Melius et dignus est esse magnum sapientia quam spatio,
4. Non decet Deum aliquid injuste aut inordinate facere,
80. Deum non decet aliquid in suo regno inordinatum di-
mittere, 72, 79, 84. In Deo quamlibet parvum inconve
niens sequitur impossibilitas, 46, 79, 84. In Deo quam-
libet parvam rationem, si majori non vincitur, comitatur
necessitas, 79. Hoc ipsum quod quis perverse vult et
agit, in universitatis ordinem Dei sapientia convertit, 80.
Dei sapientia in bonum universi convertit ipsa peccata,
80. Sapientia Dei etiam mala bene ordinat, 76. Impos-
sibile est ut sit in ordine universi deformitas, 80. Im-
possibile ut Deus in sua dispositione, deficiat, 80, 86.
Deus omniscius. Summæ sapientiæ inest scire et intel-
ligere, 23. Ad summæ naturæ essentiam pertinet scientia
et intelligentia, 23. Summus Spiritus, sicut est æternus,
ita æterne sui memor est, et se intelligit, 26, 20. Sum-
ma sapientia sui memor esse negari non potest, 20.
Etiamsi nihil esset præter summam essentiam, ipsa seip-
sam intelligeret, 16. Summus Spiritus tantum sui me-
nor est et se intelligit, quanta est ejus essentia, 21.
Æternæ incommutabilisque scientia, et intelligentiæ na-
turale est id semper præsens intueri quod scit et intelli-
git, 23. Dicere et Scientia Creatoris longe superior et ve-
rior est creatis substantiis, 17. Omne verum et non nisi
verum est præsens in æternitate, 125. Veritas Dei im-
mensa uno intuitu videt quæcunque facta sunt, et a quo
et per quem, et quommodo de nihilo facta sunt, 33.
Deus scit omnem veritatem, 124, et non scit nisi verita-
tem, 124 et 125, 127. Deus nihil ignorat, 182. Negari ne-
quit Deum scire quæ vult et facit, et præscire quæ volet
et faciet, 125. Deus, sicut sunt, spontanea vel necessaria
videt, 124, 125, 127, et sicut videt ita sunt, 124. Deum
nosse est perfecte scire, 245. Summe omnia cognoscit,
31. Deus omnia præscit, 126. Vide Proedestinatio. Præ-
scientia. Si Deus a rebus habet scientiam, res illæ prius
sunt quam ejus scientia, et sic a Deo non sunt, 126.
A Deo revesse nequeunt nisi per ejus scientiam, 126.
Summus Spiritus eodem modo scit omnia quæ scit,
quo ea dicit, 17. Comprehendi non potest ab homine
quomodo summus Spiritus dicat vel sciat ea quæ facta
Sunt, 17, 24, 228. Scientia Dei est inenarrabilis, 228.
Deus non corporeo sensu cognoscit, 31.
Deus sui amans, Summus Spiritus, sicut sui meminit
et se intelligit, ita se amat, 20. Deus semper meminit sui,
se intelligit et amat, 203. Summus Spiritus non ideo sui
memor est et se intelligit, quia se amat, 21. Sed ideo se
amat quia sui meminit et se intelligit, 21. Summus Spiri-
tus se tantum diligit, quantum sui meminit et se intelli-
git, 21. Ipsum omnino est quod amat vel amatur in
Patre, et quod in Filio, 21. Necesse est ut pari amore
uterque (Pater et Filius) se diligat et alterum, 21.
Tantus est amor summi Spiritus, quantus ipse, est, 21.
Deus bonus. Est unum aliquid summe bonum, 4; cunc-
ta bona sunt bona per unum aliquid quod est bonum
per seipsum, 4. Deus est illud unum bonum, in quo est
omne bonum, 34, 242. Quodlibet bonum summa natura
sit, summe illud est, 10. Idco deficere non potest, 10.
Quam delectabile sit illud bonum, 10. Jucundus est
omnibus bonis creatis, 10. Summa natura est bona
per se, et nihil aliud est bonum nisi per illam, 25. Dei
essentia non est aliud quam bonitas, 238. Deus a se ipso
æternaliter et essentialiter bonus, 238, 248. Nullum bo-
num potest intelligi ante illud bonum, sine quo nihil est
bonum, 6. Summa natura est bonum, sine quo nullum est
bonum, 6. Deus nec esse nec velle potest aliud, quam
esse bonus, 238. Deus est bonum ad quod non potest ac-
cedere ullum malum, 212. Deus nunquam nisi bonus est,
212. Deo nihil majus aut mefius est, 80, 196. Deus non
potest esse aut intelligi melior, 32, 248. Si mens aliqua
posset cogitare aliquid melius Deo, ascenderet creatura
super Creatorem, 30. Nullum bonum deest summo bono,
per quod est omne bonum, 31. Dei bonitas incompre-
hensibilis, 31. Deus est bonum sibi omnino sufficiens,
31. Nemo bonus nisi solus Deus, 228. Deus nullus eget,
87. Deus magnus sine quam itate, bonus sine qualitate:
et ideo vere et summe bonus, 228. Deus est omnia bona,
240. In se habet harmoniam, odorem, saporem, Fevitatem,
et pulchritudinem, 33, 242. Cur hæc in Deo anima
non sentit, 242. Inastimabilis bonitas Creatoris erga
hominem, 237. Deus minus bonus esset, si nulli malo
benignus esset, 31. Vide Deus misericors. Malis parcit
quia totus summe bonus est, 31. Deus est noster finis
ultimus, 177. Deus est summum bonum, 31, 45, 196. Deus
est bonum incommutabile quo creatura rationalis beata
flat, 182. Vide Beatitudo, Bonum, Rationalis creatura.
Deus justus. Dei justitia non est aliud quam ipse Deus,
80. Summa natura non est justa, nisi per justitiam, 10.
Nec justa esse potest, nisi per se, 10. Summa natura est
ipsa justitia, 10. Cum dicitur esse justa per justitiam,
idem est ac juxta per se, 10. Et idem est de illa dici
quod sit justa, et quod sit justitia, 10. Si quæratur, quid
sit summa natura; nihil verius respondetur, quam justí-
tia, 10. Beatitudo et justitia non sunt in Deo diversa, sed
unum bonum, 67. De summa natura non proprie dicitur
quod habeat justitiam, sed quod sit justitia, 10. Justum
est Deum sic esse justum, ut justior nequeat cogitari, 32.
Deus est summe justus et totus justus, 34. Nihil justius,
quam Dei justitia, 80. Summe justus non facit aliquid
nonjustum, 31. Nihil injustius toleratur quam ut creatura
creatori non solvat quod aufert, 86. Deus nihil justius ser-
vat quam suum bonorem, 80. Necesse est ut ablatus Deo
honor solvatur, aut poena sequatur, 80. Nihil justius quam
ut boni bona, et mali mala recipiant, 32, Summe justus
Creator neminem eo bono, ad quod factus est, injuste
privat, 26. Non decet ut Deus peccatorem impunitum
dimittat, 80. Si peccatum impunitum dimittitur, similiter
apud Deum erit peccanti et non peccanti, 79. Deo non
convenit ut apud eum similiter sit peccanti et non pec-
canti, 79. Justitia non nisi pœnam reddi permittit propter
peccatum, 86. Si peccatum nec solvitur, nec punitur,
nulli legi subjacet, 79. Et liberior est injustitia quam
justitia, 79. Et injustitia facit similem Deo, 79.
