er sedis apostolicæ nomine passim sancirentur. instabile, corruens, et ruinæ causa; esset schisOmnes illi qui pontificiam auctoritatem maguifi- maticum in hæresi docenda caput; esset falsatw centius extollunt, non de Leone aut de Gregorio, traditionis centrum. aut alio quovis egregio pontifice, sed de Petro, to Hoc fundamentum corruens totam Ecclesiæ in sede loquente, ac vivo, prædicant. Quinetiam arcem ad ruinam impelleret. si quispiam pontifex , ut exempli causa Honorius, 2° Schismatis esset caput, quippe quæ excomvisus sit tuendæ fidei minus consuluisse, tum municaret eos omnes qui recte sentirent. maxime asseveratur a sancto Agathone, apostoli

go Centrum esset falsatæ traditionis, quippe cam sedem illibata atque, ut ita dicam , virgine quæ abuteretur suo munere centri, ut falsatam fide hactenus confirmasse ompjum fratrum fidem. traditionem omnibus extremis Ecclesiæ membris

Itaque arbitror me sententiæ a Bellarmino pe- infunderet. Tum certe dici non posset in ulla fidei nitus assertæ abunde obsequi, modo cum ipso formula: Credo sedi apostolicæ; credo hanc sedem dixerim : « Sententia quæ docet pontificem, sive esse hic et nunc in docenda fide æternum catho» hæreticus esse possit, sive non, non posse ullo licæ communionis fundamentum, centrum atque » modo definire aliquid hæreticum a tota Ecclesia caput. Ergo quicumque fatetur apostolicam sedem credendum, certissima est, et asserenda. » nunquam esse defecturam , sed æternum fore in

fide docenda fundamentum , caput atque centrum CAPUT III.

Ecclesiæ, aut ficto animo id fatetur, aut satis non

attendit quid ipse dicat, 'aut certe fatetur sedem Vera ac sobria sanioris partis Cisalpinorum sententia apostolicam nunquam posse definire aliquid haexponitur.

reticum a tola Ecclesia credendum.

Si semel negaveris personalem hanc pontificum

CAPUT IV. infallibilitatem , nihil est in quo plerique Cisalpini unitatis amantes, a Transalpinis dissentire mihi

Hæc Bellarnujni assertio probatur ex ipsa promissione videantur : cujus quidem rei probatio breviter ac

Christi, dilucide fieri potest.

Omnes Cisalpini unitatis aniantes credunt apos- Christus ait: Tu es Petrus, et super hanc petolicam sedem esse, ex institutione Christi, æternum tram ædificabo Ecclesiam meam, et portæ inferi catholicæ communionis fundamentum, centrum non praevalebunt adversus eam'. Et alibi : Roatque caput.

gavi pro te, Petre, ut non deficiat fides tua, et Atqui luce clarius est apostolicam sedem non tu aliquando conversus confirma fratres tuos ? fore æternum catholicæ communionis fundamen- Apud omnes fideles in confesso est, ex ea Christi tum, centrum atque caput , si definiret aliquid promissione exsculpi hoc fidei catholicæ dogma, hæreticum a lota Ecclesia credendum.

nimirum hanc esse formam Ecclesiæ a Christo inErgo omnes Cisalpini unitatis amantes credunt, ditam, ut Petrus in sua sede sit semper ministeaut saltem credere debent, apostolicam sedem ex rialis petra, fundamentum, caput atque centrum institutione Christi nunquam posse definire ali- Ecclesiæ universalis , atque adeo hujus sedis fidem quid hæreticum a tota Ecclesia credendum. nunquam defecturam esse. Neque enim si Petri fi

Quod si quisquam illorum meam hanc assertio- des in illius sede deficeret, intidelis hæc et impia nem in dubium vocet , profecto nec sibi ipsi satis sedes dici posset ministerialis petra , sive fundaconstat, nec satis perspectum habet quid ipse mentum , quo posito portæ inferi nunquam præsibi velit, dum hoc fundamentum, caput, atque valeant. Neque vero hæc sedes, si aliquid hærecentrum agnoscit. Enimvero credit apostolicam ticum definiret a lota Ecclesia credendum , dici

