudatio occupare debuerat (Isa. Lx), prævalentibus inferorum portis, dejectas, atque opprobrio habitas contuentur. Unde satagunt collectis in unam industriam verbi ministris, rursus ea quæ destructa esse videbantur, fide ac bona actione dificare.