XLIX.

Wilhelmo Prauefto, Paftori in Kilo, fuo fi fieri poteft, magno amico. *)

Gratiam et pacem et quod tibi prodeffe fperabas, mi uir, ut bonis uerbis apud me fimulares, te cffe tantum ueritatis amatorem. Ego fcilicet fimplicitate columbina uiperinis tuis blanditiis credens. ftudui tibi Euangelium commendare, fed ut uideo lupo commendaui ouem. Sed noli tamen errare.. Mendacium non fubfiftit diu, ueritate autem confunditur cito. Quamobrem define meas literas oftentare et tuam infaniam contra me confirmare. Scit enim confcientia tua quod nequiter et dolofis uerbis eas literas a me impetrafti. Et quod ad hoftem Euangelii fic non fcripfiffem nifi deceptus, id quod iam teftatus fum apud tuos, et nifi defieris, ego palam in orbe nequitiam tuam reuelabo. Efto fane Melchiorem noluerim tumultuari, at credidi te effe placidum et fincerum uerbi doctorem, ut multo minus uoluerim te in uerbi miniftros etiam unquam inquietiores debacchantem et furentem concitare et animare, fed potius admonere et retirere,

*) Extat in Henr. Muhlii Diff. hift. theol. p. 149. et B. N. Krohnii Gefchichte Melch. Hofmanns, P. 120.

fi fciuiffem hoftem effe te, mirör fane quod uos leuiffimos papiftas delectet caufam ueftram dolis et mendaciis agere. Quin (uel cum) pudefcitis tandem, quod nihil poteftis in ueftro negotio aliud quam fallere et mentiri, quafi lux non fit etiam tenebras reprehenfura. Habes, quid uelit haec admonitio mea, en fi fapis defifte ab hoc genere aftu tiarum contra nos quae tibi non fuccedent, ac permitte curfum uerbo Dei. Vidi tuos uirulentos rythmos in me fcriptos, fed fi pergis, recident in caput tuum. Vale et refipifce. Sabbatho poft Jubilate (9. Maii) 1528.

L.

Balthafari Thuringo.

G. et P. in C. Venerabilis in Chrifto frater, Balthafar. Fugatus hic bonus uir Iohannes, uir ex Franconia boni teftimonii et nominis notus, cum fit a Deo in confortium minifterii uocatus, et in eo uerfatus usque huc, iam uacuus, quaerit locum, pro eo minifterio implendo. Cogitauit itaque ad tuas partes proficifci, fi qua ei forte conditio pateret. Quare fi poteris ei adeffe, facies in Chrifto. Nam durum et iniquum eft, qui hactenus uerbo feruiuit, nunc omiffo eo minifterio aliud tentare opus. Idque ego fuafi, ficut foleo fuadere. Videns fore cum tempore, ut operarii fere nulli

fint in meffe Domini futuri. Si non poteris, remittes eum in nomine Domini. Gratia Chrifti tecum. 14. Augufti 1528. *)

LI.

Gerhardo Villscampo **) de Sanctis Lampadi.

G. et P. in C. Et litteras et pannum, mi Gerharde, Lampadarie, accepimus cum uoluptate, quod a tanto candore animi et fauore cordis ad nos miffum eft munus, ut recte fecerim, ac feciffe mihi uidear, qui te nefcio quo fato aut confilio Lampadarium appellarim. Totus enim luces candore et ardes fauore in ifta fragili tefta corporis tui. Denique perpetuo fingulisque noctibus utimur in hunc diem Ketha mea et ego tuis lampadibus, dolemusque uiciffim, nihil a nobis muneris effe, aut poffe mitti, quod et noftri memoriam apud te aleret, pudetque uehementer, nunquam ullo faltem cartaceo munere te donatum, cum id facile poffe

"

*) Schlegelii uita Io. Langeri p. 200.

*) Potius Wiscampius fiue Viscampius Xantius a patria Xanten, Santen in Ducatu Cliuenfi ita dictus; Pater domus fratrum apud Heruordienfos Weftphalos, qui in primis euangelica facra fufcepit. Cf. Hamelmanni Opera p. 1036 fqq.

mus. Sed cum affunt, nihil eft recens editum : interim praeueniunt bibliopolae marsupium tuum. Tamen non committam, quin aliquando uel fafci culum aliquem librorum mittam, fiue tardior fiue fimul cum bibliophoris ueniam. Atque nunc mififfem Iefaiam recens natum germanum, fed ifta diftracta funt exemplaria, ut ipfe nullum pro me habeam, deinceps capfam pro te et Montano *) ordinabo, in qua pro uobis imponentur uobis mittenda exemplaria, quaecunque edita fuerint.

Hermannum de Lippia, quem commendafti, libenter fufcepi obtulique et

meam, ubicunque opus fuerit.

ftudium et operam

Salutat te mea Ke

tha chariffima reuerenter cum filiolo, nam Elifabetha nobis uale fecit ad Chriftum per mortem profecta ad uitam,

1528. **)

Gratia Dei tecum. 20. Octob,

*) Iacobus Montanus Spirenfis Heruordienfis fcholae Praefectus, de quo uid. Burckhardi fata lat, linguae in Germania p. 275.

**) Extat Cl. I. fafc. II. Bibl. Bremenf. p. 138. c. n.

I. L. Bunemanni.

LII.

Martino Gorolitio, Brunfuicenfis Ecclefiae

Antiftiti.

Laetus ac gratus accepi tuas literas laetiffimas et gratiffimas, mi Martine, non tantum pro officio quod praeftiterunt, fed multo maxime pro nuntio, quod faluam Ecclefiam ueftram opus Pomerani noftri fignificant. Chriftus confirmet, quod operatus eft in omnibus nobis, Amen.

Doctori Leuino ab Emden fcripfi, cui et tu ages pro me gratias diligenter. Ceres tua. Torgenfis felici ufu et ea laude eft confumta, quali nulla apud me unquam. Nam foli mihi et uifitatoribus feruata et famulata eft, qui non fatis eam laudare potuerunt, fuper omnes quas unquam guftaffent. Ego uero pulchre rufticus nunquam tibi gratias egi, et Aemiliae tuae, quin ut fum icodefpotes, rerum negligens, oblitus et ignarus fui, eum in cellario meo effe, donec famulus denuo fuggereret. Ago igitur adhuc gratias magnás pro dono illo certe utili iucundo ét pro tua opulentia maximo et fummo. Saluta omnes fratres, inpri mis Aemiliam tuam et filium, ceruam fcilicet iucundiffimam et hinnulum gratiffimum. Dominus te benedicat, et crefcere faciat in multa millia, utroque femine fpiritus et carnis. Duci Georgio

1