Peribil anima de Israel, id est, quicunque ex nobis peccaverit, peribit de sanctis. A primo die usque ad septimum, id est, ab initio novi ad finem, vel ab initio operis usque ad finem; vel a persecutione animarum usque ad persecutionem corporum. Dies primus erit sanctus, id est, sine labore. Ita dies Novi Tesiamenti solemnis est, abundans bonis spiritualibus, sine laboribus peccatoruin. În utraque substantias exceptis his usque pertinent, quæ pertinent ad vitam actualem. autem mulierum. Nobis quoque dicitur: Accingite A In eadem ipsa die usque perpetuo, id est pro beneficio quod illis Dominus in die Paschæ fecit, quod etiam justis in Novo Testamento convenit quos Christus redemit. Quartus decimus dies fidem Christi nobis demonstrat. Per decem præcepta et quatuor B Evangelis, sive ad sumptionem carnis Christi, per decem sensus et quatuor, quibus homo constat. Immolatio agni quarto decimo die convenit, quia Mesraim quarto decimo »b Adam primo sanguinem idolis immolavit, usque ad diem vicesimum primum, id est, in figuris duarum legum, et illarum unitatis. Ejusdem mensis, id est, Novi Testamenti. De advenis, et reliqua. Advenæ gentiles significant; indigenæ, Judæos, terra Ecclesia. Hyssopus autem berba est bumilis; quia pectus purgat, figuram Christi tɩnet. Humilis in assumptione carnis. Fasciculus hyssopi, id est, credulitas lucarnationis Christi et divinita'is illius corporibus inesse debet. Tulit igitur populus conspersam farinom, id est, literam legis cum operibus bonis carnalibus. Populus Christianorum legem C sparsain sensu līgans in palis, id est, jugo vitæ, ut : Si quis vult venire post me, et reliqua. Vita enim est mandatorum impletio. Præcepit dehinc Deus ut ab Ægyptiis sibi commodato peterent; sic populus proficiscens, auro et argento exspoliavit Ægyptios jussu Dei nihil injuste jubentis. In auro et argento el veste Egyptiorum, significantur quædam doctrinæ, quæ consuetudine gentilium non inutili studio discuntur. Et aliter aurum et argentum Ægyptiorum animæ sunt cum suis etiam corporibus, quod vestes significat jungentes se populo Dei. Quid autem significent Rammasses, et carteræ mansiones, cum de mansionibus dicere cœperimus, explanabimus. Omnis alienigena non comedet ex eo. Omnis infidelis non vescitur carne Christi. Omnis servus emptitius circumcidetur, et sic D comedet. Omnis quem emit sanguine suo, debe: esse servus Christi, et circumcidi vitiis, et sic comedere corpus Christi. Advena et mercenarius non comedent ex illo. Advena, qui nuper venit in fidem, ut sunt neophyti. Mercenarius autem est qui pro terreno tantum lucro laborat, et nullum in futurum præmium requirit i sane non sunt digni accipere corpus Christi. In una domo comedetur, id est, in Ecclesia. Una est enim, inquit, columba mea, ne fores extra Ecclesiam in plebem hæreticorum feratur. Prohibemur que Pascha fiunt ossa agni frangere. Non franguntur in cruce ossa Domino. Sive quod dicit : Ossa illus non comminuetis : probibuit credulitatem Christi divinitatis comminuere. Omne masculinum que columnæ duas Ecclesias figurant, id est Veteris et Novi Testamenti, in quibus loquitur. Aliter columna ignis in nocte, divinitas in carne virginis Mariæ, ut dicitur: Spiritus sanctus superveniat in te. Utroque tempore, id est, hic et in futuro. Nunquam defuit columna, et reliqua. Hoc significat, quod alibi dicitur : Cœlum et terra transibunt, reŋba autem mea non iraus, illius, omne virile illius in peccato. Fecerunt filii Israel, A lutum fuit, sie et columnæ insolutæ fuerunt. Due quousque Aaron. Moyses et Aaron frequentissime legein et sacerdotium significant; filii Israel, credentes. In uno, omne primogenitum. lloc primum sacrificium postulatur, ac si diceret Dominu: Primogenita vestra immolate, dum vestri causa prinogenita