dum dicit, Victorem papam spiritu prophetico fun- A anastasim præteriisset monachus ille, qui passim dationem ordinis (qua de re quid sit, infra examinabitur) prævidisse, de cujus visione dicemus anno 1086. His Gaufredi verbis (jam proxime recitatis] subjungit Launoius: «Hic de damnato doctore >> et canonico loquendi locus erat amplissimus, » Gaufredus tacuit, quia tunc illud otiosi homines » nondum invexerant.>>> memorat incertos rerum exitus, et in plerisque hominibus ancipitem vitæ fortunam, spectra et id genus prodigiorum. » Accipe modo, quid ad hæc reponat Carthusianus noster anonymus. Sic itaque Annaliumor dinis sui lib.iv,num.116 habet : « Hæc (verba videlicet monachi Antissiodorensis e Launoio proxime huc transcripta) ille anonymus apud Launoium, qui, ut videtur, hæc omnia ex Vita sancti Hugonis a Guigone edita exscripsit, mutato tantum verborum ordine, cujus propterea testimonio eadem opponimus, quæ superis Guigonis testmonio (adi num. 263 et sequentem] opposuimus. Præterea quid ponderis habeat auctoritas negativa, judicent viri docti. Monachus Antissiodorensis nihil habet de B spectaculo, ergo falsum est spectaculum. Si liceret ita argumentari, ipsæ etiam ruerent evangelicæ veritates,quarum multæ in sola nituntur traditione. Sed esto, quod monachus ille «passim memoret.»> ut asserit Launoius, «incertos rerum exitus, et in plerisque hominibus ancipitem vitæ fortunam, spectra et id genus prodigiorum,» nunquid omnes. memorat,vel in omnibus hominibus memorat?Quod certe asserere, videtur temerarium. Quosdam igitur, imo et permultos rerum exitus omisit, et inter illos istud prodigium omittere potuit, sicut et tres sancti evangelista piscinam probaticam nimis admirandam, et Lazari suscitationem stupendam omiserant. C 304. « Sed illud jam, non quidem invexerant,sed prout a fide dignis sibi fuerat relatum,scriptis mandaverant anonymus noster Carthusiensis et Casarius EisterbacensisGaufredi coætanei.Neque mirum, si Gaufredus illud tacuerit, cum et fere alia omnia de sancto Brunone et ordine dicenda tacuerit, qui etiam historiam, jam ab annis centum et ultra peractam, cujusque memoria tunc apud solos pene Carthusienses servata fuerat, ignorare poterat. » Quod si historia illa publice ingenti hominum astante multitudine, acciderit, nulla ratione verosimile apparet, ejus memoriam ætate Gaufredi, qui centum nondum, imo forte ne sexaginta quidem,a Brunonis» obitu elapsis annis floruit,apud solos pene Carthusienses superfuisse. Quis ergo factum credat, ut horrendum prodigium ignorarit, ideoque ejus non me inerit Gaufredus? Attamen cum hic scriptor,ut recte etiam observatCarthusianus anonymus alia fere omnia ad Brunonem spectantia omittat, nec ullo ex capite Parisiense prodigium, ut ut perspectum exploratumque id habuisset, pauca inter, quæ de sancto tradit, commemoraturus fuisse videatur, argumentum sane, quod ejus silentium suppeditat, admodum infirmum apparet. Verum, quibus nonnihil plus roboris inesse videtur, nunc subdo. Monachus Antissiodorensis,qui sub finem sæculi xn et initio sequentis, aut certe, Innocentio III summo pontifice, floruit, apud Launoium Dissertatione de vera causa secessus S, Brunonis in eremum cap. 1 sic scribit: «< Circa id tempus S. Hugo, Gratianopolitanus episcopus, vidit per somnium in solitudine Carthusiæ Deum suæ dignationi habitaculum construentem, stellas etiam septem ducatum sibi præstantes itineris. Et ecce, sanctitatis ejus odore tracti ad ipsum veniunt septem viri, qui omnes uno desiderio succensi locum eremiticæ vitæ congruum quærebant, necdum repererant. Horum primus ma- D Ita ille; an autem in omnibus recte, nuncdicendum. gister Bruno,vir religione scentiaque famossissimus alij quatuor litterati, duo laici, quos sanctus Hugo gratanter