. sedem futuram esse sine ulla intermissione, in posset caput atque centrum in docenda vera fide. docenda lide , universalis Ecclesiæ fundamentum, Neque in ea suppositione etiam recte diceres Pecentrum atque caput. Liquet vero sedem quæ tri fidem in sua sede nunquam defecturam

esse; definiret aliquid hæreticum a lota Ecclesin cre- quandoquidem vera fides cum bac hæretica definidendum , abscissis a sua communione quibuslibet tione conjungi non possit. Neque Petrus, tunc tem

non esse in fide docenda funda- poris in sua sede semper vivens ac docens, fratres mentum, centrum atque caput universalis Eccle- labantes confirmaret; imo Petrus fratres recte siæ , eo temporis puncto quo definiret illuc hæreticum : imo esset, eo temporis puncto, fundamentum 1 Matth., XVI, 18. -2 Luc., XXII,

dissentientibus,

sentientes in illud hereticum a se definitum tra- sede contra fidem impium dogma fratribus suahere niteretur. Imo fratres Petrum labantem con- sisse. In confesso erit fidem Petri in sua sede alifirmarent et corriperent. Quid vero absurdius es- quando defecisse. In confesso erit Petrum non set, aut ineptius, quam ea fides nunquam defi- fuisse tum temporis petram ministerialem , supra ciens in sede , quæ tamen fidem totius Ecclesiæ quam ædificata sit Ecclesia , et contra quam portæ per suam hæreticam definitionem extinguere co- inferi non prævaleant. Imo portæ inseri banc penaretur? Ergo necesse est, ut critici negent banc tram tum temporis commovissent, ut Ecclesia Christi promissionem spectare sedem apostolicam, super hanc petram fundata quateretur. Ergo si aut fateantur ex ea promissione demonstrari sedis valeant Christi promissa ad stabiliendam sedis apostolicae fidem ad confirmandos fratres nunquam apostolicæ auctoritatem , necesse est ut ea auctode fecturam esse , atque adeo nunquam hanc se- ritas inconcussa semper maneat. Ergo necesse est dem posse definire aliquid hæreticum a tota Ec- ut unusquisque fidelis nunquam non dicere possit: clesia credendum.

Petrus est petra super quam fundata est Ecclesia; Profecto si sedes apostolica sic blasphemaret ita ut sedes apostolica sit fundamentum quo incontra veram fidem , etiamsi imprudens et recta nixa est Ecclesia , et portæ inferi nunquam præintentione id faceret, jam non esset apostolica, valeant contra hoc fondamentum. Ergo apostolica jam non esset sedes Petri. Imo esset cathedra pes- sedes donatur fide quæ nunquam defectura est, lilentiæ , et contagii centrum. Tum certe hæc se- et qua fratres episcopi omnium ecclesiarum æterdes vinculum unitatis ultro abrumperet contra num confirmandi sunt. omnes a se dissentientes ecclesias. Non ignoraret quidem alias omnes a se dissentire. Enimvero ipsa,

CAPUT V. utpote centrum et caput universalis Ecclesiæ, nunquam ignorat, quid cætera membra, intima ac

Confirniatur hæc sententia ex ipsis promissionis vocibus. jugi fidei atque disciplinæ societate sibi connexa, circa fidem sentiant. Exempli gratia, quo pacto Illi omnes theologi qui primatum hujus sedis fieri posset, ut ea centralis Ecclesia ignoraret, quid tanquam a Christo institutum agnoscunt , uno ore Italicæ , quid Germanicæ , quid Gallicæ , quid His fatentur, hunc primatum institutum fuisse per forpanicæ ecclesiæ de divinitate Christi, de necessi- mam inditam universali Ecclesiæ in verbis protate interioris gratiæ et de transsubstantiatione missionis. Idem est igitur ac si dicerent Christum sentiant. Ergo si sedes apostolica dissentientes om- pollicitum fuisse Ecclesiam in petra , sive in Petri nes ecclesias a sua communione depelleret, jam sede fundatam , ita hoc fundamento firmari, ut non esset caput atque centrum, imo a toto Eccle- nunquam a portis inferi quati possit. Idem est igisiæ corpore prudens ac volens dissiliret. Tum certe tur ac si dicerent , ex ipsa Christi pollicitatione, reliquæ omnes ecclesiæ tenerenter recedere ab ea banc esse æternam universalis Ecclesiæ formam, blasphemante , et cogente omnes ad conclaman- ut constans capite, videlicet sede Petri; et memdam blasphemiam.