Egypti occidi. Nos autem spiritualiter opera nostra Deo offerre debemus, ut est alibi. Præcipitur autem nobis ut semper Pascha celebremus, id est, transitum nostrum ad meliora de pejoribus. Et primogenita Deo Consecremus nostrorum operum, qui pro nobis demones occidit. : CAPUT XIII. cunt. CAPUT XIV. Jnxit igitur Pharao currum; id est, diaboli quadrigas. Quadriga diaboli, unusquisque peccator cum gula et fornicatione, et ira, et superbia. Percussit virga Moyses aquas, et transierunt filii Israel. Rubrum mare significat baptismum, Christi sanguine consecratum. Virga autem qua mare tangitur, sicut suprad ctum est, crux Christi est, quam per baptismum accipimus. Consepulti enim sumus cum illo perbaptismum. Inimici sequentes cum rege, qui a tergo moriuntur, præterita peccata sunt, que diluentur, et diabolus in spiritali lavacro, id est, baptismo, suffocatur. Urgent quidem Ægyptii, instant peccata, sed usque ad aquam latus dextrunk populi contra Ægyptios, contra mare sinistrom crat, id est, populus Christianorum in Ecclesia, que est inter mundum et regnum cœlorum; vel inter duas mories, corporis et animæ. Voluit in Ægyptum, id est, in voluntates hujus mundi. Tres autem cooperati sunt in salutem Israel, id est, Deus, Moyses et virga. Ita et nos per tres leges, et fidem Trinitatis, C et per cogitationem, et verbuin, et opus liberamur. Quod aperta vulva Deo immolatur, in figuram Christi vulvæm virginis Mariæ apericntis. De domo servitutis, id est, de Ægypto, que dicitur domus ser- B vitutis, quod Israel ibi servivit. Vel quod idəl's Ægyptiorum servierunt, sive quod quinta pars regibus dabatur. In mense novorum, id est, in novo, ut dicitur Renovamini autem spiritu mentis. Septem diebus, et reliqua. De hoc alibi dicitur: Omuis solemuitas apud Hebræos septimo die finiatur. Primogen'la asini usque interficies. Ut bona virtus pro vitio immutetur. Quod si quis bonam virtutem pro vitio non habuerit, tamen occidat vitium suum. Tulitque Moyses ossa Joseph. Hic ostenditur quod filios juramentum patrum suorum post mortem illorum implere rportel. Deus autem præcedebat, et reliqua. Hoc fumen filios Israel anteire dicitur, ut dicitur: Deus ausem præcedebat illos, et post illos aliquo modo fiebat, quando inter populum Israel et Ægyptii interierunt. Columnarum autem materia indicatur, sicut columna nubis de nocte in die remanebat, sic et columna ignis de die in nocte liebat. llæ autem columnæ in aere fuerunt inter cœlum et terram. Nubes autem in die veterem legem cum obscuritate litteræ significat. Columna vero ignis, legem novi testamenti, ut: Ignita enim sunt eloquia Dei, et : Ignea lex in dextera illius, id est, Christus in dextera Dei Patris, Aliter, dies in quo nubes fuit prosperitatem hujus mundi significat cum veteri lege. Ut quæ bona sunt terræ, el reliqua. Columna vero iguis in nocle novum testamentuin in obscuritate mysteriorum, vel in comparatione vitæ futuræ. Sicut enim novum veteri præfertur, ita et dies judicii novum superat. Ambulant in D nocte el die, in figuram ambulantium in peccatis et in justitia de semine illorum. Aliter ambulatio talis in tenebris et in lumine, significat quod alii ex illis essent in littera, de qua dicitur : Littera occidit ; alii in sensu, de quo dicitur : Spiritus autem vivifical, velut 'similis fuisset honor Dei in die ac nocte. Et præcedebat illos, id est, Deus pater. Christus autem præcessit nos in novo, in ostendendo viam veritatis, ut dicitur: Quæ cœpit Jesus facere et docere; sive in resurrectione, sive in ascensione, sive in sede ad dexteram Dei patris. Per diem et noctem, id est, per actualem vitam et contemplativam, vel per duas leges. Columna nubis et ignis, doctrina Spiritus sancti, differens litteris e sensu. Aliter, sicut opus inso Inter duos