suscepit, et voti compotes fecit.Ipso namquæjuvante,consulente,comitante, Carthusia solitudinem intraverunt. Sic cœpit ordo Carthusiensis, inter cæteros ordines puritate mentium ac theoriæ studio singularis. » 303. Launoius, qui, ut jam innui, in laudata sua Dissertatione verba hæc recitat, iis deinde subjungit: «Non magis» apud hunc, monachum nempe Antissiodorensem, «quam apud alios, » quos nimirum jam ante retulit, « rata est de doctore narratio, et terribilis eventus, qui Brunonem in eremum abegerit. Neque profecto horribilem illius doctoris 306. «Postremo monachus ille,ut habet Launoius, floruit sub Innocentio III,summo pontifice, quo tempore noster anonymus Carthusiensis (videsis hujus testimonium num. 199 et seq., uti etiam dicta num. 12 et seqq.) primus omnium cæpit hanc historiam scriptis mandare, cujus memoria apud solos fere Carthusienses, adhuc paulatim tantum pullulantes custodiebatur. Unde non mirum, si monachus ille Anlissiodorensis, cui forsan cum Carthusiensibus nulla intercedebat consuetudo, veram non noverit ordinis originem, cujus nullam propterea causam attulit, sed sola verba exscripsit, quæ in Vità sancti Hugonis legerat. Denique cum præfati auctoris Chronicon modo non habeamus præ manibus,plura ex eo contra Launoium elicere non possumus. » Ac primo quidem, cum dubium non appareat, quin monachus Antissiodorensis supra huc transcripta verba ex Hugonis Gratianopolitani episcopi Vita, per Guigonem quintum Carthusia priorem scripta, deprompserit, servatumque ab hoc in illis de doctoris Parisiensis anastasi silentium nulla omnino contra hanc (adi num. 265) vi polleat, consectarium fit, ut nec, quod in iisdem monachus Antissiodorensis de eadem servat, magni roboris sit. Quod vero pertinet ad silentium, quo hic omnibus eliam aliis Chronici sui locis horrendum prodigium præterit, inde etiam, falsum hoc esse, haud recte concluditur. Cum enim,ut Carthusianus noster anonymus recte observat, non omnes prorsus rerum exitus commemoret,horribile doctoris exitium esse A involventesque, quorum tamen aliqui saltem luctuopotest ex iis, quos silentio suppressit. Attamen cum monachus ille, ut Launoius innuit, multus equidem sit in recensendis prodigiis, minus verosimile apparet, futurum fuisse, ut Parisiense, si contigisset, damnati spectaculum, cæteris'omnibus, quæ narrat, prodigiis memoratu utique longe dignius, litteris consignare omitteret. sum hujusmodi notatuque dignissimum eventum, si locum unquam habuisset, verosimiliter scituri memoraturique fuissent. Cæterum scriptoribus antiquis, qui silentio suo horribili prodigio, utpote id pariter, si fuisset, verosimiliter vel argumenti, quod tractarunt, ratione, vel aliqua quacunque de causa commemoraturi, utcunque officiunt; addi etiam. possent, tum Hugo Flaviniacensis multique alii, a Launoio non memorati,quos hic enumerare necessum non est, tum maxime ascetici, divinique verbi præcones, qui, cum, ut homines et a vitiis peccatisque avocarent,et ad virtutem inflammarent,sermones pios habuerint, tractatus sacros ediderint, religiosas meditationes composuerint, horribile il 307. Atque hinc jam fit, ut ad eorum quiluctuosum eventum negant, opinionem e laudato Antissiodorensi monacho, silentio hunc prætereunte, robur qualecunque accedat. Nec juvat reponere, horrendamhistoriam,utpote cujus vere facta memoria apud solos fere Carthusienses sæculo tertio decimo superfuerit, Antissiodorensi monacho, qui tunc ex dictis floruit,fuisse ignoratam;quamparum enimverosimi- B lud prodigium, si contigisset, alicubiin hisce vero le id sit, exjam supra dictis liquet. Porro rationes, 308. Quare cum nullam uspiam in hisce doctoris redivivi, qui, sese justo Dei judicio damnatum, publice e feretro astantibus denuntiavit, mentionem faciant, argumento