bris, nempe ecclesiis in hoc centro unitis, nunNeque dixeris huic sedi latere aliquando posse, quam possit in fide docenda errare. Idem est ac si an reliquæ ecclesiæ dissentiant. Nam præterquam dicerent, caput in ea totius corporis compage quod hæc supina ignorantia competere non potest semper fore caput, et capitis munere perfuncluhuic centro et fonti , a quo tola traditio, instar rum , quemadmodum reliqua corporis membra sanguinis circulantis in extrema membra , nun- membrorum officio semper functura sunt. Sin miquam non dimanat, et ad quod hanc ipsissimam nus, a Christo non promitteretur, hanc Ecclesiæ traditionem nunquam non refluere necesse est; formam perpetuo stabilem fore, neque caput cainsuper quid futurum dices, si sedes apostolica pitis officio semper functurum. Quo posilo, nulla tandem aliquando senserit omnes ecclesias a se esset certa et constans universæ Ecclesiæ forma. dissentire? Si illud bæreticum a se definitum per- At vero si ex pollicitatione Christi, certa est et tinaciter confirmet, eam in schismate et in hæresi constans universalis Ecclesice forma, reliquum obcæcatam , contumacem, et obduratam fingis. est, ut caput sit in singulis temporum punctis Horrendum dictu! At vero si illud bæreticum ab- verum caput capitis munere fungens , quemadniodicet , et definitionem a se pronuntiatam condem- dum membra capiti coagmentata membrorum ofnet, in confesso erit , Petrum non confirmavisse ficio semper functura sunt. fratres , sed indiguisse ut confirmaretur et emen- Neque dicas Christum minime locutum fuisse daretur a fratribus. In confesso erit Petrum in sua de sede Petri, in ea ultima et præcipua pollicita

ܕ

tione , qua jamjam in cælos ascensurus aposto

CAPUT VI. los compellavit. Euntes ergo docele omnes genles ..... Et ecce ego vobiscum sum omnibus die- Hoc idem confirinatur multiplici comparatione. bus usque ad consummationem saeculi".

to Constat Petrum cum cæteris hæc pollicitanti Etiamsi constaret, id quod falsissimum est, Christo adfuisse. Unde luce clarius est Christum id nempe verba promissionis solum primatum exdixisse Petro juxta ac cæteris, imo Petro tanquam primere, nibilo tamen minus indefectibilitas, quam primo.

tueor, hinc plane demonstraretur. Enimvero se2° Hæc pollicitatio postrema relativa est ad an- des apostolica non potuit donari primatu perpetuo, teriores. Itaque hæc pollicitatio, toti Ecclesiæ cor- et nulla intermissionc imminuto, quin donetur et pori facta , supponit corpus Ecclesiæ jam institu- iudefectibilitate, de qua non disputatur. Hoc quilum, cum distinctione et proprietate membrorum ; dem multiplici exemplo patebit. unde sequitur banc pollicitationem factam esse to Suppono promissum fuisse a Deo per exprescapiti tanquam capiti, et membris tanquam mem sam revelationem, quemdam hominem ad extrebris. Idem est igitur ac si Christus diceret : Eun- mum usque vitæ punctum nunquam hæreticum les ergo docele omnes gentes, etc., ita ut in do- fore; sed contra membrum fore Ecclesiæ cathocendis gentibus caput capitis munere fungi licæ, ita ut sine ulla intermissione sit crediturus nunquam desinat, et membra huic capiti con- ea singula , quæ ad veram fidem pertinent, et nunjuncta membrorum officio perpetuum fungantur. quam ab ea sit recessurus. Nonne luce clarius est, Et ecce vobiscum sum omnibus diebus usque ad hunc virum nunquam asserturum esse aliquid consummationem sceculi: videlicet adero docens hæreticum quod cupiat a tota Ecclesia credi tancum capite et cum membris; cum capite quidem, quam fidei dogma, neque alios omnes a sua comut capitis munus rite impleat; cum membris vero, munione pulsurum , si circa illud hæreticum ab ut capiti conjuncta officium suum inferius pariter co dissentiant. Profecto si homo ille posset bæreexsequantur. Quod si nolles hunc esse genuinum ticum dogma ut catholicum palam amplecti et dopromissionis sensum, primatus ipse apostolicæ se- cere , dici tamen posset , bunc hominem nunquam dis funditus corrueret; nam , intermisso capitis et fore hæreticum, quippe qui simul atque ab centri munere, necesse est ut primatus intermit- Ecclesia emendaretur, bono animo ejuraret errotatur. At vero si falearis , id quod apud omnes ca

rem : verum nullatenus dici posset, hujus hotholicos in confesso semper erit, nempe prêmalum minis fidem in docendo, nullo temporis intervallo hujus sedis esse ex institutione et promissione defecturam esse , eumque primum semper fore in Christi sempiternum , evidentissime sequitur, lide docenda. hanc sedem fore omnibus diebus usque ad con

