uns zu bezeichnende Kirchen und die darin nach kirchlicher Sitte bereiteten hh. Gräber besuchen, wenn sie dabei nach Seiner Meinung andächtig beten, dieselben Ablässe und Gnaden verliehen, welche mit dem persönlichen Besuche der sieben Hauptkirchen der Stadt Rom gewonnen werden können, wofern die einzelnen entweder am Gründonnerstage oder am Ostersonntage nach reumütiger Beichte die hl. Kommunion empfangen. Indem wir diesen neuen Erweis der väterlichen Fürsorge und des besonderen Wohlwollens Sr. Heiligkeit zur Kenntnis des Klerus und der Gläubigen der Stadt Münster bringen, bestimmen wir als die sieben zur Erlangung des Ablasses zu besuchenden Kirchen den Dom, die Liebfrauen-Kirche Überwasser, die St. Martini-, St. Lamberti-, St. Servatii-, St. Ludgeri- und St. AegidiiKirche.

Pius PP. IX.

b) Ad perpetuam rei memoriam. Exponendum Nobis curavit Ven. Frater Joannes Bernardus, Episcopus Monasteriensis, in sua Civitate Monasteriensi morem invaluisse, feria sexta in Parasceve septem illius urbis ecclesias in diversis regionibus sitas, et in iis Ssmum Eucharistiae sacramentum in sacro tabernaculo iuxta Ecclesiae ritum solemniter custoditum seu, uti vocant, sepulchrum quotannis visitandi: quae visitatio tam processionaliter a scholis, confraternitatibus et sodalitiis, quam privatim a singulis fidelibus, qui detecto capite orantes per plateas incedunt, religiose ac laudabiliter exercetur. Iam vero, ut opus tam pium maiori cum animarum profectu fiat, idem Ven. Frater vehementer cupiens a Nobis ea occasione coelestes Ecclesiae thesauros recludi, opportunas ad id adhibuit supplicationes. Quare cum Nos eius desideriis ac votis, quantum in Domino possumus, benigne obsecundare velimus, omnibus et singulis utriusque sexus christifidelibus, qui septem Civitatis Monasteriensis ecclesias ab Ordinario designandas, in quibus sepulchrum, uti vocant, et prout supra paratur, feria sexta in Parasceve devote visitaverint, ibique pro christianorum Principum concordia, haeresum exstirpatione, peccatorum conversione, ac s. matris Ecclesiae exaltatione pias ad Deum preces effuderint, dummodo feria quinta in Coena Domini vel dominica Paschatis Resurrectionis vere poenitentes et confessi ad sacram Synaxim accesserint, ut omnes et singulas indulgentias, peccatorum remissiones ac poenitentiarum relaxationes consequantur, quas consequerentur, si septem Almae Urbis Nostrae tam intra quam extra illius muros sitas ecclesias ad id designatas personaliter et devote visitarent, auctoritate Apostolica tenore praesentium concedimus et indulgemus. In contrarium facientibus non obstantibus quibuscunque. Praesentibus perpetuis futuris temporibus valituris. Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris die 24. Martii 1874, Pontificatus Nostri anno vigesimo octavo.

G. Die hl. Ölung.

Nr. 245. Forma brevis administrandae extremae unctionis in casu necessitatis.

Feria IV. die 25. Aprilis 1906.

Cum huic Supremae Congregationi quaesitum fuerit, ut unica determinaretur formula brevis in administratione sacramenti extremae unc

tionis in casu mortis imminentis, Emi ac Rmi Patres Generales Inquisitores decreverunt:

In casu verae necessitatis sufficere formam: Per istam sanctam unctionem indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti. Amen.38)

Sequenti vero feria 5. die 26. eiusdem mensis et anni, Ssmus D. N. decretum Emorum et Rmorum Patrum adprobavit.

Nr. 246. De sacramento extremae unctionis in casu necessitatis

collato.

