dorff, Doct. Hieronymus, et nonnulla pars amicitiae tuae, Petrus Barbitonfor ille. Vale et ora pró me. Ex Wittenb. 11. Sept. 1517. *)

V.

Chriftophoro Scheurl.

Sal. Literae tuae, quas rir. Nonas Nouemb. ad me dedifti, uir eruditiffime et humaniffime, animum tuum erga noftros et meam paruitatem mirifice candidum et longe ultra merita beneuolentiffimum probauerunt. Sed et ipfae literae animi tui certiffima imago nihil aliud erant, quam candor, nihil aliud nunciauerunt, quam candidum. Gaudeo et gratias ago Domino Iefu, quod tui Nurnbergenfes, inprimis optimates, Reu. Vicarium, deinde felicem, ut fcribis, eius aemulum, Wenceslaum noftrum, adeo colunt, adeoque obferuant, neque hoc ipfum faciunt, ullo intuitu carnis aut refpectu perfonarum, ut folet uulgus gregarium, fed iufto amore fcientiae falutaris, et ftudio uerbi gratiae. Confirmet, oro, hoc opus fuum Dominus, quod incepit, atque perficiat usque in finem Amen.

Caeterum quod fecundo hortaris, ut ftudia mea honorem, et ad D. Hieronymum Ebnerum, Mode

*) C. G. Schwarzii Progr. XXIV. p. 7.

ratorem inclytae urbis ueftrae, aliquid ex officina mea producam (fi quidem non meis ftudiis nomen illius honeftare poffum, fed potius nomen eius ftudia mea) nimium de me confidis atque praefumis, non deeft quidem mihi uotum et ftudium fumme illi obfequendi et tibi gratificandi, fed non opis eft noftrae, nec tali me dignor honore. Tu quidem egregiam geris, opinionem de ftudiis meis,

fed ego abiectiffimam. Et quanquam animi tui fidem integerrimam credere debeam, tamen multo magis uires meas ipfe ponderare teneor, imo ut tibi fimpliciter confitear, coepi tuis monitis uelle obfequi, et iam difquire bam, quidnam aggrederer potiffimum? Et ecce in uniuerfa fupellectile mea (quam nunquam tam curtam agnoui) quicquid occurrebat, fordebat, et indigniffimum apparebat, quod tali ac tanto uiro a me tantillo dedicaretur. Non folum enim me prohibebat infignis infcitia, qua nihil mihi fcire uidebar, fed et altera fcilicet ineloquentia, qua non poffem ea, fi qua etiam digniffima fcirem, digne proferre; quanquam minoris facio illud damnum, fi quis bonum uinum uili uaf culo propinet, quam id, fi quis pretiofiffimo uafculo aquam turbidam propinet. Itaque te rogo, ut ueniam mihi concedas uel meritiffimo, atque deinceps tibi a laudibus mei temperes. Narrauit mihi familiaris tuus literarum portitor, te denuo

A

humanitatis officio ad me per Erfordiam dediffe libellos de praedeftinatione, quos nondum accepi, fed non dubito accepturum; idcircò gratias ago, et fi qua potero, Vicarius ero uel apud Deum. Vale, mi fuauiffime Chriftophore, in Domino. Ex Wittenb. II. Decemb. 1517. *)

VI.

Chriftophoro Scheurl.

Sal. Binas ex te literas accepi, optime et eruditiffime Chriftophore, alteras latinas, alteras uernaculas, fimul et donum infignis uiri, Alberti Durer, item pofitiones meas latinas et uulgares. Primum quod miraris, cur non ad uos eas miferim, refpondeo, quod non fuit confilium, neque uotum, eas euulgari, fed cum paucis apud et circum nos habitantibus primum fuper ipfis conferri, ut fic multorum iudicio uel damnatae abolerentur, uel probatae ederentur. At nunc longe ultra fpem toties excuduntur et transferuntur, ut me poeniteat huius foeturae, non, quod ueritatem non faueam cognitam fieri uulgo, imo id unice quaerebam, fed quod ille modus non eft idoneus, quo uulgus erudiatur. Sunt enim nonnulla mihi ipfi dubia, longeque aliter et certius quaedam afferuiffem uel omififfem, fi id futurum fperaffem. Quanquam fat in

*) C. G. Schwarzii Progr. XXIV. p. 9.

telligo ex ea euulgatione, quaenam fit opinio indulgentiarum paffim apud omnes, licet occulta, propter metum fcilicet Iudaeorum. Ita probationes earum coactus fum parare, quas tamen nondum li cuit edere, quia Reuerendus et Gratiofus Dominus Epifcopus Brandeburgenfis, cuius iudicium confului in hac re multum impeditus tamdiu me retardat, imo fi otium dederit Dominus, cupio libellum uernacula edere de uirtute indulgentiarum, ut opprimam pofitiones illas uagantiffimas. Mihi fane non eft dubium decipi populum, non per indulgentias, fed ufum earum. Mittam igitur, quamprimum fuerint abfolutae. Interim rogo, commendes me optimo uiro, Alberto Durer, et gratum ac memorem ei me nunties. Verum id abs te et ab co peto, ut iniquiffimam opinionem mei ponatis, nec maiora de me fentiatis, quám ego praeftare poffum; poffum uero et fum nihil penitiffime, quotidieque magis nihil fio..

Dedi nuper literas ad D. Ioh. Eccium, et uos omnes, fed non fentio eas perueniffe. Quam uellem denuo apud uos excudi libellum de charitate Reu. patris Vicarii noftri editum recentiffime, et Monaci declamatum; nos enim efurimus et fitimus ualde. Vale in Domino, Witteb. 5 Martii, 1518. *)

*) C. G. Schwarzii Progr. XXIV. p. 1o.

VIL

Chriftophoro Scheurlio.

S. Id quod pro Ekkio noftro, mi fuauiffime Chriftophore, petis, fuiffet nullo modo neceffarium peti a tanto amico, fi res integra fuiffet, et te praeueniffet literis fuis ipfe. Auxit enim et mihi uehementer fufpicionem alienati a me animi Ekkiani qui poft tam dira in me nomina, licet priuatim fcripta, nihil neque literarum neque uerborum me participem fecit. At cum iam fint edita Carlftadii noftri problemata, me quidem et inuito et ignaro, non eft mihi fatis confilii, quid utrisque ipfis fit faciendum. Scio, quod diligimus hominis inge. nium, et admiramur eruditionem, et quod factum eft, dolore potius, quam ira aut inuidia factum effe, mihi quidem et confcius fum et teftor, Quod ad me attinet, fcripfi ad eum ipfum, has, ut uides, amiciffimas et plenas literas humanitate erga eum, non tamen tua caufa, fed et ipfius quoque inge. nua confeffione fum placatiffimus, qua fibi licet non mihi difplicere fcribit, euentum hunc uel dolo uel malitia aliena contigiffe. Igitur mei quidem poteftatem in hac re habes, habet et ille. Vnum folum tui fuerit officii, curare, ne afperius refpondeat noftro Carlstadio, cogitetque, fuam effe culpam priorem, ut haec fierent inter amicos mala,