Zweiter Teil.

Kultus.

Erster Abschnitt. Heilige Zeiten.

A. Festordnung der Diözese Münster.

Nr. 68. Indultum Apostolicum transferendi solemnitates Patronorum in dominicas quascunque non privilegiatas.

Monasterien.

Dum de Anno 1828 quarto Nonas Decembris per Apostolicas Litteras suas in forma Brevis sa. me. Leo Papa XII. pro Dioecesi Monasteriensi, aliisque Regni Borussici novum ordinem quoad celebrationem festorum assignare dignatus est, indixit, ut in illo integro Regno dies festivi disponerentur iuxta sancita a Praedecessoribus suis Clemente XIV. ac Pio VI. quoad partes orientales ipsius Borussici Regni. Inde festivitates sanctorum Patronorum et aliorum, quae amplius celebrandae non erant in diebus propriis translatae fuerunt iuxta sancita ab iisdem Summis Pontificibus sub praecepto ad insequentes dominicas cum Officio etiam et Missa. Verum quum decursu temporis compertum fuerit huiusmodi translationes ad dominicas insequentes saepe saepius talem ac tantam confusionem ingerere, ut nulla in aliquibus circumstantiis certa methodus statui possit; et Rms Monasterien. Episcopus id incommodi praesertim experiatur quoad festum Patrocinii S. Laurentii Levitae Martyris; hinc Ssmum Dnum N. Pium IX. Pontificem Maximum humillimis adire precibus constituit, et Apostolicum enixe rogare indultum, cuius vigore Ipse non minus, quam sibi succedentes Episcopi in expresso enim Patrocinii S. Laurentii ac in collisionibus, quae circa alia festa occurrunt intra annum, translatas festivitates assignare valeant dominicis, quae liberae occurrant, etiamsi festis vel diebus natalitiis Patronorum et aliorum praecedant. Quas quidem preces peramanter excipiens Sanctitas Sua, referente me subscripto S. R. Congregationis Secretario, Rmi Monasteriensis Episcopi votis annuere constituit. Verum quum translatio huiusmodi festivitatum contrahenda tantum sit quoad extrinsecam solemnitatem, hinc Rmus Episcopus curet, ut nihil omnino immutetur in diebus ipsis festis quoad divinum Officium cum Missa occurrenti die recitandum respondenti sub ritu, quin fideles ad praecepti adimplementum adigantur. Proinde Ssmus idem Dnus indulsit, ut in Dioecesi Monasteriensi extrinseca solemnitas cum praecepto assignari valeat cuicumque dominicae non privilegiatae, quatenus dominica sequens praepediatur, in qua quidem dominica Missae esse valeant de Sancto translato, dummodo non occurat duplex primae classis quoad Missam solemnem; duplex primae vel secundae classis quoad Missas lectas et non omissa in ec

clesiis, in quibus hoc onus est, conventuali vel parochiali de Officio occurrente, Quum enim indulta festorum translatio iuxta mentem sanctae Sedis vergere debeat in commodum fidelium, ne scilicet in festis intra hebdomadam occurrentibus ipsi a servilibus abstinere adigantur, nihil prorsus immutari debet circa rationem divinorum Officiorum et ecclesiasticum ritum; servatis in omnibus rubricis. Quibuscunque in contrarium disponentibus minime obstantibus. Die 21. Novembris 1851.

Nr. 69. Motu proprio Pii PP. X. „Supremi disciplinae" de diebus festis.

K. A. 1911, S. 91.

Supremi disciplinae ecclesiasticae custodes et Moderatores Pontifices Romani, si quando christiani populi bonum id Ipsis suaderet, sacrorum Canonum sanctiones relaxare benigne consueverunt. Nos quidem Ipsi, quemadmodum iam alia, ob mutatas temporum et civilis societatis conditiones, immutanda existimavimus, ita etiam in praesens ecclesiasticam legem de festis diebus ex praecepto servandis, ob peculiaria aetatis adiuncta, opportune temperandam censemus. Lata enim terrarum marisque spatia, mira nunc celeritate homines percurrunt, facilioremque per expeditiora itinera aditum ad eas nationes nanciscuntur, quibus minor est festivitatum de praecepto Aucta etiam commercia, et citatae negotiorum tractationes videntur ex interposita frequentium festorum dierum mora aliquid pati. Succrescens denique in dies rerum ad vitam necessariarum pretium stimulos addit, ne saepius servilia opera ab illis intermittantur quibus est victus labore comparandus.

numerus.