id est, apud scriptores illos, e quibus forte aliqui temporum injuria modo etiam periere, a Vincentio aliisque duobus laudatis scriptoribus feralem historiam non fuisse inventam.Unde fit, ut contra hanc non parum faciant tres isti scriptores, utpote silentio suo silentium aliorum omuium, a se adhibitorum, quodammodo testantes similiter commemorassent, utpote quo nihil fere ad finem a se intentum magis aptummagisque conducens excogitare aut fingere potuissent. Hinc Launoius dissertationis sæpissime jam laudatæ cap. 1 scriptoribus antiquis, quorum silentium prodigiosæ doctoris anastasi officit, etiam Humbertum Burgundum, quintum prædicatorum generalemmagistrum, et S. Bernardum, Clarævallensem abbatem, accenset ac priorem quidem recte; at non item posteriorem, habita etiam ratione' epistolæ, ad fratres de Monte Dei conscriptæ. 309. Hic enim sanctus, quo ad vitia vitanda virtutemque amplectendam legentes audientesve excitet, unice fere, quæ sacra Scriptura suppeditat, incitamenta in sermonibus piis, quos habuit tractatibusque sacris, quos edidit, adhibere est solitus : epistolam autem,ad fratres de Monte Dei scriptam, non Bernardi, sed Willelmi, monasterii S. Theodorici prope Remos abbatis, fetum esse, Mabilonius tom. II Operum S. Bernardi pag. 198 et post eum Historiæ litteraria Franciæ scriptores tom. XI pag. 654 dilucide ostendunt, certeque sancto huic abbati non posse attribui, apud omnes modo eruditos in confesso est. Nec est tamen, cur hinc modo inferas Willelmum S. Theodorici prope Remos abbatem, cujus ex jam dictis laudata epistola est, auctoribus antiquis, quorum silentium luctuosæ damnati doctoris historiæ officit, esse accensendum. Etsi enim Willelmus vere sit antiquus, nihil tamen occurrit, quo verosimile utcunque fiat, futurum fuisse, ut horribile prodigium, si factum id scivisset, in epistola illa commemoraret. Quod modo ad alios,quos Launoius in rem suam adhuc adducit, scriptores pertinet, iis hic, quod tales, si forte Joannem de S. Victore exceperis, non sint, ut famosam doctoris anastasim, si eam aut legissent uspiam, aut audivissent accidisse, commemoraturi verosimiliter fuissent nominatim recensendis, ut supra facturum me monui,supersedeo, et ad discutiendas, ad institutum nostrum præcipue spectantes, quas ex auctorum a se laudatorum silentio Launoius format, conclusiones progredior. 186 § XVIII. Conclusiones præcipue, quas Launoius ex A Unde non mirum, si apud citatos auctores nihil ocscriptorum antiquorum, a se adductorum, silentio format, discutiuntur. B 310.Ut quid contra luctuosam doctoris damnati historiam, et an tantum, quantum Launoius vult, antiquorum scriptorum silentium seu potius formata ex hoc argumenta negativa valeant,magis adhuc eluceseat,juverit,hisce modo discussis,conclusiones etiam quas Launoius ex iisdem sequi asserit, examinare. Atque id quidem,ne vel huic scriptori,cujus de vera causa secessus S. Brunonis in eremum Dissertationem librorum prohibitorum Catalogo Romana censura novi ascriptam, nimium attribuisse, vel, quæ Launoio anonymus Annalium Carthusiensium libri quarti hactenus non vulgati auctor opponit, argumenta infirmasse videar, ea ratione præstabo, ut ipsa tum hujus, tum illius verba plerumque descripturus sim, ac tum demum, quæ mea deLaunoii conclusionibus, Carthusianique ad has responsionibus sit opinio, adjuncturus. Launoius itaque ex auctorum omnium, quos adduxit, silentio primum concludit, «Coloratam illam et picturatam (in Carthusia scilicet Parisiensi præcipue) historiam, quæ secedendi in eremum causam Brunoni dedisse fertur, obrui contumaci silentio auctorum omnium, qui ab anno Christi 1084 ad annum 1322 et eo amplius claruerunt. Quod apud cordatos atque eruditos homines sufficit ad fabulæ confutationem. In cumulum