K. A. 1917, S. 39.

a) In plenario conventu Supremae S. Congregationis S. Officii, habito feria IV, die 21. Januarii 1917, proposito dubio: „An administrato sacramento extremae unctionis in casu necessitatis unica unctione in fronte adhibita, per verba: Per istam sanctam unctionem indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti. Amen", cessante periculo, singulae unctiones, ad tenorem decreti diei 31. Jan. 1907 supplendae, sub conditione adhibendae sint vel non? Emi ac Rmi Dni Cardinales in rebus fidei et morum Inquisitores Generales, omnibus mature perpensis respondendum decreverunt.

Negative ad primam partem: Affirmative ad secundam.

Et sequenti feria V, die 1. Februarii eiusdem anni Ssmus D. N. Benedictus PP. XV, in solita audientia Emorum Patrum resolutionem ad probavit et confirmavit. Contrariis non obstantibus quibuscumque. Datum Romae, ex Aedibus S. Officii, die 9. Martii 1917.

G. V. vom 15. Jan. 1918. K. A. 1918, S. 4.

b) Gemäß dem Decretum S. Officii vom 25. April 1906 genügt für die Spendung der hl. Ölung in casu verae necessitatis eine Salbung mit der Formel Per istam sanctam unctionem indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti. Amen. (Vgl. oben Nr. 245.)

Bisher herrschten verschiedene Ansichten darüber, ob in Fällen obiger Art cessante periculo die gewöhnlichen Salbungen nachzuholen

36) Ex hoc decreto, quo determinatur forma omnino necessaria ad validum conficiendum sacramentum, clare eruitur ad essentiam formae non requiri sensuum expressionem, atque ad materiam proximam constituendam unicam sufficere unctionem. In casu proinde verae necessitatis, nempe quum mors ita immineat ut periculum sit, ne moribundus ante omnes sensuum unctiones decedat et sic salutari hoc sacramento privetur, unica statuta forma cum unica unctione in aliquo sensu vel in pectore vel consultius in fronte, tamquam in summa omnium sensuum sede, licite et valide adhiberi potest imo et debet. Cfr. Benedictus XIV. (Syn. Dioec. lib. 8. cap. 3. n. 5.) Sed, cessante periculo, praesertim si aegrotus alia sacramenta secure suscipere non potuit, repetendae sunt singulae unctiones in singulis sensibus sub suis particularibus formis, atque addendae simul sunt omnes orationes omissae (s. Nr. 246 a u. b). Quae norma apprime congruit praescriptionibus Ritualis Romani, et, quatenus melior fiat dispositio suscipientis sacramentum, ad maius gratiae augmentum obtinendum concurrit (Acta S. Sedis vol. 39. pag. 274).

seien. Der neue Codex Juris Canonici hat hierüber nunmehr in Can. 947, § 1 bestimmt: in casu autem necessitatis sufficit unica unctio in uno sensu seu rectius, in fronte cum praescripta forma breviori, salva obligatione singulas unctiones supplendi cessante periculo.

Wenn also in casu verae necessitatis die hl. Ölung mit einer Salbung und der kürzeren Formel gespendet ist, so sind, cessante periculo, die gewöhnlichen Salbungen sämtlich mit der gewöhnlichen Formel nachzutragen, und zwar gemäß einer ausdrücklichen Entscheidung der S. C. S. Officii vom 9. März 1917 (s. oben Nr. 246, aj ohne Beifügung einer Bedingung.

Nr. 247. Additiones faciendae in Rituali Romano.

K. A. 1922, S. 98.
Titulus V.

Caput I. De Sacramento extremae unctionis.

Post rubricam n. 20, sequens instructio addatur: 21. Quando pluribus simul infirmis hoc Sacramentum ministratur, Sacerdos singulis aegrotis crucem pie deosculandam porrigat, omnes preces quae unctiones praecedunt, plurali numero, semel recitet, unctiones cum respectivis formis super singulos aegrotos efficiat, omnes vero preces quae unctiones subsequuntur, plurali numero semel dicat.