muros, e quibus alter in Oriente, alter ab Occidente. Similiter inter duas leges significat, inter quas una, quæ super justos non vindicat. Sive inter duos muros, iter inter corpus et animam significat, ut dicitur : Neque ad dexteram, neque ad sinistram. Amaritudo per quam exierunt amaritudinem implendi verbum Dei significat. Cur armis et pecoribus et vestimentis exierunt, sic nos per baptismum cum spe ct operibus bonis. Arma autem, et reliqua. Vasa diversas virtutes in Ecclesia significant. Aquæ per quas filii Israel exierunt tres fletus. significant. Fletum pœnitentiæ, per mare Rubrum, ut dicitur: Beati qui lugent nunc, et reliqua. Per Arnon, fletum compassionis, ut Apostolus dicit: Alter alterius onera portale, et reliqua. Per Jordanew, fletum erga regnum cœlorum, ut : Cupio dissolvi, et reliqua. Quos fletus per cogitationem, verbum et opus edere debemus. Ventus urens ex Austro,, id est, Spiritus sanctus a Christo, tentationes hujus mundi a sanctis expellens. Tres autem filii de fornace liberati, et filii Israel de mari, et Noe in diluvio, Christo cum sanctis conveniunt. In quarta vigilia, id est, post quatuor Evangelia implenda sancti de mundo liberabuntur. Ecce respexit Dominus, et reliqua. Super columnam nubis et ignis Dominus ad vindictam respicit, si dæmones et impii per tres Icges occiduntur, et subvertuntur rotæ diaboli. In æternum tempus, id est, usque ad solutionem virorum inferni, vel sine fine. Duo patres sun, id A sanctum liberavit, in justitia gubernabit, et in reest, pater tenebrarum et pater luminum. CAPUT XV. Post transitum maris Rubri, cantat canticum populus Deo, Egyptiis et Pharaone submerso. Nunc aliter et fideles, postquam de lavacro ascendunt, peccatis exstinctis hymnum laudis emittunt. Cum multa autem in divinis voluminibus sint carmina, horum tamen omnium primum est istud canticum. Melius autem et dignius hæc dices, si habueris tym. panum in manu tua, id est, si carnem tuam eruci fiveris cum vitiis. Videamus quod dicit. Cantemus Domino, gloriose enim honorificatus est. Quasi non sufficeret Glorificatus est, addit Gloriose honorifieatus, Aliud est glorificare, aliud gloriose honorí- B ficare. Glo:ificatus est autem Christus, cum ad passionem suam venit, quando, sicut ipse de se dicit : l'aler, glorifica filium tuum; sed tamen hæc gloria non erat gloriosa, sed humilis. Humiliavit enim, inquit, se usque ad mortem. Verum cum venerit in majestate sua, cum et verum Pharaonem, id es!, diabolum interficiet spiritu oris sui, tunc gloriose glorificabitur. Equum et ascensorem projesit in mare. Sunt equi quos Dominus ascendit; de quibus : Equitat o lua salus. Et sunt qui ascensorem habent diabolum et angelo illius. Omnes ergo qui persequuntur sanctos, equi sunt, et habent ascensores diabolus. Tales equi et equites in mari hujus mundi merguntur, repulsi a nobis, Domino adjuvante. Hic Deus meus, et exaliabo illum. Pater noster Christus est, qui nos genuit, et fecit. Ergo Deus Pater noster est, et Deus patris nostri Christi, qui dicit: Ascendo ad Deum meum et Deum vestrum. Glorificamus illuin, si agnoscamus Deum Patrem esse nostrum. Exaltamus Deum altiori intellectu, cum intelligimus quomodo Deum suum dixit Christus, quem natura Patrem vocat. Deus conterens bella, et reliqua. Non solunı visibilium bella prosternit, sed tiam invi-ibiles equos; sic currus, id est, unitos in malitia. Ternistatores dicuntur, quia triplex via peccandi, aut verbo, ant facto, aut cogitatione. Isti autem ternistatores sunt angeli nequain, de exercitu Pharaonis. Pelagus cooperuit eos, quia in die judicii ignis fluctibus tradentur, et tanquam gra- D vissimi lapides submergentur, quia non erunt lapiles vivi. Et per spiritum iracundiæ, hoc est, correctionis Domini dividitur aqua; hoc est, per