accedit hinc auctoritas Brunonis ipsius, Carthusianorum fundatoris, qui non Lutetiæ Parisiorum, c sed Durocortori Remorum abeundi in eremum causam accepisse se scribit; inde Guiberti Novigentini abbatis testimonium, qui certam abitus in eremum causam poculiariter designat. Uterque Parisiensem de canonico et doctore redivivo fabulam exscindit, et simplicem veritatis rationem exponit. >> 311.En modo quid,recitatis hisce Launoii verbis Carthusianus noster anonymus reponat. Hæc, » inquit, «habet Launoius, quasi diceret: Hi scriptores hanc historiam tacuerunt, ergo eam veram esse negaverunt. De robore hujusmodi argumentationis judicet lector.Sed nos dicamus, quod in superioribus satis docuimus, nempe auctores illos hoc prodigium siluisse, sicut alia S. Brunonis præclare facta siluerunt. Nullus enim ex tot allatis a Launoio scriptoribus Vitam S. Brunonis describere agressus est; sed omnes, quidquid de eo vel de Carthusiensium ordine scripserunt, paucisssimis verbis more compendiatorum illud tradiderunt.Imo plerique S. Brunonem de solo nomine appellarunt; alii nec ipsum nomen expresserunt: aliis vero, qui fusius de eo locuti sunt, satis fuit, quatuor aut quinque lineis dicere, quod fuerit institutor ordinis Carthusiensis, illumque tali anno et sub tali pontifice instituerit. Quidem erga Carthusienses bene affecti plura de eorum statutis, moribus et consuetudinibus scripserunt; sed nullus de institutione eorum, de causa originis aut de aliis ab eis et apud nos præclare gestis singulariter tractare in animo habuit, currat de redivivi hominis spectaculo. Sed quando Carthusiensis ordo cœpit propagari, anonymus noster, qui primus circa annum 1220 (imo verosimiliter, ut num.12 et seqq.docui, non ante annum 1250) de industria suscepit initia illius mandare litteris, fusius ac prolixius Acta S. Brunonis describens, hanc anastasim secessus illius in eremum causa fuisse, edisserere non omisit. >> 312.Hæc ille,transcriptis deinde,quæ jam recitavi, hisce Launoii verbis. «In cumulum accedit, » etc., sic pergens: «Jam supra satis ostendimus, sanctum Brunonem non Dorocortori Remorum, sed Lutetiæ Parisiorum consilium secedendi in eremum accepisse, ut etiam censet doctus Bulæus. Præterea quam incertum sit Guiberti testimonium, patet ex tot hallucinationibus, quas in textu narrationis illius deteximus.» Ut quæ de hisce modo mea sit opinio, paucis edicam, sane Launoius ex omnium, quos in medium adducit, auctorum de funesta doctoris anastasi silentio perperam hanc in fabulis habendam, seu indubie falsam esse, concludit, uti infra ostendam, cum, quid contra luctuosum eventum universale de hoc scriptorum omnium tum æqualium, tum aliorum posteriorum silentium valeat, inquiram. Enerve autem ac elumbe prorsus non esse aliquorum, quos Launoius citat, scriptorum silentium, seu negativa, quæ ex hoc formantur, argumenta omni prorsus vi non carere, supra probavi, ac nominatim quidem negativo, quod ex Guiberti, Novigentini abbatis, silentio deducitur, argunento roboris nonnihil inesse satis superque, quantum opinor, quæ num. 267 et seqq. in medium adduxi, evincunt, etsi interim rerum, ad S. Brunonem institumque ab eo ordinem spectantium, Guibertus sat peritus haud fuerit, uti etiam fatendum esse ibidem edixi. Ad secundam Launoii conclusionem progrediamur. 