Obrazy na stronie
PDF
ePub
[ocr errors]

23 ip prauselja ni þaim ungalaubjandam ak þa’m galaubjandam. jabai gaqimiþ alla akklesjo samana jah rodjand razdom allai, atuþ-þan gaggard înn jah unveisai aìþþau ungalaubjar·lans. nin qibad 21 þatei dvalmop. iþ jabai allai pranfetjand. îÞ înnatgaggai was ungalaubjands aiþþau unveis, gasakada 25 fram allaim. ussokjada fram allaim. þo analaugnjona hairtins ïs svikunþa vairþand. þanuh driusands 26 ana andavleizn inveitip gup gateihands patei bi sunjai gup in izvis ist. wa nu ist. broprjus. þan samah garinnaip. warjizuh izvaɛa psalmon habaiþ. laisein habaiþ, andhulein habaiþ, skerein babaiþ. 27 razda babaiþ, allata du timreinai vairþai. jaþþe razdai was rodjai bi tvans aiþþau maist þrins jah — appan kanja izvis, broprjus. potei aivaggeli. þatei merida izvis. patuh jah andnemup in þam2 mei jab standip. pairh patei jah ganisip. in wo saupo vailamerida izvis. skulup gamunan. niba svare 3 galaubidedup, atgaf auk izv ́s in frumisijam. þatei andnam ei xristus gasvalt faur fravauchtins un5 saros afar bokom jaþ-þatei ganavistrops vas jāþ-þa ei urrais pridjin daga afar bokom jaþ-þatei atau6 gids ist kein jahı atar þata þaim ainlibim. þaþroh gasaiwans ist managizam þau [fif hundam] taibun 7 tevjam bropre suns. pizeci þai managistans sind und hita. sumaiþ-þan gasaizlepun. þaþroh þan 8 ataugida sik ïak ›bau þaþrop-þan apaustaulum allaim. iþ spedistamma allaiz › svasve usvaurpai atau9 gida sik jah mis. īk auk ïm sa smalista apaustaule iki ni ïm vairþs ei baitaidau apaustaulus, duþe 10 ei vrak aikklesjon guþs. aþþan anstai gups ïm saei ïm. jas-so ansts is în mis halka ni vaiþ ak ma11 nagizo im allaim arbaidida jah usaivida aþþan ni îk ak ansts gups miþ mis. iþ jabþe ik j·þþe jainai

4.

INTERPRETATIO.

que ergo sermones ad sigaum sunt, non his credentibus, sed his non-credentibus; verum prædic'iones non his now credentibus, sed his credentibus. 23. Si convenit omnis ecclesia una et loquuntur sermonibus omnes, ad autem veniunt intro etiam nescientes aut non-credentes, nonne dicunt, quod insanitis? 24. Verum si omnes prardicunt, verum istret quis non-credens aut nesciens, refutatur ab omnibus, quæritur ab omnibus, 25. Hac occul a cordis ejus manifesta fiunt, et cadens in faciem adorat Deum nuntians, quod secundum veritatem Deus in vobis est. 25. Quid nunc est, fratres? com una convenitis, quisque vestrum canticum habet, doctrinam habet, revelationem habet, interpretationem habet, linguam habet, omne að ædificationem fiat. 27. Sive lingua quis loquatur secundum duos, aut maxime tres et - xv, 1. At indico vobis, fratres,

[ocr errors]

quod evangelium, quod prædicavi vobis, quod etiam accepistis, in quo etiam statis, 2. per quod etiam servamisi, in quam rationum pr.edicavi vobis, debetis recordari, nisi temere credidistis. 3. Dedi enim vobis in primis, quod accepi, quod Christus mortuus-est pro peccatis nostris, secundum libros, 4. et quod sepultus fuit et quoi surrexit terti › die, secundum libros, 5. et quod visus est Cefæ et posi hoc his undecim; 3. deinde visus est pluribus quam [quingentis] _decem cohortibus fratrum simul, quorum hi plurimi sunt usque bodieruum, quidam autem dormiunt. 7. Deinde autem ostendit se lacobo, deinde antem apostolis omnibus, 8. verum ultimo omnium, sicut abjecto, ostendit se etiam mihi. 9. Ego enim sum hic minimus apostolorum, ego qui non sum dignus, ut vocer apostolus, propterea quod persecutus-sum ecclesiam Dei. 10. At gratia Dei sum, qui sum, et hæc gratia ejus in me pauper non fuit, sed plus iis omnibus laboravi et sustinui, at non ego, sed gratia Dei cum me. 11. Verum sive ego, sive illi sic præd camus et sic credidistis.