hujus mundi desideria ac voluptates evadit populus Dei, in qu bus merguntur infideles. Aut certe per aquam baptismi salvat Deus justos. In aqua occidit vitia, quasi irascens. Non est similis Domino in diis gentium. Non est nec in sanctis, qui in multis locis dii nuncupantur, licet apostolus Joannes ait: Similes ei erimus, non per naturam, sed per gratiam. Devoravit eos,terra cum gramine suo. Semper enim devoravit terra illos qui terrena sapiunt, qui in terrenis versantur, et superna non quærunt. Dʊminus autem suum populum, quem per lavacru:n frigerium deducet. Dolores comprehenderunt inha bitantes Philistim. Quantum ad historiam pertinet, manifestunest Philisthæos, et Moabitas, et Idumæos, e! Cananæos, non inesse his signis quæ facta sunf. Quomodo ergo dicuntur tremere, vel fest nare, aut irati esse? Spiritualiter tamen Philistini, id est, cadentes poculo. Edom, qui interpretatur terrenus, trepidavit; et horum hominum principes, id est, darmones, cursitantes pavent constricti doloribus, cum vident regna sna, quæ in inferno sunt, penetraia ab eo qui descendit ad inferiora terræ, int criperet i los qui possidebantur a morte. Comprèhendit illos timor, qui senserunt magnitudinem brachii illius. Hinc abierunt omnes inhabitantes Chanaan, qui mutabilis interpretatur, cum vident moveri regna sua, et alligari fortem, et vasa illius diripi. Cadit super eos timor, cum viderint in nobis siguum crucis. Fiant tanquam lapis, non quia vertuntur in lapides homines, sed quia essent immobiles, ut lapides, nec valentes persequi, nec valentes fugere. Spiritualiter autem per hoc significat quod populus Judæorum esset velut lapis, permanens in duritia, donec gentium Christianus factus est populus, et tunc omnis Israel salvus erit. Inducens plantas eos. Non vult Deus nos in Ægypto plantare, sɛd in monte hæreditatis, id est, in Ecclesia. In præparato habitaculo tuo. Alii enim laboraverunt, et vos in labore introistis. Sanctimonium tuum, Domine, et reliqua. Sanctimonium, hoc est, sanctum C ædificium Dei sumus: non facti manibus hominum, sed Dei agricultura sumus. Domine, tu regnas in æternum, el in sæculum sæculi. Et adbuc per hoc regnum sine fine significat. Quoniam, intravit equi talus. De hoc supra diximus. Nos autem qui sumus filii Israel, ambulemus per siccum in medio mari, in medio nationis pravæ, verbum vitæ continentes. Ilec breviter dixisse sufficit, ne quod fastidium lectori generetur. Maria autem tympanum tenens soror Aaron, sororem significat veri sacerdotis, id est, Ecclesiam, quæ est soror Christi, Mulieres vero omnes Ecclesias cum choris et tympanis, id est, cum Veteri et Novo Testamento. Post transitum maris populus in desertum ducitur; baptizati scilicet uri. versi per mundi hujus desertum, nec ibi deserit eos Christus. Nam et columna non recedit, nec cordibus suis revertuntur in Ægyptum. Post hæc mur. murat populus, aquas amaras potare non valens. Unde locus ex amaritudine vocatur. Miltit lignum Moyses in aquas, et factæ sunt dulces. Intellige, amaras aquas occidentis litteræ, et legis habere figuram. Quibus si immittitur lignum, id est, sacramentum ligni crucis, tunc efficitur aqua mire suavitatis, et amaritudo litteræ vertitur in intelligentiæ dulcedinem sensus spiritualis. Ut ergo possit tibi aqua amar, ostendit Deus quod mittitur, ut qui biberit non moriatur. De sapientia Salomon dicit: Lignum vitæ est omnibus qui apprehendunt illam. Hoc ergo lignum, id est, sapientia crucis Christi missum est in aquam veteris legis, et saluberrimum A sentem vitam tantum thesaurizas, continuo vermes potum præbuit fideli populo, qui de hac bibere non ante potuit. Quid autem amarius quam octavo die vulnus circumcisionis accipere, et diversis sacrificiis deservire? Alio quoque sensu amaræ aquæ lig:0 in se