XVI. Gunthero de Bünau, Canonico Merfeburg. S. Ingentis tuae in me fidei, uir optime, literas cum gaudio et miraculo legi. Quid enim non mentitur uirulentus ille ferpens antiquus? De difputatione fic habet: Praefidebat Carlftadius, ego cum caeteris more folito arguebam. Erat tum quaeftio: An Chriftus in paffione etiam reluctatus fuiffet uoluntati patris. Petiuit enim auferri calicem, quod utique eft nolle et reluctari, deinde profert argumentum, ut nolens poffit dici odiens et rebellis. Quae ut negabantur, ita nec probaban tur. Nihil enim affertum eft, fed tantum controuerfum familiariter. Quanta quaefo folemus dicere argumentantes etiam in fententias catholicas? Nonne etiam articulos fidei folemus impugnare? quid ergo infaniunt illi hodie mendaciis fuis, dicentes, me afferuiffe, cum argumentandi ritu oppugnarem duntaxat, nihil afferens, imo palam confitens, me non intelligere omnia myfteria paffionis Chrifti? Nefcio, an fimul illud Apoftoli tractauerimus; eum qui non nouit peccatum, fecit peccatum. Et alia quaedam, quae Chrifto peccatum, maledictum, defperationem tribuunt, qualia folet Paulus et Prophetae, quae cum nondum capiamus, iuftum eft, ut nihil adferamus. Ego plane de ifta materia do- › lorum Chrifti nihil unquam publice difputaui, fic nec fcio praeter id argumenti, quod fupra dixi, Si quis aliud de me dixerit, poteris conftanter eum mendacii arguere tefte uel toto auditorio no ftro. Definant itaque uirulenti argumentantem criminari, aut fuum Thomam qui omnia Chriftiana impugnat, arguendo pro et contra, prius damnent. An uolent nos capere, ne liceat difputandi ritu et difcendi gratia articulos fidei impugnare? Pudet me per ifta commenta nihili uel te unum fic commoueri. Sed habes factum et mentem meam. De Eccio nihil adhuc fcio, nifi ueniffe eum barbatum, bullatum, nummatum. Det Dominús, üt unus fit articulorum damnatorum. "Saccum Mendi! cantium nullum effe, optandum: Ridebo et ego bullam fiue ampullam. Mitto Marferium. Dominus conferuet te in aeternum, Amen. Vale Vitteb. die Venceslai (28. Sept) 1520. *) Fabiano Foelici (Feilitfch) Equiti Germano: Quod faepius fum antea teftatus, Fabiane foelix, imo foeliciffime, effe et in laicis fpiritum iudicii et ardoris, út cum Iefaia dicam, uel tu ma *) VN. 1708. p. 465. xime euincis et declaras, qui de re chriftiana, quam ualeas, pure, argute, pie, foeliciterque et iudicare et differere, cum effemus Philippus meus et ego coram Eylenburgae, quam egregium fpecimen oftendifti, neque dubito in hac aula effe aemulos tibi quam plurimos, ita ut gaudeam plane, uidens admirabile Dei confilium et iudicium, quo cum peruerfis peruertitur et cum electis electus fit. Nos enim qui de clero Domini fumus, et quos laicorum oportuit effe Magiftros, dum auerfi dor-` fum dedimus Chrifto et euangelio eius, eadem menfura et ipfe nobis dorfum uertit ut ficut eum nos prouocamus in eo quod non eft Deus, et in uerbo, quod non eft euangelium, ita rurfus ipfe nos prouocat in iis, qui non funt clerici, et in iis, qui non funt Magiftri, laicis uidelicet puram tribuens fui notitiam, nobis relinquens ftultas noftras et impias opiniones: iuftus es Domine et rectum iudicium tuum. Cum ergo hactenus multa et feripferim et dixerim, nefcius tantam effe in paftoribus Ifrael coccitatem, nihil merui tamen, nifi ut detraherent mihi, pro eo, ut me diligerent, et pro bono redderent malum, donec eo usque in fuam ipforum falutem infanirent, ut libellos meos publice damnarent. et exurerent Coloniae et Louanii. Nam ii prae caeteris habent zelum Dei, fed non fecundum fcientiam. In qua re tantum abeft, ut mouear, ut me uehementer mifereat coecitatis et perditionis illorum, imo et puerilis ftultitiae. Quid enim facilius eft, quam libros, quos redar guere non poffis, exurere? Exuffit impius rex Ioa kim libros Hieremiae prophetae, fed non in hoc iuftificabatur. Verum, ut dixi, pertinet et hoc ad peruerfitatem noftram et fenfum reprobum, in quem nos tradit Deus, ut clerici ueritatem dam. nemus, quam laici amplectuntur, et fiant facerdotes, qui facerdotes non funt, laici, qui laici non funt. Quare uifum eft, deinceps ad uos laicos nouum genus clericorum fcribere, et fub nominis tui foelicitate (quod Deus faxit) foeliciter ordiri, afferturus ac muniturus omnia illa, quae incendiarii illi per Bullam fibi fimillimam damnauerunt. Tu itaque hoc monumento me, imo chriftianam doctri nam tibi et uniuerfae nobilitati ueftrae commenda tam facito, ac uale. Vuittembergae, prima De cembris, 1520. *) XVIII. Eft dedic. libri Lutheri: affertio omnium articulorum per bullam Leonis X. nouiffimam damnatorum, Witt. 1520. 4. XVIII Jufto Jonae. Et ego magiftratui tuo recens inito, fuauiffime Iona, gratulari cupiens, cum ipfe adeffe non pof. fem, ftatui hunc Latomum meum ad te mittere, non iam eum, qui linguarum peritiam calumnie. tur. Concidit enim ifte lesbibenobus uirtute Abifai noftri, ne quid metuas, fed nec eum, qui malignis modeftiae fucis et inaufpicatis uocum uerfutiis Louanienfium incendiariorum, crimen ferus patronus iuftificet, quem te credo uidiffe hominem fcilicet gloriantem in Domino Papa et bulla eius, Eum autem mitto, qui Lutherano februo luftratus mitius habere uidetur, a lamiis et lemuribus, quibus hactenus agitatus, agitareque folitus eft pia corda. Si hanc rationem in tempore reddidiffent, et ante factum, ut decebat fapientes iftos uiros, confuluiffent, libellos meos neque damnaffent neque exuffiffent, neque nunc ftultorum more poft factum demum confulerent, tantum me fpero ́ effecturum fuiffe. Satis me docet hoc libro Latomus, quam facile fuerit illis abfente Luthero in fuis angulis garrire, hoc eft haereticum, hoc eft erroneum, quod in publico nullis freti uiribus aufi fuiffent attingere. Denique perfuadeo mihi, non fuiffe unquam prodituram hanc egregiam rationem, |