Deus punit peccatores ut honorem quem sponte red-
dere noluerunt, ab invitis exigat, et ne quid inordinatum
sit in regno suo, 99. Deus se dominum peccatoris osten-
dit, dum eum inventum torquendo sibi subjicit, 80. Et ei
aufert quod hominis est, 80. Quæ justitia est merenti
mortem æternam dare vitam sempiternam, 31. Non re-
pugnat Deum juste punire et juste parcere, 32. Justus
Dominus in omnibus viis suis, etsi viæ Domini, misericor-
dia et veritas, 32. Justum est ut Deus malos puniat, 32.
Et justum est ut malis parcat, 32. Cum punit, justum est,
quia meritis convenit peccatoris, 32. Cum parcit, justum
est, quia suæ bonitati condecet, 32. Deus parcendo malis,
justus est secundum se, sed non secundum nos, 32. Ju-
stus est Deus secundum se, et cum punit et cum par-
cit, 32. Quos vult punire, non est justum salvari, et qui-
bus vult parcere, non est justum damnari, 32. Quod non
juste fit, non debet fieri; et quod non debet fieri, injuste
fit, 32, Deus justus judex malis operibus tormenta irro-
gat, 210. Resipiscentes a malis, et bona facientes æterna
mercede remunerat, 210. Deus bonis bona et malis mala
ex bonitate, et tamen ex justitia retribuit, 31. Deus jus-
tos salvat, justitia comitante: peccatores liberat, justitia
dominante, 32. Illos, meritis adjuvantibus, istos, me-
ritis repugnantibus, 32. Illos, bona quæ dedit cogno-
scendo; istos, mala quæ odit, ignoscendo, 32. Vide
Damnatio, Deus misericors, Internus, Peccati pœna.
Deus misericors. Dei misericordia, 212 et seq. Mirum
quomodo Deus qui summe justus est, malis parcit, nec
eos punit, sed eis bona tribuit, 31, 32. Quomodo Deus
malis non modo parcit, sed bona tribuit, 32. Videtur
unde Deus sit misericors, et non pervidetur : cernitur
unde fluvius misericordiæ manat et non perspicitur
fons unde hic fluvius nascitur, 31. In secretissimo
bonitatis Dei latet unde sit misericors, 34. Dei miseri-
cordia non adversatur justitiæ : imo nulla est sine justi-
tia, 32. Deus idcirco misericors est, quia summe justus
est, 32. Quia ideo misericors est, quia summe bonus,
32. Et summe bonus non est, nisi quia summe justus
est, 32. Dei misericordia ex ejus nascitur justitia, 32.
Deus est misericors secundum nos, qui sentimus mise-
ricordis effectum, 31, 32. Non est misericors secundum se,
qui non sentit compassionis affectum, 32. Deus est mise-
ricors, quia miseros salvat,et peccatoribus parcit, 31. Et
misericors non est, quia nulla miseria compassione affici-
tur, 31. Si Deus non debet misereri, injuste miseretur,
32. Hoc dici nefas est, 32. Ergo Deus juste miseretur, 32.
Deo nihil benignius, 79. Misericordia Dei nos fecit, cum
non essemus, 213. Misericordia et pietas non est neces-
saria, ubi non est miseria aut indigentia, 190. Mirabilior
Deus viscerib. pietatis, 252. Pietas Redemptoris superat
malitiam peccatoris, 209, 247. Quanto gravior infelicitas
peccatoris, tanto mirabilior pietas indultoris, 293. De islo
est talem misericordiam Deo attribuere quæ ideo dimittat
homini quia homo reddere non potest, 86. Misericordia
hæc faceret hominem beatum propter peccatum, 86. Et
esset nimis contraria justitiæ, 86. Impossibile est Deum
esse hoc modo misericordem, 86. Benignitas non dicenda
est, quæ aliquid Deo indecens operatur, 80. Deus non
vult mortem, sed vult conversionem peccatoris, 209,
212. Deus bonum incipit in nobis propter nos, non
propter se, 87. Deus solus de immundis mundos facit
et de peccatoribus justos, 268. Vide Deus bonus.
Dei amor in nos. Nisi Deus diligeret non diligentem
diligentem non eficeret, 224, Deus prior diligit nos, 224,
Bonum quod se super omnia amari exigit, non minus se
ab amante desiderari cogit, 26. Summe bonus Creator
omnem naturam se vere amantem amat, 25. Dei dilectio
et pietas erga nos, 72. Dei amor erga peccatores, 210.
Vide Deus bonus. Deus misericors.
Dei voluntas. Divina natura sine voluntate et potestate
intelligi non potest, 45. Voluntas Dei quatuor modis acci-
pitur: pro scientia Dei, et ordinatione omnia sapienter
disponente: pro voluntate sanctorum: pro ratione hu-
mana: pro præceptis divinis, 151. Quo sensu Deus vult
peccatum, v. g. adulterium, hoc est præscit, prævidet,
151. Deus non vult peccatum, v. g. adulterium, hoc est
non præcipit, vel non inspirat, 151. Quidquid Deus ab
æterno facturum se ordinavit, nihil inexpletum reliquit,
151.
Voluntas Dei sumitur secundum quemdam affectum mi-
sericordiæ Dei, 151. Quo sensu Deus vult omnes homines
salvos fieri, 116, 151, 152. Deus vult omnes salvos fieri,
hoc est, facit sanctos velle ut omnes salvi fiant, 151. Et
hoc ipse vult, quia hoc disposuit, 151. Efficiens in Deo
voluntas facit quidquid vult, 116, 152. Et secundum eam
dictum est, omnia quæcunque voluit fecit: et, cui vult
miseretur, 116. Secundum voluntatem approbantem dici-
tur quia Deus vult omnem hominem salvum fieri, hoc est,
placet illi ut si justi essent singuli homines, singuli salvi
fierent, 116. Secundum permittendem voluntatem dici-
tur quia quem vult indurat, 116.
Voluntas Dei alia est efficiens, quæ facit quidquid vult:
alia approbans, quæ aliquid approbat; et qua Deus vult
omnes homines salvos fieri alia concedens, quæ concedit
ut aliquid flat, qua Deus vult ut homo qui melius non pro-
posuit, uxorem dicat: alia permittens, quæ aliquid fieri
permittit quod quandoque malum est,hac Deus velle mala
dicitur, 152. Voluntas Dei dicitur, quam ipse facit in cor-
dibus,152. Deus facit sanctos suos aliquando id velle quod
ipse non vult, 152. Sancti aliquando pie sancteque inspi-
rati id volunt et orant quod Deus non vult, 152. Deus ali-
quando non facit id quod orant sancti ab ipso inspirati, 152.