Caput II. Ordo ministrandi Sacramentum extremae unctionis.

N. 7 . . . . Mox dicat:,,In nomine Patris", etc., post verba „per invocationem" addatur: „,gloriosae et sanctae Dei Genitricis Virginis Mariae, eiusque inclyti Sponsi Ioseph, et omnium“, etc. (uti in Oratione tit. V, cap. 7, Proficiscere, etc.).

Caput VI. Ritus Benedictionis Apostolicae in Articulo mortis.

Rubrica n. 7 compleatur per sequentem instructionem (depromptam ex appendice Breviarii Romani et ex Decreto S. R. C. diei 8. Martii 1879, n. 3483):

Si vero infirmus sit adeo morti proximus, ut neque confessionis generalis faciendae, neque praemissarum precum recitandarum suppetat tempus, statim Sacerdos Benedictionem ei impertiatur, dicendo: ,,Dominus noster", etc., ut supra.

Et si mors proxime urgeat dicat:

,,Ego facultate mihi ab Apostolica Sede tributa, indulgentiam plenariam et remissionem omnium peccatorum tibi concedo. In nomine Patris et Filii, et Spiritus Sancti. Amen“.

,,Per sacrosancta", etc., ut supra.
,,Benedicat te“, etc., ut supra.

In casu vero necessitatis sufficit dicere:

,,Ego, facultate mihi ab Apostolica Sede tributa, indulgentiam plenariam et remissionem omnium peccatorum tibi concedo, et benedico te. In nomine Patris † et Filii, et Spiritus Sancti. Amen“.

Post n. 4 addatur:

N. 5. Quando huiusmodi Benedictio Apostolica pluribus simul infirmis impertitur, omnia dicantur semel ut supra, singulari tantum numero in pluralem immutato.

,,N. 6. Postea dicit: V. Adiutorium", etc.

Caput VII. Ordo Commendationis animae.

In Oratione,,Proficiscere", etc., post verba,,Virginis Mariae" addatur:,,in nomine beati loseph, inclyti eiusdem Virginis Sponsi“. In Oratione,,Commendo te", etc., post verba,,te complexus astringat" addatur:,,Sanctus Ioseph, morientium Patronus dulcissimus, in magnam spem te erigat".

Post Orationem,,Clementissima Virgo", etc., addatur sequens:

Oratio. Ad te confugio, Sancte Ioseph, Patrone morientium, tibique, in cuius beato transitu vigiles adstiterunt Iesus et Maria, per hoc utrumque carissimum pignus, animam huius famuli (vel famulae) N. in extremo agone laborantem enixe commendo, ut ab insidiis diaboli, et a morte perpetua, te protegente, liberetur, et ad gaudia aeterna pervenire mereatur. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen."

Caput VIII. In Exspiratione.

Post verba,,hora mortis suscipe" addatur:,,Sancte Ioseph, ora pro me. Sancte Ioseph, cum beata Virgine Sponsa tua, aperi mihi divinae misericordiae sinum.

lesu, Maria, Ioseph, vobis cor et animam meam dono.
Iesu, Maria, Ioseph, adstate mihi in extremo agone.

,,lesu, Maria, Ioseph, in pace vobiscum dormiam et requiescam". Romana. Has variationes, sive Instructiones et Orationes titulo V Ritualis Romani, opportune ac respectivis in locis addendas, a S. R. Congregatione propositas, Ssmus Dnus N. Pius PP. XI, referente infrascripto Cardinali eiusdem Sacri Consilii Praefecto, suprema auctoritate Sua approbavit, et in futuris editionibus eiusdem Ritualis inseri iussit. Die 9. Augusti 1922.

H. Die hl. Priesterweihe.

Nr. 248. Quatuor temporibus pro ordinandis est orandum et populus de hoc monendus.