[ocr errors][merged small]

ANNOTATIONES.

alla aik

XIV, 25. jabai] Goth. c. codd. ° 95%. klesjo¶ gr. omu. — rodjand altai] ¶ gr. omn. atus-pan gaggand] vid. ad Mc. xiv, 44. juh¦sec. eli, gr. omin. præter eod. fap. Ali.

[ocr errors]

xiv, 25. Janu'r¦ Goth. c. codd. " or»; cæternm Januh pro zzi poni, ad M. ix, 2, probavimu .—gup] gr. ante bi.

XIV, 25. samaþ garinnaiþ] við. ad v, 4.

skercin

razda] in cod. A super vocem sker in adest littera b, super vocem razda littera a ad indicandum hæc verba transponenda esse (CAST.), ui gr. omn. habent. Carterum pro skereins rectius xu, 10 skeireins legiter propter skeirs.

xv, 1. patei} pr. quod, o gr. omn., Goth, autem aliter atque gr. sic construit: kannja izvis patei aivagge skulup gamunan (indico vobis, m evange. ijum debeatis recordari), legit enim vs. 2 pro el Zursyer: c. codd. ¿pechete zutiεry Gamunan cum accusativo po-i.um habes etiam supra X, 2; II, vil, 15; Me. xiv, 72. - þatuk] pro patei (quod), vid. ad J. avin, 26.

-

xv, 2. skulup gamunan] við, ad vs. 1. xv, 3. þatrij Goth. ° zzi.

xv, 5. jak afar pata] et post hoc, gr. ɛizz. libim undecim, gr. dódezz.

- ain

(fifhundan) taihun

X, 6 pau Cast. pan. terjam Cast. jet. Nemo est, quia glossam h. I m textum latam esse videat. Cum enim Goth. 7.875%xosios numerum indefinitum imitans expressisset per taihun terjam i. c. decem ordinibus I. manipulis (cf. iafra vs. 25, ubi teva == τάγμα); glossal r πεντακο

cios ad verbum convertens aut taihun terjam explicans, in margine fifhundam (sic pro soli o fimfhundam) addidit, que glossa deinde a libra in codicis A in textu posita est. Mssm, (Skeir, Gloss. p. 466) fif hundamtahiun-t, vjam scribens et formam tevis (ordinarius) ponens, quid sibi velit, nescire nos confitemur; nisi forte de discipulis ordina‹iis, i. e. rite in discipulorum numerum receptis acci si vol it, at ea interpretatio vix habet, quo comprobetur; et quid tandem de fifhundamtahun, inepta numeralium composition», fiat? pan] Goth. c. codd. ° xzi.

xv, 7. paprop-pan] Goth. pro dira c. codd. suis Erta legisse videtur, ei enim particule paproppan respondere solet, quanquam etiam infia vs. 21 εἶτα π tu paprop pan legitur.

xv, 8. sraura Cist.usvankpai.

xv, 9. haitaidau] sic cod. A; Cast. X haitolau. – dupe ei Cast. du peci.

xv, 10. sari] qui, gr. omn. 6, quod Goth, non imitatum esse eo magis miramur, cum aliis locis vel præter græcorum auc oritatem secundum usum germunicarum linguarum in ejusmodi formulis neutro nitatur, vid. ad ix, 3, et Mc. vi, 3. — halka} Goth. prox. c. codd. suis on legisse probanus ex Gal. iv, 9. arbaidida jah usaivida] laboravi et susti u, gr. omn. ixoniara, vid. alix, 25.

xv, 11. ïp] verum, gr. v, sic L. xv, 28, ubi cave Ulf. v legisse opineris, nam, uti Sch. recte adəotat, illo loco quoqre c. codd. à legit; ip = vix usquam invenies.

