Ως άρ' έφη Κρονίδης· τὴν δὲ προσέειπεν Αθήνη Ὦ πάτες, οὐκ ἂν πώποτ ̓ ἐγὼ μυσὶ τειρομένοισιν Ἐλθοίμην ἐπαρωγός, ἐπεὶ κακά πολλά μ' ἔοργαν, Στέμματα βλάπτοντες, καὶ λύχνους, εινεκ ̓ ἑλαίου Τοῦτο δέ μου λίην ἔδωκε φρένας, οἷον ἔρεξαν Πέπλον μου κατέτρωξαν, ὃν ἐξύφηνα καμοῦσα Ἐκ ειδανης λεπτῆς, καὶ ςήμονα λεπτὸν ἔνησα, Τρώγλας τ' ἐμποίησαν· ὁ δ ̓ ἐπητής μοι ἐπέση, Και πράσσει με τόκους· τούτου χάριν ἐξώργισμαι Χρησαμένη γὰρ ἔφηνα, καὶ οὐκ ἔχω ἀνταποδοῦναι, Ἀλλ ̓ οὐδ ὡς βατράχοισιν ἀφηγέμεν οὐκ ἐθελήσω Εἰσὶ γὰρ οὐδ ̓ αὐτοὶ φρένας ἔμπεδοι, ἀλλά με πρῶτον Ἐκ πολέμου ἀκοῦσαν, ἐπεὶ λίην ἐκοπώθην, Υπνου δειομένην, οὐκ είασσαν θορυβοῦντες Οὐδ ̓ ὀλίγον καταμῦσαι. ἐγὼ δ ̓ ἄϋπνος κατεκείμην, Τὴν κεφαλὴν ἀλγοῦσα, ἕως ἐβόησεν ἀλέκτως· Ἀλλ ̓ ἄγε παυσωμεσθα, θεοὶ, τούτοισιν αρήγειν, Μή κέ τις ἡμείων πρωθῇ βέλει ἐξυόεντι Εἰσὶ γὰρ ἀγχέμαχοι, καὶ εἰ θεὸς ἀντίος ἔλθοι Πάντες δ ̓ οὐρανόθεν τερπώμεθα δῆριν ὁρῶντες,
Ὣς ἄς ἔφη· τῇ δ' αὖτ ̓ ἐπεπείθοντο θεοὶ ἄλλοι Πάντες, ὁμῶς δὲ αολλέες ἤλυθον εἰς ἕνα χώρον. Κάδδ ̓ ἦλθον κήρυκε, τέρας πολέμοιο φέροντε Καὶ τότε κώνωπες, μεγάλας σάλπιγγας ἔχοντες, Δεινὸν ἐσάλπιζον πολέμου κτύπον· οὐρανόθεν δὲ Ζεὺς Κρονίδης βρόντησε, τέρας πολέμοιο κακοῖο.
Alessandro Tassoni, geb. zu Modena, 1561/geft. 1635. Man hålt ihn gewöhnlich für den Erfinder des neuern komischen Heldengedichts; nur ist es noch zweifels haft, ob ein andres, Lo Scherno degli Dei, von Francesco Bracciolini, nicht noch früher geschrieben worden, wenn es gleich spåter, als das von Tassoni, im Druck erschien. Dieß leztre hat die Aufschrift: La Secchia Rapita, der geraubte Wassereimer, und gründet sich auf der Volks sage, daß in einem Kriege der Modeneser mit den Bolog nefern, jene von diesen einen hölzernen Eimer erbeutet hätten, der Gelegenheit zu neuen, hier sehr komisch ers zählten, Feindseligkeiten geworden sey. Ungeachtet eine Menge persönlicher und lokaler Anspielungen für den heuti gen, vollends für den ausländischen, Leser dieses Gedichts faft ganz verloren gehen, hat es doch immer noch sehr viel Anziehendes; und der Kontraft des Ernsthaften mit dem Komischen ist von dem Dichter meißterhaft benugt worden. — Das hier mitgetheilte Stück gehört zu einer im zehnten Gesange angefangnen episodischen Erzählung von dem Gras fen di Culagna, dessen Gattin vom Titta zur Untreue verführt wird, worüber dieser ins Gefängniß gekommen ist. Der Graf fødert ihn in der Hoffnung heraus, daß er den Zweikampf nicht werde annehmen können; er ist aber schon wieder frei; und nun geråth jener in die hier beschriebene Furcht. Auch fällt hernach der Zweikampf unglücklich für ihn aus.
