eines nicht völlig ausgebildeten dichtrischen Genies beurs theilen; und in dieser Rücksicht verdient es immer sehr viel Lob, wenn es gleich weit unter der Virgilischen Aeneide ist. Sehr treffend wird der Charakter dieses Dichters vom Quintilian geschildert. Lucanus ardens et concitatus, et fententiis clariffimus, et, ut dicam quod fentio, magis oratoribus quam poetis adnumerandus." Denn wirklich ge hören die häufig eingewebten Reden und Gespräche der handelnden Personen, des Cafar, Pompejus, Cato, Bru tus, Afranius, Vultejus, der Marcia, Kornelia, u. a. m. und ihré Charakterisirungen, zu den vorzüglichsten Schönheiten dieses Gedichts. Umständlicher hat es Herr - Hofr. Meusel in zwei gelehrten Abhandlungen de Lucani Pharfalia; Hal. 1769. 4. beurtheilt. S. auch Dusch's Briefe z. Vild. des Geschm. B. V. S. 199 ff. Am glücklichsten ist er in der Beschreibung der Verwirrungen in Rom bei der Ankunft Cáfar's, zu Ende des ersten, und im Anfange des zweiten Buchs; der Seeschlacht zwischen beiden Pars theien, zu Ende des dritten; des Ungewitters, welches Casar erlitt, im fünften Buche: des, hier als Beispiel mitgetheilten, Abschiedes des Pompejus von der Kornelia, u. f. f.
(Pharfal. L. VIII. v. 1 158.)
Iam fuper Herculeas fauces, nemorofaque Tempe, Haemoniae deferta petens dispendia fylvae, Cornipedem exhauftum curfu, ftimulisque negan-
Magnus agens, incerta fugae veftigia turbat, Implicitasque errore vias. Pavet ille fragorem Motorum ventis nemorum, comitumque fuorum, Qui poft terga venit, trepidum, laterique timen.
Exanimat. Quamvis fummo de culmine lapfus, Nondum vile fui pretium fcit fanguinis effe, Seque, memor fati, tantae mercedis habere Credit adhuc jugulum, quantum pro Caefaris ipfe Avulfa cervice daret. Deferta fequentem Non patitur tutis, fatum celare latebris
Clara viri facies. Multi Pharfalica caftra Cum peterent, nondum fama prodente ruinas, Occurfu ftupuere ducis, vertigine rerum Attoniti: cladisque fuae vix ipfe fidelis
Auctor erat. Gravis eft Magno, quicunque malo
Teftis adeft. cunctis ignotus gentibus effe Mallet, et obfcuro tutus tranfire per orbem Nomine: fed longi poenas Fortuna favoris Exigit a mifero, quae tanto pondere famae Res premit adverfas, fatisque prioribus urget. Nunc feftinatos nimium fibi fentit honores, Actaque lauriferae damnat Syllana juventae. Nunc et Corycias claffes, et Pontica figna Dejectum meminiffe piget. Sic longius aevum Deftruit ingentes animos, et vita fuperftes Imperio, nifi fumma dies cum fine bonorum Adfuit, et celeri praevertit triftia leto, Dedecori eft fortuna prior. quisquamne fecundis Tradere fe fatis audet, nifi morte parata? Littora contigerat, per quae Peneïus amnis Emathia jam clade rubens exibat in aequor. Inde ratis trepidum, ventis, et fluctibus impar, Flumineis vix tuta vadis, evexit in altum; Cujus adhuc remis quatitur Corcyra, finusque Leucadii: Cilicum dominus, terraeque Liburnae, Exiguam vector pavidus correpfit in alnum. Confcia curarum fecretae in littora Lesbi Flectere vela jubes, qua tum tellure latebas, Moeftior, in mediis quam fi, Cornelia, campis Emathiae ftares. triftes praefagia curas
Exagitant; trepida quatitur formidine fomnus, Theffaliam nox omnis habet, tenebrisque remotis Rupis in abruptae fcopulos extremaque currens Littora, profpiciens fluctus, nutantia longe Semper prima vides venientis vela carinae, Quaerere nec quicquam de fato conjugis audes. En ratis, ad veftros quae tendit carbala portus, Quid ferat ignoras: fed nunc tibi fumma pavoris Nuntius armorum triftis, rumorque finifter, Victus adeft conjux, quid perdis tempora luctus?