12 sva merjam jah sva galaubidedup. þande nu xristus merjada þatei urrais us dauþaim, waiva qiþand 13, 14 sumai în ïzvis þatei usstass dauþaim nist. ïþ jabai usstass dauþaim nist. nih xristus urrais. aþþan 15 jabai xristus ni urrais. svare þau jas-so mereins unsara jah so galaubeins unsara lausa. biþ-þan gitanda galingaveitvods guþs. unte veitvodidedum bi guþa þatei urraisida xristu. þanei ni urraisida. 16, 17 jah jabai auk dauþans ni urreisand. nih xristus urrais. ïþ jabai xristus ni urrais. svare jah so ga48 laubeins izvara ist jan-nauh sijup in fravaurhtim izvaraim. þanuh jab-pai gaslepandans in xristau 19 fraqistnodedun. jabai în þizai libainai ainai în xristau venjandans sijum þatainei. armostai sium 20, 21 allaize manne. ïþ nu þande xristus urrais us dauþaim anastodeius gaslepandane vaurþans unte auk 22 þairh mannan dauþus jah þairh mannan usstass danþaizc. unte svasve în adama allai gadaupnand. 23 svah in xristan allai gaqiunand. aþþan warjizuh în seinai tevai. anastodeins xristus. paprop-pan 24 þai xristans. þaiei în quma ïs. þaþroþ-þan andeis. þan anafilhiþ þiudinassu guþa jah attin. þan 25 gatairiþ all reikjis jah valdufujis jah mahtais. skal auk is þiudanon und þatei galagjiþ gup allans fijands 26, 27 is of fotuns îmma. alluh auk ufbuaivida uf fotuns ïmma. aftumista fijands gatairada daupus. ïþ biþe 28 qiþip. alla uflnaivida sind. bairht þatei īnu þana ïze ushnaivida uf īna þo alla. þanuh biße alla gakunnun sik faura îmına þanuþ-þan is silba sunus gakann sik faura þamma ufhnaivjandin uf ïna þo atla 29 ei sijai guþ alla in allaim. aiþþau wa vaurkjand þai daupjandans faur dauðans. jabai allis dauþans 30, 31 ni urreisand. duwe þau daupjand faur ins. duwe pan veis bireikjai sijum weilo woh. daga wammel 32 gasviltandans în izvaraizos woftuljos. broprjus. þoei haba în xristau ïesu fraujin unsaranıma. jabai bi mannan du diuzam vaih în aifaison, wo mis boto. jabai dauþans ni urreisand. matjam jah drig33, 34 kam. unte du maurgina gasviltam. ni afairzjaindau. riurjand sidu godana gavaurdja ubila, usskavjib 35 îzvis garaihtaba jan-ni fravaurkjaiþ. unkunþi guþs sumai haband. du aiviskja īzvis rodja. akei

INTERPRETATIO.

12 Si igitur Christus prædicatur quod resurrexit e mortuis, quomodo dicunt quidam in vobis quod resurrectio mortuis non-est? 13. Verum si resurrectio mortuis non-est, neque Christus resurrexit; 14. at si Christus non resurrexit, temere utique etiam hæc prædicatio nostra et hæc fides nostra inanis. 15. lu autem venimur falsi testes Dei, nam testati-sumus de Deo, quod resuscitavit Christum, quem non resuscitavit; 16. et si enim mortui non resurgunt, neque Christus resurrexit; 17 verum si Christus non resurrexit, lemere etiam hæc fides vestra est et adhuc estis in peccatis vestris. 18. Utique etiam bi dormientes in Christo perierunt. 19. Si in hac vita sola in Christum sperantes sumus modo, miserrimi sumus omnium hominum, 20. Verum nunc si Christus resurrexit e mortuis, initium dormientium factus; 21. quod enim per hominem nors, etiam per hominem resurrectio mortuorum; 22. nam sicut in Adamo omnes moriuntur, sic in Christo omnes vivificantur. 25. At quisque in suo ordine, initium Christus, deinde autem hi Christi, qui în adventum ejus; 24. deinde autem finis, cum tradit regnum Deo et patri, cum destruit omne regni et potentiæ et virtulis. 25. Debet enim is regnare usque quod ponit Deus omnes hostes ejus sub pedes ei; 26. omne enim subjicit sub pedes ei: ultimus hostis destruitur mors. 27. Verum cum dicit: omnia subjecta sunt, manifestum, quod præter hure, qui subjecit sub cum hæc omnia. 23. Tunc cum omnia confitentur se ante eum, tunc autem is ipse filius confitetur se ante hunc subjicientem sub cum hæc omnia, ut sit Deus omnia in omnibus. 29. Alioquin quid operantur hi baptizati prò mortuis, si omuino mortui non resurgunt? Cur utique baptizantur pro iis? 30. Cur utique nos periclitantes sumus horarum quaque? 31. Die quoque morientes propter vestram gloriam, fratres, quam habeo in Christo lesu, domino nostro. 32. Si secundum hominem Adversus bestias pugnavi in Efeso, quæ mihi utilitatum, si mortui non resurgunt? Edimus et bibimus, nam ad crastinum morimur. 53. Ne sollicitemini! corrumpunt mores bonos colloquia inala. 34. Cavete vobis recte et ne peccetis; ignorantiam Dei quidam habent, ad pudorem vobis loquor. 35. Sed dicit quiANNOTATIONES.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