Deus fecit omnia, etiam futura,quæ voluit voluntate quæ
præscientia est, 152. Deus vult omnes homines salvos fie-
ri, id est nulli salvantur nisi quos vult salvari, vel, de
omni genere hominum aliqui salvantur ; vel, neminem
cogit ut damnetur, 152. Sicut bono male uti, malum est;
sicut malo bene uti, bonum est, 152.
Voluntas Dei semper bona est, 222. Id solum justum
est, quod Deus vult; et non justum quod non vult, 32.
Nihil est rectum aut decens, nisi quod Deus vult, 79.
Quod vult, justum est ; quod non vult, justum non est, 80.
Cum dicitur, si Deus velit mentiri, justum est menda-
cium: duo impossibilia dicuntur, 80. Si Deus vellet ali-
quod inconveniens, non ideo justum esset, quia ipse vult,
80. Non sequitur, si Deus velit mentiri, justum esse men-
tiri; sed potius Deum illum non esse, 80. De illis solis
verum est dicere, si Deus hoc vult, justum est; quæ Deum
velle non est inconveniens, 80. Sufficere debet ad ratio-
nem voluntas Dei, cum aliquid facit, licet non videamus
curita velit, 77. Voluntas Dei nunquam est irrationabilis,
77. In Deo non est aliud voluntas, aliud rectitudo, 114.
Et in Deo non est aliud potestas, quam divinitas, 114.
Bene in Deo dicitur rectitudo voluntatis, aut voluntaria
rectitudo, seu recta voluntas, 114. Sicut dicitur potestas
divinitatis seu potens divinitas, 114. Dei voluntas est
opus; et velle illius est posse, 228, 236. Necesse est
esse quidquid Deus vult; et quod vult Deus non potest
non esse, 34, 124, 242. Solius Dei est propria voluntate
regi, 64. Aliquando laudabile, et aliquando damnabile
est cohærere Dei voluntati, seu velle quod vult Deus, 151,
152. Tunc tantum est bona voluntas humana, quando vult
illud quod Deus vultillam velle, 152. Voluntas Dei magi-
stra est humanæ, 152. Est incomprehensibilis, 152. Non
præter voluntatem Dei fit, quod contra voluntatem Dei
fit, 152. Nec nisi volens sinit Deus, nec sineret bonum
fieri male, nisi posset et de malo facere bene, 152. Divina
institutio non improprie appellatur voluntas Dei, 152.
Voluntatem Dei appellamus quidquid in nobis ipse mise-
ricorditer operatur, 152. Voluntas quoque dicitur pœna
et reprobatio quorumdam Dei occulta districtione facta
justitiæ, 152. Voluntas Dei est quidquid dit, ut invenitur
fieri in creaturis, 152.
Dei libertas. Dei voluntas nulla cogitur necessitate, et
nulli subditur necessitati, 93, 12, 94. Omnis necessitas
subjacet. Dei voluntati, 94. Necesse non est Deum velle
quod vult, 93, 124. Nihil est necessarium, nisi quia ita
vult, 93. Nulla necessitas præcedit Dei velle et nolle, 93.
94. Deus est justus, necessitate, non coactione, 123. Non
quia cogitur, sed quia nulla res polest facere ut sit inju-
stus, 123. Deus omnia quæ vult facit, et non nisiquæ vult
facit, 93, 91. Deus nihil facit necessitate, 87, 93. Quia
nullo modo cogitur aut prohebitur aliquid facere, 93.
Vide Deus causa rerum. Deus improprie dicitur aliquid
necessitate, facere, 93. In Deo aliquid faciendi necessitas,
non est aliud quam spontanea cjus immutabilitas, 93, 94.
Quod Deus proponit immutabiliter se facturum,antequam
fiat, non potest non esse futurum, 93, 94. Non tamen ulla
est in eo faciendi necessitas, aut non faciendi impossibi-
litas, 94. Quia sola in eo operatur voluntas, 94.
Deus facit aliquid necessitate vitandi inhonestatem, id
est, necessitate servandæ honestatis, 87. Hæc necessitas
non est aliud, quam immutabilitas honestatis quam a sei-
pso habet, 87. Hæc immutabilitas improprie dicitur ne-
cessitas, 87. Deus multa vult immutabiliter, et facit, 93,
94. Deus propositum in æternitate immutabile est, 125.
Sed in ipsis hominibus ex libertate arbitrii aliquando est
mutabile, 125. Quod in æternitate mutari nequit, in tem-
pore aliquando per liberam voluntatem, antequam sit,
est mutabile, 125, 127. Quid Deus faciendum disposuit,
jam in ejus conspectu factum est, 156. Deus opera mutat,
sed non mutat consilium, 227. Deum non poenitet boni
quod fecit, 83. Deus creando hominem, sponte ut ince-
plum bonum perficeret, se obligavit, 87.
Deus causa rerum. Quidquid est, per summam essen-
tiam est, 7. Præter summam essentiam nihil est, nisi ea
faciente, 7. Omne quid est, aut est Creator, aut creatura,
62. Sive creator, sive creatura, non potest haberi nisi ab
ipso Creatore, 62.Solus a se habet quidquid habet,62.0m-
nia alia non nisi ab illo habent aliquid, 62. Et ab ipso non
habent nisi aliquid, 62. Quo sensu non esse aut desinere
seu nihil sit a Deo, 61. Qui potest facere ut non sit aliquid,
et non facit, dicitur facere esse, 62. Qui potest facere ut
aliquid sit, et non facit, dicitur facere non esse, 62. Hoc
sensu Deus dicitur multa facere quæ non facit, 62. Ideo
id quod erat, redit in non esse, quia Deus cessat facere
esse, 62. Non esse non a Deo sed a se, creatura habet,
62. Et cum redit in non esse, non in aliquid quod Dei
sit, sed in id quod suum est redit, 62. A summo bono
non est nisi bonum, 62. Et omne bonum est a summo
bono, 62. A summa essentia non est nisi essentia, 62.
Et omnis essentia est a summa essentia, 62 et 99, 126,
127. Quæcunque vigent, per unum aliquid vigent, 8.
Ipsum solum viget per seipsum, et alia per aliud, 8.
Nihil factum est, nisi per creatricem præsentem essen-
tiam, 8, 9, 28, 62. Nihil viget et esse perseverat nisi
per ejusdem servatricem potentiam, 62. Deus totam
substantiam de nihilo fecit, 7, 120. Et eam potest redi-
gere in nihilum, 120. Deus ex nihilo fecit omnia quæ
sunt, 238. Summa essentia nihil omnino facere potuit
per aliud, vel instrumentum vel adjumentum, quam per
seipsam, 7. Omne quod summa natura fecit, sine du-
bio aut fecit ex aliquo, velut ex materia; aut ex nihi-
lo, 7. Essentia omnium, quæ sunt, a summa essentia
facta est, et quidem ex nulla materia, 7. E summa natu-
ra, sicut et per ipsam esse dici possunt, quæcunque
sunt, 5. Nulla minor natura est materialiter ex sum-
ma natura, 6, 7. Si ex summæ naturæ materia potest
esse aliquid minus ipsa, summum bonum mutari et cor-
rumpi potest, 6. Rerum universitas non potest esse
ex summæ naturæ materia, 6. Nec ex se, nec ex alio, 7. Igi-
tur exnulla materia est, 7. Summa substantia non per
aliud quam per semetipsam omnia fecit, 8, 15, 17.