suscepto dulces offe·t: indicant amaritudine:n gentium per lignum crucis in usum dulcedinis quandoque esse vertendam. De hac autem amari'udine litteræ venit populus ad fontes. De veteri testamento transitur ad novuın, ad apostolorum duodecim fontes. Ibi reperiuntur septuaginta palmæ : fuerunt et alii septuaginta missi ad prædicandum reibum Dei. CAPUT XVI. B el ebulliunt, qui videlicet vermes non moriuntur. Isti sunt vermes quos genuit avaritia, et non aliunde; in nobis fiunt vermes de manna, hoc est, de verbo. Sic enim dixit: Si non venisset, ei locutus fuisset, peccatum non haberent. Post susceptum enim verbum Dei si quis peccel, efficitur ipsum illı vermis, qui illius conscientiam fodiat. Panis enim qui Israelitico datus ést populo, ab aliquibus dicitur angelis proprie reputari, ut ibi: Panem angelorum. Sed de Christo dictum est: Quem concupiscunt angeli prospicere. Manducant eum, id est, omnis sanctus. Pluam panes, et pluviam voluntariam, et reliqua. Eumdem sensum habere dicuntur, utrumque divinam sapientiam designat. Sequitur: Vespere sci¿tis quiu ego sum Dominus; mane autem ridebitis majestatem Dominı. In Evangelio hæc inveniunt scripta: Quando vespere Sabbati venit Maria Magdalena, et altera Maria videre sepulcrum, el terræmotus factus est magnus. Angelus enim descendit de cœlo, et custodes facti sunt velut mortui. Per hæc in vespere agnitus est ab Ecclesia, agnitus est per virtutem resurrectionis, mane vero gloria illius visa est. Cum venissent aliæ mulieres prima Sabbati valde mane, invenerunt angelos cum nimia claritate dicentes: Dicite discipulis illius quia surrexit a mortuis. Visa est ergo gloria majestatis Domini mane, cum per angelos nuntiata esset. Sequitur: Vespere manducabitis carnes, mane replebimini panibus. Ad vesperum hujus mundi verbum caro factum est, et illa carne agnoscimus C Dominum, quam suscepit ex virgine. Istas enim verbi Dei carnes, neque mane, neque meridie aliquis manducavit. Ad vesperum hujus mundi venit Christus : Sed mane, inquit, replebimini panibus. Panis nobis verbum Dei est; ipse enim est panis virus, qui de cœlo descendit, et reliqua. Sed quod dicitur, mane dari hunc panem, cum adventum illius in carce factum dixerimus ad vesperam huic mundo, intelligendum puto quod ad vesperum quidem hujus mundi Dominus venit, sed adventu suo quod ad vesperum, quia ipse justitia est, novum credentibus reparavit diem, quia novum scientiæ lumen ostendit. Tanquam sol justitiæ soum mane, quod modo nobis produxit radium, et in hoc mane replentur pane qui præcepta suscipiunt. Nec miremini quia vet bum Dei, et caro, et panis dicitur, cum lac et olera dicantur pro mensura sumentium. Potest quoque et hoc intelligi, quod post resurrectionem suam, quam mane ostendimus factam, credentes repleverit panibus, pro eo quod libros legis et Prophetarum ignotos dederit nobis, ut ipse sit panis in Evangelio; cæteri Ibri, leges et prophetarum plurimi panes nuncupati sunt, ex quibus replentur justi, et illius intelligere possumus, quod unienique nostrum mane est tempus, quo illuminamur, et ad lucem fidei ascend mus; et in illo mane carnes verbi Dei comedere nen possumus, id est, perfecta doctrine nondum capaces existimus, sed post longa exercitia. Cum jamo enim proximi sumus ad vesperum, et ad finem ipsu Murmurat post hæc populus quintadecima die mensis secundi, postquam egressi sunt de terra Ægypti. Recordare de legibus faschæ quæ dicta sunt, ibi invenies hoc esse, quod statuuntur ad secundum Pascha faciendum hi qui immundi in anima fuerunt, vel occupati negotiis peregrinis. Et in hoc tempore manna descendit, in die quo primum Pascha fit non descendit. Primum Pascha primi populi est, secundum Pascha nostrum est. Nos autem fuimus immundi in anima, qui idola coluimus et occupati