xv, 19. ainai sola, gr., cf. ad L. v, 35. in xristau] gr. post sijum. armostai] miserrimi, gr. omn. theevorεpot. --sium] gr. omn, post manne.

[ocr errors]

xv, 20. pande si, gr. omin., sed sequente vaurpans participio ea particula addi debebat; vaur þins actus) autem gr., alii legunt ¿yivero; cum Goth. participium solos cod. 80 ap. Griesh, habet.

xv, 22. sah] = otw xxi, vid. ad J. xv, 26. xv, 23. paiei] qui, Goth. sine dubio c. codd. oi ἐλπίζοντες (paiei venjand) legit, cum autem venjand propter sensum addendum nunc desideretur, liDrarii incuria omissum esse videtur.

[ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

PATROL. XVIII.

24

[ocr errors]
[ocr errors]

46, 47 qiþiþ sums. waiva urreisand daupans ahmcino, sa fruma manna us airþai muldeins, sa an48 þar manna franja us himina, wileiks sa muldeina. svaleikai jah þai muldeinans. wileiks sa ufarbi 49 miwakunda, svaleikai jak þai ufarhimirakundans. jah svasve berum manleikan þis airþeinins. sv. 50 bairaima jah frisaht þis himinakundins. þata auk qiþa. broþrjus. þei leik jah bloþ þiudinassu guþs 51 ganiman ni magun nib riurei unriureins arbjo vairþiþ. sai. runa ïzvis qiþa. allai auk ni gasviltam. 52 ip allai înmaidjanda. suns in brawa augins în spedistin puthaurna, þuthaurneiþ auk jah dauðans 53 usstandand unriurjai jah veis iomaidjanda. skula ist auk þata riurjo gahamon unriurein jab þata 54 divano gahamon undivanein. þauup-ban þata divano gavasjada undivanein. þanuh vairþiþ vaurd 55 pata gamelido. ufsaggkips varp daupus in sigis. war ist gazds þeins. daupu. war ist sigis þein. 56, 57 balja. aþþan gazds dauþaus fravaurhts. iþ mabts (ravaurhtais vitoþ. iþ guþa aviliuþ. īzei gaf unsis 58 sigis þairh fraujan unsarana ïesu xristu. svaei nu. broþrjus meinai liubans. tulgjai vairþaiþ ungavagidai ufarfulljandans în vaurstva franjius sinteino vitandans þatei a: baids izvara nist lausa în fraujin. xvi,1,2 ip bi gabaur þata þaim veilam svasve garaidida aikklesjom galatiais. sva jah jus taujiþ. ainwarjanob sabbate warjizuh izvara fram sis silbin tanjai. hubjands þatei vill. ei ni bipe qimau. þan ga3, 4 baur vairþai. aþþan bibe qima þanzei gakiusiþ þairh bokos. þans sandja briggan anst izvara în 4, 5 îairusalem. jah þan jabai īst mis vairp galeiban. gleiband mib mis. abban qima at izvis. þan 6 makidonja usleipa. makidonja auk þairbgagga. ip at izvis vaitei salja aiþþau jali vitru visa ei jus 7 mik gasandjaiþ þiswaduh þe ik vrato. ni viljau auk izvis nu þairhleiþands saiwan. unte venja mik 8, 9 wo weilo saljan at ïzvis. jabai frauja fraletiþ. visuh þan în aifaison und paintekusten. haurds auk 10 mis usluknoda mikila jah vaurstveiga jah andastaþjos managai, aþþan jabai qimai teimauþaius. 11 saiwaiþ ei unagands sijai at īzvis. unte vaurstv. fraujins vaurkeiþ svasve jah ik. ni washun imma 12 frakunni. ïþ insaudjaiþ ïna în gavairþja ei qimai at mis. usbeida auk ina miþ broþrum. aþþan bi INTERPRETATIO.