His de causis iteratae preces, praesertim postremis hisce temporibus, S. Sedi adhibitae sunt ut festivitatum de praecepto numerus minueretur.

Haec omnia Nobis animo repetentibus, qui unam christiani populi salutem cordi habemus, opportunum maxime consilium visum est festos dies ex Ecclesiae mandato servandos imminuere.

Itaque, Motu Proprio et matura deliberatione Nostra, adhibitoque consilio Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium qui ad Ecclesiae leges in Codicem redigendas incumbunt, haec quae sequuntur de festis diebus edicimus observanda.

1. Ecclesiastico praecepto audiendi Sacri et abstinendi ab operibus servilibus hi tantum, qui sequuntur, dies subiecti manebunt: Omnes et singuli dies dominici, festa Nativitatis, Circumcisionis, Epiphaniae et Ascensionis Domini Nostri Jesu Christi, Immaculatae Conceptionis et Assumptionis Almae Genitricis Dei Mariae, Beatorum Petri et Pauli Apostolorum, Omnium denique Sanctorum.

II. Dies festi S. Joseph, Sponsi Beatae Mariae Virginis, et Nativitatis S. Joannis Baptistae, uterque cum octava, celebrabuntur, tamquam in sede propria, prior, Dominica insequente diem 19. Martii, immoto permanente festo si dies 19. Martii in Dominicam incidat; alter: Dominica quae festum Sanctorum Petri et Pauli Apostolorum antecedat. Festum vero Sanctissimi Corporis Christi, idemque cum octava privilegiata, Dominica post Sanctissimam Trinitatem, tamquam in sede propria, celebrabitur, statuta pro festo Sacratissimi Cordis Jesu feria VI intra octavam.

III. Ecclesiastico praecepto, quod supra diximus, dies festi Patronorum non subiacent. Locorum autem Ordinarii possunt solemnitatem exteriorem transferre ad Dominicam proxime sequentem.

Kleyboldt, Sammlung.

14

IV. Sicubi aliquod festum ex enumeratis legitime sit abolitum vel translatum, nihil inconsulta Sede Apostolica innovetur. Si qua vero in natione vel regione aliquod ex abrogatis festis Episcopi conservandum censuerint, Sanctae Sedi rem deferant.

V. Quod si in aliquod ex festis quae servata volumus, dies incidat abstinentiae vel ieiunio consecratus, ab utroque dispensamus; eademque dispensationem etiam pro Patronorum festis, hac Nostra lege abolitis, concedimus, si tamen solemniter et cum magno populi concursu ea celebrari contingat.

Novum Apostolicae sollicitudinis argumentum huiusmodi praebentes, spem Nos certam fovemus, fideles universos iis etiam diebus, quos nunc de numero festivitatum praecepto obstrictarum expungimus, suam in Deum pietatem et in Sanctos venerationem, non minus quam antea, fore testaturos, ceterisque diebus festis, qui in Ecclesiae servandi supersunt, diligentiore, quam antehac studio observandum praeceptum curaturos.

Contrariis quibusvis, licet speciali et individua mentione dignis, non obstantibus.

Datum Romae, apud S. Petrum, die 2. Julii 1911, Pontificatus Nostri

anno octavo.

Nr. 70. S. R. Congregationis decreta de Motu proprio ,,Supremi disciplinae“.

K. A, 1911, S. 92.

a) Evulgato Motu Proprio Ssmi Dni N. Pii Papae X. „De diebus festis", diei 2. Julii vertentis anni, nonnulli Sacrorum Antistites, ne accidat, ut dies Octava S. Joseph, in Dominicis privilegiatis Quadragesimae occurrens, nullam in Officio et Missa commemorationem accipiat, et Officium dierum infra Octavam, Tempore Passionis adveniente, saepius omitti debeat, ab Ipso Sanctissimo Domino Nostro instantissime petierunt, ut ad augendum cultum erga S. Joseph, Ecclesiae Universalis Patronum, Festum Eius die 19. Martii sine feriatione et sine Octava recolatur; Festum vero Patrocinii Eiusdem iuribus et privilegiis omnibus, quae Patronis principalibus competunt, augeatur, et sub ritu duplici primae classis cum Octava celebretur, prout iam in aliquibus locis et institutis recoli legitime consuevit; eo vel magis quod Tempus Paschale aptius recolendae solemnitati conveniat, et Festum idem in Dominica III post Pascha numquam impediri valeat.