Deus sola voluntate ex nihilo omnia fecit, 28, 101,
228. Ipsa est ex qua, et per quam, et in qua omnia, 91,
28. Res non sunt a summa natura, tanquam ab adju-
vante seu instrumento, 6. Quæcunque summus Spiritus
facit, eadem et Verbum ejus facit, 17. Et quæ Verbum
summi Spiritus facit, eadem ipse summus Spiritus fa-
cit, 17. Quidquid per aliud est, minus est quam illud
per quod cuncta alia sunt, et quod solum est per se, 5,
14. A Deo et in Deo omnia bona, 240. Deus bona ope-
ra facit sua sola bonitate, 134. Quia creat voluntatem
cum libero arbitrio, et dat illi justitiam per quam opera-
tur, 134.
Deus mala fecit sola culpa hominum, 134. Quia ea non
faceret, si homo illa facere non vellet, 134. Deus facit in
malis hoc quod sunt, 134. Quia condidit in homine volun-
tatem cum libertate arbitrii, 134. Deus habet in bonis et
quod bona sunt per essentiam, et quod bona sunt per ju-
stitiam, 134. In malis Deus habet solummodo quod bona
sunt per essentiam, non quod mala sunt per absentiam
debitæ justitiæ, 134. Solus Deus est, per quem cuilibet,
et sine quo nulli bene est, 28. Omnia Deo indigent ut
sint, et ut bene sint, 34. Sine Deo malo est nobis, 30, 242.
Quædam facit sola Dei potestas et voluntas, quædam
creata natura, quædam voluntas creaturæ, 101. Creata
natura per se nihil facere potest, nisi quod a voluntate
Dei accepit, 101. Voluntas creaturæ nequit per se quid-
quam operari, nisi quod natura adjuvat aut concedit, 101.
A Deo nihil est injustum, 99, 126. Creaturam Deus non
facitinjustam, nisi cum non facit justam, 70, 127. Et dat
malam voluntatem, eam non prohibendo, cum potest, 70,
73. A Deo nihil est nisi bonum, 99. Deus omnem creatu-
ram fecit bonam, 38.
Deus facit omnia opera bona et mala, 126. In bonis facit
quod sunt et quod bona sunt, 126, 127. In malis facit quod
sunt, sed non quod mala sunt, 126, 127. Voluntatem Deus
non fecit vitiosam et pronam ad malum, 133. Nihil facit
voluntas, quod Deus non faciat in bonis sua gratia, in ma-
lis non sua sed voluntatis culpa, 127. Ille diciturverius
facere omne quod facit natura aut voluntas ; qui facit na-
turam, et instrumentum volendi cum affectionibus suis,
133. Deus facit singulas actiones etiam quæ fiunt mala
voluntate, 70. Deus fecit omnes naturas substantiales et
accidentales, universales et individuas, 70. Etiam quæ
fiunt injusta voluntate et inhonesta actione, 70. Quod ali-
quid est, à Deo fit et Dei est, 70, 73. Quod malum seu
nihil est, ab injusto fit et ejus est, 70. Deus non est auctor
mali, nec illud facere potest, 228. Peccata non fecit, 215.
Facit malum, quod est incommodum seu aliquid,116.Non
facit malum, quod ex injustitia seu nihil, 116. Deus ideo
facit omnes actiones et omnes motus; quia facit res a qui-
bus, et ex quibus, et per quas, et in quibus fiunt, 116. Et
nulla res habet ullam potestatem volendi aut faciendi,nisi
illo dante, 116. Deus mala, quæ non facit, dicitur facere,
quia permittit, 116. Deus dicitur hominem indurare cum
nonemollit,127. Deus dicitur inducere in tentationem cum
non liberat, 62, 70, 167. Deus dat cum permittit rapi, 73.
Cum diabolus voluit quod non debuit, hoc accepit à Deo;
quia Deus permisit, 70, 73. Et non accepit, quia Deus non
consensit, 70. Deus mirabilis in operibus suis, 252. Deus
creavit omnes, 155. Jus habet in omnibus, 155. Omnibus
dominatur, 28. Necesse est ut Deus perficiat quod incepit,
83, 86, 87, 88. Propter immutabilem suam, 87. Qui crea-
vit primum hominem, creat etiam eos qui per creatam ab
illo fiunt propagandi naturam, 101. Jussio Dei est virtus
efficiens,161.Incomprehensibile est quomodo summa sa.
pientia sciat ea quæ fecit, 23. Secundum dignitatem ope-
ris laudatur et prædicatur sapientia artificis, 131.Nullum
malum in regno omnipotentis sapientiæ inordinatum re-
manet, 72, 79, 84. In Deo vivimus, movemur et sumus,
203. Homo Deo totum debet quod est, quod sapit, quod
movet, 216. Diabolus et homo non sunt nisi Dei, et intra
ejus potestatem, 72. Deus nulli quidquam debet, 84. Sed
omnis creatura debet, 84. Nan expedit homini utagai cum
Deo, velut par cum pari, 84. Vide Creatura.
Dei visio. Dei visio, 30, 241. In bac terra morien-
tium Deus videri non potest mortalibus occulis, 260.
Deum nullus hominum vidit aut videre potest, 228. Deum,
qui lux est,anima non omnino videt,propter tenebras suas
33, 242. Lux, quam Deus inhabitat, inaccessibilis est
viribus, nostris, sed acceditur ad eam muneribus divi.
nis, 164. Lux est inaccessibilis, in qua Deus habitat, 32,
33, 242. Cur hanc non videmus, nec sentimus, cum ubi-
que sit, 242. Deus lux est et caligo, 242, 116. Qui Filium
aut Patrem videt, videt et Spiritum sanctum, 58. Qui
Dei essentiam videt, non potest videre unam de tribus
personis sine duabus aliis, 58. Recedet doctrina legis
et Prophetarum, ubi manifestatio divinæ visionis sanctis
apparuerit, 164.
Dei cultus. Vide Laus. Nihil tam pro sua dignitate
venerandum, et pro qualibet re deprecandum, quam sum-
me bonus et summe potens Spiritus, 28, quam optabile
jugiter in Deo esse, 203. Deum habere, vita æterna, 253. A
Deo separari, mors æterna, 253. Manere in Deo, et Deum
in nobis manere quam beatum, 203. Dulce est in Deo vitam
habere, 203. Absentia Dei ab anima grave malum, 239,
240. Dolor animæ de absentia Dei, 239, 240, 241. Omnia
præter Deum excludenda ab eo qui Deum quærit, 29,
241. Deum occidere nullus homo scienter velle posset,
91. Diabolus non fuit in veritate, nec deseruit veritatem
nisi voluntate, 110. Peccavit in coelo nullo suadente, 85.