mur.

dam: quomodo resurgunt mortui? — 46. — spirituale. 47. Hic primus homo e terra pulvereus; hic alter homo dominus e cœlo. 48. Qualis hic pulvereus, tales etiam hi pulverei; qualis hic cœlestis, tales etiam hi cœlestes: 49. et sicut portavimus imaginem hujus terreni, sic portemus etiam imaginem bujus cœlestis. 50. Ilec enim dico, fratres, quod caro et sanguis regnum Dei consequi non possunt, nec corruptio incorruptionis heres fit. 51. Ecce, mysterium vobis dico: omnes enim non morimur, verum omnes immuta52. Statim in ictu oculi in ultima tuba, ranit-tuba enim et mortui resurgunt incorrupti et nos imutamur. 53. Debitum est enim hoc corruptibile induere incorruptionem et hoc mortale induere immortalitatem. 54. Tum cum hoc mortale induit immortalitatem, tunc fit verbum hoc scrip:um: ab orpia fuit mors in victoriam. 55. Ubi est stimulus tuus, mors? Ubi est victoria tua, orce? 56. At stimulus mortis peccatum, verum potentia peccati lex. 57. Verum Deo gratia, qui dedit nobis victoriam per dominum nostrum lesum Christum. 58. ltaque igitur, fratres mei dilecti, stabiles fia is, immobiles, abundantes in opera Domini semper, scientes quoit labor vester non-est inanis in domino. xvi, 1. Verum de collectione hac bis sanctis, sicut ordinavi ecclesiis Galatia, sic etiam vos facile. 2. Unumquemque sabbatorum quisque vestrum a se ipso faciat cogitans, quod vult, ut non, cum veniam, tum collectio fiat. 3. At cum venio, quos probatis, per litteras hos mitto, ferre gratiam vestram in lerusalem. 4. Et autem si est mihi dignum ire, eunt cum me. 5. At venio ad vos, cum Macidoniam relinquo; Mcdoniam enim transeo. 6. Verum apud vos forsitan hop tor aut etiam hiemem maneo, ut vos me deducatis quocumqne quod ego proficiscor. 7. Ñon volo enim vos nunc prætereuntes videre, nam spero me aliquod temporum manere apud vos, si dominus permittit. 8. Maueo autem in Efeso usque-ad pentecusten. 9. porta enim mihi aperta-est inagna et efficax et adversa: ii multi. 10. At si veniat Timotheus, videatis ut impavidus sit apud vos; nam opus domini operatur sicut etiam ego. 41. Ne quisquam cum sperna', verum deducatis eum in pace, ut veniat ad me, exspecto enim eum cum fratribus. 12. At de Apollo, hoc fratre, notifico vobis quod innitum oravi ANNOTATIONES.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors]

sva} sic, ° cod. A c. gr. omn.

xv, 53. i 1 aukj¶ cod. A.

xui, de qua

xv, 54. panup -- undivanein] ° cod. B; cæterum rod. A c. codd. etiam ° tò pł1⁄2prov omissione vid, ad Rom. 1x, 15; deinde de panuþpan vid. ad M. ix, 25; denique de gavasjada ad J. A, 35. ufsagggips] cod. A ufsaggips.

xv, 55. ist] utr. est, ogr. omin. — - gazds] gr. omn. post daupu; sic etiam mox sigis post halju. dau pu pro dan pau, vid. ad L. xvi 38.

xv, 57. aviliuþ] cod. A aviliud. — ïzeí] cod. A ize, cf. ad L., 5. aristal cod. A xristau, de qua varetate vid. ad Mc. vu, 52. Cæterum cod. B in marg. habet sihv, quo quid significetur, nec Cast., nec nos crucre potuimus, vid. tamen Prolegg, p. ✯

xv, 58. nu] v.d. ad xv, 22. vairþaip] cos. A vairpip (lite).

xvi, 1. galatiais] cod. A galatie (Galatarum).
xv, 2. (anjas) cod. A tagjai fponat) — huhjands!

