2° Varia nomina.

Varia nomina sortitum est hoc mysterium: (a) ratione materiæ ex quâ conficitur, vocatum est panis eucharisticus, panis vitæ, panis supersubstantialis, panis angelicus: quæ quidem nomina simul ejus virtutem et dignitatem declarant. (b) Ratione rei quam continet, dicitur Corpus Domini, sacramentum corporis et sanguinis Christi. (c) Ratione finis, vocatur Eucharistia (e yapis) quæ vox duo significat: bonam gratiam, quia in eo totus ille sumitur qui est finis et origo totius gratiæ; gratiarum actionem, tum quia Christus gratias agendo illud instituit, tum quia per illud Deo gratias excellentissimas reddere valemus. (d) Ratione dignitatis, sanctissimum Sacramentum, quasi omnium sit nobilissimum. (e) Ratione effectuum, dicitur sacra synaxis σūvažię, seu communio, quia fideles tum Christo capiti, tum inter se arctissimo conjungit vinculo; vel etiam viaticum, quia viatoribus in terrâ distribuitur tanquam medium ad cœlestem patriam perveniendi; aut sacramentum amoris, utpote dilectionem erga Deum et proximum maxime fovens. (f) Ratione temporis et loci quo institutum fuit aut celebratur, nuncupatur Cana Domini, sacramentum altaris.

3o Figuræ 2.

5. Eucharistia, utpote donum excellentissimum, et mysterium difficile creditu, multiplici modo præfigurata fuit: (a) signum sensibile hujus sacramenti adumbrârunt oblatio Melchisedech, qui panem et vinum Deo obtulit 3, propositionis panes, qui singulis sabbatis coram Arcâ offerebantur 4 et panis subcinericius, quem sibi ab Angelo oblatum Elias manducavit, et quo mirifice refectus fuit 5. (b) Effectus ejusdem præfigurati fuerunt tum per arborem vitæ, quæ in medio paradisi plantata fuerat, ut esset immortalitatis pharmacum 6: Eucharistia enim est veluti Ecclesiæ centrum,

I

1 S. Thom. 3 p. q. 73, a. 4; Suarez, in h. artic.; Drouin, 1. IV, q. I. $1.; Einig, p. 1.

2 S. Thom. 3 p. 73, a. 6; Suarez, in h. artic.; Einig, p. 2.

Gen. XIV, 18.

Gen. II, 10.

* Levit. XXIII, 71. 5 III Reg. XIX, 6.

pignusque immortalitatis; tum per manna, quod Judæis in deserto peregrinantibus divinitus fuit concessum tanquam optimus cibus omne delectamentum in se habens; Eucharistia enim nobis in terrâ peregrinantibus præbetur ut sit simul spiritualis cibus et delectatio. (c) Christus, in hoc sacramento contentus, per antiqua sacrificia repræsentatus fuit, præsertim vero per inchoatam immolationem Isaac. (d) Tandem Agnus paschalis hæc omnia simul præfigurabat: signum sensibile hujus sacramenti, quia cum panibus azymis manducabatur; effectus ejusdem, quia, sicut sanguine Agni paschalis Judæi a devastante Angelo protecti et ab ægyptiacâ servitute liberati sunt, ita pariter Eucharistiæ virtute ab impugnationibus et captivitate diaboli liberamur; tandem Christum ipsum, nam sicut Agnus paschalis immolabatur et comedebatur, ita Christus in Eucharistiâ primum immolatur et deinde comeditur 2.

Caput í.

DE MYSTERIO PRÆSENTIÆ REALIS.

Tria sunt investiganda: veritas realis præsentiæ Christi in Eucharistiâ, modus hujus præsentiæ, ejusdem cum ratione concordia.

Art. I. De veritate realis præsentiæ Christi.

6. Errores contrarii. 1o Inter antiquos hæreticos, pauci sunt qui veritatem realis præsentiæ negaverint. (a) Docetæ, Christum veram carnem habere non admittentes, indirecte negabant Eucharistiam esse carnem Christi a S. Ignatio Martyre, jam initio secundi sæculi, impugnati sunt. (b) Medio Evo, Scotus Erigena (ix. sæc.), vir doctus sed novitatum amator, ita obscure de reali præsentiâ scripsit, ut eam negâsse multis visus fuerit, licet ab illo errore immunis a nonnullis censeatur1. Berengarius autem, patriâ Turonensis, archidiaconus Andegavensis in Galliâ (sæc. XI), Eucharistiam esse verum corpus Christi negavit, ut ex ejus opere de Sacrâ Cœnâ constat, sed a Lanfranco aliisque confutatus, et a pluribus Conciliis, tum in Galliâ tum in Italiâ habitis, condemnatus, post multas tergiversationes, errores suos tandem retractavit 3. (c) Eumdem errorem renovârunt Petrobrussiani (sæc. XII.), Albigenses (sæc. XIII.), et, juxta nonnullos, Wicleffus, Protestantium præcursor, licet,

1 Cf. J. Healy, Ireland's Ancient schools, Dublin 1890, p. 583 sq.; Chriestlieb, The Life and Doctrine of J. Scot Erig., Gotha 1860.

Alzog, Histoire de l'Eglise, vel Church History, vol. II, § 206; Hefele, Histoire des Conciles, vol. 4, p. 703 sq.