Lukan. Cum poffis jam flere, times. Tunc puppe propin
Profiluit, crimenque deûm crudele notavit, Deformem pallore ducem, vultusque prementem Canitie, atque atro fqualentes pulvere veftes. Obvia nox miferae coelum, lucemque tenebris Abftulit, atque animanı claufit dolor: omnia ner- vis
Membra relicta labant: riguerunt corda diuque Spe mortis decepta jacet. jam fune ligato Littoribus, luftrat vacuas Pompejus arenas. Quem poftquam propius famulae videre fideles, Non ultra gemitus tacitos inceffere fatum Permifere fibi, fruftraque attollere terra Semianimem conantur heram: quam pectore Ma- gnus
Ambit, et adftrictos refovet complexibus artus. Coeperat in fummum revocato fanguine corpus Pompeji fentire manus, moeftamque mariti Poffe pati faciem: prohibet fuccumbere fatis Magnus, et immodicos caftigat. voce dolores. Nobile cur robur Fortunae vulnere primo, Femina, tantorum titulis infignis avorum, Frangis? Habes aditum manfurae in faecula famae. Laudis in hoc fexu, non legum jura, nec arma, - Unica materia eft conjux mifer. erige mentem, Et tua cum fatis pietas decertet, et ipfum, Quod fum victus, ama; nunc fum tibi gloria major, A me quod fafces, et quod pia turba Senatus, Tantaque difceffit regum manus: incipe magnum Sola fequi. Deformis adhuc vivente marito, Summus, et augeri vetitus dolor: ultima debet Effe fides, lugere virum. tu nulla tulifti Bello damna meo. vivit poft proelia Magnus, Sed Fortuna perit: quod defles, illud amafti.
Vocibus his correpta viri, vix aegra levavit Membra folo, tales gemitu rumpente querelas: O utinam in thalamos invifi Caefaris iffem Infelix conjux, et nulli laeta marito! Bis nocui mundo: me pronuba duxit Erinnys, Crafforumque umbrae, devotaque manibus illis
Affyrios in caftra tuli civilia cafus: Praecipitesque dedi populos, cun&tosque fugavi A caufa meliore Deos, O maxime conjux, O thalamis indigne meis, hoc juris habebat In tantum fortuna caput! cur impia nupfi, Si miferum factura fui? nunc accipe poenas, Sed quas fponte luam. quo fit tibi mollius aequor, Certa fides regum, totusque paratior orbis, Sparge mari comitem mallem felicibus armis Dependiffe caput: nunc clades denique luftra Magne, tuas, ubicunque jaces, civilibus armis Noftros ulta toros, ades huc, atque exige poenas, Julia, crudeles, placataque pellice caefa Magno parce tuo. fic fata, iterumque refufa Conjugis in gremium, cunétorum lumina folvit. In lacrimas. Duri flectuntur pectora Magni, Siccaque Theffaliae confudit lumina Lesbos Tunc Mitylenaeum pleno jam littore vulgus Affatur Magnum: Si maxima gloria nobis Semper erit tanti pignus fervaffe mariti, Tu quoque devotos facro tibi foedere muros, Oramus, fociosque lares dignare vel una
Note: tuum fac, Magne, locum, quem cuncta revi- fant
Secula; quem veniens hospes Romanus adoret, Nulla tibi fubeunda magis funt moenia victo. Omnia victoris poffunt fperare favorem:
Haec jam crimen habent. quid, quod jacet infula ponto,
Caefar eget ratibus? Procerum pars magna coibit Certa loci. noto reparandum eft littore fatum. Accipe templorum cultus aurumque Deorum Accipe: fi terris, fi puppibus ifta juventus Aptior eft, tota, quantum valet, utere Lesbo. (Accipe, ne Caefar rapiat, tu victus habeto.) Hoc folum crimen meritae bene detrahe terrae, Ne noftram videare fidem felixque fecutus, Et damnaffe mifer. tali pietate virorum Laetus, in adverfis, et mundi nomine gaudens Effe fidem, Nullum toto mihi, dixit, in orbe Gratius effe folum, non parvo pignore vobis Beisp. Samml. 5. B.
Lukan. Oftendi. tenuit noftros hac obfide Lesbos Adfectus: hic facra domus, carique penates, Hic mihi Roma fuit. non ulla in littora puppim Ante dedi fugiens, faevi cum Caefaris iram Iam fcirem meritam, fervata conjuge, Lesbon, Non veritus tantam veniae committere vobis Materiam. fed jam fatis eft feciffe nocentes: Fata mihi totum mea funt agitanda per orbem. Heu nimium felix aeterno nomine Lesbos! Sive doces populos, Regesque admittere Magnum, Seu praeftas mihi fola fidem. nam quaerere certum eft
Fas quibus in terris, ubi fit fcelus. accipe, numen, Si quod adhuc mecum eft, votorum extrema meorum: Da fimiles Lesbo populos, qui Marte fubactum Non intrare fuos, infefto Caefare, portus, Non exire vetent. dixit, moeftamque carinae Impofuit comitem. cunctos mutare putares Tellurem, patriaeque folum; fic littore toto Plangitur, infeftee tenduntur in aethera dextrae: Pompejumque minus, cujus Fortuna dolorem Moverat, aft illam, quam toto tempore belli Ut civem videre fuam, difcedere cernens Ingemuit populus: quamvis fi caftra mariti Victoris peterent; ficcis dimittere matres Iam poterant oculis: tanto devinxit amore Hos pudor, hos probitas, caftique modeftia vultus, Quod fubmiffa nimis, nulli gravis hospita turbae Stantis adhuc fati vixit quafi conjuge victo.
« PoprzedniaDalej » |