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small]

una

xv1, 8. visuh þan | cod. A visuþ-þan. xvi, 10. saiwaip] cod. A saiw b (videte). gands] cod. A Xunagans, cf. ad Mc. xu, 24. xvi, 41. washun] Goth. e. codd. ° 。ù», — ïp] ́nde usque ad vs. 22. fin. in cod. A desnut. X, 12. bandoja izvis patei¦ notifico vobis quod ina bud] ¶ gr. omin. - is] is, "gr. vmu.

gr.

apaullor pana bropar bandvja izvis þatei filu īna bað ei îs qemi at îzvis miþ broßrum jah austo ni 13 vas vilja ei nu qemi. ip qimip. bibe uhting. vakaip standaiduh in galaubeinai. vairaleiko taujai 14. 15 gaþvastidai sijaiþ, allata īzvar în friaþvai vairþai, bidja īzvis, broþrjus. vituþ gard staifanaus. þatei 16 sind anastodeins akaije jah du andbahtja þaim veiham gasatidedun sik. ei nu jah jus ufhausjaip 17 þaim svaleikaim jah allaim þaim gavaurstvam jah arbaidjandam. aþþan fagino in qumis staifanaus 18 jah faurtunataus jah akaïkaus. unte izvarana vaninassu þai usful¦idedun. gaþrafstidedun auk jahı 19 meinana ahman jah izvara. ufkunnaiþ nu þans svaleikans. goljand ïzvis aikkle jons asiais. golcip 20 izvis in fraujin filu akvila jah priska mib. ingardjon seinai aikklesjon. at þaimei jah salja. goleip 21, 22 ízvis misso în frijonai veihai, goleins meinai handau pavlus. jabai was ni frijoþ fravjan iesu xristu. 23, 24 anaþaima. maran aþa. ansts fraujins iesuis miþ izvis. friaþva meina miþ aliaim izvis în xristau jesu. amen.

[merged small][ocr errors][merged small]

du kaurinbium frume melida ist us filippai sve qebun sumai. ip mais pugkeip bi silbons apaustaulaus insahtai melida visan us asiai.

INTERPRETATIO.

ut is veniret ad vos cum fratribus, et fortasse non fuit voluntas ut nunc veniret. Verum venit, cum opporLunum. 13. Vigiletis stetisque in fide, viriliter faciatis, firmi sitis; 14. omne vestrum in amore fiat. 15. Precor vos, fratres, nostis domum Stefani; quod sunt initium Acejorum et ad ministerium his sanctis ordinarunt se, 16. ut nunc etiam vos obediatis his talibus et omnibus h:s operaris et laborantibus. 17. AL gaudeo propter præsentiam Stefani et Fortunati et Acaici, nam vestram inopiam hi suppleverunt. 18. Consolati-sunt enim et meum spir.tum et vestrum. Cognoscatis igitur hos tales. 19. Salutant vos ecclesia Asiæ; salutat vos in domino multum Aevila et Prisca cum inquilina sua ecclesia, apud quos etiam hospitor; 20. salutate vos invicem in osculo sancto; 21. salutatio mea manu Pavli. 22. Si quis non amat dominum lesum Christum, anathema, maranatha. 23. Gratia domini lesu cum vobis. 24. Amor meus cura omnibus vobis in Christo lesu, amen.

Ad Corinthios I explicit.

Ad Corinthios prima scripta est e Filippa, ut dixerunt quidam; verum potius videtur secundum ipsius apostoli indicium scripta esse ex Asia.

[ocr errors]

ANNOTATIONES.

sind] sunt,

xvi, 13. standaiduh] stetisque, græcorum asyndeton Goibus non imitans aliter atque supra xi, 23 (nimiþ matjiþ) imperativos hos aftixa uh particula (cf. ad Mc. ii, 11 et J. xviii, 26) jungit, sic M. xxvui, 65 gaggi p vitaiduh (ὑπάγετε, ἀσφαλίσασθε). XVI, 14. vair pai] Cast. ✯ vuir þa. XVI, 15. bidja] Goth. c. codd. • dé. gr. omn. ¿ơti; Goth. ad collectivum nomen jam h. 1. numerum pluralem verbi ponit, quod gr. inira demum faciunt. — akaije| vid. ad I¦, i, f. XVI, 16. nu] igitur, o gr. omn. xvi, 18. jah] pr. et, gr. izvara] aut Cast, aut Librarii errore pro izvarana; izvara pro genitivo pluPalis græcorum more positi accipere, non patitur isus sermonis gothici.

