Nam

nio fatis declarantes, quod uerbà didicerint a nobis, rem nunquam ferio et uere fenferint. At fcripturas citra hunc articulum tractare, eft potius fcripturas obfcurare uel deprauare, cum pene fit nulla fyllaba, quae non hoc agat, ut Chriftus cognofca. tur. 1 Ifta cum uideam, ut dixi, patior libens meos aliquot libellos optimis noftri feculi libris tanquam cilicium ad purpuram tabernaculi adiungi, et in latinam quoque linguam fpargi, inter quos hunc Jonam, quem tu uertis, numero. ftudio fingulari hoc unum egi, ut uim et robur fidei chriftianae infigni aliquo exemplo etiam rudibus, quantum fieri potuit craffiffime ob oculos depingerem. Nihil fane facilius in omnibus prophetis antea fuit, hac hiftoria Jonae, ut quam fibi quiuis unico afpectu uel auditu perfecte cognitam praefumeret. At nunc etiam fummis in fpiritu uiris talis eft, ut fateri cogantur, fe in hac necdum prima elementa perdidiciffe, certe ego ipfe, qui commentatus fum, paucula et uix ftillas pro re tanta dixi, necdum tamen has ipfas meas ftillas forbui, cum illi interim forte totum mare, quo Jonas abforptus fuit, una cum ipfo ceto abforbuerint, odio plane dignum genus hominum cui tam cito faturo in faftidium uertuntur aeternae iftae deliciae uerbi Dei, quibus ipfi angeli nunquam faturantur, fed in aeternum defiderant eas fpectare.

Recte

Recte ergo facis, optime Jona, quod huic la bori te dederis, uertendo meo commentario, maxime propter fidei, ut dixi, gloriam, quam cupio uehementer quoquo modo, quaqua occafione celeb rari, fiue hoc fiat meo, id eft, barbaro et rudi, fiue tuo, id eft, eleganti et fplendido ftilo. Iuuabis certe rem fanctorum Dei, non infeliciter hoc ftudio, et facrificium Deo fuauiffimi odoris offeres. Neque dubito, quin is meus commentarius tuo ingenio et eloquentia, quibus te Chriftus prae caeteris oruauit, reformatus, non folum melioribus: uerbis loqueturfed etiam rem ipfam opulentius et uiuacius lectoribus oftendet; eritque ut liber deinceps non meus, fed me fpoliato tuus dicatur. Quod fpolium non me offendet, fed delectabit, et rapi nam hanc pro infigni mifericordia acceptabo. Non ! adulor tibi, neque me ipfum palpo, dum fic loquor iactabundus, fed Zelus meus eft, qui urit et comedit me uidentem, quam totus mundus khanc rem negligat, imo fummis uiribus et ftudiis im pugnet, etiam atque execratam et extinctam cupiat. Cum interim omnium linguarum eloquentia meras nugas, imo ftercora celebret, tanta pompa, tantis buccis, ut noftra neque audire neque uidere prae illis pene ipfimet non permittamur.

.

Sed et tibi fpero hunc laborem utilem fore, et mercede praefenti uerfus Jonas uertentem Jo

nam remunerabit,

C

Solabitur enim te, et uulnus

iflud mörtis fanabit, qua te percuffum deferuit Fridériculus tuus iam quartus filiolus morté intempe. ftiua raptus. Dicet enim tibi lugenti Jonas meus per fingulas fyllabas: Quid luges Jona? Hune Jonam fpecta, quem profundum aquarum et ceti uenter perpetuo triduo perpetuis tenebris in mari toto eircumuehit, fine fine mortis anguftias fuftinentem,

་

tamen fuftinet, ac non potius fine intermiffione uelut aétérna morte moritur, et morti uictrici fuccumbit. Luctus tuus magnus eft, fed qui lachrymis concedat, et lachrymis erumpentibus tandem mitigetur. Anguftia mea uero non modo lachrymas non concedit, fed uniuerfum exhaurit humorém, et medullas penitus exficcat. Recordare ergo, Jofa uiuens, huius Jonae morientis necdum enim profundum mare et uentrem ceti expertus es, hifi tibi ipfi fingas lachrymas tuas meo mari profundiores, et dolorem tuum meo ceto immitiorem effe. Tum potius hoc quoque fpecta, quanta fit illa Dei incomprehenfibilis mifericordia, qui me tot mortibus toties perditum non modo uiuum feruauit,fed faluum et laetiffimum uictorem et Dominum abforbentis maris et concoquentis ceti conftituit. Quanto magis tuas illas ftillas, quibus parum perplutus, non abforptus es, faciliore miferi. córdia exfterget, et te aliis donis luctus iftius fu

perbum contemtorem et regem faciet, quanquam fi ipfa iam accepta dona eius aeftimes, tot et tanta inuenies, ut uere poffint dici mare gratiae, qua obrutus es, et cetus mifericordiae, qua cómpre henfus es, ut mihi collatus in meo mari, et ceto pereunti et uix halitum breuem et tenuem uitae trahenti penitus diuerfus Jonas uidearis, in mari et ceto mifericordiarum et bonorum uiuenti: et exultans et uix modicam ftillam et lenem fibilum aquilonis fentiens. Sic, inquam, loquetur meus Jonas tecum, et plurima addet, meliusque perorabit, quam ego pro infantia mea fignificare poffum. Quare uos duos Jonas committam inuicem, et Jonam Jonae commendo, fciens, quod, ut funt aequiuoci nomine, ita erunt et aequianimes in pace et gaudio fpiritus. Quod ut fit uobiscum et nobis aeternum, faxit ipfe noftra pax et gaudium Christus Je fus laudabilis in fecula, Amen. (menfe Maio, 1530. *)

C.

Wenceslao Linco.

G. in Chrifto, Domino noftro. Petrum Stecknerum audiui et obtuli me quantum poffum, ut ipfe

*) Praefatio praefixa Lutheri libello: Enarrationes nouae in Jonam e germanico lat. per I. Jonam redditae, Hagen. 1530. 8.

referet. Mi Venceslae, filiam tuam defunctam, fi unquam pater fuifti, fcio iam te difcere, quid fit patrem effe, praefertim fexus, qui ultra filiorum cafum etiam habet miferiam ualde mouentem. Sed nosti ipfam iam effe in regno beatiorem nobis omnibus, qui fcimus opprobrium hominum et ludib. rium Daemonum, deinde theatrum mundi et tentatio peccati. Chriftus adfit nobis in illa hora, Amen. De illo loco: ut quid baptizantur pro mortuis, adhuc nihil aliud habeo,

folio uernaculi Teftamenti mei.

dio, comitia in dubium uenire.

quam quod eft in

Non libenter auNon eft enim pa

cis fignum, fed irae Dei, quam Pontifices ifta nequitia prouocant, ut pereant, fed non fine noftro malo. Gratias ago pro munufculis miffis. Ego fane in capite fufurros paffus fum ante aduentum ueftrum, fed tamen melius habeo Dei gratia, nifi quod parce mihi laborandum et fortiter otiandum et fpeculandum eft. Subtriftior modo fui fcribendo, accepi enim nuntium de morte patris mei senioris illius Lutheri cariffimi fuauiffimique, et quanquam faueo ei tam facilem et pium in Chrifto tranfitum, ut liberatus ab his furiis et monftris mundi in pace quiefcat, tamen uifcera mea nonnihil commouentur. Ex ipfo enim dedit mihi Deus uitam et educationem. Gratia Dei femper te. cum, Amen. Saluta Spenglerum, cui propediem