2o Suppono a Deo expresse revelari, quamdam summationem sæculi primam oninium catholicæ ecclesiam, exempli gratia Mediolanensem , aut communionis Ecclesiam , primam in docenda vera Neapolitanam, ad ultimum usque mundi diem sine fide, primam in confirmandis fratribus; primam ulla intermissione forc unam ex ecclesiis catholiquæ sit centrum ac fons , ex quo et ad quem ju- cis, et hæretica labe immunibus , quæ membra gis traditio nunquam non circulet; primam quæ sunt Ecclesiæ universalis , et quæ sedis apostolicæ sit totius arcis fundamentum , ne convellatur un- communione gaudent, ita ut vera fides docenda quam a portis inferi; primam quæ cæteras in suo in ea nunquam deliciat. Suppono hanc ecclesiam sinu tanquam in centro foveat et informet; pri- per hoc singulare privilegium eximi a sorte tot ecmam denique, cum qua Christus omnibus diebus clesiarum, quæ amissa vera fide , et rupto unitagentes doceat. Atqui hoc totum verum non esset tis vinculo, in schisma corruerunt. Ejusmodi sunt eo temporis spatio, quo definiret aliquid hæreti- Alexandrina , Constantinopolitana , Ephesina , aliæcum a lota Ecclesia credendum. Ergo promissio que plurimæ Orientales olim florentes ecclesiæ. Si quæ primatum adstruit, adstruit in fide docenda quædam privata ecclesia gauderet hoc singulari id nunquam accidere

posse,

atque adeo fidem ab privilegio, quo tot infelices illæ Orientales carueea sede docendam nunquam posse deficere runt, nonne constaret, hanc particularem Eccle

siam nunquam definituram esse aliquid hærelicum , neque abcissuram esse a sua communione cæteras dissentientes.

Quod si nullatenus dubitares de fide æternum docenda ab illa ecclesia particulari, eo quod reve

Matth., IIVII, 19, 20.

ܕ

laretur, eam usque ad mundi finem fore unam ex tu, instabat Meldensis, negare potes fidem Petri universalis Ecclesiæ membris, quæ gentes veram in sua sede nunquam esse desecturam : id ex profidem doctura sunt, quanto magis necesse est ut missis aperte constat; id ex traditione universa credas hanc singularem Ecclesiam, cui promissum lucidissime patet. Si res ita sit, aiebat Tornacencst , eam fore ad finem usque sæculi, ministeria- sis, tribuenda est absolutissima, non homini quilem petram , fundamentum inconcussum, centrum dem sedenti, sed sedi, infallibilitas : atque adeo illibatxe traditionis, et fidei docendæ caput, nun- fatendum est singula decreia, quæ ab apostolica quam definituram esse aliquid hæreticum , ita ut sede emanant, esse prorsus irreformabilia, et indissentientes omnes ecclesias a sua communione fallibili auctoritate firmari. Objectionem ita solresectas declaret. Si pollicitatio absolutæ perpetui- vere conabatur Meldensis. Indefectibilis quidem tatis in ratione membri Ecclesiæ , facta huic pri- est hujus sedis fides, neque tamen infallibilia sunt vato homini, vel huic privatæ ecclesiæ, nostram illius judicia. Quomodo probas, aiebat Tornacenquæstionem dirimeret, quanto magis perpetuitas sis, indefectibilem esse hujus sedis fidem ? Id propromissa in ratione capitis, fundamenti, centri, bo ex promissis Christi, aiebat Meldepsis; quanatque fontis , pro fide docenda , controversiam doquidem Christus expressissime dicit : Rogavi dirimit.