In veritate et rectitudine fuit, quandiu voluit quod de-
buit, 110. Cum voluit quod non debuit, rectitudinem et
veritatem deseruit, 110. Sponte dimisit velle quod de-
bebat, 64. Juste amisit quod habebat, 64. Diabolus inimi-
cus hominis, 210. Ejus fallaciæ, 2 0. Incensus invidia ho-
mini peccatum suasit, 83, 85. Diabolus et homo in Filium
Dei specialius peccasse videntur, 47. Homo puniri debuit
ab illo cui consenserat ut peccaret, 76 Homo juste a dia-
bolo torquetur post peccatum, 76, 77. Diabolus tamen
hominem injuste torquet, 77. Diaboli meritum uullum
erat ut puniret, 76. Homo non peccavit adversus diabo-
lum, sed adversus Deum, 222. Nec homo diaboli erat, sed
homo et diabolus Dei erant, 222. Homo post peccatum
diabolo nihil debebat, 222. Diabolus vexabat hominem,
non zelo justitiæ, sed nequitia; nec jubente Deo, sed
pormittente; non diaboli, sed Dei justitia exigente, 76,
222. Nihil erat in diabolo cur Deus adversus cum ad sal-
vandum hominem celare aut differe deberet suam forti-
tudinem, 222. Diabolo Deus non debebat nisi pœnam ; et
homo nisi vicem, hoc est, ut diabolum vinceret, 222.
Plures sunt dæmones quam ca die, qua Christus, est mor-
tuus, viverent homines de puibus est resturandus nu-
merus eorum, 92. Honorat Deum qui vincit diabolum, 85.
Inhonorat Deum qui a diabolo vincitur, 85. Satanas in
suis viribus extremo tempore contra justos relaxabitur,
161. Officium dæmonum est reprobos torquere, 169. Ma-
lus homo diabolus vocatur, 83. Vide Angelus.
DIDACUS. S. Jacobi episcopus, 342. Milites ab Ansel-
mo petit contra Saracenos, 342.
Dialecticorum ratio est in imaginationibus corporali-
bus obvoluta, 43, 44. Dialectici prorsus a spiritualium
quæstionum disputatione sunt exsufflandi, 42. Dialec-
ticorum errores, 42, 43, 44.
Dialogus. Quæ per interrogationem et responsionem
investigantur, multis et maxime tardis plus placent et
magis patent, 75.
Differre. Bonum est differre ut melius fiat, si certum
est, 346. Vide Conversio.
DIONYSIUS (S.) de luce et divina caligine, 164.
Discere quid est nisi scientiam accipere, 55.
Discordia. Vide Concordia, Pax.
Discretio. De discretione, 177, 193. Vide Rationalis
creatura.
Dispensatio legitima, 384. SS. Patres et Apostoli di-
spensationibus usi sunt, 384.
Disputatio. De disputatione, 183.
Dissaisiri, 435, 436.
Divites, divitiæ. Divites semper miseri, 196. Mors divi-
tum, 196. Divitum vitia, 195. Divitias Deus sa pe datira-
tus, 198. Etiam impii hæc bona possident, 198. Nec pro-
inde bona sunt, 198. Vanitas divitiarum, 196. Iniquum est
ut alius divitiis superabundet, alius egeat, 184. Vide
Docere. Prius doceri quam docere appetendum, 323.
Dolor est aliquid, 73.
Dona. Vide Beneficia. Dona seu operationes Spiritus
sancti, 159., etc. Congruunt septem virtutibus seu beati-
tudinibus, 159.
DONATUS Ecclesiæ Dublinensis episcopus, 393. Et li-
bros et ornamenta dedit Lanfrancus archiep. 393. Ei
successit Samuel ejus nepos, 393. Vide Dublinensis Sa-
muel.
Dorobernensis Ecclesia. Vide Cantuariensis Ecclesia.
Dublinæ episcopus Donatus, 393. Successit ei Samuel
ejus nepos, 393, 434. Eum corripit Anselmus quod bona
Ecclesiæ male expenderet, et quod monachos in ea Ec-
clesia Deo servientes vexaret, 393. Et quod crucem ante
se deferri faceret, 393. In Ecclesia Dublinensi monachi,
393, 434. Ei bona dedit Lanfrancus archiep., 434.
DUNSTANUS (S.). Ejus miracula, 298. Angelorum cum
eo colloquia, 298. Eorum canticis recreatus, 298. Ab eis
in coelum deducitur, 298. Ipse prædixit suæ mortis diem,
298. Obtinet mortis dilationem ne suo populo pastor de-
sit in festo Ascensionis, 298. S. Dunstano apparuit S.
Petrus, ei tradens gladium verbo Dei inscriptum, 364.
Hoc ipsum Cantuariæ archiepiscopum futurum præfi-
guravit, 364. S. Dunstanus regulam vitæ monasticæ
instituit, 323. Ejus vitam et instituta legenda quærit
Anselmus, 323, 324.
DURANDUS abbas Casa Dei Anselmi meditationes lau-
dat, 334. Unitatem societatis cum Anselmi congregatione
postulat, 334. Ab eo deposcit S. Pauli Epistolas, 334.
EADMERUS et Alexander, monachi Cantuarienses, accu-
santur regem infamasse, 400.
EADMERUS, seu Edmetus, seu Ermerna, seu Elmerus,
seu Almerus, 318, 334. Monachus Beccensis, baculus
senectutis Anselmi, 375. Transcribit libros, Cur Deus
homo, 375.
Eadmundi (S.) coenobium, 389, 392, 410, 431, 432,
433. Ipsius monachis pro electione vis infertur a Rogero
abbate, et a Roberto monacho S. Ebrulphi, 431, 432,
433. Est in archiepiscopatu Cantuariensi, 423. Illius
abbas debet consecrari a Cantuariensi archiepiscopo,
433. Rogerus abbas S. Ebrulphi Robertum juvenem sui
monasterii monachum, inordinate viventem, conatur in-
trudere in hujusce coenobii abbatem, 433. Hinc mona-
chi passi persecutionem, 433. Vide Elpberus.
Eboracensis episcopus possessionem obedientiæ ar-
chiepiscopo Cantuariensi debet facere, 421, 422. Ab eo
consecrari, 422 et 420. Pallio honorari consuevil, 428.
Archiepiscopus Eboracensis et alii duo episcopi regis
legati, mendaces et perjuri, 393, 394. Excommunicantur,
394. Mentiuntur. Romanum pont. non prohibere in-
vestituras, nec excommunicaturum regem si eas faceret,
391. S. Anselmum ut investituras regi concederet menda-
cio trahere pertentant. 393, 394. Vile Thomas.
Ebrietas. Immoderatam bibendi voluptatem qui vult,
perdit gratiam, 129.
EBRULPHUS (S.) abbas et monachi, 431, 432. S. Ebrulphi
abbas monachum juvenem inordinate viventem dedit in
abbatem Ecclesiæ S. Eadmundi, 392. De quo Anselmus
graviter conqueritur, 392. Vide Edmundus, S. Ebrulphi
monachi Regulam S. Benedicti profitentur, 431.