Const. Bern. Tit. IX.

Quantum intersit Ecclesiae Dei idoneos ministros deputari, qui in sacris ordinibus pro sua quisque vocatione et ratione ministrent, docet usus Ecclesiae, quae ieiunia quatuor temporum inter alias causas etiam propterea instituit, ut per ieiunium et orationem totius Ecclesiae ordinandi gratiam sacramentalem non tantum accipiant, sed etiam vel maxime, ut ad bonum et aedificationem plurimorum gratiae acceptae bene et efficaciter cooperentur; de quo semper populus post concionem monendus est, quando ieiunia quatuor temporum publicantur.

Nr. 249. De irregularitate duellantium,

K. A. 1891, S. 21.

Episcopus Wratislaviensis his litteris nuper ad S. Sedem recurrit: Exponitur humillime Sanctitati Vestrae ex parte devotorum illius oratorum N.N. et N.N. Dioecesis Wratislaviensis sub ditione Borussica in seminario meo clericali degentium, quod ipsi sacra tonsura et ordinibus summopere cupiunt initiari. Sed quoniam dicti oratores, in Universitate litterarum quondam studiosi, duellorum complices exstiterunt, nempe N.N. semel duellum perpetrando et centies quinquagies vel cooperando vel spectando; deinde tanquam specatores N.N. semel, N.N. bis, N.N. pluries, N.N. denique quater vel quinquies ad monomachiam provocando vel provocationem acceptando, omnes irregularitate irretiti videntur. Attamen quaestio exorta est, utrum ex defectu famae secundum S. Conc. Trid. (Sess. 25, c. 19. de ref.), an ex defectu lenitatis irregulares sint. In tali enim casu hucusque, secundum communem opinionem et usum in Civitate ac Dioecesi Wratislaviensi vigentem, defectum lenitatis adesse statuebatur; cum duellum, ut fere his temporibus inter Universitatis studiosos committitur, ludus potius temerarius vitaeque periculo carens quam res magni momenti existimetur, et spectatores mera curiositate, non consensu plerumque adducti sint. A defectu lenitatis absolvendi Sanctitas Vestra ut praedecessoribus meis, sic mihi quoque facultatem die 23. Junii a. pr. benignissime impertita est. Sed ut in hac re in posterum quodvis dubium tollatur, Sanctitati Vestrae humillime supplico, ut ipsa gratiosissime velit declarare, a quanam irregularitate in tali casu dispensandum sit.

Dubium. An, a quibus et ex quonam titulo irregularitas contrahatur, quando duellum ea ratione committitur, quae his temporibus inter Germaniae Universitatis alumnos fieri solet in casu?

Responsum. S. C. C., re mature perpensa, die 9. Augusti 1890 respondere rata est: Affirmative, a duellantibus eorumque patrinis ex infamia iuris.

Nr. 250. De irregularitate ex defectu corporis praesenti bello contracta.

K. A. 1916, S. 7.

Ab hac S. Congregatione de disciplina Sacramentorum quaesitum est, quomodo locorum Ordinarii se gerere debeant:

1. si qui clerici, sacris vel presbyteratus, vel diaconatus, vel subdiaconatus ordinibus initiati, praesenti bello, contracta ex defectu corporis irregularitate, excedant, et ut ab hac irregularitate ad susceptos exercendos ordines, vel etiam ad superiores recipiendos dispensentur, postulent;

2. si qui maioribus ordinibus nondum initiati praesenti bello, pariter contracta ex defectu corporis irregularitate, excedant, et ut ab hac irregultritate ad sacros recipiendos ordines dispensentur, postulent. Haec S. Congregatio, re mature perpensa, et facta de universis Ssmo Dno N. Benedicto PP. XV relatione, respondit:

1916.

Ad I. Recurratur in singulis casibus.

Ad II. Non expedire ut promoveantur.

Datum Romae, ex aedibus huius S. Congregationis, die 3. Aprilis