[ocr errors]

-

XVI, 19. goleip salutat, gr. omn. Kτráčovτai præter cod. g. ap. Mi. — priska) gr. «pioxidda. at salja] apud - hospitor, gr.

xvi, 20. init. Goth. a àσrálovTAL— KÄITES. xvi, 21. pavlus pro parlans, vid. ad I.. 1, 54. XVI, 22. xristu] Goth. "τw.

[ocr errors]

XVI, 23. iesuis] Goth. c. cod. XPLOTO. Subscript. cod. B. du kaurin þium • a® ustank] Goth. c. codd. D (F G). du kaurinþium frume· filippai quibuscum codd. Goth. conspirare solet, îí alii aliud de his addunt. Cæterum de forma frume (sic in cod. A legitur, non fruma, uti Cast, falsu edidit) pro frumei scripta, vid. ad L. x, 5; silbāns xutem, cui ad apaustaula∙s referendum sit, solœcum est pro silbins. sve — asia ] ut — Asiá • gr. oNIA.

[ocr errors]

DU KAURINDAIUM ANPARA

dustodei þ.

i, 1 Pavlus apaustaulus iesuis xristaus þairh viljan gups jah teimauþaius broþar aikklesjon gaþs þizai 2 visandein in kaurinþon miþ allaim þaim veiham þaim visandam în allai akaij::i. austs izvis jah gaINTERPRETATIO. AD CORINTHIOS ALTERA INCIPIT.

1,1. Pavlus apostolns lesu Christi per voluntatem Dei et Timotheus frater ecclesiæ Dei huic existenti in Corintho cum omnibus his sanctis his existentibus in omni Acæja; 2. gratia vobis ol pax a Deo, patre

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

3 vairþi fram guba attin nusaramma jah franjin ïesu xristau. þiuþiþs guþ jaħ atta fraujins ungaris ïesuis 4 xristaus atta bleiþeino jah guþ allaizo gaplaibte. saei gaþrafstida uns ana allai aglon unsarai ei mageima veis gaprafstjan bans in allaim aglom pairh po gaplailt. pizaiei gabrafstidai sijum silbans 5 fram goba, unte svasve ufarassus ist þulaine xristaus in uns sva jah þairh xristu ufar filu ïst jah ga6 prafsteins unsara, aþþan jaþþe þreibanda in ïzvaraizos gaþļaihtais jah nascinais þizos vaurstveigons in stivitja þizo samono palaine pozei jah veis vinnam jah vens unsara gatulgida faur izvis. j»þþe 7 gaþrasstjanda in izvaraizos gaþlaiktais jah naseinais. vitandaus þatei svasve gadailaus pulaine sijuþ 8 jab gaplaihtais vairþiþ. unte ni vileima izvis unveisans. broþrjus. bi aglon unsara þo vaurbanon 9 uns în asiai. unte ufarassau kauridai vesum ufar maht svasve skamaidedeima uns jah liban. akei silbans in uns silbam andahaft daupaus habaidedum. ei nisijaima trauandans du uns silbam ak dn 10 gupa þamma urraisjandin daupans. īzei us svaleikaim daupum uns galausida jah galauseip. du pam11 mei venidedum ei galauseiþ, at hiŝpandam jah ïzvis bi uns bidai ei în managamma andvairþja so în 12 uns giba þairh managans aviliudodau faur uns. unte woftuli unsara so ïst veitvodei miþvissrins unsaraizos. þatei în ainfalþein jah hlutrein guþs ni in handugein leikeinai ak în anstai guþs usme‐ 15 tum in þamma fairwau ip ufarassau at ïzvis. unte ni alja meljam izvis alja þoei anakunnaiþ aiþþau 14 jah uskunuaiþ. aþþan venja ei und andi ufkunnaiþ. svasve gakunnaideduþ uns bi sumata. unte 15 woftuli îzvara sijum svasve jah jus unsara în daga fraujins ïesuis xristaus, jah þizai travainai vilda 16 faurpis qiman at izvis ei anþara anst habaidedeip. jab þairh izvis galeiþan în makidonja jah aftra af 47 makidonjai qiman at ïzvis jah fram ïzvis gasandjan mik in ïudaia. þatuþþan nu mitands ībai autto 18 leihtis bruhta. aippau patei mito. bi leika þagkjau ei ni sijai at mis þata ja ja jah pata ne ne. aþþan 19 triggys guþ ei þata vaurd unsar þata da ïzvis nist ja jah ne. unte guþs sunus iesus xristus. saei în izvis þairh uns vsilamerjada þairh mik jah silbanu jah teimauþain, nih varþ ja jah ne ak ja io imma INTERPRETATIO.

