cum summa solennitate, którą jednak nieco deformavit deszcz, który był srogi na ten czas, gdyśmy na ślub jechali.

4. Po obiedzie wyjechawszy z Lublina, nocowaliśmy w Krzcząnowy ').
5. W Zamościu, nazajutrz w Tomaszowie?) etc.
8. We Lwowie, gdzieśmy przez kilka dni zmieszkali.

10. Przenocowawszy we wsi Prusiech ?), mil 2 ode Lwowa, nazajutrz ujechawszy mil 3, w Busku 4), miasteczku, zastaliśmy JMP. Krakowskiego 5) już prawie wyjeżdzającego, od którego przy powitaniu naszym mile i wdzięcznie po tak długiej peregrynacyej przyjęciśmy byli.

12. We trzech milach od noclegu, zjadszy obiad w Olesku 6), byliśmy na noc w Podorcach ) a nazajutrz w Brodziech.

15. JMP. Krakowski ) tego dnia, to jest w niedzielę zapustną, sprawował wesele Panu Stanisławowi Ściborowi, starszemu swemu pokojowemu, z JMPną Branicką"), krewną JMPni Krakowskiej 10) samej.

23. Iż sie w zapusty sejm zaczął, wyjechał JMP. Krakowski 11) dla niego do Warszawy. We sztyrech milach w Stanisławowie '?), miasteczku swoim, pokarmiwszy, nocował we wsi Łopacinie 13), mila od pokarmu.

24. Pokarm w Byszowie 14), wsi, mil 3, nocleg w Sokalu 15), miasteczku, mil 3. Nazajutrz w miasteczku Tyszowcach 16).

26. Pokarm mil 2 we wsi Komorowie 15). Nocleg mil 2 w Zamościu,

gdzie iżeśmy zastali JMP. Starostę Kałuskiego '), zmieszkaliśmy i nazajutrz kwoli ochocie jego.

28. Wyjechawszy rano z Zamościa, we 3 milach pokarmiwszy we wsi Deszkowcach ?), nocowaliśmy mil 2 w miasteczku Turobinie 3).

MARTIUS. 1. Pokarmiwszy w Bychowie 1) mil 4 od noclegu, nocowaliśmy w Bełżycach 5) mil 4 od pokarmu.

2. Pokarm w Kaźmierzu “) mil 4; nocleg w Janowie ?) zaraz za Wisłą. 3. Pokarm i nocleg w Kozienicach 8) mil 5.

4. Pokarm mil 3 w Głowaczowie miasteczku ?). Nocleg mil 3 w Warce, mieście nad rzeką Pilicą 10).

5. Mil 5 w Oborach 11) na pokarm, tamże i nocleg.

6. Uchodząc JMP. Krakowski 12) ceremoniej niepotrzebnych i tej pompy, którą mu wszytka Warszawa gotowała, chcąc wyjechać przeciwko niemu, aby go wszyscy cum solennitate wprowadzić mogli, puścieł głos, iż tego dnia zabawić się w Oborach miał a nazajutrz do Warszawy wjeżdzać, czym gdy wszytkich ubezpieczeł, że sie żaden z Panów Senatorów z Warszawy nie ruszył, na jutrzejszy sie dzień gotując, sam i sług nie przestrzegszy ku wieczorowi z Obór wyjechał i nocą przy lanych świecach nad spodziewanie wszytkich do Warszawy wjechał.

7. Wiele barzo Panów Senatorów, duchownych i świeckich, zjechało sie do JM., którzy chcąc wczorajsze nagrodzić omieszkanie, prowadzili go na za

mek, gdzieśmy przy JM. witali Królestwo Ich Mość i Królewiczka młodego 1); a nazajutrz Królewica JM. Kaźmierza.

9. Królewic JM. Karol, Biskup Wrocławski, mając konferowane od Rzeczypospolitej biskupstwo płockie, przysięgę oddał Królowi i Rzeczypospolitej jako senator i zaraz stołek zasiadł, jednakże nie między biskupami, ale ad sinistram Króla JM. pod baldachinem.

Nazajutrz miał u JM. prywatną audyencyą poseł króla francuskiego zwany Mr. d'Avaucourt ?), po której jechał JM. na zamek i miał audyencyą u Króla JM. 3 godziny.

12. Oddał JM. Królowi JM. za dworzanina pokojowego JMP. Koniecpolskiego 3).

30. W poniedziałek kwietni godzin kilka przede dniem, to jest o czwartej z północy z niedziele na ten poniedziałek pomieniony, po długich całonocnych kontrowersyach, tandem konkluzya sejmu szczęśliwie stanęła za łaską Bożą a za pilnem staraniem JMP. Jerzego Lubomirskiego, Starosty Sądeckiego, który marszałkiem poselskiem na ten czas obranym będąc, gorąco około tego chodzieł, aby pożądany koniec autoritas i praca jego, także i consilia et necessitates Reipublicae szczęśliwy otrzymały skutek

Po skończeniu sejmu zabawieł sie JM. 4) dzień w Warszawie żegnaniem Króla JM. i niektórych Panów Senatorów.