Item R.mi Episcopi, quoad Solemnitatem Sanctissimi Corporis Christi, ab Eodem Sanctissimo Domino Nostro humillimis precibus postularunt, quod, remanente Feria V post Dominicam Ss.mae Trinitatis Eius Festo, absque tamen feriatione, externa Solemnitas ad insequentem Dominicam transferatur.

Sanctissimus Dominus Noster, inferente infrascripto Sacrorum Rituum Congregationis Secretario, audito Commissionis Liturgicae suffragio, huiusmodi votis clementer deferens, firmo remanente Motu Proprio quoad reliqua Festa, statuit et decrevit:

I. Festum Natale S. Joseph, die 19. Martii, sine feriatione et sine Octava, sub ritu duplici primae classis recolatur, adhibito titulo: Commemoratio Solemnis S. Joseph, Sponsi B. M.V., Confessoris.

II. Festum Patrocinii Eiusdem S. Joseph Dominica III post Pascha, sub ritu duplici I classis cum Octava, addita Festi primarii qualitate, recolatur

sub titulo: Solemnitas S. Joseph, Sponsi B. M.V., Confessoris, Ecclesiae Universalis Patroni.

III. Diebus infra Octavam et die Octava Solemnitatis S. Joseph, adhibeatur Officium, uti prostat in Appendice Octavarii Romani.

IV. Festum Sanctissimae Trinitatis, Dominicae I post Pentecosten affixum, amodo sub ritu duplici primae classis recolatur.

V. Festum Sanctissimi Corporis Christi celebretur, absque feriatione, sub ritu duplici primae classis et cum octava privilegiata, ad instar Octavae Epiphaniae, Feria V post Dominicam Ss.mae Trinitatis, adhibito titulo: Commemoratio Solemnis Sanctissimi Corporis Domini Nostri Jesu Christi.

VI. Dominica infra Octavam huius festivitatis, in Ecclesiis Cathedralibus et Collegiatis, recitato Officio cum relativa Missa de eadem Dominica, unica Missa solemnis cani potest, uti in Festo, cum Gloria, unica Oratione, Sequentia, Credo et Evangelio S. Joannis in fine. Ubi vero non adsit Missae Conventualis obligatio, addatur sola commemoratio Dominicae sub distincta conclusione, eiusque Evangelium in fine. Hac vero Dominica peragatur

solemnis Processio cum Ss.mo Sacramento, praescripta in Caeremoniali Episcoporum, lib. II, cap. XXXIII.

VII. Feria VI post Octavam celebretur, ut antea, Festum Sacratissimi Cordis Jesu, sub ritu duplici primae classis.

Valituro praesenti Decreto etiam pro Familiis Regularibus et Ecclesiis, ritu latino a Romano diverso utentibus. Contrariis non obstantibus quibuscunque, etiam speciali mentione dignis.

Die 24. Julii 1911.

b) Ad quasdam liturgicas quaestiones de diebus Festis nuper propositas enodandas, inspecto Motu proprio Ss.mi D.ni N. Pii Papae X. diei 2. Julii anni 1911, una cum subsequenti Decreto Urbis et Orbis Sacrorum Rituum Congregationis diei 24 eiusdem mensis et anni, Sacra eadem Congregatio, ad relationem subscripti Secretarii, audito Commissionis Liturgicae suffragio, atque adprobante Ipso Sanctissimo Domino Nostro, haec statuit ac declaravit:

1. Quum Festum Nativitatis S. Joannis Baptistae in posterum celebrandum sit Dominica immediate antecedente Festum Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, ac proinde duae Octavae simul occurrere possint; hoc in casu agatur Officium de Octava Nativitatis S. Joannis cum commemoratione Octavae Ss. Apostolorum.

II. Vigilia Nativitatis S. Joannis Baptistae affigatur Sabbato ante Dominicam quae praecedit Festum Ss. Apostolorum Petri et Pauli. Quando in hoc Sabbato simul occurant Vigilia Nativitatis S. Joannis et Vigilia Ss. Apostolorum, fiat Officium de prima, cum commemoratione alterius in Missa tantum. Si vero in hoc Sabbato incidat Festum sive Officium ritus duplicis aut semiduplicis, nona lectio erit de Vigilia Nativitatis S. Joannis, et in Missa fiat commemoratio utriusque Vigiliae.