mundialibus rebus, longe peregrinabamur. De quibus Apostolus dicit: Hospites Testamentorum. Veruntamen non in primo pascha, sed in secundʊ manna datur de cœlo. Panis enim qui de cœlo descendit, non venit ad illos qui primum pacha fecerunt, sed ad nos. Ecce ego pluam panem de cœlo, et reliqua. l'er hoc quod dicitur : In sexto die colligunt duplum, ostenditur quod in die Dominica primum manna darun est de cœlo. A Dominico enim die parasceve Sal bati sextus dies est. Et per hoc intelligunt Judæi jam tunc prælatum esse Dominicum nostrum Judaico Sabbato, quia nulla gratia ad illos descendit in Sabbato illorum. In nostro autem Dominico die semper Deus pluit manna de cœlo. Per totum enim Novi Testamenti tempus divina eloquia nobis ministrantur. Minutum esse manna dicitur. Quid enim tam subtile et minutum quam spirituaiis sensus? CandiJum, quia nulla ignorautia fascatur. Manna interpretatur quid est hoc? Cum audimus legem Dei recitari, dicinus magistris : Quid est? Valde est enim subtilis, quasi semen coriandri. Habet enim in se D aliquid oleris, quo nutrire infirmos possit. Qui enim infirmus est olera manducet. Aliquid habet frigoris, et idco ut pruina est. Quid est autem, ut in die festo duplum colligatur? Sextus dies, præsens vita est in qua duplum colligi jubetur. In sex enim diebus Deus fecit hunc mundum. Hac ergo die tantum recondere debemus quantum sufficiat in futuro die. Si quid enim boni operis hic acquiris, hoc in futuro sæcalo crit tibi cibus. Quod autem seminat homo, hoc et metet. Ergo non seminemus quod corrumpitur, sed quod perduret in crastinum. Quod infideles defecerunt, servaverunt de manra, et ebullierunt ex eo vermes, el computruit. Quod propter Sabbatum repo. nebatur non corrumpebatur; si autem proper pvæ imperfectionis, tunc demum solidiores, cibi capaces A Christum, ut de illo bibat. Locus ubi petra percussa existimus. Istud autem, prout vult unusquisque, talem saporem reddit more illius, si enim tribularis, hoc manna, id est, verbum consolatur te, dicens : Cor contritum et humiliatum Deus non spernit. Si iracundus es, mitigans te dicit : Desine ab ira, et derelinque furorem. Si non habes et excus. Dominus illuminat cæcos. Potest quidem et volucrum esca veteris legis significare eloquia, quæ populum carnalem, tanquam carnalem elevat, per verba divinilus missa. Per volatilia unde et vespere dantur, quia cuncia quæ carnaliter dantur, finem habent. A manifesto lumine fidei, datur manna populo Dei, id est, Christus, qui est panis vivus. lloc autein volucrum genus apud flebræos vocatur colurnix, apud Græcos ortigometra, avis marina in Latina. Alii dicunt per coturnices humanitatem Christi posse intelligi, per manna, ipsius divinitatem. Vespere enim coturnix percutitur, quando carnis Christi occisionem significat. Mane manna divinitatem corpori præcellentiam, nobis mysterium sapientiæ, et corporis Christi notantur, donec de mundo et per baptismum exierimus; sicut populo quandiu fuit an Ægypto, mauna non datur. Manna pilo tonsum, corpus Christi in cruce significat; in die, id est, novo, ut dicitur, Filii lucis estis, et reliqu», usque noctis. Manna justis et injustis traditur, sic et verbum Dei omnibus datur. Caro autem vespere data significat quod dicitur, Scio quod non est bonum in carne mea. Panis mane animam lucidam ostendit, simile cum melle, id est, litteræ cum sensu. Manna autem manducare inter mare Rubrum, et terram Ægypti, et Arnon, et Jordanem, et terram Chanaan; id est, inter mundum et baptismum, et pœnitentiam, et ignem judicii et regnum cœleste. Potest quoque sextus dies, in quo duplum colligi jubetur, sextam ætatem hujus mundi significare, in qua sumus nunc. In quinque cnim diebus, hoc est præteritis temporibus hujus mundi, ab Adam usque in diluvium, a