Ecclesia est civitas Dei, 156. In coelo et in terra, id est,
in angelis et hominibus, 156. Ecclesia sedes majestatis
Christi, 161. Dominus in Ecclesia semper est, 184. Do-
minus cum Ecclesia se esse usque ad consummationem
sæculi promittit, 41. Fideles membra et corpus Christi
sunt, 169, 170, 171, 184. Quæ de illis fiunt, de ipso fieri
recte dicuntur, 169, 170, 171. Corpus Christi, quod est
Ecclesia vocatur christus,169. Universi fideles cum capite
suo sunt Christus, 169. Purgatione Christi corpus indiget:
sed non Christus, 169. Vide Ecclesia. Deus extra Eccle-
siam inveniri non potest, 172. Ecclesia per naviculam figu-
rata, 160. Ecclesia potest fluctibus turbari, mergi non po-
test,160. Quia Christus orat, 160. Ecclesiæ consuetudines
velle convellere, genus est hæresis, 141. Cuilibet Eccle-
siæ, quæ vel per regnum dilatatur, licet aliquid secun-
dum rectam fidem constituere, quod in conventu populi
utiliter legatur aut cantetur, 59. Ecclesiæ libertas, 384,
429, 430, 440. Nihil Deus magis diligit in hoc mundo,
quam Ecclesiæ libertatem, 440. Divina in nullius bonis
sunt, 384. Ecclesia regibus et principibus commendata
ad tutelam, non data in hæreditariam dominationem,389,
391, 429, 430.
Ecclesiæ bona. Decimas et bona Ecclesiæ principes
aut laici retinere non debent, 433. Sed restituere tenen-
tur, si nolunt a Dei regno excludi, 433. Episcopus ferre
non debet ut rex bona Ecclesiæ auferat, et det militibus
375. Licet bona Ecclesiæ locis dare ad firmam, 404. Licet
a laicis redimere decimas et alia bona Ecclesiæ, 424. Ec-
clesiæ defensio, 388, 389, 391.
Ecclesiæ consecratio. Consecratio Ecclesiæ et altaris,
423. Si aliqua pars ecclesia destructa reficitur aut nova
fit, immoto altari, non consecranda, sed solum aqua bene-
dicta aspergenda est ecclesia, 423.
EDIT virgo, 414.
EDMERUS. Vide EADMERUS.
EDULPHUS Wintoniensis monachus a Mathilda regina
pro parte sua nominatur in abbatem Malmesburiensem,
410, mittit ad Anselmum scyphum, cum litteris quæ ejus
confirmationem poscebant, 410. Ideo Anselmus eum
confirmare recusat, 410.
Egestas. Vide Indigentia, Paupertas.
Electi. In angelis non fuit perfectus numerus electo-
rum, 81, 82, 83. Utrum plures homines eligendi sint,
quam sint angeli perditi, an non quidquid inde sentia-
tur, nullum est animæ periculum, 83. Homin's electi non
gaudent de casu angelorum, 82. Tot homines assumentur
ad gloriam, quot in ea remanserunt angeli, 83. Nullum
unquam tempus sine Christi electis fuit, qui per eum ab
originali culpa fuerint liberati, 175. Plures sunt electi
homines quam qui mortuis Christi tempore erant, 92.Ele-
ctorum Ecclesiæ partes Dei sunt, 156. Hæreditas Dei Ele-
ctorum multitudo, 155. Electi sunt membra Christi, 157,
158. Plus finiendo peragunt, quam inchoando proponunt,
158. Omes electi non solum unum, sed etiam unus recte
dici possunt, 158. Nullus est electorum qui aut in ordine
confessorum, aut in ordine martyrum non computetur
170. Mundus renovabitur statim postquam completus fue-
rit numerus electorum, 83. Non in omnibus, sed in his
qui præsciti sunt, Deus moratnr et perseveranter requie-
scit, 155. In illis qui ad tempus credunt non moratur Dei
sapientia, 155. Vide Prædestinatio.
Electio. Principis et laici electioni episcoporum se non
immisceant, 394. Ab ecclesiasticis electionibus arcendos
sæculares principes decreverunt concilia, 383. Vide ab
bas, Episcopus, Prælatus.
Eleemosyna, 193. Anselmi sententia de eleemosyna,
327. Per eleemosynam pervenitur ad æternam vitam,237.
Qui divitias indigenti pauperi non distribuit, illi eas tol-
lit, 184, Divitiæ sunt iniquitatis, 184. Eleemosyna paupe-
rum non minuenda, 376. Eleemosynæ de divitis iniqui-
talis, 183, 184. Non ex rapinis et usuris et fraudibusac-
quirere debemus, unde eleemosynas faciamus, 183 Elee-
mosynæ non per servientes faciendæ, 409. Vide Avaritia,
Divitiæ Paupertas.
Elementa. Tota hæc mundi moles constat ex terra, et
aqua,et aere, et igne, 6. Quatuor elementa ignis,aer,aqua,
et terra, possunt intelligi sine his formis qnas conspici-
mus, 6. Vide Causa.
ELIAS comes ab Anselmo consilia salutis, et absolu-
tionem petit, 450.
Eliensis abbas ab excommunicatione,propter repeti-
tam investituram, non absolvitur, 416.
Eligii (S) de Monte Regulares canonici, 429.
ELINANDUS Beccensis novitius, 345. Eum Anselmus
hortatur ad cavendas diaboli tentationes, 345.
Eloquentia. Super nubem pingit qui pulchra sine so-
lida ratione dicit, 75. Vide Prædicatio.
ELPHERUS prior cœnobii S. Emundi, 432. Ipse cum suis
monachis dura patitur eo quod abbatem vi intrusum non
recipiat, 432. Vide S. Eadmundi coenobium. Huic Ansel-
mus mandat ut cum Roberto comite communicet, 446.
ELVREDUS Hugonis Lugdunensis famulos, 391. Ab Apu-
lia Lugdunum venit, 391. Per eum Hugo Anselmo scribit,
391.
ENGELHARDUS de Castro Lenis amicus Anselm, 340.
Grandævus vult dimittere militiam, 340.
ENOCH. Dilata morte translatus est in paradisum, 175.
Quos significat, 175.
Enuntiatio. Vera est et recta enuntiatio quæ significat
esse quod est, 109, 110. Idem est orationi rectam et ve-
ram esse, 110. Enuntiatio negativa est quæ significat non
esse quod non est, 110. Oratio quæ significat esse quod
non est, veritatem et rectitudinem habet, 110. Orationis
duplex rectitudo, 1. cum significat quod accepit significa-
re, 2. Cum significat id ad quod significandum facta est,
2. Hæcest immutabilis, et semper naturaliterque inest
orationi, 2. Illa est mutabilis, nec semper nec naturaliter,
sed accidentaliter et secundum usum est, 2. Quædam
enuntiationes habent inseparabiliter has duas veritates
seu rectitudines, 2. Multa dicuntur secundum formam
loquendi, quæ non sunt secundum rem, 344. Vide Veri-
tas.