nostro et domino lesu Christo; 3, venerandus Deus et pater domini nostri lesu Christi, pater misericordiarum et Deus omnium consolationum, 4. qui consolatus-est nos in omni sollicitudine nostra, ut possimus nos consolari has in omnibus sollicitudinibus per hanc consolationem qua requieti sumus ipsi a Deo. 5. Nam sicut abundantia est passionum Christi in nobis, sic etiam per Christum super multum est etiam consolatio nostra. 6. At sive tribulamur propter vestram consolationem et salutem hanc efficacem in tolerantiam harum earumdem passionum, quas etiam nos patimur et spes nostra stabilita pro vobis; sive requiescimus propter vestram consolationem et salutem, 7. scientes, quod sicut socii passionum estis, etiam consolationis fitis; 8. nam non volumus vos inscios, fratres, de sollicitudine nos ra hac facta nobis i Asia, nam supramodum gravati fuimus super facultatem, adeo-ut tæderet nos etiam vivere; 9. sed ipsi in nobis ipsis responsionem mortis habuimus, ut non simus fidentes in nos ipsos, sed in Deum hunc suscitantem mortuos, 10. qui a talibus mortibus nos liberavit et liberat, in quo speravimus, quod liberal. 11. In adjuvantibus etiam vobis pro nobis precatione, ut in multa præsentia hæc in nobis donatio per multos gratecommemoreur pro nobis; 12. nam gloria nostra hoc est testimonium conscientia nostræ, quod in simplcitate et sinceritate Dei, non in sapientia carnali, sed in gratia Dei versati-sumus in hoc mundo, veram supramodum apud vos. 13. Nam non alia scribimus vobis, sed quæ legitis aut etiam cognoscitis; at spero, quod usque finem cognoscitis, 14. sicut cognovistis nos de quodam, nain gloria vestra sumus, sicut etiam vos nostra in die domini Jesu Christi. 15. Et hac confidentia volui prius venire ad vos, ut alteram gratiam haberetis, 16. et per vos ire in Macidoniam et rursus a Macidonia venire ad vos et a vobis deducere me in Iudæam. 17. Hoc vero igitur cogitans, num fortasse levitate usus-sum aut quod cogito, secundum carnem putem, ut non sit apud me hoc sane, sane! et hoe minime, minime! 18. At fidelis Deus, quod hoc verbum nostrum, hoc ad vos, non-est sane et miniwe; 19. nam Dei filius, lesus Christus, qui in vobis per nos præANNOTATIONES.

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

καί.

:, 14. srasve] pro Goth. * xai. · xristaus} * cod. A c. gr. 1, 15. faur pis. ïzvis] ¶ gr.

1, 16. jah pairh] cod. A jap-þairh. — makidonja] cod. A makaidonja, sic idem ii, 13 p·ulo infra et vu, 5 makaidonjai; quam varietatem lectionis non inde natam esse existimamus, uti Castil., quod Græcis et Μακηδονία et Μακεδονία scribere nos fuisset, quarum form.rum alteram cod. B. per mokidonja (quia Ulfilas ætate ʼn uti i pronuntiatum esset), alteram cod. A per makaidonja reddidisset; neutiquam enim Græci illis formis promiscue utebantur, sed Maxndovia metri rationibus expostulatum apud solos poetas invenitur; potius makidonja formam inso'entiorem esse judicamus, nec quidquam in promptu est cum quo comparari possit, præter aggi1jus et aggeljus (Zyyidõi). 1, 17. ni] non, ° cod. A c. gr. onu.

1, 18. nist.] non est, gr. oùx éyéveto. — jak ne] cod. A jan-ue.

1, 19. vailamerjuda] cod. A merjada. — teimau þaix} sie recte cou. B; cod. A teimai þaiu. nik] cod. A ni, juk ne] cod. A jan-ne.

« PoprzedniaDalej »