313. « Alterum,» inquit,quod ex auctorum adductorum silentio sequitur, est, « Romani Breviarii correctores in iis, quæ e sancti Brunonis Lectionibus expunxerunt, apprime secutos esse Ecclesiæ canones, quibus sancitur, ut quidquid a veritate alienum in sacrorum officiorum codices irrepsit, D tollatur.» Sed quid modo ad hæc Carthusianus noster anonymus? «Ergo,» inquit, «< si vera est hæc Launoii argumentandi ratio, quidquid Breviarii Romani correctores e Lectionibus sancti Brunonis expunxerunt, a veritate alienum erat: ergo et præclara illa fidei professio, a S. Brunone in extremis posito emissa et e Lectionibus ejusdem sublata, aliena est a veritate. Quis hoc dicat aut dicere cogitet? Certe nec ipsum Launoium hæc dicturum fuisse credimus, si rem attentius observasset. Veram igitur causam, quæ censores Romanos, viros doctissimos ac sapientissimos movit, ut cum spectaculum illud, tum professionem fidei a Breviario auferrent, hanc fuisse ipsimet censores significarunt, nempe quod illæ lectiones essent justo prolixiores. » Sane scripsisse, ut ex ejus silentio æquipollens affirmationi ratio ducatur; deinde nullos esse Brunonis vel Petri Cluniacensis æquales, supparesve auctores,qui huic de doctoris anastasi historia patrocinentur. Quin etiam unicus Guibertus abbas de Novigento productus id habet, quod et sumptum ex silentio Petri Cluniacesis argumentum solide confirmat, et omnem institutæ Carthusiensium religionis causam dilucide exponit. » Nec hic quidquam, quod hanc Launoii conclusionem evertat, Carthusianus noster anonymmus reponit. Et vero hanc quantum ad primum, quod complectitur, veritati esse dissonam, nullu ex capite apparet.Cum enim scriptores antiqui, numero sane non pauci, quos Launoius in rem e Lectionibus S. Brunonis prodigiosam doctoris A niacensem in iis rerum et temporum conditionibus anastasim non idcirco, quod falsa putaretur, fuisse expunctam, indubitatum faciunt, quæ num. 190 et binis seqq. in medium sunt adducta. Nec est, quod quis pro Launoio reponat, solam deprehensam falsitatem esse posse causam, ob quam quide Breviario expungatur. Id enim a vero alienum non obscure fatetur ipsemet Launoius in sua de vera causa sece ssus S. Brunonis in eremum Dissertatione cap. 5 in conclusione sic scribens: « Alia nulla potior causa (e Breviario scilicet quid expungendi) ecclesiasticis præscribitur regulis, quam deprehensa falsitas « Quibus verbis cum affirmet, potiorem falsitate quidquam e Breviario expungendi causam non dari, aliam utique dari præterea posse agnoscit. 314. Sed quid porro Launoius e citatorum a se B suam citavit, Parisiensis prodigii, seu luctuosæ auctorum silentio pergat concludere, audiamus. <«<< Tertium » est, inquit, (( quod Bruno Parisiensis theologus fuerit,scholasque Lutetiæ aliquando rexerit, posse adhuc ex nocturnis illius vigiliis tolli, non solum quia veterum auctorum nemo Brunonem magistrum Parisiensem fecerit, vel scholas Lutetiæ rexisse dixerit, uti vidimus, sed etiam quia ante Brunonis ætatem statum fuisse Parisiis theologiæ studium, atque ibi magisterium in theologia dari solitum, vix probaretur. » Quod ad hæc respondet Carthusianus noster anonymus, nullius momenti est; neque enim Bulæus, ut ait, Lutetiæ aliquando studuisse scholasque rexisse Brunonem, auctoritatibus argumentisque, quæ adducit, ullatenus evincit. Res liquet ex supra dictis, ac præcipue ex iis, quibus Brunonem Parisiis verosimillime nunquam docuisse, dubiumque etiam esse, an ibidem unquam studuerit, ostendimus. Launoio itaque, S. Brunonem nec theologum Parisiis fuisse, nec scholas ibidem rexisse, contendenti refragari non possum. Attamen hic scriptor perperam in dubium revocat, an ante sancti nostri ætatem statum Parisiis theologiæ studium fuerit; etsi enim tunc ibidem magisterium in theologia (neque enim usitati modo in universitatibus gradus diversi excogitati adhuc fuerant) dari non soluerit, artes tamen liberales omnisque generis scientiæ tradebantur, celeberrimaque ac florentissima jam tum Parisiensis civitas gaudebat academia, cui ad universitatis splendorem D nihil fere præter nomen deerat, uti probant, quæ Historiæ litterariæ Franciæ scriptores tom. VII pag. 102 et seqq. docent. Quartam modo Launoii conclusinem