Episcopatus, Episcopus. Episcopatus non nisi per obe-
dientiam suscipiendus, 416. Episcopatus ultra tres men-
ses non debet manere sine pastore, 420. Abbas potest
eligi in episcopum, 365. Episcopus electus non consecra-
tus non habet regimen animarum, 420. Nec illud dare po-
test, 420. Nec episcopum valet consecrare, 420. Episco-
porum conseratio non ab uno solo episcopo facienda, et
in locis facienda est ubi debent ordinari, 417, 419. Epi-
scopus si sine certo loco constituitur, et ab uno solo epi-
scopo consecratur, tam ordinatus quam ordinans sunt de-
ponendi, 419. Episcopus nisi certam parochiam et popu-
fum habeat, non est ordinandus, 439. Minus quam a tribus
episcopis ordinari non debet, 439. Episcopus est Ecclesiæ
suæ custos, 375.
Episcopi non regum aut prædecessorum consuetudines,
sed Dei legem servaturos se jurant, 438. Episcopi servant
sibi auctoritatem, quandiu concordant Christo, 370. Ipsi
sibi eam adimunt, cum discordant a Christo, 370. Omnis
episcopus qui habet vocem Christi, Christus est, 370.
Episcopus, qui non habet episcopi mores, se dicit non
esse episcopum, 302. Episcopus accusatus septima sui
ordinis manu se debet purgare,384. Nisi se episcoporum
judicio purgaverit, ad Rom. pont. est transmittendus,384.
Si ei se sistere noluerit, est depellendus, et alter in ejus
locum subrogandus, 384. Quod Papa absolvit, non potest
episcopus ligare, 385. Episcopus non potest iransferri siue
assensu archiepiscopi, et episcoporum provinciæ, et aucto-
ritate apostolica, et sine magna consideratione, 412. Non
pertinet ad principes, sed ad episcopos, culpam de viola-
tis canonibus vindicare, 407. Ecclesiæ omnes debent esse
in episcoporum poteste, 383.
Episcopus res Ecclesiæ ut proprias non debet distri-
buere, 454. Melius est episcopum possessionem terrarum
Ecclesiæ suæ non tenere, quam illam imminutam tenere,
375. Episcopus ferre non debet ut rex bona Ecclesiam au-
ferat, 375, Gloriosum est episcopo pro justitia spoliari et
expelli, 393. Qui episcopum suis rebus spollavit, Deo non
polest reconciliari, nisi illi omnia sua restituat, 402. An-
gliæepiseopi declarant se consilium primati non datoros,
nisi secundum voluntatem regis, 381. Episcopi plures au-
stera quadam dominatione et propria voluntate monaste-
ria gravant, 354. Episcopus apud se detinere non potest
monachum,invitio abbate,352. Episcopus monachos,qui-
bus valet,consulendo et adjuvando confortare debet,373.
Obedientia episcopis debita, 433. Annulum episcopi, si-
gnaculum fidei, 394. Vide Electio, Prælatus.
ERMENGARDA nobilis femina,356.Ipsa, viro consentiente,
continentiam voverat. Unde eos laudat Anselmus, 356.
Ipsa tamen virum suum impedit ne monachus fiat. Unde
illam Anselmus increpat,356.Et ut id vero postulanti per-
mittat, eam precatur, 356. Non audet illi consulere, sed
orat Anselmus ut et ipsa sæculo renuntiet, 357.
ERNULPHUS monachus Cantuariensis, 376. Prior ejus-
dem Ecclesiæ, 395, 396, 397, 399, 409. Vir in sacris litte-
rís eruditus, 404, 405. Vir spiritualis, et alter Anselmus,
405. Anselmus privilegium a papa concessum mittit,437.
Ei mandat Anselmus ut accurare transcribi faciat libros
Cur Deus homo et De conceptu Virg.,441.,Ab eo exigun-
tur nummi dati pro chrismate, 434. Vide Anselmus,
Cantuarienses.
ERNULPHUS in abbatem dioecesis Bajocensis electus,
361. Episcopus Bajocensis eum invitat ad benedictio-
nem suscipiendam, 361. Et ab eo exigit novam obe-
dientiæ professionem, 361. Hanc non esse faciendam
eï scribit Anselmus, 361. Professus fuerat obedientiam
secundum regulam S. Benedicti, 361. Ejus frater
domnus Nicolaus, 361.
ERNULPHUS capellanus Gondolphi episcopi Rofensis,
ERNULPHUS gener Muriardachi regis, 447. Pro eo inter-
cedit Anselmus, 447.
EUCHARISTIA. De corpore et sanguine Domini in altaris
sacramento, 452, 453. Veritas carnis et sanguinis Christi
in altari probatur, 453. SS. Patrum de hac veritate testi-
monia, 453. Christus carnem quam pro nobis suscepit,
nobis ad manducandum dedit, et adhuc in sacrificio altaris
ministrare non desinit, 211. Corporis et sanguinis Christi
veritatem in altari comedimus et bibimus, 264, 265, 266,
268, 270. Eadem caro manducatur, quæ de Virgine sum-
pta est, et cocta in cruce, et idem sanguis bibitur, qui in
cruce fusus est, 265, 267, 452.
Non figura, sed veritate est, corpus Christi, 452, figura
tamen et sacramentum dici potest, 452. Si figura est dum
aliud intelligitur, quam quod visu corporali et gustu senti-
tur, 452 et 423. Corporis et sanguinis sacramentum quid
significet 453. Christi corpus quod de Virgine natum
est, etc., sacerdos in manibus tenet, 266, 268. Panem in
corpus Christi, operante divina virtute, sacrificamus,135.
Spiritus sanctus oblationes nostras efficit corpus et san-
guinem Christi, 268. Christus est quiper Spiritum sanc-
tum panem in suam carnem, et vinum facit transfundi in
sanguinem, 454. Non in merito consecrantis, sed in verbo
efficitur Creatoris et in virtute Spiritus sancti, 454. De
pane carnem Christi conficimus, 135. Panis, per conse-
crationis verba, in corpus Christi mutatur, 453. Nec re-
manet substantia panis et vini, 453. Species tamen rema-
nent, 453. Post consecrationem non est panis, 452. Panis
tamen dici potest, 452. Christus se et carnem suam panem
vocat, 135. Quía sicut isto pane vivit homo temporaliter
ita illo vivit in æternum, 135. Caro Christi quotidie man-
ducatur, et ejus sanguis quotidie bibitur a sacerdote
265. Corpus Christi incorruptibile dentibus atteritur, et
etiam a soricibus corroditur secundum species,433. Non
est quærendum quid fiat de corpore Christi, cum mandu-
catum est, 453. Christus per carnis suæ comestionem, re-
ctamque fidem hominem ad integrum reformat, 266. Vide
Communio.
EUDO Henrici regis dapifer, 443.
EULALIA abbatissa in Anglia, 412.
EUSTACHIUS pater Gaufredi monachi, 397. Sua uxore ex
consensu reclusa alteram duxit, 387. Frater domini Ro-
berti, 397.
EWERARDUS, 437, 438, 339.
EVA de solo viro, 101. Eva prior peccavit. Adam postet
per illam peccavit, 100. Si sola Eva peccasset, non erat
necesse totum genus humanum perire, sed solam Evam,
100. Vide Adam, Homo. Eva dominum, ejus se filium
primogenitum dicit Anselmus, 344. Et eam ex Anglia
salutat, 351, 361.