APRILIS. 1. Wyjechawszy z Warszawy, byliśmy na noc w Oborach 5). Nazajutrz pokarm w Cersku“); nocleg w Warce.

3. Pokarm w miasteczku Kozienicach; nocleg we wsi Wysokim Kole 7).

4. to jest w Sobotę Wielką pokarm i nocleg w Kaźmierzu; tamże i nazajutrz to jest w dzień Wielkanocny zmieszkaliśmy.

1) Zygmunta Kazimierza, urodz. 1 kwietnia 1640 (Por. »Studya histor.« wydawcy, Kraków 1901, str. 33).

2) Dubois d'Avaugour (Huber: Gesch. Oesterr., V, str. 553).

3) Niewątpliwie nie syna, lecz któregoś ze swoich krewniaków. Syn hetmana, Aleksander o ile wiadomo, dworzaninem królewskim nigdy nie byl.

Po zapisce z 12 marca następuje w Dyar. pod d. 24 t. m. i pod napisem: »Ze Gdańska od tegoż« relacya lacińska o ważniejszych wypadkach zagranicznych (Gdańska wcale nie dotycząca). Relacye te, zapelniajacą dwie stronnice pisma, z powodów, wyjaśnionych w przedmowie, pomijamy.

4) Stanisiaw Koniecpolski.

5) Ponieważ droga prowadziła zrazu przez te same miejscowości, które przebywano poprzednio w podróży z lutego i z marca 1643 r., przeto objaśniamy w dalszym ciągu tylko miejscowości, tam nie wyszczególnione.

6) Czersk, osada, dawniej miasteczko nad Wisla niedaleko ujścia rzeki Czarnej, o 38%, km. na pld. wsch. od Warszawy

?) Wysokie Kolo, wieś nad Wisłą w pow. kozienickim, o 26'/2 km. na pld. wsch. od Kozienic.

6. Wyjechawszy z Kaźmierza po obiedzie, nocowaliśmy w Bełżycach.
7. Pokarm w Bychawie, nocleg w Turobinie.
8. Pokarm w Deszkowcach, nocleg w Zamościu; tamże i nazajutrz.

10. Pokarm w Tyszowcach, nocleg we wsi Poturzynie 1). Nazajutrz pokarm w Sokalu, nocleg we wsi Perespie 2) u JMP. Janusza Prusinowskiego, Podkomorzego Bełzkiego.

12. Pokarm w Łopacinie, nocleg w Brodziech.

MAIUS. W tym miesiącu nic sie w ojczyznie naszej znacznego nie działo; z cudzych krajów jednak te gesta wypisano ze Gdańska de data 19 praesentis 3).

JULIUS. 7. tego miesiąca wyjechaliśmy do Baru z Podorec 4) tym gościncem. Pokarm tego dnia odprawowaliśmy we dwóch milach w miasteczku Złoczowie. Nocleg mil 3 we Zborowie.

8. Pokarm we dwóch milach od noclegu we wsi Kozłowie 5), nocleg mil 2 w miasteczku Tarnopolu.

9. Mila od noclegu wstąpieł JMć do Borku 6) dla nawiedzenia JMP. Mikołaja Potockiego, Wojewody Bracławskiego, Hetmana Polnego Koronnego, natenczas chorego, i dla zniesienia sie z niem w sprawach wojsku należących, skąd ujechawszy po obiedzie mil 3, byliśmy na noc w Mikulińcach"), majętności JM., tamże i przez insze dwa dni zmieszkaliśmy.

-

') Poturzyn, wieś w dzis. pow. tomaszowskim (Król. Polskie) w odległości 424), km. na płu. wsch. od Tomaszowa, w pobliżu granicy galicyjskiej.

2) Perespa, wieś w dzis. pow. si kalskim o 15 km. na płd. wsch. od Sokala,

3) Tu następuje znowu parę relacyj łacińskich, dotyczących wyłącznie współczesnych wy. padków zagranicznych (głównie Szwecyi i Francyi). Również cały miesięcznik czerwcowy Dyaryusza, pod napisem: »5 tegoż miesiąca ze Gdańska« zapełniaja wylacznie wypisy z gazetek zagranicznych. W końcu przytacza Ośw. list Ludwika XIII do barona d'Avaugour z 23 kwietnia r. 1643 (również żadnego związku ze sprawami polskiemi nie mający) i paszkwilowe epitafium tegoż króla. Wszystkie te ustępy z powodów, wyłożonych w przedmowie, pomijamy.