pro te, ut non deficiat fides tua. En hæc est fides Pariter suppono divinitus promissum fuisse ali- Petri in ejus sede nunquam desectura. Si nosces quam arcem munitissimam, prærupla quadam aliquam uspiam gentium ecclesiam, cui promisrupe fundatam , nunquam posse ulla vi ruere : sum esset a Christo, fidem ejus nunquam esse de nonne constaret hoc fundamentum, scilicet ru- fecturam; nonne crederes, juxta promissum, fidem pem, esse perpetua firmitate inconcussum ? Quo- ejus nunquam defecturam esse? Si buic ecclesiae modo enim nutare posset fundamentum , quo promissum esset, eam semper fore unam ex ecclefirmatur tota bæc ædificii moles nunquam qua- siis catholicis, et hæretica labe expertibus, nonne tienda ? Si nutaret fundamentum, quanto magis tibi omnino constaret banc ecclesiam semper fore nutaret moles ab eo firmata! Pariter suppono catholicam, atque adeo indefectibilem in catbolica promissum esse, corpus cujusdam hominis fore fide? Quanto magis id te credere oportet de sede immortale, nonne ex ea promissione constaret ca- apostolica, cui promissum est eain semper fore non pitis hujus corporis immortalitas ? Nonne consta- solum unam ex catholicis ecclesiis, sed primam ret immortalitas cordis, in quo veluti in centro

omnium catholicarum, ita ut sit æternum fundaflueret ac reflueret jugi circuitu tota sanguinis mentum, caput atque centrum catholicitatis, ad massa ? Igitur perspicuum est fundamentum ea- devincendas portas inferi, et confirmandos fratres. dem perpetua firmitate, centrum et caput eadem Dum vero Tornacensis hæc singula argute refelimmortalitate donari, qua tota Ecclesia donatur.

lere niteretur, acrius urgebat Meldensis. Responde, aiebat peremptoria voce, an sedes apostolica

fieri possit hæretica, necne; id est, an possit, CAPUT VII.

necne, hæreticum dogma obstinato et contumaci Super ea quæstione narratur controversia domini Bos- animo contra dissentientes omnes suæ communio

sueti, episcopi Meldensis, adversus dominum de Choi- nis Ecclesias tueri ac definire, ita ut alias sibi adseul, episcopum Tornacensem.

versantes excommunicet? Quidquid dixeris erit

contra te. Si dixeris apostolicam sedem posse fieri Dominus Bossuetus, episcopus Meldensis, non hæreticam, et in tuenda sua hæresi schismaticam; ita pridem defunctus, coram testibus fide dignis ergo, per te , fieri potest ut caput Ecclesiæ a cormihi sæpe narravit ea quæ gesta sunt in generali- pore divellatur, et corpus detruncatum fiat exabus cleri Gallicani comitiis anno 1682. Hæc au- nime; ergo, fieri potest ut centrum unitatis fidei, tem habebat ejusmodi narratio.

sit lidei corruptæ atque hæreseos centrum. At veDominus de Choiseul, episcopus Tornacensis, ro, si dixeris hanc sedem in fide, cujus centrum delectus fuerat ut cleri Gallicani declarationem est atque caput, deficere non posse; ergo, indede pontificia auctoritate scriberet. Scripsit, lecta fectibilis est hujus sedis fides. est. Continuo Meldensis restitit in faciem, co quod Respondebat Tornacensis : Ipse, ipse videris apostolicam sedem juxta ac personas pontificum quid tu tibi ipsi reponere debeas. Tuum est æque hæresim amplecti posse declararet. Atqui nisi id ac meum captiosam hanc objectionem solvere. Ex dixeris, aiebat Tornacensis, Romanam infallibili confesso, hoc argumentum nihil probat, quandotatem , velis, nolis, adstruas necesse est. Neque quidem nimis probat. Enimvero si probaret ali

quid , certissime et evidentissime probaret infalli- | hæc sedes constantissime vellet purissimæ omnium bilitatem sedis quam tu mecum negas. Si fides suæ communionis ecclesiarum fidei adhærere. sedis indefectibilis est, necesse est ut bæc sedes Non erraret cum pertinacia, nunquam vinculum nihil unquam contra fidem definiat. Quid enim a communionis abrumperet. Animo et affectu semvera fide magis deficit, quam hæretica contra fi- per esset catholica , unde nunquam hæretica esset dem definitio ? Atqui Transalpini, dum infallibili. Itaque expressissimis promissorum vocibus penitatem asserunt, nibil aliud volunt præter hanc lus adhæreo, indefectibilitatem asserens; neque conclusionem , scilicet apostolicam sedem nihil tamen admitto commentitiam hanc Transalpinouoquam definire posse contra catholicam fidem, rum infallibilitatem. alque adeo Papam ex cathedra solemni ritu defi- Finita hac inter utrumque antistitem altercanientem nunquam contra fidem errare posse. tione, Tornacensis a scribendæ declarationis offiCave igitur ne gladio tuo te jugules, et stabilias cio sese abdicavit. Meldensis vero huic muneri hoc ipsum quod confutare hactenus studuisti. obeundi suffectus , quatuor propositiones, uti Meldensis reponebat : Iterum atque iterum mo- eliamnum extant, continuo scripsit. neo, distinguendam esse ab infallibilitate judicio