examinemus. damnati doctoris historiæ nuspiam meminerint,qua veritatis specie' esse hanc apud omnes antiquos ratam, possit asseverari? Quod autem ad Petri Cluniacensis et Guiberti silentium pertinet, vim aliquam, non tamen, quam Launoius contendit, formatis inde argumentis negativis inesse, supra ostendi. Launoius interim. Petri Cluniacensis de prodigiosa doctoris anastasi silentium « per auctores antiquos et illius plerosque temporis, quo res gesta traditur, non suppleri,» merito affirmat. Quos enim scriptores hujusmodi Raynaudus laudavit, ex Polycarpo de la Rivière laudavit, quam malæ in hisce obtrudendis fidei exstitisse, Launoius contendit, taciteque Columbius et post hunc (adi num. 196) Papebrochius noster C agnoscunt. 316.«Quintum» est (ita in conclusionibus suis pergitLaunoius) «<< didascalicum scriptorem non satis ac curate perpendisse vel certé dissimulasse omnia momenta epistolæ, quam ex Apulia (imo Calabria) Bruno adRadulphum Remensem præpositum misit... Deinde non minus aberrasse, cum docuit, Petrum Venerabilem ideo spectaculum memoratum non recensuisse, quod ea tantum miracula, quæ suo tempore contigerant, recensere statuisset. Quasi Petrus ipse conceptis verbis non affirmaret, Carthusiensium ordinem fuisse suo tempore institutum. » Ad hæc Carthusianus noster anonymus ita reponit: Certe, quod hic Saussæio Launoius exprobrat, id etiam ei magis juste exprobrari potest. Nam si accurate hæc verba perpendisset, quibus sanctus Bruno fatetur post votum emissum «intervenientibus causis divi>> num amorem elanguisse, refriguisse animum, fer» voremque evanuisse; » et ea æquiori judicii lance cum narratione Guiberti de Novigento examinasset, non conclusisset, sanctum Brunonem votum Remis emisisse et statim post relictam urbem Remensem sine ulla mora Carthusiam petiisse. Constat enim ex superius a nobis fuse probatis, sanctum Brunonem non nisi octo post Remis excessum annis in eremum abiisse. Quod autem spectat ætatem PetriCluniacensis, liquido etiam demonstravimus, ordinem institutum fuisse pluribus, antequam ipse abbas nasceretur, annis, eumque nihil de miraculis apud Carthu sienses patratis scripsisse præter quasdam visiones, A feretro astantibus denuntiarit, Parisiense prodi gium, « si revocetur ad natales suos tum demum revocari ad publicum sine auctore rumorem.» Ast contra illam conversionis S. Brunonis causam, si ad natales suos revocata fuerit, non ad publicum si ad natales suos revocata fuerit, non ad publicum sine auctore rumorem sed ad ipsummet S. Brunonem ejusque socios revocatum iri contendit, probareque etiam nititur Carthusianus noster anonymus. «Hi enim, » inquit Annalium ordinis sui lib. Iv hactenus non vulgato, num. 124, «probe noverunt, ob quam causam et qua ratione mundo abrenuntiarint, et id absque dubio suis tradiderunt sequacibus. Neminem vero esse arbitramur, qui vellet obstinate asseverare, sanctum Brunonem et soB cios ejus sequaces suos non edocuisse, qualiter et ob quam causam tam arduum vitæ genus amplexati fuissent; aut ipsum ordiuem Carthusiensem ignorasse occasionem et causam suæ institutionis. Hos autem inter sequaces repertus est, qui octoginta aut circiter annis post eorum mortem (de anonymo num. 199 et seq. adducto hic loquitur, qui quo circiter tempore verosimilius floruerit. num. 12 et seqq. docui) causam hanc scriptis mandavit, quod forte etiam ante eum aliquis fecerat, cujus codex lapsu temporum disperire potuit. Crescente vero domorum ordinis numero, crevit et codicis, a nostro anonymo editi, exemplarium numerus, ita ut circa finem sæculi tertii decimi et inititum quarti decimi in omnibus ordinis provinciis reperiretur, et inde historiæ hujus fama in omne vulgus emanaret.» Ita hactenus ille: rectene, an secus, seu an vera ac genuina traditio, cui prodigium Pasisiense seu vulgaris conversionis S. Brunonis causa superstruatur, in ordine Carthusiensi detur, infra discutiam. Ad reliquas Launoii conclusiones pergamus. 