-) Podhorce, wieś w dzis. pow. złoczowskim, w odległości 17 km. na płn. wsch. od Zlo

5) Kozłów, obecnie miasteczko w dzis. pow. brzeżańskim, o 114/, km. na zach. od Tarnopola.

6) Tak w rękopisie; mowa tu jednak oczywiście o Borkach Wielkich, wsi, leżącej właśnie 0 15 km. na pld. wsch. od Tarnopola.

7 Mikulińce, miasteczko w dzis. pow. tarnopolskim nad rz. Seretem w Galicyi, o 18 km. na pld. od Tarnopola.

12. Wyjechaliśmy z Mikuliniec; pokarm we 2 milach we wsi Poznance 1), nocleg mil 5 w miasteczku Rozmiatyncach ?).

13. Pokarm mil 2 w Rakowcu 3), nocleg mil 4 w Płoskierowie 4), miasteczku; tamże i nazajutrz.

15. Nocleg mil 4 w miasteczku Deraźni 5); nazajutrz mil 4 w Barze na obiad. Tu mieszkając, różne z różnych miejsc przychodziły nowiny 6). · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

2 Warszawy de data 3 eiusdem (Junii]: Do Litwy wyjazd naznaczony 17 Augusti, przed trzema dniami większa część cugów 8 stajni JKM. powiozły impedimenta do Grodna. Do Białowież") JKM. z Królową JMcią w małej asystencyi wprzód pojedzie, a dwór wszytek prosto do Grodna jedzie z Królewicem JM. Zygmuntem 8). . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . Kopia listu od pewnego konfidenta do JW. JM. Pana Kasztelana Krakowskiego") de data z Konstantynopola dnia 27 Julii 1643.

Oznajmując WM. M. M. Panu o ponowach wiary godnych, po pogromie Nasuf Pasza Ogły, gdy wojsko tureckie, spachowie, janczarowie z rozkazania cesarskiego i wezyrskiego nastąpieli na niego, uciekł z wojska w kilkunastu koni pospołu z synem w rumelską stronę, gdyż mu zawrócono głowę. Ma

1) Niewątpliwie mowa tu o jednej ze wsi Poznanek, leżących w dzis. pow. skalackim. Jedna z nich, Poznanka hetmańska, leży o 10°/, km. na pld. od Skalata, druga, Poznanka Gnila, o 5/2 km, na pld, zach. od Skalata. Obie znajdują się na zachód od Mikuliniec.

) Miejscowości o takiem nazwisku, leżeć mającej w określonych wyżej stronach, nie wykazuje Slownik geogr. Król. Pol.; nie znaleźliśmy jej też na mapie Chrzanowskiego, na przestrzeni miedzy Tarnopolem a Ploskirowem. Niema tam nawet miejscowości o podobnem nazwisku.

3) Mowa tu niewatpliwie o wsi Rajkowce, ležacej właśnie o 17 km. na pld. zach. od Ploskirowa, a o 5 km. na wsch. od Felsztyna.

4) Ploskirów al. Proskurów, miasto w dzis. gubernii podolskiej przy ujściu rzeki Ploski do Bohu, w odległości 93 km. na pln. wsch. od Kamieńca.

5 Deraźnia, miasteczko nad rz, Wolkiem w dzis. pow. latyczowskim o 27 km. na pln. zach. od Baru.

6) Tu następuje najpierw relacya »z Hollandyej« zajmująca jedną niecałą stronnicę pisma, a potem z Warszawy, de data 3 eiusdem« to znaczy z 3 czerwca, bo poprzednia i nastepne relacye do tego miesiąca się odnoszą. Tę relacyę warszawską zamieszczamy powyżej.

3) •Bialowieża, wieś w dzis. pow. prużańskim nad rz. Narewką, w puszczy bialowieskiej.

8) Po tej relacyi z Warszawy, następuje szereg lacińskich relacyj, z Pragi, Hamburga, Drezna, Narbonny, Lipska, Londynu, Frankfurtu nad Menem, Gdańska itd., które wszystkie (również i gdańska) dotyczą wyłącznie bieżących wypadków zagranicznych. Zapelniają one in stronnic rę. kopisu. Z przyczyn, wyjaśnionych w przedmowie, pomijamy je wszystkie, a zamieszczamy natomiast wciągniętą do Dyaryusza bezpośrednio po nich »Kopię listu od pewnego konfidenta etc.«, która, o ile wiadomo, dotąd ogloszona nie byla.

9) Do Stanisława Koniecpolskiego.