diluvio in Abraham, ab Abraham in Moysen, a Moyse usque ad David, a David in Christum pro mundanis commodis serviebant homines, ut bona manducarent. Nos autem, quibus nou præmia mundana, sed regnum cœlorum promittitur in hoc sexto die, id est, a Christo usque in finem hujus mundi, duplum colligimus ; quia non solum in præsenti, sed etiam futuram requiem nobis præparamus. Gomor autem illud quod repositum est, ut permaneret ibi coram Domino in præputium, nimirum significat corpus Christi, quæ Deo copulata se nescire nescit. est vocatur Tentatio; et in loco passionis orta magna tentatio, quando discipuli illius omnes relicto eo fugerunt. Post hæc Moyses ascendit in montem, Jesus contra Amalech pugnavit : quid per hac signilicatur, nisi quia Moyses, id est lex, non potuit impedientes iter nostrum adversarios expugnare; nihil enim ad perfectum perduxit lex, sed Jesus pugnavit et vicit, qui est Salvator noster. Moyses stetit in dirtice collis, hoc est, lex surgit in spiritualem sensain ; el in lapidem sedit, hoc est, in Ecclesia requiescit. Quod autem sequitur, Manus Moysi erant graves, significat quia peccantes quosque non misericorditer protulit, seɗ severa districtione percussit. Aaron vero el Ür sustinuerunt manus illius. Aaron interpretatur B mons fortitudinis; Ur, ignis. Mons itaque iste qui fortitudinem, significat Christum : ipse est enim mons, præcisus lapis de monte sine manibus, qui crevit in montem magnum. Ignis autem Spirituns sanctum significat, de quo dicitur, Ignem veni mittere. Aaron vero el Ur sustinent manus Moysi, quia mediator Dei et hominum cum igne Spiritus sancti ven ens, mandata legis gravia, quæ carnaliter nou potuerunt portari, tolerabiliora nobis per spiritualem sensum ostendit. Magnæ autem admirationis est Moyses Deo plenus, qui cum Deo facie ad faciem loquebatur. CAPUT XVII. Dehinc petra percussa aquam vomuit, quæ Christum significat: percussus enim Christus in cruce, sitientibus gratiæ tavacrum essudit. Petra autem, inquit Apostolus, erat Christus. Quod autem murmurat populus sitiens contra Moysen, et ostendit eis petram de qua bibant, significat quod si quis contra Moysen murmurat, id est, sicut lex quæ secundum litteram displicet, ostendit illi eadem lex petram, id est, CAPUT XVII. Ab Jethro, hoc est ab homine gentili, consilium accepit, et fecit omnia quæcunque diceret; sed forC main humilitatis principibus dat, et futuri sacramenti designat imaginem. Futurum enim erat quandoque quod per populum ex gentibus congregatuin illa quæ in lege deerant complerentur, legisque diminutio suggerente Evangelio compleretur. Quod autem Jethro adducit ad Moysen Sephoram, el utrumque filium, significat quia sancti prædicatores Ecclesiæ, utrumque filium ex utroque populo propterea lum producerent ad divinam legem, quorum consilio et interpretatione eadem lex confirmaretur. Per trikunos autem significantur ii qui tres leges implent, vet qui credunt Trinitatem. Per centuriones quoque, perfecti; per quinquagenarios et decanos, Decalogum implentes. D CAPUT XIX. et Quando portaverim vos super alas aquilarum. Alæ, id est Moyses et Aaron. Ad sensum autem duæ alr, id est duæ leges; aquila vero Christus est. Cavete no ascendatis in montem, id est in congregationem, in Ecclesiam, ne tangatis finem illius, id est tres multitudines. Morte morietur, hoc est, in pœnitentia ; manus non tanget illum, id est opus humanum, sed lapidibus obruetur, id est Testimoniis; sive jumentum, id est gentilis, vel insipiens; sive homo, id est Judæus vel sapiens; buccina verbum Dei significat. Tunc ascendit in montem. Per hoc ostenditur quod Deus multitudines in Ecclesia invitat. Sanctificavit illum, id est immolationibus, vel circumcisione. Sanctificavit enim circumcisio, purificavit lex, justifica |