317.«Verum est,hæc verba esse Petri, sed verumest etiam, quod hæc scripserit septuaginta annis post damnati hominis spectaculum; nec modicum istud est temporis intervallum, imo permagnum, quod, junctis variis, quibus ratione officii detinebatur, negotiis, satis sufficiens fuit, omnem ab ejus animo dicti spectaculi recordationem auferre,sicut et abstulit recordationem multorum mirabilium,sua ætate a viris sanctissimis tam in ordine suo, quam in aliis Ecclesiæ ordinibus gestorum. » Etsi negativis, quæ ex ipsiusmet S. Brunonis in scripta ad Radulphum Viridem epistola et Petri Venerabilis de prodigiosa doctoris anastasi silentio petuntur, argumentis vis tanta, quantam eis tum supra, tum hic in suis conclusionibus Launoius attribuit, neutiquam competat, omnino tamen illa non esse infirma, acrobore destituta, supra ostendi, nec contrariumevincunt, quæ hic Carthusianus noster anonymus Launoio reponit. Etsi enim, Petrum non ante elapsos ac Parisiensi prodigio septuaginta annos suæ de miraculis lucubrationi manum admovisse, detur, hoc tamen ab illo,utpote qui tunc in miracula,ad Carthusiensem ordinemspectantia,sedulo ex dictis inquisierit, vel ex ignoratione, vel ex memoriæ lapsu prætermissum fuisse, parum verosimile apparet.Nec refert, alia etiam miracula,et quidem quæ et ætate sua et in ordine suo gesta essent, silentio venerabilem scriptorem præteriisse. Cum enim, ut verbis,num. 393 huc transcriptis, ipsemet indicat,ea recensere miracula, quæ « ad roborandam fidem et mores instituendos >> conducerent, propositum sibi habuerit, miracula nonnulla, etiam ad ordinem suum speetantia, potuit omittere, non quod ea incomperta illi essent memoriave antea scita excidissent, sed D quod ad mox dictum finem haud satis viderentur idonea; ad quem cum vix aliud quidquam magis conducens, quam Parisiense prodigium, fingi queat fit mihi vel hinc minus verosimile, luctuosum hunc eventum, si locum habuisset, commemorandum non fuisse a Petro Venerabili, cui nihilominus tum cognitus, ut jam dictum, verosimillime fuisset. 318. Sexta et septima conclusione unice fere, quid in ratiocinando discriminis Raynaudum inter et Saussæum intercedere existimet, Launoius assignat ut nos hic morari non debeat. Conclusione octava affirmat, «< vulgarem conversionis sancti Brunonis causam, »> seu horribile, quo doctor tantisper redivivus, justo Dei judicio sese damnatum, publice e 319. «Nonum » est,inquit hic scriptor, «< vix ullum reperiri figmentum In historia,quod validius,juxta et frequentius (quam prodigium Parisiense scilicet) confutetur, validius quidem,si spectetur instructa tot scriptoribus acies, quæ in eam de horribili doctoris spectaculo narrationem, et quæsitum ex ea Carthusianorum initium dirigitur; frequentius vero,si considerentur ex iis scriptoribus plures, qui seorsim eamdem narrationem et narrationis appendicem evertunt.» Ita Launoius, falsam scilicet esse celebrem de doctoris damnati spectaculo narrationem, contendens, tum quod de horribili illa historia omnes prorsus, quos laudavit,scriptores sileant,tum quod ex his plures sint, qui, cum eamdem, si contigisset, scituri scitamque commemoraturi fuissent, particulari suo silentio,ut pro comperta falsitate haberi debeat efficiunt. Carthusianus noster anonymus paulo aliter, et forte non immerito, proxime recitata Launoii verba accepit, uti liquet ex illius ad hæc responsione, quæ sic habet : « Quis non miretur his in verbis vanam hyperbolen, qua soli simplices decipi possent? nullus ex tot scriptoribus a Launoio allatis. historiam refutat aut negat, sed omnes tantum modo |