io-Et hæc sunt quæ nonnulli testes fide digni adhuc rum in docenda fide, sedis indefectibilitatem in superstites, a Meldensi episcopo sæpissime narfide tenenda. Porro fides hujus sedis indefectibilis ranti mecum audierunt. est, ut ex promissione Christi et traditione Ecclesiæ patet; at vero judicia sedis non sunt infallibi

CAPUT VIII. lia. O rem prorsus incredibilem, aiebat Tornacensis ! Quo pacto fieri posse existimas, ut quis

Refellitur Meldensis episcopi opinio. piam bomo qui nunquam in fide deficeret, falli posset in declaranda recta sua fide, quæ ex hypo- Duo sunt, quæ ex liquidissimis promissionis vothesi nunquam esset defectura ? Nonne in fide de- cibus demonstranda aggredior, ut funditus ruat ficeret, si hæresim pro vera fide credendam esse totum hoc Meldensis episcopi systema. putaret, et definitiva sententia pronuntiaret? Quod to In pollicitatione Christi, fides promittitur si hæresim pro vera fide credendam esse nunquam Ecclesiæ, non solum ut recte credat, sed etiam ut putaret, quomodo circa fidem posset errare? Pro- recte doceat gentes. Eunles docete omnes genfecto eo mitiori indefectibilitatis nomine, ipsissi- tes:..... el ecce ego vobiscum sum. Itaque Chrismam quam negas Transalpinorum infallibilitatem tus pollicetur se futurum cum Ecclesia docente , nobis insinuas, et tibi ipsi periculosissime illudis. sive ipsum perpetuo docturum esse cum ea; unde Igitur, assigna præcise ac nitide in quo differre promissio quam maxime spectat hoc munus dopossint tua bæc indefectibilitas, et illa infallibilitas cendi gentes. Quod si, ex jam concessis, promisTransalpinorum.

sum est fidem Petri in sua sede nunquam esse deTum Meldensis dicebat, promissum quidem fecturam, concludi necesse est Petrum nunquam fuisse apostolicæ sedi, eam æternum fore Ecclesiæ in docenda vera fide esse defecturum, atque adeo catholicæ fundamentum, centrum atque caput; illum in sua sede semper docturum esse veram atque adeo eam nunquam fore schismaticam aut fidem. Atqni indefectibilitas in docenda vera fide, hæreticam , quemadmodum plurimæ Orientales et infallibilitas in definienda vera fide, unum et ecclesiæ, quæ catholica communione olim gauden- idem sunt. Ergo minus apposite Meldensis indeles, in schisma et in hæresim tandem prolapsæ fectibilitatem ab infallibilitate distinguere studuit. sunt. Ex promissis constat (hæ sant Meldensis vo- Ergo jure merito Tornacensis contendebat, Melces) id nunquam eventurum sedi apostolicæ. densis indefectibilitatem in Transalpinorum inEnimvero si sedes illa circa fidem erraret, non fallibilitatem aperte relabi. Luce meridiana claerraret pertinaci et obstinato animo : a cæteris rius est , quempiam hominem infallibilem esse in ecclesiis ad rectum fidei tramitem cito revocare- fide defipienda, si in docenda fide sit indefectibitur. Simul atque sentiret se errare, abdicaret er- lis. Atqui, ex confesso, apostolica sedes in fide rorem. Unde etiam si bono animo forsan aliquando docenda est indefectibilis. Ergo infallibilis est in erret, attamen schisma et hæresim usque ad con- fide definienda. summationem sæculi declinabit. Itaque hæc sedes Si extra promissa vagari liceat, posset quidem in judicando falli quidem et errare potest circa fieri ut sedes apostolica , per aliquot temporis inlidem; sed error ille venialis esset, neque tamen tervallum, aliquod hæreticum dogma tanquam lides Petri in hac sede deficeret ; quandoqnidem catholicum pio animo et veniali errore amplecte