3 Quidam tamen contendunt non præsentiam realem, sed solum transsubstantiationem a Berengario negatam fuisse : plerisque tamen visum est solummodo dynamicam seu virtualem præsentiam ab eo fuisse agnitam.

juxta alios, non realem præsentiam, sed transsubstantiationem impugnaverit 1.

7. 2o Novatores plerique realem præsentiam pariter negârunt. (a) Lutherus quidem illud dogma rejicere non ausus est, quia, ut ipse fatebatur, nimis evidenter in Scripturâ declaratur; hinc in confessione Augustana (1530) legitur: "De Cœnâ Domini docent quod corpus et sanguis Christi vere adsint et distribuantur vescentibus, in cœnâ Domini, sub specie panis et vini, et improbant secus docentes " 2. Diu Lutherani eamdem doctrinam tenuerunt, sed hodie multi inter ipsos, in Germaniâ præsertim, in dubium revocant præsentiam realem. (b) Sacramentarii, sc. Zwinglius et Ecolopamdius, docuerunt Eucharistiam nihil aliud esse nisi signum vel figuram Christi : juxta priorem, ¿ʊʊɩ (est) in consecrationis formâ reddi debet per "significat", ita ut sensus sit hoc est signum corporis mei"3; juxta posteriorem, ua (corpus) idem significat ac figura corporis, ita ut sensus sit hoc est figura corporis mei. Exinde deducebant Christum non realiter, sed solum per fidem manducari. (c) Calvinus, ut mediam viam inter Lutheranos et Sacramentarios teneret, docuit corpus et sanguinem Christi virtualiter esse in Eucharistiâ, sicut sol præsens est terræ per suam virtutem seu per calorem. (d) Plerique Anglicani 4,

1 De quibus vide Alzog, op. cit. $234, 236, 279. Petrobrussiani dicebant Christum reliquisse Apostolis potestatem consecrandi, sed non eorum successoribus.

2 Apud Schaff, Creeds of Christendom, vol. III, p. 13.

3 Zwinglius ita suum systema illustrat: "Cum paterfamilias peregre profecturus nobilissimum annulum suum, in quo imago sua expressa est, conjugi matrifamiliæ his verbis tradit: En me tibi maritum, quem absentem teneas, et quo te oblectes. Jam ille paterfamilias D. N. Jesu Christi typum gerit. Is enim abiens Ecclesiæ conjugi suæ imaginem suam in cœnæ sacramento reliquit". (Zwinglii opera, t. II, p. 549). Quem errorem amplexi sunt multi hodierni Protestantes, præsertim qui liberales dicuntur; cfr. Lichtenberger, op. cit. p. 792. * Hæc enim in art. XXVIII leguntur: "Cœna Domini non est tantum signum mutuæ benevolentiæ Christianorum inter sesc, verum potius est sacramentum nostræ per mortem Christi redemptionis. Atque adeo rite, digne, et cum fide sumentibus, panis quem frangimus, est communicatio corporis Christi; similiter poculum benedictionis est communicatio sanguinis Christi. Panis et vini transsubstantiatio in

4

post nonnullas variationes, eumdem errorem amplexi sunt, et hodie retinent, paucis exceptis, præsertim Ritualistis, qui doctrinam catholicam de reali præsentiâ tenent. (e) Tandem Unitarii, aliique Protestantes liberales dicti, longius procedunt, docentque Eucharistiam esse vacuum signum, et nihil aliud præ se ferre nisi fraternæ caritatis symbolum et memoriam passionis Christi1.

8. Doctrina Catholica. Præfatos errores Tridentinum his verbis condemnavit : "Si quis negaverit in SS. Eucharistiæ sacramento contineri vere, realiter, et substantialiter corpus et sanguinem, una cum animâ et divinitate D. N. Jesu Christi, ac proinde totum Christum; sed dixerit tantummodo esse in eo, ut in signo, vel figurâ, aut virtute, A. S.". Hinc de fide est totum Christum esse vere, realiter et substantialiter in Eucharistiâ; dicitur "vere", non autem in signo tantum, contra Zwinglium qui vocabulum "est" metaphorice intelligebat; "realiter", non vero in figurâ tantum, contra Ecolampadium, qui vocem “corpus" figurative accipiebat; "substantialiter", non autem in virtute solum, contra Calvinum, qui contendebat Christum per suam virtutem solummodo esse præsentem in Eucharistiâ. Dogma catholicum contra Protestantium cavillationes tum Scripturâ, tum Traditione demonstrabimus.

§ I. ARGUMENTA EX SCRIPTURA.

1. Realis præsentia Christi in Eucharistiâ ex verbis promissionis1 demonstratur.

9.. Ut melius demonstratio intelligatur, tres partes in capite sexto Joannis distinguere licet in primâ (1-25) descri

Eucharistiâ ex sacris litteris probari non potest, sed apertis Scripturæ verbis adversatur, sacramenti naturam evertit, et multarum superstitionum dedit occasionem. Corpus Christi datur, accipitur et manducatur in cœnâ, tantum cœlesti et spirituali ratione. Medium autem quo corpus Christi accipitur et manducatur in cœnâ, fides est". (Apud Schaff, op. cit. p. 505.506).

1 "Cœna est fraternæ charitatis signum... ipsa quoque Christi mortem pro generis humani salute in memoriam revocat... Manducare ejus carnem et ejus sanguinem bibere, nihil aliud est quam nostram vitam ejus præceptis et exemplis conformare." (Clarke Manual of Unit. belief, p. 48). — 2 Joa. VI, 48-59.