III. In Ecclesiis Cathedralibus et Collegiatis, in casu praecedenti, dicatur post Nonam Missa de Vigilia Nativitatis S. Joannis cum commemoratione Vigiliae Ss. Apostolorum. Sie vero occurrat Festum IX lectionum, dicantur duae Missae Conventuales, una de Officio currenti post Tertiam, altera de Vigilia Nativitatis S. Joannis post Nonam, cum commemoratione Vigiliae Ss. Apostolorum.

IV. Si Festum Nativitatis S. Joannis Baptistae incidat in diem 28. Junii, secundae Vesperae integrae erunt de hac solemnitate, cum commemoratione sequentis Festi Ss. Apostolorum, iuxta Rubricas.

V. Quum ex Decreto supracitato diei 24. Julii 1911 ad instar Octavae Epiphaniae sit privilegiata Octava Commemorationis solemnis Sanctissimi Corporis D. N. J. C., infra hanc Octavam prohibentur etiam, tum Missae votivae pro sponsis, tum Missae cum cantu de Requie pro prima vice post obitum, vel eius acceptum nuntium; die vero Octava prohibentur Missae privatae de Requie, quae die, vel pro die obitus alias cum exequiali Missa permittuntur.

VI. Missae cum cantu de Requie die, vel pro die obitus, aut depositionis, praesente, insepulto, vel etiam sepulto, non ultra biduum, cadavere, vetita est in sequentibus Festis nuper suppressis, nempe Commemorationis solemnis Sanctissimi Corporis Christi, Annuntiationis B. M. V., Commemorationis solemnis S. Joseph, et Patroni loci.

VII. Item praedicta Missa inhibetur in Festis Solemnitatis S. Joseph, Sanctissimae Trinitatis, et in Dominica in quam transfertur solemnitas externa Commemorationis Ss.mi Sacramenti.

Contrariis non obstantibus quibuscunque, etiam speciali mentione dignis.
Die 28. Julii 1911.

c) Quum ex Motu proprio Ss.mi D.ni N. Pii Papae X. die 2 elapsi mensis Julii, Festum Nativitatis S. Joannis Baptistae, a die 24. Junii perpetuo translatum, assignatum fuerit Dominicae ante Solemnia Ss. Apostolorum Petri et Pauli, tamquam in sede propria, nonnulli Rmi Episcopi, paragraphum quartum eiusdem Motus proprii perpendentes, quo cautum est in locis peculiari Indulto Apostolico utentibus nihil esse innovandum inconsulta Sede Apostolica, huic dispositioni obtemperantes, ipsam Sanctam Sedem adierunt, reverenter postulantes a S. R. Congregatione:

Utrum Dioeceses ubi hucusque Festum Nativitatis S. Joannis Baptistae quotannis celebratum est die 24. Junii cum Apostolica dispensatione a Feriatione, possint hunc diem retinere, vel potius debeant sumere praefatam Dominicam in Kalendario Universali nuper assignatam Nativitati Sancti Praecursoris Domini?

Et S. eadem Congregatio, ad relationem subscripti Secretarii, attento novissimo Motu proprio „De diebus festis una cum subsequentibus declarationibus, propositae quaestioni rescribendum censuit: Negative ad primam partem; affirmative ad secundam.

Hanc vero resolutionem Ss. D. N. Pius PP. X. ratam habuit, probavit atque servari mandavit. Die 7. Augusti 1911.

Nr. 71. Dubia circa dies festos recenti Motu proprio,,Supremi Disciplinae" suppressos.

K. A, 1911, S. 94.

S. Congregationi Concilii circa interpretationem eorum quae nuperrimo Motu proprio De diebus festis a Ssmo Dno N. Pio PP. X. die 12. mensis Julii hoc anno 1911 edito constituta sunt, dubia quae sequuntur enodanda proposita fuerunt:

I. An in festis nuperrimo Motu proprio suppressis quoad forum, nempe Ssmi Corporis Christi, Purificationis, Annuntiationis et Nativitatis B. M. V., S. Joseph Sponsi eiusdem B. M. V., S. Joannis Apostoli et Evang., et Patroni cuiusque loci vel dioecesis, obligatio remaneat Sacrum faciendi pro populo.