LA SECCHIA RAPITA, Canto XI,
Poiche la fama fin con mille prove Moftrò l' infammie fue fcoperte al Conte,
Egli fece veder comme fi trove
Con la Corona d'Atteone in fronte;
Contra la moglie irato in forme nuove Si volfe à vendicar l'ingiurie, e l'onte, E per farla morir con vituperio, L'accufò di veleno, e d'adulterio.
Per tutto il campo altro fi fù palefe Quel, ch'era prima occulto, ò almeno inforfe. La donna francamente fi difefe,
E le querele in lui matte ritorfe, E fè rider ogn' un quando s'intefe, Com' ella feppe al fud periglio opporfe; E d' inganno pagar l'ingannatore, C' hebbe pofcia à cacar l'anima, e'l core.
Il Conte, che fi vede andar fallato Contra la moglie il fuo primier disegno, Penfa di vendicarfi in altro lato, E volge contra Titta ogni fuo fdegno; Sà che per ritrovarfi imprigionate, Per forza hà da tener le mani à fegno; Lo chiama traditor folennemente, E aggiunge, che fe'l nega ei fe ne mente.
E che gliel proverà con lancia, e fpada In chiufo campo à publico duello;
E perche la disfida attorno vada La fà ftampar diftinta in un Cartello, E vantafi d' haver trovata ftrada Da non poter in qual fi voglia appello D'abbattimento, ò giufto, ò temerario Sottopporfi al mentir de l'averfario.
Mà gli amici di Titta havendo intefa
La disfida s'unir in fuo favore,
E teron fi, che la fua caufa prefa, E terminata fù senza rigore: Anzi perch'ei ferviva in quella imprefa Contra Bologna, e'l Papa fuo Signore, Fù fcarcerato come Ghibellino Senza fargli pagar pur un quattrino.
Sciolto, ch' ei fù, rivolfe ogni penfiero A la battaglia pronto, e rifoluto; Preparò l'armi, e preparò il destriero, Nè configlio afpettò, nè chiefe aiuto Poco avanti da Roma un Cavaliero Nel campo Modanese era venuto, Di cafa Tofcanella, Attilio detto, E fù¡da
lui per fuo Padrino e letto.
Questo era un tal Piccin pronto, ed accorto, Inventor di facetie, e aftuto tanto,
Che non fù mai Giudeo sì fcaltro, è fcorto, Che non perdeffe in paragone il vanto; Uccellava i Poeti, e per diporto
Speffo n'havea qualche adunata à canto; Mà con nodi sì lefti, e fi faceti, Che tutti fi partian contenti, e lieti.
Però ch' in Roma allor fi coftumava
Fare à le pugna, e certe bellicofe Genti il Governator le caftigava:
Ma egli hebbe un cor d' Orlando, e fi difpofe
Il Conte allor, che vide al vento fparfi Tutti i difegni, e'l fuo penfier fallace, Cominciò con gl'amici à configliarfi Se v'era modo alcun di far la pace: Vorrebbe haver tacciuto, e ritrovarfi Fuor de la perigliofa imprefa audace, Che fente il cor, che teme, e fi ritira, E manca l'ardimento in mezzo à l'ira.
Mà 'I Conte di Miceno, e il Potta fteffo, E Gherardo, e Manfredi, e'l buon Roldano Gli furo intorno, e'l vituperio espresso Dov'ei cadea, gli fer destinto, e piano; Indi promiffer tutti effergli appreffo, E la pugna fpartir di propria mano, Ond'ei riprese core, e per Padrino S'elesse il Conte di San Valentino.
Quefti che ne la fcherma havea grand arte; Subito gl' infegnò colpi maestri
Da ferire il nemico in ogni parte, E modi da parar fecuri, e deftri: Indi rivide l'armi à parte, à parte Del Cavaliero, e i guarnimenti e queftri: Mà un petto senza cor, che l' aria teme, Non l'armerian cento arsenali infieme.
« PoprzedniaDalej » |