EVANGELIUM. Legi præferri debet Evangelium, 165.Ni-
hil est in Evangelio, nisi omnino verum, 175. Et nisi a
Spiritu sancto, 175.
Exaltatio. Solemus in majorum nostrorum exaltatione
congaudere. 82.
Examen. Recogitanda sunt non sola bona quæ accepi-
mus, sed et mala quæ fecimus, 204, 205.
Excommunicatio. De excommunicatione, 332, 390, 394,
436, 437. Episcopus non debet excommunicationis senten-
tiam proferre in causa sua, et quando excommunicatio con-
temnenda et derideuda prævidetur, 382. Excommunicatio
in accipientes a laicis investituras, et in laicos qui eas dant
et in episcopos qui sic investitos sacrant, 394, 404. Ex-
communicatus si divinis interesse vellit, admonendus est
382. Si monitionem respuerit, agendum juxta excommu-
nicationis sententiam, aut apostolicus hac de re consulen-
dus, 332. Quomodo vitandi excommunicati, 400. Excom-
municati non sunt admittendi ad monachicam professio-
nem, nisi præmissa absolutione sui episcopi, 425.
Exemplum. Bonum exemplo efficacius quam verbo per
suadetur, 338.
Existentia. Qui certo scit se esse cogitare non potest
se non esse, 36. Nulla personna a seipsa potest existere
52, 56. Quod est in tempore, et per aliud subsistit, id non
est proprie et absolute, 34. Quod incipit esse, proficit de
non esse ad esse, 57. Quod alicubi aut aliquando non est,
potest cogitari nusquam et nunquam essc, 37. Vide Cogi-
tare, Dei existentia.
Exoniensis episcopus, Osbernus. Vide Osbernus. Cle-
rici Exonienses monachos injuste vexant, 373.
EZECHIEL triginta annorum erat quando vaticinare cœ-
pit, 174.
Facere et velle sex modis dicitur, 116. Facere late su-
mitur pro non actione, 116. Vide Causa.
Facinus. Ille nomine facinoris notandus est qui in ac-
tum labitur, aut in mala voluntate deseritur, 356. Non
ille, qui nec in opus malum præcipitatur, et a perversa
voluntate eruitur, 356. Vide Intentio.
Fallere Christus dicitur, cum permittit ut aliquis fallat,
221. Vide Christus, Veritas.
Falsum. Quomodo repugnat falsa intelligi, 39. Falsa
aliquo modo intelliguntur, 39. Falsa possunt cogitari,sed
non possunt intelligi, 36, 28. Falsa sunt in intellectu,
cum cogitantur; nec tamen in re sunt, 35, 39.
FARMANNUS Cantuariensis monachus ex Anglia Bec-
cum ab Anselmo mittitur,373. Petit ab Anselmo licentiam
eum adeundi, 406. Petit et licentiam alibi conversandi,
406. Utraque recusatur, 403.
Februarius, id est purgatorius, 171. Romani menso
Februario processionem agebant, civitatem quinto anno
lustrantes, id est circumeuntes, et purgantes, 171.
Femina. Deus feminam fecit ut de utroque sexu multi-
plicarentur homines,88. Illam de solo Adam fecit,88.Dam-
nationis initium est a femina: salutis causa nascitur de
femina, 88. Non desperent mulieres se pertinere ad sortem
beatorum, 88. Oportebat ut auctor salutis esset de femina,
75. Femina dulce malum, 197. Fax Satanæ, 197. Rara pu-
dica, 197. Fugienda, 197, 198. Dejecit fortiores viros, 198.
Mortis origo, 198. Mors animæ, 198. Feminæ luxus, 197,
etc. Accedit ad monachos fingens pietatem, 198.
Festa. In natalitiis sanctorum jucundamur de illorum
gloria, 82. Pro fracta festivitate forisfactura exigitur,450.
Fides. Non potest voluntas velle credere nisi accepta
rectitudine, 130. Velle credere quod est credendum, est
recte velle, 130. Nemo hoc velle potest, si nescit quod
credendum est, 130. Non sola conceptio mentis facit fi-
dem, 130. Addita rectitudine volenti quæ est per gratiam,
fit fides, 130. Necessitas fideí, 27. Anima amare ant
sperare non potest quod non credit, 27. Necessaria fides
ut anima summam essentiam credendo, tendat n illam,
27. Credere in summam essentiam est credendo tendere
in illam, 27. Qui credit in summam essentiam, illa omnia
credit quæ pertinent ad tendendum in illam, 27. Non
credit in illam,sive qui credit quod ad tendendum in illam
non pertinet; sive qui per hoc quod credit, in illam non
tendit, 27. Idem est credere seu tendere ad illam, et cre-
dere seu tendere ad illam, 27. Congruentius tamen dici-
tur credere seu tendere in illam, 27. In summam essen-
tiam tendere, nisi credat nullus potest, 27. Illam credere
nisi tendat in illam, nulli prodest, 27. Inutilis erit fides,
nisi dilectione valeat et vivat, 27.
Fides, quam dilecto comitatur, non est otiosa, 27. Quæ
caret dilectione, non operatur, 27. Quorum fides necessa-
ria ad salutem, 79. Que aperte sequuntur ex his quæ in
Scripturis et conciliis legimus ea credimus. Intellectus
acquiescere debet Christi auctoritati in his quæ de Deo
non capit, 47, Vide Scriptura sacra. Homo fidelis non
quærit intelligere, ut credat; sed credit, ut intelligat, 30,
242, 74, 75, 357. Prefunda fidei prius credenda quam ratio-
ne discutienda, 75.Nefanda temeritas eorum qui disputant
contra id quod fides credit, quia id intellectu capere neque-
unt, 42, 43, 357. Comparantur noctuis, 42. De eo quod esse
certo cognoscitur, dubitari non debet quod sit; licet non
possit comprehendi aut explicari quomodo sit, 24. Ratio-
nabile non est ut quis ideo aliquid neget quia non intelligit,
39. Per fidei obedientiam ad intellectum provehimur, 42.
Intellectus est medius inter fidem et speciem, 41. Quanto
quis ad intellectum fidei proficit, tanto propinquat speciei,
41. Deus est quid dat fidei intellectum, 30 aliquando da-
tus intellectus substrahitur, et fides ipsa subvertitur,
neglecta bona conscientia, 42. Qui Dei mandata non quæ-
rit, fidei intellectum non invenit, 42. Qui non crediderit,
non intelliget,42. Non secundum carnem sed secundum
spiritum videre debemus, ut profunda fidei dijudicando
discutiamus, 42. Negligentiæ argutur, qui quod credit,
intelligere non curat, 75. Corde credimus et intelligimus
sicut corde volumus, 128. Datum est rationali creaturæ
recte credere et intelligere ad recte volendum, 128. Fides
dicitur et datur ad recte operandum, 128. Non dicitur ha-
bere fidem nisi mortuam, qui secundum fidem non recte
vult operari, 128.
Fides sine operibus mortua: fides vero mortua fides non
est, 299. Qui mortuam fidem habet, fidem non habet, 299.
Impossibile est sine fide, quæ sine bonis operibus nulla
|